19.09.2013 Views

Energiek met afval

Energiek met afval

Energiek met afval

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Energiek</strong> <strong>met</strong> <strong>afval</strong><br />

Jaarmagazine 2005<br />

Essent Milieu


Focus op<br />

verwerking<br />

Er zit volop beweging in de <strong>afval</strong>markt en<br />

het einde is nog lang niet in zicht. Na een<br />

turbulente tijd vol organisatiewijzigingen<br />

en aanpassingen van de strategie heeft<br />

Essent Milieu de opgaande lijn te pakken.<br />

Het jaar 2005 was duidelijk beter dan de<br />

jaren daarvoor.<br />

Onze focus ligt op het verwerken van <strong>afval</strong>. En daar zijn we goed in!<br />

Onder het motto ‘<strong>Energiek</strong> <strong>met</strong> <strong>afval</strong>’ is dankzij de inzet van al onze<br />

medewerkers 2,5 miljoen ton <strong>afval</strong> verwerkt en is het bedrijfsresultaat<br />

flink verbeterd. Dankzij de inzet van al onze medewerkers is het<br />

bedrijfsresultaat flink verbeterd. Kernwoord bij alle verbeteringen die<br />

zijn doorgevoerd, was ‘operational excellence’. In 2005 zijn in Wijster,<br />

Groningen en Moerdijk records gebroken in de hoeveelheden <strong>afval</strong><br />

die zijn verbrand en vergist. Ook in 2006 zullen we deze opgaande<br />

lijn voortzetten. Dat <strong>afval</strong>verwerking in de belangstelling staat, blijkt<br />

uit een toenemende aandacht van media en investeerders. Nieuwe<br />

financiële spelers geven een impuls aan de markt. Een markt die in<br />

beweging is biedt volop nieuwe kansen. Zo gaan op 1 januari 2007<br />

de grenzen voor brandbaar <strong>afval</strong> in Europa open. Vrij verkeer is dan<br />

mogelijk en daarom zien wij mogelijkheden om op de internationale<br />

<strong>afval</strong>markt een rol te spelen. Door de invoering van het stortverbod in<br />

Duitsland van 1 juni 2005 kijkt men daar nu <strong>met</strong> belangstelling naar de<br />

verwerkingsmogelijkheden in ons land. Wij zullen zeer serieus kijken<br />

naar het benutten van kansen om ook in het buitenland contracten<br />

af te sluiten.<br />

Uitdaging<br />

De tweede helft van het afgelopen jaar toonde duidelijk aan dat<br />

Nederland kampt <strong>met</strong> een structureel tekort aan verbrandingscapaciteit.<br />

Alle AVI’s zitten vol en we zien het storten toenemen. Om nieuwe<br />

<strong>afval</strong>stromen te kunnen verwerken, willen wij de capaciteit vergroten<br />

door onze bestaande installaties verder te optimaliseren. Ook staan<br />

uitbreidingen van de verbrandingsinstallaties in Moerdijk en Wijster op<br />

het programma. Een vierde verbrandingslijn bij AZN wordt volgens plan<br />

eind 2008 in gebruik genomen. Een uitbreiding in Wijster <strong>met</strong> twee lijnen<br />

overwegen we ook, maar daarvoor loopt de vergunningsprocedure nog.<br />

Een bijzondere uitdaging is het aflopen van de verwerkingscontracten<br />

voor GFT-<strong>afval</strong> in 2008 en die van huishoudelijk <strong>afval</strong> van de Limburgse<br />

gemeenten in datzelfde jaar. Wij zijn al geruime tijd bezig ons zeer<br />

zorgvuldig voor te bereiden op de aanbestedingen die gaan komen. Er is<br />

ons alles aan gelegen om <strong>met</strong> klanten, waar we al zo’n lange relatie mee<br />

hebben, een nieuwe periode van samenwerking in te gaan.<br />

Persoonlijke aandacht<br />

De groeiende dynamiek in de markt vraagt om een organisatie die<br />

flexibel is en in staat om snel invulling te geven aan nieuwe<br />

ontwikkelingen en kansen. Onze medewerkers hebben veel kennis en<br />

ervaring. Wij willen hen volop de mogelijkheid geven zich verder te<br />

ontwikkelen. Ook willen we de uitwisseling van kennis bevorderen door<br />

nog meer te gaan samenwerken. Het laten rouleren van werknemers zal<br />

ook voor hen persoonlijk weer nieuwe uitdagingen en kansen betekenen.<br />

‘Last but not least’ is veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu een<br />

topprioriteit binnen Milieu. Als we zien wat voor vorderingen we sinds<br />

2004 hebben gemaakt, dan kunnen we daar trots op zijn. We blijven<br />

hameren op veiligheid, niet alleen onder onze eigen mensen, maar ook<br />

bij bedrijven en organisaties die wij inhuren of waar we contracten mee<br />

sluiten. En we zullen bovendien nadrukkelijker invulling geven aan het<br />

gezondheids- en milieubeleid.<br />

Met dit jaarmagazine willen wij u een helder beeld geven van onze<br />

onderneming, haar activiteiten en wat er in het afgelopen jaar tot<br />

stand is gebracht.<br />

Ik wens u veel leesplezier!<br />

Robert van der Hoeven<br />

Algemeen directeur Essent Milieu


2<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

24


18<br />

Deel 1 Wat doen we 4<br />

Organisatie 4<br />

<strong>Energiek</strong> <strong>met</strong> <strong>afval</strong> 5<br />

Deel 2 Vol energie naar een nieuwe <strong>afval</strong>markt 6<br />

Composteren: een goedkope mogelijkheid 10<br />

om milieuvoordeel te halen<br />

Deel 3 Aandacht voor veiligheid 12<br />

Aandacht voor onze omgeving 15<br />

Deel 4 Verwerking brandbaar <strong>afval</strong> 18<br />

Verwerking organisch <strong>afval</strong> 24<br />

Verwerking niet brandbaar <strong>afval</strong> 30<br />

Deel 5 Basisgegevens Essent Milieu 34<br />

Samenstelling management 35<br />

Kerncijfers 35<br />

Adresgegevens vestigingslocaties 36<br />

12<br />

20<br />

3<br />

30


4<br />

Wat<br />

doen we<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Essent Milieu ziet <strong>afval</strong>verwerking nadrukkelijk als omzetting van <strong>afval</strong> in<br />

energie. Dat betekent niet alleen verbranden <strong>met</strong> energieopwekking: ook<br />

vergisting levert energie op, net als het omzetten van een deel van de<br />

organische <strong>afval</strong>stromen in biobrandstof. Verder worden in de scheidingsinstallaties<br />

materialen afgescheiden die toegepast worden als secundaire<br />

brandstof.<br />

Essent Milieu verwerkt op industriële schaal brandbare, organische en<br />

niet-brandbare/minerale <strong>afval</strong>stromen. Daarbij maken wij gebruik van<br />

scheidings-, vergistings- en verbrandingstechnieken. Voor die <strong>afval</strong>stromen<br />

waarvoor geen andere verwerkingsmogelijkheden zijn en gestort<br />

moeten worden, zorgt Essent Milieu binnen de wettelijke kaders voor<br />

een milieu- en maatschappelijk verantwoorde opslag op een van haar<br />

stortplaatsen.<br />

Het grootste deel van onze aanvoer bestaat uit huishoudelijk en daarmee<br />

vergelijkbaar bedrijfs<strong>afval</strong>. Jaarlijks ontvangen wij een volume aan <strong>afval</strong><br />

van rond 2,5 miljoen ton.<br />

Sturing van <strong>afval</strong>stromen<br />

Essent Milieu beschikt over een aantal verwerkingsinstallaties voor<br />

brandbaar, organisch en niet-brandbaar <strong>afval</strong>. Deze <strong>afval</strong>stromen komen<br />

vrij in Zuid-, Noord-, en Midden-Nederland en moeten op een efficiënte<br />

en snelle wijze naar de diverse installaties en locaties vervoerd worden.<br />

Wij hebben daarom in diverse gemeenten op- en overslagstations, waar<br />

we <strong>afval</strong> verzamelen en overslaan in grotere vrachtwagens of afvoeren<br />

per spoor. Deze <strong>afval</strong>stromen worden centraal gestuurd om tot een zo<br />

efficiënt mogelijke verdeling van het <strong>afval</strong> over onze verwerkinginstallaties<br />

te komen.<br />

Organisatie<br />

Essent Milieu is één van de business units van het energiebedrijf Essent<br />

en bestaat uit drie entiteiten. De activiteiten zijn georganiseerd en<br />

geconcentreerd rond de verwerking van brandbaar, organisch en nietbrandbaar/mineraal<br />

<strong>afval</strong>, die samen de portfolio van Essent Milieu<br />

vormen. De verwerkings-, op- en overslaglocaties in Zuid-Nederland<br />

werken onder de naam Essent Milieu Zuid. De verwerkingslocatie Wijster<br />

en VAGRON te Groningen werken onder de naam Essent Milieu Noord.<br />

Als derde werkt de NV Afvalverbranding Zuid-Nederland (AZN) als de<br />

centrale verwerkingslocatie voor brandbaar <strong>afval</strong> uit de drie zuidelijke<br />

provincies. De commerciële activiteiten worden gebundeld voor de drie<br />

entiteiten uitgevoerd.


