seizoen 2009/2010 nummer 2 - Rondom Voetbal

RONDOM VOETBAL
LEVENSWERK
Jan de Jongh bundelt kladjes tot levenswerk
Maar wie is Jan de
Jongh? In de jaren vijftig
en zestig stond de
Utrechter in de spits bij Elinkwijk.
Dertien seizoenen speelde
de stormram profvoetbal
waarin hij vaak moest vechten
tegen degradatie: “Mijn mooiste
herinnering heb ik over gehouden
aan een beslissingswedstrijd
in De Kuip. We speelden
tegen Blauw Wit en ik maakte
het enige doelpunt.” Na zijn actieve
carrière trok hij al snel de
trainersjas aan. Die leidde hem
langs EMS, DOSC, DOVO, Huizen
en weer DOVO waar hij
toen elf jaar technisch directeur
was. “Als voetballer wist ik altijd
al dat ik later trainer zou
worden, was constant met voetbal
bezig. Ik denk dat ik van de
Engelse trainer Richmond het
meest heb geleerd. Hij voelde
de praktijk aan, wat spelers juist
nodig hebben. Als hij iets voordeed,
snapte iedereen dat. Hij
kon de vertaalslag maken naar
zijn spelers”, aldus de zeventiger.
Zijn dienstverbanden bij de
genoemde amateurverenigingen
liepen parallel aan zijn tijd bij
de KNVB. In 1989 verliet De
Jongh de Universiteit van
Utrecht, waar hij hoofd van de
financiële afdeling was, en
stortte zich vol op het voetbal.
Tijdens zijn eerste periode bij
DOVO kon De Jongh zich voor
het eerst echt uitleven: “Daar
speelde we het voetbal wat ik in
mijn hoofd had. We werden
toen algemeen kampioen van de
zaterdagamateurs.” Clubs als
Heracles en Sparta klopten aan,
maar Jan de Jongh sloeg de aanbiedingen
af. Hij koesterde de
ambitie naar het profvoetbal
niet en heeft nooit spijt gehad
van deze keuze: “Ik trainde bij
een topamateurclub, had die tijd
een goede baan bij de Universiteit
en de KNVB. Dat wilde ik
niet opgeven.” Ook het feit dat
de KNVB coryfee Zuilen weigerde
te verlaten vanwege zijn
sociale binding met de wijk
speelde een belangrijke rol.
De Jongh zag de laatste decen-
NOVEMBER 2009 JAARGANG 4, SEIZOEN ‘09 -’10 NUMMER 2
‘Driekwart van eerste elftal moet
komen uit jeugdopleiding’
Door Wouter Bongers
BREUKELEN – Hij lijkt los geweekt van de voetbalwereld.
Steeds meer vinden we Jan de Jongh met een hengel terug aan de
waterkant waar hij zijn nieuwe passie gevonden heeft. Maar
schijn bedriegt. Het 71 jarige voetbaldier heeft de laatste jaren
zijn imposante ervaring gebundeld in een boek. “Een totaal trainingssysteem
voor de jeugd”, noemt De Jongh zijn levenswerk.
De docent die 35 jaar bij de KNVB trainers opleidde, hoopt clubs
hiermee te kunnen helpen. Het betekent dat de inwoner uit Zuilen
zijn kennis wil overdragen aan de voetbalverenigingen: “Ik
ben tevreden wanneer clubs er baat bij hebben en mensen enthousiast
zijn deze trainingen te geven.”
“Ouders betalen handenvol
geld, terwijl het niets toevoegt.”
nia de gezichten van onder andere
Danny Blind, Raymond Atteveld,
Alfons Groenendijk,
Wim Jonk en Dwight Lodeweges
voorbij trekken tijdens de
cursussen Coach Betaald Voetbal.
In diezelfde periode bezocht
hij de betaald voetbal
clubs. “Het was soms schrikbarend
wat er op tafel kwam als je
vroeg naar het jeugdplan. Een
uitzondering was bijvoorbeeld
Sparta, dat plan maakte indruk
op me. Dat zie je ook terug in de
doorstroom van zo’n club”,
weet De Jongh. Zelf probeerde
hij altijd een duidelijke structuur
neer te zetten, van de jeugd
tot aan de senioren aan toe. Eigenlijk
is dat de voedingsbodem
geweest tot het bundelen van al
zijn kladjes en schetsen die in de
loop der jaren zijn opgestapeld.
Tijdens zijn carrière als trainer
en technisch directeur werkte
De Jongh aan een totaalplan.
