Naar een innoverend participatiebeleid - Thuis in de Stad

groepen. De tweede vraag gaat over wie de voorstellen/ideeën aanlevert:
zijn het de wijkbewoners zelf of zijn het de overheidsinstanties? Hij stelt
dat de kunst van de wijkbudgetten is dat de onderstroom wordt bereikt.
Met de onderstroom bedoelt hij de mensen die een visie hebben op de
wijk en die er iets van willen maken. Het moet dus die burger bereiken die
niet het budget maar wel de ideeën hebben.
Het zwaartepunt van de wijkbudgetten ligt bij burgerinitiatieven en het
stadsbestuur blijft op afstand, zelfs al gaat het om stedelijk geld (maar
zoals hierboven aangegeven: het hoeft niet alleen over publieke middelen
te gaan). Dat betekent dat in contracten en afspraken het niet het stadsbestuur
is dat de leiding neemt en haar doelstellingen oplegt. Het lijkt ons
wel gerechtvaardigd dat het stadsbestuur in contracten eerder als een afstandelijke
procesbewaker van minimale waarborgen optreedt naar betrokkenheid
bij het burgerinitiatief, naar de manier waarop het initiatief
zich inbedt in de wijk en daarover communiceert en rapporteert. Maar dat
is meer een ‘metarol’ dan een rol van inhoudelijke aanstuurder. Het stadsbestuur
moet daarbij het risico durven nemen dat het soms fout zal lopen,
zoals dat overigens ook altijd het risico is met haar eigen initiatieven. Fout
lopen betekent ook dat nu en dan zal blijken dat burgerinitiatieven niet de
gedragenheid hebben die ze zeggen of denken te hebben. Ook dan blijft
het stadsbestuur best op afstand: het is moeilijk maar toch aangewezen
om ervan uit te gaan dat tussen burgers en burgerinitiatieven discussie zal
ontstaan en dat dat zuiverend en corrigerend kan werken. 69 Ook dat is
een gevolg van het aanvaarden dat het zwaartepunt van burgerinitiatieven
bij deze initiatieven ligt. Samengevat lijkt ons de basishouding van
stadsbestuurders ten aanzien van wijkbudgetten best te zijn: afstand houden,
de aansturing beperken tot kwaliteitsvoorwaarden in de ‘metasfeer’
en ervan uitgaan dat tussen burgerinitiatieven zelfcorrigerende mechanismen
bestaan die zaken zoals representativiteit en draagvlak zelf zullen
invullen en bijsturen.
B. De rol van de frontlijnwerkers
De rol van goede ‘frontlijners’ is van essentieel belang om participatietrajecten
op wijkniveau in gang te zetten en te onderhouden. De complexiteit
die bij veldwerk hoort laat zich niet van tevoren ‘beleidsmatig inplannen’.
Het kent een eigen dynamiek. Het is een kwestie van voortdurend
inspelen op posities en verhoudingen die men in concrete situaties aan-
69
130
DE WIJK IN HET PARTICIPATIEBELEID
Van Gunsteren, K. (2006). Vertrouwen in democratie. Over de principes van
zelfsturing. Amsterdam: Van Gennep.