<strong>Energiek</strong><br />

<strong>met</strong> <strong>afval</strong><br />

Afval als bron<br />

van energie<br />

Onze dienstverlening nemen wij energiek ter hand. Betrouwbaarheid,<br />

integer handelen en klantgerichtheid staan voor ons centraal. Wij richten<br />

ons hierbij op de lange-termijn-belangen van onze klanten. Dit betekent<br />

ook dat we zullen inspelen op de marktkansen die zich voordoen.<br />

<strong>Energiek</strong> slaat ook op onze kracht om te vernieuwen. Afvalverwerking<br />

is altijd in beweging. Niet alleen technisch, maar ook economisch.<br />

Innovatie krijgt gestalte door ‘operational excellence’, het continu werken<br />

aan veilige, efficiënte, goedkope en schone processen.<br />

<strong>Energiek</strong> zijn we ook waar het onze medewerkers betreft. Een veilige<br />

en schone werkplek voor iedereen is ons vertrekpunt. De persoonlijke<br />

ontwikkeling van medewerkers wordt gestimuleerd door trainingen,<br />

samenwerken, communicatie en kennisoverdracht. De motivatie van de<br />

medewerkers is de motor van onze onderneming.<br />

<strong>Energiek</strong> is ons geloof in de eigen kracht van de <strong>afval</strong>sector. Deze is<br />

modern, innovatief en levert een waardevolle bijdrage aan economische<br />

en milieudoelstellingen van ons land. In Europa behoort Nederland tot de<br />

top als het om <strong>afval</strong>verwerking gaat en daar willen we onze bijdrage aan<br />

blijven leveren.<br />

Essent Milieu is een deel van de samenleving en weet zich daarom<br />

betrokken bij die samenleving. Ze onderschrijft haar maatschappelijke<br />

verantwoordelijkheid door energiek te werken aan een meer duurzame<br />

samenleving. Van alle in Nederland opgewekt elektriciteit is 1% afkomstig<br />

uit het <strong>afval</strong> dat door Essent Milieu wordt verwerkt. Een schone leefomgeving,<br />

zuinig omgaan <strong>met</strong> primaire grondstoffen, het sluiten van<br />

kringlopen en energie produceren uit <strong>afval</strong> zijn in onze bedrijfsvoering<br />

nauw <strong>met</strong> elkaar verweven.<br />

5


6 Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Voor een klant is het van belang<br />

om een doorzicht te krijgen<br />

in de toekomst van Essent Milieu.<br />

Wij willen dat zicht bieden.


Vol energie<br />

naar een nieuwe<br />

<strong>afval</strong>markt<br />

Er zijn twee opmerkelijk veranderingen in de <strong>afval</strong>markt de afgelopen jaren. De eerste bij Essent<br />

Milieu, de tweede bij de markt zelf. Essent Milieu wil groeien door zich te concentreren op haar<br />

kerntaken en daarin uit te blinken. De <strong>afval</strong>markt is na het invoeren van het Duitse stortverbod<br />

enorm in beweging gekomen. Aanleiding voor Essent Milieu om zich energiek op de <strong>afval</strong>markt<br />

van morgen te storten. Lout Hazen en Willem Geerling buigen zich over hun ‘nieuwe’ bedrijf.<br />

Het roer om: dat was de uitdaging voor Essent<br />

Milieu na moeizame eerste jaren van dit<br />

millennium. Het nieuwe leven voor Essent Milieu<br />

(EM) begon in 2003 toen besloten werd te<br />

stoppen <strong>met</strong> alle inzamelingswerkzaamheden<br />

en <strong>met</strong> de verwerking van bouw- en sloop<strong>afval</strong>.<br />

Rank en slank moest de organisatie worden,<br />

om slagvaardig te kunnen opereren op een<br />

markt die steeds meer concurrenten kent.<br />

Willem Geerling, bij EM verantwoordelijk voor<br />

Participaties, Regulatory en Public Affairs<br />

verduidelijkt die keuze: “Er zijn twee manieren<br />

om deze <strong>afval</strong>business te bekijken. Integratie<br />

op de hele <strong>afval</strong>keten, of je helemaal richten<br />

op een onderdeel van de keten. We zaten<br />

oorspronkelijk op het eerste spoor, en kochten<br />

daarom bedrijven, van inzamelen tot en <strong>met</strong> de<br />

afzet van eindproducten. Na een heroriëntatie<br />

op onze strategie zijn we op het tweede spoor<br />

terecht gekomen. We richten ons nu geheel op<br />

het verwerken van <strong>afval</strong>.<br />

Grootschaligheid<br />

Verbranden, vergisten, composteren en storten<br />

<strong>met</strong> gaswinning: het zijn de steekwoorden die<br />

passen bij het concept dat <strong>afval</strong> energie kan<br />

opleveren. Een concept dat Essent Milieu stevig<br />

omhelst. Lout Hazen, die het commerciële beleid<br />

vormgeeft: “De keuze voor <strong>afval</strong>verbranding<br />

en het daarmee opwekken van energie ligt het<br />

dichtst bij de kernactiviteit van onze moeder.<br />

Een tweede reden was het besef dat wanneer je<br />

bijvoorbeeld ook zelf inzameling van <strong>afval</strong> gaat<br />

doen, je eigenlijk concurrent wordt van je eigen<br />

7<br />

klanten. Iedereen moet doen waar hij goed in<br />

is: een inzamelaar zamelt in, een <strong>afval</strong>verwerker<br />

verwerkt. Wij verwerken dus <strong>afval</strong>.”<br />

Stroomlijnen<br />

Geerling: “Omdat onze focus helder was, konden<br />

we werken aan het rendementsherstel. Er vond<br />

een herstructurering plaats van activiteiten en<br />

processen, waardoor een betere stroomlijning<br />

– vooral op technisch gebied – kon worden<br />

bereikt. We kunnen nu onze installaties<br />

optimaler benutten. Verder heeft de markt een<br />

positieve beweging gemaakt. Het stortverbod in<br />

Duitsland van 1 juni 2005 had tot gevolg dat<br />

bedrijfs<strong>afval</strong> niet langer weglekte, maar in eigen<br />

land bleef. Het <strong>afval</strong>aanbod naar onze<br />

verbranders nam toe. Dat heeft de verwerkings-


8<br />

tarieven een positieve impuls gegeven.” Toch<br />

heeft Essent niet alleen voordeel gehad van<br />

het stortverbod in Duitsland. “We moeten onze<br />

secundaire brandstoffen nu afzetten tegen<br />

hogere kosten, omdat vooral in Duitsland het<br />

aanbod van deze brandstoffen is toegenomen.”<br />

Ook qua organisatie is het nodige veranderd.<br />

Juridisch, commercieel en administratief zijn de<br />

processen zodanig ingericht dat Essent Milieu<br />

als één bedrijf kan opereren. De tevredenheid<br />

onder het personeel is toegenomen nu de<br />

onzekerheid over de toekomstige ontwikkeling<br />

binnen het bedrijf is verdwenen. De helderheid<br />

binnen de organisatie heeft zelfvertrouwen<br />

gegeven.”<br />

Flexibel<br />

In 2005 zijn vele technische maatregelen<br />

genomen. Zo is de verwerking geperfectioneerd<br />

van ONF, de stroom ‘organisch natte fractie’, die<br />

vrijkomt uit de scheidingsinstallaties in Wijster.<br />

Hazen: “ONF mocht vanwege gewijzigd beleid<br />

van de overheid niet meer worden gestort, wat<br />

wel kon toen de installatie gebouwd werd. Nu<br />

wordt deze stroom mee verbrand. Dat heeft<br />

natuurlijk wel de nodige aanpassingen in de<br />

voorscheiding en het verbrandingsproces<br />

gevergd.”<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Nu worden jaarlijks enkele honderdduizenden<br />