Het is iets wat hij mist in het hedendaagse
voetbal. “Er ontstaat
momenteel een wildgroei aan
voetbalscholen en kampen,
omdat ze denken dat de KNVB
gaten laat vallen. Ouders betalen
handenvol geld om hun kinderen
daar naar toe te sturen,
terwijl het niets toevoegt. Ik zie
daar jongens met een bal goochelen,
maar het is niet geïntegreerd
in het totaalvoetbal.
Zoveel mensen hoor ik op tv
over talentontwikkeling praten
en dan heb ik wel eens zin om
met hen de discussie aan te
gaan. Zeist stond bekend dat ze
Coerver buiten de deur lieten en
daar spelen de commerciële
voetbalscholen op in”, aldus een
kritische De Jongh, die tevens
vindt dat de aanpak van Wiel
Coerver tekort schiet in zijn
visie op het totaalplan.
En misschien is dat wel de belangrijkste
reden voor zijn missie.
De man die de zomerdagen
momenteel doorbrengt in zijn
stacaravan aan het water in
Breukelen beseft dat er veel
inzet van hem wordt gevraagd
om zijn evangelie te verkondigen
aan de voetbalverenigingen.
Maar graag maakt hij tijd vrij
om clubs te helpen en trainers
de enthousiasmeren. Middels
een presentatie en twee naslagwerken,
één voor de F t/m D
pupillen en één voor de C t/m
A junioren met totaal honderd
unieke trainingen, hoopt hij zijn
boodschap duidelijk te maken.
Een boek met individuele trainingen
per positie is nog in de
maak.
Het is vooral de samenhang in
de elementen van het voetbal
wat zijn aanpak uniek maakt.
21
Tijdens zijn periode als technisch
directeur bij DOVO stelde
hij ‘functieprofielen’ op van alle
posities in het elftal. Een must
voor centrale verdediger is bijvoorbeeld
koppen, een man uitschakelen
en een diepe bal
versturen naar de aanval. Vanuit
deze gedachte worden naast
de reguliere ook individuele
trainingen opgesteld. De Jongh
besteedde twee jaar aan het bestuderen
van jeugdtrainingen
en wedstrijden en kwam zo tot
het inzicht een totaalplan te
schrijven, waarbij, net als in het
onderwijs, spelers de juiste oefenstof
naar leeftijd en talent
krijgen.
Voor de F t/m D pupillen zijn
de trainingen veelal gebaseerd
op de technische vaardigheden
en voor de C t/m A junioren gericht
op de wedstrijden. Hij
splitst het positiespel in algemeen
en specifiek vanuit de
taken in het veld, vanuit deze
gedachte is het duidelijk hoe de
ploeg tot automatismen komt.
Het is de bedoeling dat junioren
die instromen naadloos aanslui-
“Uiteindelijk moet het eerste elftal
voor 70 a 80% bestaan uit spelers
van eigen opleiding.”
ten bij de senioren, vindt de
Jongh.
DOVO, waar hij zijn ideeën
voor het eerst praktisch uitvoerde,
plukte de vruchten. De
jeugd werd betiteld als het Ajax
van het amateurvoetbal en met
een hoge doorstroom van de
eigen jeugd naar het eerste elftal
wist DOVO met beperkte middelen
zich te scharen in de
hoogste regionen van de ranglijsten.
Het verbaast De Jongh
dat de club is afgegleden en
moeite heeft om zich te handhaven:
“Ik hoor de huidige trainer
Eric van de Meer roepen dat
alles nog moet worden opgezet,
maar het hele plan is al aanwezig.
Alleen weet ik niet wat ze er
mee gedaan hebben.” Omdat hij
weg is bij DOVO, wil hij zich er
niet meer mee bemoeien. Des te
meer is hij graag te gast bij verenigingen
die open staan om
een nieuw technisch jeugdplan
op te zetten. “Ik heb wel een bepaald
wiel uitgevonden. Een totaalplan
dat voor iedereen
leesbaar en uitvoerbaar is, ben
ik nog niet tegen gekomen,”
aldus de Jongh: “Uiteindelijk
moet het eerste elftal voor 70 a
80% bestaan uit spelers van
eigen opleiding.”
Voor inlichtingen kunt u contact
opnemen met Jan de Jongh via
telefoonnummer: 030 2445867 /
034 6266278 of mobiel:
0623045216
E-mailen kan ook via zijn zoon
Arjan de Jongh:
xander.nieuwegein@telfort.nl