tonnen ONF direct omgezet in energie, in<br />

plaats van storten. Bijkomend voordeel is dat<br />

er veel minder intern transport nodig is, wat de<br />

veiligheid op het terrein ten goede komt.<br />

Geerling noemt nog een voorbeeld. “Het winnen<br />

en afzetten van stortgas van onze stortplaatsen<br />

in de regio Zuid was uitbesteed aan een externe<br />

exploitant. Tegenwoordig nemen we beheer en<br />

onderhoud van alle stortgasmotoren helemaal<br />

in eigen hand, zodat we de energieopwekking<br />

optimaal kunnen benutten.” Het gaat om meer<br />

dan 30 motoren die jaarlijks rond 28 miljoen<br />

De helderheid<br />

binnen de organisatie<br />

heeft zelfvertrouwen<br />

gegeven.<br />

kubieke <strong>met</strong>er stortgas omzetten in 50 miljoen<br />

kWh elektriciteit. “Een behoorlijke hoeveelheid.<br />

En het wordt des te interessanter bij stijgende<br />

energieprijzen.”<br />

Groeimogelijkheden<br />

Binnen de kerntaken is er duidelijk sprake van<br />

groei. Het groeiscenario voor de toekomst richt<br />

zich vooral op de verwerking van brandbaar<br />

<strong>afval</strong>. Geerling: “Bij het verbranden kunnen we<br />

kiezen voor het opvoeren van de capaciteit in de<br />

bestaande verbranders, of door capaciteit aan te<br />

kopen. Voorlopig houden we beide opties open.”<br />

Hazen: “Je volgt de markontwikkelingen, kijkt<br />

wat er aan <strong>afval</strong> overblijft voor onze capaciteit.<br />

Aan de hand daarvan kun je zien waar de groeimogelijkheden,<br />

ook internationaal, zijn. Er zijn<br />

natuurlijk meerdere kapers op de kust. Het blijft<br />

een hybride markt, doordat de betrokken<br />

bedrijven deels private, deels publieke ondernemingen<br />

zijn.”<br />

Uitbreiding<br />

Geerling: “Wij zoeken naar profijtelijke groeimogelijkheden.<br />

Bij AZN in Moerdijk zal eind<br />

2006, na de definitieve goedkeuring van de<br />

investering, de bouw van een vierde<br />

verbrandingslijn van start gaan. Voor een


mogelijke uitbreiding van de capaciteit in<br />

Wijster is het noodzakelijk vergunningstraject<br />

in volle gang.”<br />

Het storten van <strong>afval</strong> was vroeger de kerntaak<br />

van de voorlopers van Essent Milieu, zoals de<br />

VAM en Afvalsturing Limburg. Maar storten is<br />

in de <strong>afval</strong>wereld een laatste optie, en over de<br />

toekomst van het storten vindt een landelijke<br />

discussie plaats.<br />

Geerling: “Wij zijn het grootste stortbedrijf van<br />

Nederland. Dat betekent ook dat we nog ruim<br />

voldoende stortcapaciteit hebben. Maar er zal<br />

een nieuwe scenario moeten worden ontwikkeld<br />

over hoe we in de toekomst <strong>met</strong> die capaciteit<br />

omgaan. Stortplaatsen hebben een wezenlijke<br />

overloopfunctie voor een deel van het brandbare<br />

<strong>afval</strong>. Daarnaast zijn er tal van niet-brandbare<br />

<strong>afval</strong>stromen – denk aan minerale stromen zoals<br />

asbesthoudend materiaal en bepaalde slibstromen<br />

– die nog steeds gestort moeten<br />

worden. We zullen stortcapaciteit beschikbaar<br />

moeten houden om te borgen dat we ruimte<br />

hebben als zich calamiteiten voordoen.”<br />

Storten verduurzamen<br />

Het aantal stortlocaties neemt af, oude stortplaatsen<br />

worden afgewerkt, ingericht en overgedragen<br />

aan de provincies. Soms worden ze tot<br />

markante landschapselementen ‘omgetoverd’,<br />

zoals de VAM-berg in Wijster en de voormalige<br />

stortplaats van de RAZOB te Nuenen. Daarin<br />

onderkent Essent Milieu haar maatschappelijke<br />

verantwoordelijkheid.<br />

‘Duurzaam storten’ is een interessante<br />

nieuwe ontwikkeling. Lout Hazen: “Wij maken<br />

nu in Nederland van een stortplaats een<br />

soort loempia, vouwen al het <strong>afval</strong> in een<br />

beschermend korstje. Feitelijk gebeurt in<br />

die loempia niet zoveel, het <strong>afval</strong> blijft <strong>afval</strong>.<br />

Andere landen in Europa accepteren dat je in<br />

een stortplaats zo’n dertig jaar lang een actief<br />

biologisch proces hebt, dat je zo kunt sturen dat<br />

verontreinigingen worden afgebroken, omgezet<br />

of gebonden. Ik denk dat de Nederlandse<br />

overheid anders moet gaan denken over de<br />

stortwijze. Onze insteek is een andere aanpak<br />

om zo de verontreinigingen van een stortplaats<br />

‘af te bouwen’. Dus duurzaam storten. Wij<br />

sluiten daarbij aan op de visie van de Vereniging<br />

van Afvalbedrijven in Nederland, die onlangs<br />

een rapport over het duurzaam storten van<br />

<strong>afval</strong>stromen aanbood aan de staatssecretaris<br />

van VROM.<br />

9<br />

Toekomst<br />

Over de toekomst van Essent Milieu zijn zowel<br />

Hazen als Geerling onverdeeld positief. “We<br />

hebben onze toekomststrategie bepaald. We<br />

zien, op basis van de ontwikkelingen in het<br />

afgelopen jaar, een behoorlijk groeiperspectief<br />

binnen de verwerking. De verbrandingsmarkt is<br />

een kapitaalintensieve tak van sport en schaalvergroting<br />

zal nodig blijken om een vooraanstaande<br />

rol te kunnen blijven spelen. Het is<br />

nadrukkelijk de ambitie van Essent Milieu om<br />

die toonaangevende rol te spelen. De hectische<br />

periode van veranderingen binnen het bedrijf<br />

is achter de rug en er is nieuw elan binnen de<br />

onderneming. De sfeer binnen het bedrijf is<br />

positief: de mensen zijn weer enthousiast en<br />

hebben de blik op de toekomst.<br />

En dat enthousiasme en die heldere blik op de<br />

toekomst zullen ook onze klanten merken en<br />

nieuwe klanten trekken. “De overheidsklant gaat<br />

steeds meer naar aanbestedingen toe, dat zijn<br />

de Europese regels. Voor een klant is het van<br />

belang om een doorzicht te krijgen in de<br />

toekomst van Essent Milieu. Wij willen dat zicht<br />

bieden.”


10<br />

Er is vanaf 2004 in pers en parlement een<br />

uitgebreide discussie ontstaan over het nut<br />

van gescheiden inzameling van GFT-<strong>afval</strong>.<br />

Gemeenten vragen zich onder meer af of het<br />

composteren van GFT nog wel milieuvoordelen<br />

biedt.<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Composteren:<br />

de goedkope mogelijkheid<br />

om milieuvoordeel te halen<br />

Diverse rapporten suggereren dat GFT-<strong>afval</strong> net zo goed, zo niet beter<br />

verbrand kan worden: dat levert tenminste energie op en heeft daarmee<br />

een hoger (economisch) nut. En het gaat om grote hoeveelheden, totaal<br />

wordt in Nederland circa 1,4 miljoen ton GFT ingezameld.<br />

Veel gemeenten – vooral de grotere steden – zouden uit praktische<br />

overwegingen graag het gescheiden inzamelen van <strong>afval</strong> willen<br />

afschaffen en zien in die rapporten hun gelijk bevestigd. In de praktijk<br />

is dat ook gebeurd, vooral daar waar het economisch onrendabel is.<br />

Zoals bij hoogbouw en gebieden buiten de stadskernen. Hier spelen<br />

de inzamelkosten een grote rol en is het stoppen van het gescheiden<br />

inzamelen een voordeligere optie. Deze argumenten vertroebelen<br />

regelmatig de discussie rond het nut van de gescheiden verwerking van<br />

GFT-<strong>afval</strong>.<br />

Lout Hazen, commercieel manager Essent Milieu: “Het verbranden van<br />

GFT-<strong>afval</strong> wordt te vaak en te enthousiast gebracht, maar is gezien de<br />

samenstelling geen logische optie. GFT bestaat voor het merendeel uit<br />

Wij blijven geloven<br />

in nut en noodzaak van<br />

composteren<br />

water en zand en slechts een beperkt percentage is brandbaar. Al <strong>met</strong><br />

al is dat niet meer dan zo’n kleine 30%. Dit betekent dat je eerst water<br />

moet verdampen om uiteindelijk het brandbare deel te kunnen benutten.<br />

Als alternatief wordt ook wel vergisten van GFT genoemd. Voor bepaalde<br />

organische stromen is dit zeker een optie, maar geldt ook in mindere<br />

mate voor GFT. Ook hier weer vanwege het aandeel water, maar zeker ook<br />

vanwege de zandfractie. Composteren is veruit de goedkoopste optie. En<br />

daar draait het vooral om”, stelt Hazen.<br />

In de huidige inzamelstructuur van gemeenten is het inzamelen van GFT<br />

weliswaar wat duurder dan het inzamelen van rest<strong>afval</strong>, maar dit wordt<br />

ruim gecompenseerd door het verschil in verwerkingskosten. Bovendien:<br />

doordat de verbrandingsinstallaties in ons land momenteel op volle toeren<br />

draaien is er onvoldoende capaciteit in Nederland. Iedere ton GFT die nu<br />

bij het rest<strong>afval</strong> komt, betekent dat er een ton <strong>afval</strong> gestort moet worden.<br />

Tegen torenhoge storttarieven en dat niet alleen, maar storten scoort<br />

qua duurzaamheid veel lager dan verbranden en zeker veel lager dan<br />

composteren.<br />

Hazen: “Naast financiële overwegingen zijn er nog andere argumenten<br />

waarom wij pleiten voor het handhaven en juist het stimuleren van<br />

gescheiden inzameling van organisch <strong>afval</strong>. De belangrijkste is dat het<br />

grondstoffen spaart. Verbranden leidt tot de definitieve vernietiging van<br />

de bruikbare en nuttige bestanddelen in GFT-<strong>afval</strong>.”<br />

Met het apart en selectief bewerken van organische <strong>afval</strong>stromen<br />

produceert Essent Milieu nu drie hoogwaardige productgroepen. De<br />

bekendste is compost, dat als bodemverbeteraar breed wordt ingezet. De<br />

tweede is veenvervanging. Dit voorkomt landschapsvernietiging en spaart<br />

een aanzienlijke CO 2 -uitstoot. Als laatste blijft materiaal over dat uitermate<br />

geschikt is als biobrandstof voor het opwekken van energie. “Kortom, wij<br />

blijven geloven in nut en noodzaak van composteren.”


10<br />

Er is vanaf 2004 in pers en parlement een<br />

uitgebreide discussie ontstaan over het nut<br />

van gescheiden inzameling van GFT-<strong>afval</strong>.<br />

Gemeenten vragen zich onder meer af of het<br />

composteren van GFT nog wel milieuvoordelen<br />

biedt.<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Composteren:<br />

de goedkope mogelijkheid<br />

om milieuvoordeel te halen<br />

Diverse rapporten suggereren dat GFT-<strong>afval</strong> net zo goed, zo niet beter<br />

verbrand kan worden: dat levert tenminste energie op en heeft daarmee<br />

een hoger (economisch) nut. En het gaat om grote hoeveelheden, totaal<br />

wordt in Nederland circa 1,4 miljoen ton GFT ingezameld.<br />

Veel gemeenten – vooral de grotere steden – zouden uit praktische<br />

overwegingen graag het gescheiden inzamelen van <strong>afval</strong> willen<br />

afschaffen en zien in die rapporten hun gelijk bevestigd. In de praktijk<br />

is dat ook gebeurd, vooral daar waar het economisch onrendabel is.<br />

Zoals bij hoogbouw en gebieden buiten de stadskernen. Hier spelen<br />

de inzamelkosten een grote rol en is het stoppen van het gescheiden<br />

inzamelen een voordeligere optie. Deze argumenten vertroebelen<br />

regelmatig de discussie rond het nut van de gescheiden verwerking van<br />

GFT-<strong>afval</strong>.<br />

Lout Hazen, commercieel manager Essent Milieu: “Het verbranden van<br />

GFT-<strong>afval</strong> wordt te vaak en te enthousiast gebracht, maar is gezien de<br />

samenstelling geen logische optie. GFT bestaat voor het merendeel uit<br />

Wij blijven geloven<br />

in nut en noodzaak van<br />

composteren<br />

water en zand en slechts een beperkt percentage is brandbaar. Al <strong>met</strong><br />

al is dat niet meer dan zo’n kleine 30%. Dit betekent dat je eerst water<br />

moet verdampen om uiteindelijk het brandbare deel te kunnen benutten.<br />

Als alternatief wordt ook wel vergisten van GFT genoemd. Voor bepaalde<br />

organische stromen is dit zeker een optie, maar geldt ook in mindere<br />

mate voor GFT. Ook hier weer vanwege het aandeel water, maar zeker ook<br />

vanwege de zandfractie. Composteren is veruit de goedkoopste optie. En<br />

daar draait het vooral om”, stelt Hazen.<br />

In de huidige inzamelstructuur van gemeenten is het inzamelen van GFT<br />

weliswaar wat duurder dan het inzamelen van rest<strong>afval</strong>, maar dit wordt<br />

ruim gecompenseerd door het verschil in verwerkingskosten. Bovendien:<br />

doordat de verbrandingsinstallaties in ons land momenteel op volle toeren<br />

draaien is er onvoldoende capaciteit in Nederland. Iedere ton GFT die nu<br />

bij het rest<strong>afval</strong> komt, betekent dat er een ton <strong>afval</strong> gestort moet worden.<br />

Tegen torenhoge storttarieven en dat niet alleen, maar storten scoort<br />

qua duurzaamheid veel lager dan verbranden en zeker veel lager dan<br />

composteren.<br />

Hazen: “Naast financiële overwegingen zijn er nog andere argumenten<br />

waarom wij pleiten voor het handhaven en juist het stimuleren van<br />

gescheiden inzameling van organisch <strong>afval</strong>. De belangrijkste is dat het<br />

grondstoffen spaart. Verbranden leidt tot de definitieve vernietiging van<br />

de bruikbare en nuttige bestanddelen in GFT-<strong>afval</strong>.”<br />

Met het apart en selectief bewerken van organische <strong>afval</strong>stromen<br />

produceert Essent Milieu nu drie hoogwaardige productgroepen. De<br />

bekendste is compost, dat als bodemverbeteraar breed wordt ingezet. De<br />

tweede is veenvervanging. Dit voorkomt landschapsvernietiging en spaart<br />

een aanzienlijke CO 2 -uitstoot. Als laatste blijft materiaal over dat uitermate<br />

geschikt is als biobrandstof voor het opwekken van energie. “Kortom, wij<br />

blijven geloven in nut en noodzaak van composteren.”


12<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Onze aandacht voor<br />

veiligheid, gezondheid,<br />

welzijn en milieu


Onder het motto ‘een schone en veilige werkplek voor iedereen’ werkt Essent Milieu<br />

voortdurend aan het verbeteren van de werkomstandigheden op haar productie-, kantoor-<br />

en overslaglocaties. Of het nu gaat om eigen werknemers, personeel dat voor korte of<br />

langere tijd bij ons werkzaam is, medewerkers van ingehuurde firma’s en bezoekers, wij<br />

vinden dat iedereen op onze locaties daar veilig en schoon moet kunnen werken of er<br />

een bezoek moet kunnen brengen.<br />

Registratie voor alle bedrijfsonderdelen<br />

In 2005 zijn wij gestart <strong>met</strong> een VGWMmanagementsysteem<br />

voor al onze bedrijfsonderdelen.<br />

Het grote belang van dit systeem<br />

is, dat wij nu een beter overzicht hebben dan<br />

voorheen wat er op dit gebied gebeurt, wat er<br />

verbeterd kan en moet worden en vooral wat<br />

wij willen bereiken en hoe wij dat willen doen.<br />

Een goed voorbeeld is het bijhouden van ‘bijna<br />

ongevallen’. Van iedereen die bij ons werkt<br />

wordt verwacht, dat hij of zij gevaarlijke situaties<br />

en/of gedrag registreert en doorgeeft. Als<br />

onderneming kun je zo al in een vroeg stadium<br />

voorkomen dat zich ongelukken voordoen. In<br />

2005 zijn er enkele honderden meldingen in dit<br />

kader gedaan. Elke melding wordt beoordeeld<br />

en zonodig door concrete acties opgevolgd om<br />

de ongewenste situaties op te heffen.<br />

Continu verbeteren<br />

Voor 2006 zijn voor alle bedrijfsonderdelen van<br />

Essent Milieu doelstellingen vastgesteld voor<br />

veiligheid, kwaliteit, arbeidsomstandigheden en<br />

milieu. Een maandelijks overzicht geeft de stand<br />

van zaken weer in relatie tot de eerder vastgestelde<br />

doelstellingen. Zo blijft de onderneming<br />

alert en is tijdig ingrijpen mogelijk. Ieder jaar<br />

zullen we opnieuw doelstellingen op deze<br />

thema’s vaststellen. En elk jaar proberen we ons<br />

weer te verbeteren. Dat maakt de aanpak voor<br />

iedereen uitdagend en scherpt onze aandacht.<br />

2005: aanpassingen en concrete<br />

maatregelen<br />

Op onze locaties worden regelmatig<br />

veiligheidsronden gelopen. Het doel is vast<br />

te stellen of zich onveilige situaties voordoen,<br />

eigen medewerkers en externe medewerkers<br />

zich aan de regels houden en hoe het staat <strong>met</strong><br />

de orde en netheid. Bij iedere ronde wordt een<br />

klein team samengesteld, dat kritisch een<br />

productieonderdeel of kantoorlocatie bekijkt.<br />

Elke onveilige of te verbeteren situatie en<br />

gedrag wordt genoteerd en besproken. Iedere<br />

veiligheidsronde leidt zo tot aanpassingen.<br />

Op en rond onze verwerkinglocaties is een<br />

13<br />

groot aantal verkeersmaatregelen genomen.<br />

Belangrijkste doel is het scheiden van voetgangers<br />

en langzaam verkeer van het zware<br />

verkeer. Met bebording, afbakening van<br />

voetgangerspaden, zebrapaden, drempels,<br />

signaleringspalen en de aanleg van speciale<br />

wisselplaatsen voor containerauto’s, is de<br />

veiligheid sterk bevorderd.<br />

Vanaf 1 januari 2005 is iedereen op elke<br />

verwerkingslocatie van Essent Milieu verplicht<br />

reflecterende kleding te dragen, geldt er een strikt<br />

parkeerbeleid en wordt streng op snelheid<br />

gecontroleerd op het bedrijfsterrein zelf.<br />

Bij de aanvoer van <strong>afval</strong>stoffen komt het wel<br />

eens voor dat brand ontstaat. Broei en<br />

ontbranding van licht ontplofbaar of ontvlambaar<br />

materiaal tijdens bewerkingstappen is in de<br />

meeste gevallen de oorzaak. De schade bleef<br />

vrijwel altijd beperkt door snel en vakkundig<br />

ingrijpen van de eigen medewerkers van de<br />

bedrijfshulpverlening (BHV).


14<br />

‘Veiligheid en<br />

helder zijn gaan<br />

hand in hand’<br />

Doelstellingen 2006<br />

In 2006 zullen naast de eerder genoemde<br />

veiligheidsrondes ook thematische rondes<br />

worden ingepland voor de diverse locaties.<br />

Hierbij zal specifiek gekeken worden naar vooraf<br />

vastgestelde elementen op de locaties, zoals de<br />

opslag van chemicaliën, arbeidshygiëne of de<br />

verkeerssituatie.<br />

Doel is om op het gebied van veiligheid,<br />

kwaliteit, arbeidsomstandigheden en milieu<br />

verdere verbeteringen te realiseren. Daarvoor<br />

zijn voor diverse indicatoren waarden<br />

vastgesteld die voor 2006 gelden zodat de<br />

beoogde verbeteringen meetbaar zijn. In<br />

de tabel hiernaast zijn de doelen voor 2006<br />

weergegeven. Aangezien VAGRON en AZN<br />

pas recentelijk onderdeel zijn geworden zijn<br />

vergelijkbare cijfers over 2005 niet te geven.<br />

Wat de DART en het ziekteverzuim betreft<br />

lagen de cijfers voor Essent Milieu vorig jaar<br />

op respectievelijk 2,20 en 4,6%.<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Industriële installaties zoals verbrandingsketels<br />

moeten <strong>met</strong> regelmaat in revisie. Ze liggen dan<br />

enkele weken stil. Gespecialiseerde bedrijven<br />

worden uitgenodigd dit soort omvangrijk werk<br />

uit te voeren. Vaak zijn tientallen mensen<br />

tegelijk aan het werk. Er wordt gewerkt in<br />

ploegen, de klok rond. Logisch dat veiligheid<br />

een hoge prioriteit heeft. Het gekozen bedrijf<br />

moet uiteraard aan alle veiligheidseisen voldoen<br />

die Essent stelt.<br />

“Als we de aanvragen voor dit soort grootschalige<br />

werkzaamheden de deur uitdoen, dan<br />

Overzicht doelstellingen VGWM Essent Milieu 2006<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

sturen we onze reglementen mee, zodat de<br />

bedrijven daarop kunnen inspelen”, legt Michiel<br />

Kuijpers uit, Hoofd Technisch Onderhoud en<br />

projectleider. Kunnen ze aan alle voorwaarden<br />

voldoen en hoe gaan ze bijvoorbeeld om <strong>met</strong><br />

ongevallen <strong>met</strong> verzuim? De aanbiedingen<br />

worden zeer kritisch bekeken, vooral hun beleid<br />

om ongevallen te voorkomen.<br />

“Bij ons kwam Stork het beste uit de bus voor<br />

de revisies van de ketels. Je kunt heldere<br />

afspraken <strong>met</strong> ze maken, hebben veel ervaring<br />

en voeren een streng veiligheidsbeleid. Niet<br />

alleen voor eigen medewerkers maar ook voor<br />

onderaannemers. Helder tegen elkaar zijn is<br />

belangrijk als het om veiligheid gaat”, stelt<br />

Michiel.<br />

Elke dag dat er gewerkt wordt door Stork, zijn<br />

er bijeenkomsten, waar de eisen en regels van<br />

Essent besproken en doorgelopen worden.<br />

Door het lopen van veiligheidsronden tijdens de<br />

revisie blijven wij als Essent Milieu op de hoogte<br />

hoe het er mee staat op de werkvloer.<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

*1 DART = aantal ongevallen <strong>met</strong> verzuim of aangepast werk per 200.000 gewerkte uren.


De werkzaamheden en activiteiten op de diverse productie- en op- en overslaglocaties<br />

van Essent Milieu hebben effecten op de omgeving. Overlast door verkeer, geluid en<br />

geur komt voor. Ons streven is om deze effecten zo beperkt mogelijk te houden voor<br />

iedereen die in de nabijheid van onze locaties woont, werkt en recreëert. Want Essent<br />

Milieu wil een goede en betrouwbare buurman zijn.<br />

Onze aandacht<br />

voor omgeving en<br />

samenleving<br />

Omgevingscommunicatie<br />

Wij vinden het van wezenlijk belang dat omwonenden en betrokken<br />

partijen in de omgeving van onze locaties geïnformeerd zijn over onze<br />

werkzaamheden, ontwikkelingen en toekomstige activiteiten. Daarom<br />

hebben wij regelmatig contact <strong>met</strong> omwonenden, belangengroepen en<br />

vertegenwoordigers van locale en regionale verenigingen. In de<br />

omgeving van onze grootste productielocatie Wijster brengen wij<br />

al meer dan 10 jaar periodiek een informatiekrant uit waarin wij de<br />

belangrijkste ontwikkelingen schetsen, naast gegevens over emissies<br />

en klachten. Voorafgaande aan het indienen van plannen voor<br />

15<br />

uitbreiding van onze activiteiten of wijziging van onze vergunning,<br />

organiseren wij voorlichtingsbijeenkomsten voor omwonenden en<br />

geïnteresseerden. Op plaatsen waar we omvangrijke afdekprogramma’s<br />

van stortlocaties uitvoeren, informeren wij plaatselijke belangenverenigingen<br />

en bewoners. Niet in alle gevallen is onze omgeving<br />

ingenomen <strong>met</strong> onze activiteiten en werkzaamheden, omdat er vaak<br />

sprake is van tijdelijke overlast. Wij proberen wel zoveel mogelijk<br />

rekening te houden <strong>met</strong> onze omwonenden en inwoners van nabij<br />

gelegen dorpen


16<br />

Inrichting stortplaatsen<br />

Het inrichten van gesloten stortlocaties van<br />

Essent Milieu gebeurt op basis van plannen,<br />

die afgestemd zijn <strong>met</strong> gemeentelijke en<br />

provinciale autoriteiten en plaatselijke<br />

belangenverenigingen. Veelal zie je dit terug in<br />

het aanbrengen van specifieke beplanting of<br />

bij het geven van een passende bestemming<br />

aan de afgewerkte stortplaats. Dit kan een<br />

recreatieve functie zijn of een functie die meer<br />

past bij de natuurwaarden van het gebied.<br />

Ook in de toekomst wil Essent Milieu rekening<br />

blijven houden <strong>met</strong> plaatselijke omstandigheden<br />

bij de nog in te richten stortplaatsen. Een<br />

sprekend voorbeeld is de inrichting van de<br />

locatie Razob te Nuenen. Deze voormalige<br />

stortplaats en het aangrenzende gebied worden<br />

ontwikkeld tot Landgoed Gulbergen. Naast<br />

een golfbaan, een dierenpark voor Europese<br />

dieren, zijn ook een mountainbike parcours en<br />

een evenemententerrein aangelegd. Voor de<br />

toekomst staat een verdere ontwikkeling van<br />

het landgoed op het programma. Afstemming<br />

hierover vindt plaats <strong>met</strong> het Regionaal<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Stortplaats als leverancier<br />

van energiegewassen<br />

Essent Milieu beschikt <strong>met</strong> haar stortplaatsen<br />

over honderden hectaren grond. Mogelijk dat<br />

die in de toekomst een heel ander aanzicht<br />

krijgen dan nu het geval is. Voor het eerst<br />

worden proeven genomen <strong>met</strong> de teelt van<br />

energiegewassen. Op de stortplaatsen in<br />

het Limburgse Schinnen en Montfort en<br />

het Brabantse Haps zullen proefvakken <strong>met</strong><br />

koolzaad, energietarwe en –maïs ingezaaid<br />

worden. “Zo snijdt het mes aan twee<br />

kanten”, volgens Joost Pellens, manager<br />

Productontwikkeling. “Onze stortplaatsen<br />

Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE).<br />

Een ander project is de uitvoering van het<br />

Landschappelijke Inpassingsplan rond de<br />

locatie Wijster. Dit plan dateert uit de jaren<br />

tachtig en had tot doel het zicht op het bedrijf<br />

vanuit de omgeving te beperken. De aanleiding<br />

was onze aanvraag de stortplaats te verhogen<br />

naar 40 <strong>met</strong>er boven maaiveld. De uitvoering<br />

van dit plan heeft op basis van de vrijwillige<br />

medewerking van landbouwers en omwonenden<br />

plaatsgevonden. Dit project is op 21 december<br />

2005 officieel afgesloten <strong>met</strong> de onthulling van<br />

een informatiepaneel.<br />

In de periode van bijna twintig jaar heeft<br />

Wijster een kleine honderd hectare rond<br />

het bedrijfsterrein ingeplant, vele tientallen<br />

kilo<strong>met</strong>ers wegbeplanting aangelegd en 90<br />

erven van omwonenden beplant. Er zijn vele<br />

gronden aangekocht <strong>met</strong> als doel deze daarna<br />

te kunnen ruilen tegen gronden die voor<br />

beplanting het meest geschikt waren. Essent<br />

Milieu werkt samen <strong>met</strong> Stichting Het Drentsche<br />

Landschap, de provincie Drenthe en enkele<br />

andere organisaties aan de ontwikkeling van<br />

zijn nu ingezaaid <strong>met</strong> gras en dat vergt ook<br />

onderhoud, dus waarom niet gewassen<br />

verbouwen die ook nog energie opleveren.” Het<br />

vraagt wel de nodige zorgvuldigheid. Bij het<br />

ploegen moet je rekening houden <strong>met</strong> gas- en<br />

watervoorzieningen in het stort. Joost: “De<br />

gebruikte grond is meestal schraal en moet<br />

dus bemest worden. Uiteraard <strong>met</strong> compost uit<br />

eigen huis. En natuurlijk bijhouden hoe de groei<br />

verloopt en het effect ervan op de onderliggende<br />

laag.” Er wordt samengewerkt <strong>met</strong> de Hogere<br />

Agrarische School in Den Bosch. Studenten<br />

het stroomdal van het Oude Diep, een regionale<br />

beek die weer haar oorspronkelijke loop heeft<br />

teruggekregen. Ook namen wij het initiatief voor<br />

de aanleg van diverse wandel- en fietspaden,<br />

zowel op eigen terrein als daarbuiten. Sluitstuk<br />

vormde de bouw van een informatiecentrum<br />

op het hoogste punt van de stortplaats en<br />

openstelling van een deel van de stortplaats<br />

als wandelgebied. Recentelijk hebben we nog<br />

meegewerkt aan de restauratie van de enige<br />

overgebleven historische brug over het VAMkanaal.<br />

Essent Milieu blijft actief deelnemen<br />

aan de verbetering van de kwaliteit van het<br />

landschap in haar directe omgeving. En dat<br />

geldt niet alleen voor de locatie Wijster, maar<br />

ook voor vele andere locaties van Essent Milieu.<br />

Biomonitoring<br />

Een bijzonder vorm van maatschappelijke<br />

betrokkenheid is de afspraak uit 1995 <strong>met</strong><br />

vertegenwoordigers van de agrariërs in de<br />

omgeving van Wijster. Bij de plannen voor de<br />

bouw van de verbrandingsinstallatie, brachten<br />

boeren in de omgeving van Wijster hun zorgen<br />

zullen wekelijks inspecteren hoe de groei<br />

vordert. “Wat er na de oogst <strong>met</strong> de gewassen<br />

gebeurt, is nog niet duidelijk. Vergisten,<br />

bijstoken in energiecentrales van Essent of<br />

er biodiesel van maken zijn een paar opties.<br />

Voorlopig gaat het om tien hectare en de proef<br />

duurt twee jaar”, geeft Joost Pellens aan.<br />

De verwachting is dat de plannen over het<br />

algemeen positief ontvangen zullen worden.<br />

De resultaten van de proef moeten uitwijzen of<br />

Essent Milieu haar stortplaatsen in de toekomst<br />

zal markeren <strong>met</strong> geel wuivend koolzaad.


naar voren over eventuele gevolgen van de<br />

geplande installatie. In onderling overleg is<br />

afgesproken biomonitoring te starten in de<br />

omgeving. Speciale gewassen worden onder<br />

gecontroleerde omstandigheden verbouwd<br />

‘Geen erfenis<br />

voor toekomstige<br />

generaties’<br />

De praktijk in Nederland is dat gesloten stortplaatsen terecht komen in<br />

een fase van eeuwigdurende nazorg. Dat is in de Nederlandse wetgeving<br />

vastgelegd. Ook moeten ze zowel aan de boven- als aan de onderkant<br />

voorzien zijn van voorgeschreven waterdichte afdichtingen. Dit moet<br />

voorkomen dat er emissies naar lucht, water en bodem optreden.<br />

“De vraag is of dit een ideale situatie is”, geeft Hans Woelders aan. Hij<br />

is procestechnoloog en betrokken bij het project Duurzaam Storten. “Wij<br />

en enkele andere partijen wilden aantonen dat het mogelijk moet zijn<br />

een stortplaats te ontwikkelen, waar na één generatie geen emissies<br />

meer optreden en geen nadere maatregelen meer nodig zijn. Dus geen<br />

dure nazorg, geen vervanging van de bovenafdichting na 50 jaar en nog<br />

op enkele vooraf vastgestelde plaatsen. De<br />

Universiteit van Wageningen onderzoekt<br />

jaarlijks de verbouwde gewassen, koemelk en<br />

gras op de aanwezigheid van zware <strong>met</strong>alen en<br />

dioxinen. Tot nu toe hebben deze onderzoeken<br />

17<br />

niet kunnen aantonen dat er een verbrandingsinstallatie<br />

in dit deel van Drenthe staat.<br />

belangrijker geen nadelige invloed meer op het milieu. Zo voorkom je dat<br />

toekomstige generaties opgezadeld worden <strong>met</strong> onze erfenis. En dat is<br />

gelukt. We hebben aangetoond dat het zonder meer mogelijk is.”<br />

Het betekent wel dat je anders moet werken bij het inrichten van zo’n<br />

stortlocatie. Een zorgvuldige keuze van <strong>afval</strong>stoffen die je bij elkaar brengt<br />

en een passende manier van werken horen daarbij. Hans: “Dit onderzoek<br />

richtte zich op de aanleg van nieuwe stortplaatsen. Wij gaan ons nu<br />

richten op het toepassen van de verzamelde kennis, om onze bestaande<br />

stortplaatsen te ‘verduurzamen’. Kortom, zorgen dat de levensduur van<br />

nazorg flink ingekort wordt. Dat beperkt de invloed op het milieu op lange<br />

termijn en scheelt toekomstige generaties heel wat kosten.”


18<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Essent Milieu beschikt over drie moderne en unieke installaties, de Geïntegreerde Afval<br />

Verwerkings Installatie (GAVI) in het Drentse Wijster en de nv Afvalverbranding Zuid-<br />

Nederland (AZN) in Moerdijk. Gemakshalve voegen wij daar de scheidings- en vergistings-<br />

installatie VAGRON in Groningen aan toe. Omdat ook deze unieke installatie direct gericht<br />

is op de verwerking van brandbaar <strong>afval</strong> en gericht is op de productie van energie. De<br />

gezamenlijke verwerkingscapaciteit van genoemde onderdelen was in 2005 ruim<br />

1,5 miljoen ton <strong>afval</strong>. Daarmee speelt Essent Milieu een hoofdrol op de Nederlandse markt.


Sinds 1996 draait de GAVI. Deze installatie bestaat<br />

uit drie parallelle verwerkingslijnen <strong>met</strong> drie<br />

identieke scheidingslijnen. Dat maakt Wijster<br />

uniek. Het aangevoerde <strong>afval</strong> wordt dus eerst<br />

gescheiden in deelstromen en vervolgens wordt<br />

een deel verbrand. De capaciteit van de installatie<br />

is ruim 800.000 ton per jaar.<br />

Scheiding<br />

In de scheidingsinstallatie scheiden zeeftrommels,<br />

magneten en sterke luchtstromen<br />

het <strong>afval</strong> in een aantal deelstromen, waaronder<br />

ONF. Deze stromen bestaan uit organische<br />

bestanddelen, zand, steen, glas, ijzer, blik en<br />

papier en kunststoffen. De scheiding is nodig<br />

om papier en lichte plastic folies te kunnen<br />

afscheiden. Windzifters ‘zuigen’ als grote stofzuigers<br />

dit lichte materiaal van lopende banden,<br />

voeren deze stroom af naar grote persen en<br />

wikkelen het materiaal tot grote balen. Deze<br />

fractie wordt elders nuttig toegepast als<br />

secundaire brandstof in de cement- en<br />

kalkindustrie en energiecentrales. Met deze<br />

scheiding maken we maximaal gebruik van de<br />

beschikbare verwerkingscapaciteit.<br />

Verbranding<br />

Wat na de scheiding overblijft, is een brandbare<br />

fractie (RDF). Deze fractie wordt in de drie<br />

Verwerking<br />

brandbaar <strong>afval</strong><br />

Geïntegreerde Afval Verwerkings Installatie<br />

(GAVI) te Wijster<br />

roosterovens van de GAVI verbrand. Dat gebeurt<br />

bij een temperatuur die ligt rond 1.300°C. Bij de<br />

verbranding wordt energie geproduceerd. De<br />

hete rookgassen verwarmen water dat door<br />

buizen in de ketelwanden stroomt. Zo ontstaat<br />

stoom <strong>met</strong> een temperatuur van 400°C en een<br />

druk van 40 bar. Een turbinegenerator zet de<br />

stoom om in elektriciteit. Een klein deel hiervan<br />

is voor eigen gebruik en dekt de energiebehoefte<br />

van de installatie zelf. Het grootste deel<br />

19<br />

wordt geleverd aan het elektriciteitsnet en levert<br />

energie voor minimaal 100.000 huishoudens.<br />

Rookgasreiniging<br />

De bij de verbranding vrijkomende rookgassen<br />

worden in zes afzonderlijke stappen gereinigd,<br />

waarbij elk van de reinigingsstappen zorgt voor<br />

de verwijdering van specifieke verontreinigingen.<br />

Zo worden verzurende stoffen, zware <strong>met</strong>alen en<br />

dioxinen verwijderd en afgebroken. De uitstoot


20<br />

die de schoorsteen verlaat voldoet ruimschoots<br />

aan de strenge wettelijke eisen.<br />

Reststoffen<br />

In het verbrandingsproces komen reststromen<br />

vrij. De omvangrijkste stroom bestaat uit<br />

onverbrande resten, de slakken, ook bodemas<br />

genoemd. Deze reststroom ondergaat nog<br />

een behandeling. Magneten halen ferro- en<br />

non-ferro <strong>met</strong>alen uit het materiaal, zeven<br />

verwijderen de grote delen en het restant gaat<br />

als grondstof voor funderingen naar de wegenbouw<br />

en grote infrastructurele werken. Kleine<br />

hoeveelheden vliegas en rookgasreinigingsresidu<br />

worden afgevoerd naar Duitsland waar<br />

het na een speciale behandeling, een nuttige<br />

toepassing krijgt bij het opvullen van oude<br />

gangen in voormalige droge zoutmijnen.<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Afvalverbranding Zuid-Nederland (AZN)<br />

te Moerdijk<br />

AZN is sinds 1997 operationeel en verbrand<br />

jaarlijks rond 670.000 ton huishoudelijk en<br />

vergelijkbaar bedrijfs<strong>afval</strong>. Hiervoor zijn <strong>met</strong><br />

gemeenten in Limburg, Noord-Brabant en Zeeland<br />

langjarige contracten afgesloten. AZN kent sinds<br />

januari 2006 Essent Milieu (80%) en Delta NV<br />

(20%) als aandeelhouders.<br />

Productie<br />

AZN heeft drie verbrandingslijnen <strong>met</strong> elk een<br />

oven, ketel en een uitgebreide rookgasreiniging.<br />

De installatie is uniek vanwege haar ongekend<br />

hoge energierendement. Dit laatste is een<br />

gevolg van de unieke koppeling van de<br />

installatie aan de naastgelegen warmtekrachtcentrale<br />

(WKC) van Essent. De combinatie wekt<br />

niet alleen elektriciteit op, maar levert tevens<br />

warmte aan Shell Chemie Moerdijk. AZN levert<br />

de <strong>met</strong> de <strong>afval</strong>verbranding geproduceerde<br />

hogedrukstoom aan deze WKC. Met het<br />

verhogen van de stoomdruk tot 100 bar is<br />

de <strong>afval</strong>verbrandingsinstallatie in staat een<br />

rendement te halen van 30%. Bij een ‘gewone’<br />

AVI is dit doorgaans rond 23%. Via de WKC<br />

produceert AZN 580.000 MWh elektriciteit per<br />

jaar, voldoende voor ruim 170.000 huishoudens.<br />

Omdat een groot deel van het verwerkte <strong>afval</strong><br />

uit biomassa bestaat, geldt bijna de helft van<br />

deze productie ook nog als duurzame energie.<br />

Afvalverbranding Zuid-Nederland heeft vorig<br />

jaar ruim 4% meer <strong>afval</strong> verwerkt.


Rookgasreiniging<br />

De installatie kent verschillende stappen van<br />

reiniging. Een elektrostatisch filter vangt het<br />

vliegas af, dat in de asfalt- en cementindustrie<br />

gebruikt wordt als grondstof. In de<br />

verbrandingsketels zelf wordt ammonia<br />

ingespoten, dat verzurende stikstofoxiden<br />

omzet in onschadelijk stikstof en waterdamp.<br />

Vervolgens verwijdert een driestaps natte<br />

rookgaswasser onder andere zoutzuur, waterstoffluoride,<br />

zwaveldioxide (SO2) en zware<br />

<strong>met</strong>alen. Als laatste stap wordt actief kool aan<br />

de rookgassen toegevoegd en worden deze<br />

gassen door een doekenfilter gezogen. Deze<br />

kool bindt de dioxines, kwikdampen en andere<br />

zware <strong>met</strong>alen.<br />

Restproducten hergebruikt<br />

Naast het vliegas wordt ook de bodemas<br />

opgewerkt. Zowel magnetische (ferro) als<br />

niet-magnetische <strong>met</strong>alen (non-ferro) worden<br />

verwijderd en als schroot hergebruikt. De<br />

bodemas zelf wordt fijngemalen en gebruikt<br />

als fundering bij de aanleg van wegen.<br />

AZN produceert als een van de weinige<br />

installaties gips uit de <strong>afval</strong>stromen van de<br />

natte rookgaswasser. Dit gips, jaarlijks zo’n<br />

2.500 ton, wordt geleverd aan de industrie en<br />

bouwondernemingen.<br />

Voor beide verbrandingsinstallaties<br />

Uitbreiding verbrandingscapaciteit<br />

Er is een structureel tekort aan verwerkingscapaciteit<br />

voor brandbaar <strong>afval</strong> in Nederland.<br />

Tot voor kort was de verbrandingscapaciteit<br />

5,8 miljoen ton, daar komen enkele honderdduizenden<br />

tonnen bij door de uitbreiding van<br />

de installatie in Amsterdam. Toch is dit nog<br />

steeds onvoldoende om de geschatte<br />

hoeveelheid, die zich tussen 8 en 9 miljoen ton<br />

AZN GAVI VAGRON<br />

brandbaar <strong>afval</strong> beweegt, te kunnen verwerken.<br />

Daarom nemen verschillende verwerkers het<br />

initiatief om ook hun verbrandingscapaciteit<br />

uit te breiden. Ook Essent Milieu bereidt zich<br />

momenteel voor om haar beide installaties uit te<br />

breiden. AZN beschikt al over de noodzakelijke<br />

milieuvergunning (tot 1.000.000 ton/jaar). Naast<br />

de drie bestaande verbrandingsovens zal aan het<br />

einde van 2006 naar verwachting gestart worden<br />

<strong>met</strong> de bouw van een vierde verbrandingslijn<br />

<strong>met</strong> een jaarcapaciteit van 275.000 ton per jaar.<br />

Voor de GAVI in Wijster staat een uitbreiding<br />

<strong>met</strong> twee verbrandingslijnen op stapel. De<br />

uitbreiding zal de verbrandingscapaciteit<br />

bijna verdubbelen. De verwachting is dat<br />

vergunningprocedure in de tweede helft van<br />

2007 zal worden afgerond.<br />

Emissiegegevens 2005 GAVI Wijster en AZN Moerdijk<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

21<br />

Meetapparatuur conform Bva<br />

Onze beide verbrandingsinstallaties moeten<br />

uiteraard voldoen aan de nieuwe normen van het<br />

Besluit Verbranden Afvalstoffen (Bva). Daarom<br />

is op beide locaties de meetapparatuur voor de<br />

emissie naar lucht aangepast. Daarmee was al<br />

in 2004 begonnen. Een belangrijk deel van 2005<br />

heeft de nieuwe emissieapparatuur<br />

(en registratie) parallel gedraaid <strong>met</strong> de oude<br />

meetapparatuur. Zo wordt er sinds mei 2005<br />

in overeenstemming <strong>met</strong> de eisen van de Bva<br />

geregistreerd en gerapporteerd, dat per<br />

28 december 2005 van toepassing werd ter<br />

vervanging van het Besluit Luchtemissies<br />

Afvalverbranding (Bla).<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Verschillen in de weergegeven gemiddelde jaarconcentraties tussen beide installaties zijn<br />

te verklaren door verschillen in de toegepaste rookgasreiningingstechniek.


22<br />

AZN is uniek vanwege<br />

haar ongekend hoog<br />

energierendement<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

IPPC/BAT/BREF<br />

De Europese Unie heeft, <strong>met</strong> het oog op het<br />

terugdringen en het controleren van emissies,<br />

het Integrated Polutions Prevention en Control<br />

(IPPC) opgesteld. Hierin is vastgelegd dat onder<br />

meer AVI’s gebruik moeten maken van de<br />

zogeheten ‘Best Available Techniques’(BAT),<br />

anders gezegd, de best beschikbare technieken<br />

om de rookgassen te reinigen en emissies tot<br />

een minimum terug te dringen. De Europese<br />

Unie legt dit naar verwachting medio 2006 vast<br />

in zogenaamde BAT Reference Documents<br />

(BREF’s) voor <strong>afval</strong>verbranding.<br />

Emissie naar lucht, water en bodem<br />

De emissie van onze AVI’s kent in principe drie<br />

vormen: emissie naar lucht, water en bodem.<br />

Speciale en hoogwaardige technieken stellen<br />

ons in staat de emissies altijd binnen de<br />

toegestane grenzen te houden. Afval is echter<br />

een niet-homogene brandstof die van dag tot<br />

dag kan verschillen en dus invloed kan hebben<br />

op het niveau van de emissie. Uiteraard hebben<br />

onze medewerkers de mogelijkheid tijdig bij te<br />

sturen. Daarnaast zijn en worden maatregelen<br />

getroffen om de wisseling in kwaliteit van het<br />

<strong>afval</strong> zoveel mogelijk tegen te gaan. Dit gebeurt<br />

bij de sturing van <strong>afval</strong>stromen en de acceptatie,<br />

maar ook door een zorgvuldig bunkerbeheer.<br />

VAGRON te Groningen<br />

Afvalbeheer Regio Centraal Groningen, een<br />

samenwerkingsverband tussen de gemeente<br />

Groningen en een 7-tal aangrenzende gemeenten,<br />

sloot in 1987 een contract <strong>met</strong> VAGRON Industrial<br />

vof, kortweg VAGRON. Dit onderdeel van Essent<br />

Milieu verwerkt huishoudelijk <strong>afval</strong> door het te<br />

scheiden en te vergisten.<br />

Scheiding<br />

De scheidingsinstallatie heeft een verwerkingscapaciteit<br />

van circa 230.000 ton per jaar en<br />

bestaat uit een aaneenschakeling van trommelzeven,<br />

stijgzifters en magneetbanden. Zo<br />

ontstaan diverse deelstromen zoals <strong>met</strong>alen,<br />

papier/kunststof, brandbare fractie en ONF. Ook<br />

bestaat de mogelijkheid om drankenkartons af<br />

te scheiden.<br />

Vergisting<br />

De was- en vergistinginstallatie verwerkt<br />

jaarlijks 95.000 ton ONF. In de wasinstallatie<br />

wordt de ONF-fractie gescheiden in organisch<br />

en inert materiaal. Het organische materiaal<br />

wordt verkleind, nabehandeld en vervolgens<br />

verpompt naar vier reactoren, elk <strong>met</strong> een<br />

inhoud van 2.750 m 3 . Het vergistingproces levert<br />

ongeveer 1.000 m 3 gas per uur op waarmee


‘Het is goed dat we<br />

tijdig zijn gestart’<br />

Zowel in de GAVI als bij AZN is in 2005 de<br />

emissie meet- en registratieapparatuur<br />

vernieuwd conform de eisen van het nieuwe<br />

Besluit Verbranden Afvalstoffen (Bva). Per<br />

28 december jongstleden is de Bva in werking<br />

getreden en vervangt ze het Besluit Luchtemissies<br />

Afvalverbranding (Bla) van 1993.<br />

Henk de Vries, projectleider GAVI, “De aanschaf<br />

is een hele klus geweest en behoorlijk<br />

ingrijpend. Het is goed dat we er op tijd mee<br />

begonnen zijn. We hebben het nu goed voor<br />

elkaar.” Verandering van Europese wetgeving<br />

maakte nieuwe apparatuur noodzakelijk, maar<br />

ook was na 10 jaar onze apparatuur verouderd<br />

en technisch afgeschreven. We waren toe aan<br />

een vervanging.” De Europese regelgeving<br />

geeft nauwkeurige eisen waaraan de meet-<br />

en registratie-instrumenten moeten voldoen.<br />

De aandacht gaat daarbij vooral uit naar de<br />

kwaliteit van de <strong>met</strong>ingen en hoe alles wordt<br />

bijgehouden. “Je moet vier kwaliteitsstappen<br />

doorlopen en dat begint al bij de aanvragen<br />

van de offertes. We laten ook de KEMA als<br />

vier gasmotoren van de warmtekrachtinstallatie<br />

gevoed worden, die zowel elektrische als<br />

thermische energie levert. De elektrische<br />

energie wordt ingezet voor eigen gebruik. Het<br />

overschot wordt leveren aan het openbare<br />

elektriciteitsnet.<br />

Na vergisting blijft het zogeheten digestaat<br />

onafhankelijke partij oordelen om tot de<br />

juiste keuze te komen. De volgende stap<br />

is de belangrijkste. De apparatuur moet<br />

getoetst worden of ze doet wat ze moet doen<br />

volgens de eisen, normen en richtlijnen van<br />

de Bva. Dat moet een erkend instituut<br />

uitvoeren. Bij akkoord, geeft dat een<br />

representatieve weergave van wat de Bva<br />

eist”, aldus Henk. De laatste twee stappen<br />

testen opnieuw of het <strong>met</strong>en en registreren<br />

en analyseren in de praktijk goed verloopt.<br />

De Bva eist dat 10 minuten-, uur- en<br />

daggemiddelden bijgehouden worden voor<br />

bepaalde stoffen die je uitstoot. Dat vergt<br />

veel rekenwerk. Deze daggemiddelden<br />

mogen de normen nooit overschrijden. Henk:<br />

“Groot voordeel is dat je <strong>met</strong> de nieuwe<br />

meetapparatuur vooruit kunt kijken. Deze<br />

geeft aan of je de dagelijkse norm wel haalt<br />

of dat je in de loop van de dag je processen<br />

moet bijstellen. Wij vallen keurig binnen alle<br />

eisen.”<br />

over. Dit wordt machinaal ontwaterd en lijkt<br />

wat samenstelling en structuur betreft op<br />

compost. De fracties grof inert en zand uit de<br />

wasinstallatie worden na verdere bewerking<br />

en keuring hergebruikt als bouwstof. Het<br />

vrijkomende proceswater wordt zoveel mogelijk<br />

hergebruikt.<br />

Verwerking brandbaar <strong>afval</strong> Essent Milieu<br />

<br />

<br />

<br />

23<br />

<br />

<br />

Productie energie uit brandbaar <strong>afval</strong>


24<br />

Jaarmagazine Essent Milieu


Essent Milieu is marktleider in Nederland als het gaat om het verwerken van GFT-<strong>afval</strong> tot<br />

compostproducten. Logischerwijs geldt het marktleiderschap ook voor de afzet van de<br />

geproduceerde compost. In Maastricht, Venlo, Deurne en Acht beschikken we over moderne<br />

tunnelcomposteerinstallaties, in Wijster en Moerdijk vindt de compostering plaats in grote<br />

gesloten hallen.<br />

Verwerking<br />

organisch <strong>afval</strong><br />

Tunnelcompostering<br />

De fabrieken in Venlo en Maastricht zijn<br />

halverwege de jaren negentig gebouwd en<br />

verwerken jaarlijks GFT- en groen<strong>afval</strong>. Venlo<br />

verwerkt daarnaast ook nog ONF. In 2003<br />

zijn de voor- en nabewerkingslijnen van de<br />

compostfabriek in Maastricht aangepast. Zo zijn<br />

we nog beter in staat te sturen op de kwaliteit<br />

van de compost en het proces zelf.<br />

Het GFT-<strong>afval</strong> wordt na binnenkomst<br />

gecontroleerd en verkleind. Magneten<br />

verwijderen de aanwezige <strong>met</strong>alen. Vervolgens<br />

wordt het, eventueel na bevochtiging, in<br />

gesloten tunnels gebracht en belucht.<br />

Ongewenste ziektekiemen worden vernietigd<br />

en zaden verliezen hun kiemkracht. Biofilters<br />

zuiveren de vrijkomende proceslucht uit de<br />

tunnels en beperken de uitstoot van ammoniak,<br />

geur en micro-organismen tot een minimum. Na<br />

het composteringsproces zorgt een uitgebreid<br />

zeefproces dat het materiaal geschoond wordt<br />

van grove nog niet gecomposteerde delen<br />

evenals stukjes plastic, steen en glas. Het grove<br />

organisch materiaal gaat opnieuw de tunnels in<br />

als entmateriaal. De fijne compostfractie wordt<br />

opgeslagen en vervolgens afgezet. In 2005 zijn<br />

de composteerinstallaties in Deurne en Acht<br />

door Essent Milieu overgenomen.<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

25<br />

Halcompostering<br />

De gesloten composteerhallen in Wijster<br />

en Moerdijk zijn in het begin van de jaren<br />

negentig gebouwd. De composteerinstallatie<br />

Verwerkte hoeveelheden organisch <strong>afval</strong> 2005 Compostproductie 2005


26<br />

Gesloten compostering is ontwikkeld voor het omzetten<br />

van GFT-<strong>afval</strong> in compost. Het systeem is echter ook<br />

geschikt voor het stabiliseren, hygiëniseren of biologisch<br />

drogen van <strong>afval</strong>stromen <strong>met</strong> een relatief hoog<br />

organisch gehalte.<br />

in Wijster bestaat uit vijf hallen en behoort tot<br />

de grootste in Europa. De voorbewerkingsinstallatie<br />

verkleint, ontijzert en zeeft het<br />

aangevoerde GFT-<strong>afval</strong>. Via transportbanden<br />

gaat het te composteren materiaal naar de<br />

gesloten composteerhallen, elk ter grootte van<br />

een voetbalveld. Beluchtingsbuizen in de vloer<br />

blazen lucht door het composterend materiaal.<br />

De vrijkomende proceslucht wordt afgezogen<br />

en afgevoerd naar biofilters. Een automatische<br />

graafmachine keert het materiaal wekelijks,<br />

waardoor een homogenisering en een betere<br />

beluchting optreedt. Na enkele weken verblijftijd<br />

in de hal ondergaat de compost een aantal<br />

nabewerkingen, waaronder het zeven. Ook hier<br />

wordt de grove zeeffractie teruggevoerd in de<br />

compostering als entmateriaal.<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Keurmerken compost<br />

De gebruiker van compost wil er zeker van zijn<br />

dat het product goed is en voldoet aan wettelijke<br />

normen. Daarom is onze compost voorzien van<br />

keurmerken om onze klanten de garantie te<br />

geven dat ze een uitstekend product in handen<br />

hebben. De compost van de installaties in<br />

Wijster, Venlo en Maastricht vallen onder het<br />

Duitse keurmerk RAL-Gütezeichen. Zonder dit<br />

keurmerk is de afzet van compost in Duitsland<br />

niet mogelijk. Jaarlijks worden enkele<br />

tienduizenden tonnen geëxporteerd naar onze<br />

oosterburen. Zowel de compost uit Wijster als<br />

die van de installatie uit Moerdijk hebben het<br />

KIWA-productcertificaat en voldoen tevens aan<br />

de Boordelingsrichtlijn (BRL). Beide keurmerken<br />

geven de garantie dat de samenstelling en<br />

kwaliteit van het product constant van aard is<br />

en voldoet aan de gestelde richtlijnen.


Erkenning VWA (Voedsel en Warenautoriteit)<br />

In 2005 zijn alle composteerinstallaties van<br />

Essent Milieu erkend door de VWA in het<br />

kader van de Europese richtlijn Dierlijke<br />

Bijproducten. Dit betekent dat de manier van<br />

composteren waarborgt dat er voldoende<br />

afdoding plaatsvindt van dierlijke en humane<br />

pathogenen (ziekteverwerkers). Zo wordt onze<br />

compost gecontroleerd op de aanwezigheid<br />

van salmonella. De erkenning biedt tevens de<br />

mogelijkheid dat in onze installaties ook<br />

organische overdatum producten uit winkelketens<br />

verwerkt mogen worden.<br />

‘Wij leveren<br />

compost voor<br />

topprestaties’<br />

Essent Milieu en compost zijn onlosmakelijk<br />

<strong>met</strong> elkaar verbonden. Als marktleider hebben<br />

we al enkele tientallen jaren kennis en ervaring.<br />

Onze handelsmaatschappij Conviro zet jaarlijks<br />

enkele honderdduizenden tonnen hoogwaardige<br />

compostproducten af op de markt in Nederland<br />

en de buurlanden. Huub Derks, commercieel<br />

medewerker bij Conviro: “Wij controleren<br />

voortdurend ons composteringsproces, zodat<br />

organisch <strong>afval</strong> onder de meest optimale<br />

omstandigheden omgezet worden in een<br />

stabiel, veilig, en humusrijk product.” Sinds<br />

eind 2005 kent de stad Groningen een nieuw<br />

markant bouwwerk: Euroborg, het nieuwe<br />

voetbalstadion van FC Groningen. “Het voetbalveld<br />

van dit stadion is aangelegd <strong>met</strong> 350<br />

kubieke <strong>met</strong>er Superveencompost, één van de<br />

specialities van Conviro”, geeft Huub aan. “Dit<br />

product is gemaakt van zeer fijne compost en<br />

hoogwaardige tuinturf. Alleen het beste is goed<br />

genoeg voor velden waar topvoetbal gespeeld<br />

wordt.”<br />

Onze compost wordt ook gebruikt voor<br />

hydroseeding. Huub: “Dit is het inzaaien van<br />

bermen en stuifgevoelige zandvlakten <strong>met</strong><br />

vloeibare Edel-keurcompost gemengd <strong>met</strong><br />

27<br />

kruidensoorten en het wordt verspreid <strong>met</strong><br />

speciale spuitapparatuur.” Zo is bij het Naviduct<br />

in Enkhuizen 130 hectare bermen en terrein<br />

aangelegd <strong>met</strong> diverse kruidenmengsels.<br />

“Het idee is simpel”, stelt Huub, “de compost<br />

plakt als het ware de kruidenzaden aan de<br />

humusarme zandgrond en geeft gelijk de eerste<br />

bemesting. Zo krijgt de wind geen vat meer op<br />

dit soort kwetsbare oppervlakten. Ook is Edelkeurcompost<br />

zeer geschikt voor het dressen van<br />

golfbanen. Het blijkt de vervilting van de toplaag<br />

tegen te gaan, een probleem waarmee de<br />

meeste banen in Nederland te kampen hebben.”


28<br />

Compostering van GFT-<strong>afval</strong> is duurzaam,<br />

omdat:<br />

• Compost veen kan vervangen<br />

(langcyclische koolstof);<br />

• Compost kunstmest vervangt<br />

(N, P 2 O 5 , K 2 O);<br />

• Door toepassing van compost het gebruik<br />

van gewasbeschermingsmiddelen daalt;<br />

• Er CO 2 vastlegging plaatsvindt in<br />

de bodem door compostgebruik;<br />

• Compost beperkt uitspoeling<br />

van voedingsstoffen;<br />

• Compost vocht goed vasthoudt in<br />

de bodem en er dus minder beregening<br />

nodig is;<br />

• Compost de bodemdiversiteit bevordert<br />

‘Biomassatransitie:<br />

ons perspectief voor<br />

morgen’<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Essent Milieu verwerkt jaarlijks bijna 650.000 ton organisch <strong>afval</strong> in haar<br />

composteerinrichtingen, waarvan verreweg het grootste deel GFT-<strong>afval</strong><br />

van huishoudens is. Hoewel composteren de meest voor de hand liggende<br />

verwerkings<strong>met</strong>hode voor deze materiaalstroom is, komt het de laatste tijd<br />

regelmatig voor dat verbranding als perspectiefrijk alternatief naar voren<br />

gebracht wordt. “Een verkeerde keuze en te kort door de bocht”, stelt<br />

John van Haeff, manager Converteren. “Wie goed naar de samenstelling<br />

van GFT kijkt, moet tot een andere conclusie komen. Wij hebben dat heel<br />

zorgvuldig gedaan en ons voorbereid op de dag van morgen.”<br />

In 2003 is de compostfabriek van Essent Milieu in Maastricht technisch<br />

zo aangepast, dat gerust gesproken kan worden van de meest moderne<br />

composteerinstallatie in ons land. John: “Met deze installatie zijn wij niet<br />

alleen in staat het composteerproces feilloos te sturen, maar kunnen we<br />

ook het gecomposteerde materiaal zo uiteen rafelen dat wij een scala<br />

aan deelstromen kunnen produceren. De eisen die de gebruikers aan<br />

organisch materiaal stellen bij het opwekken van energie, is voor ons<br />

geen probleem. Ik spreek dan ook graag over biomassatransitie, het<br />

benutten van het brandbare deel van het GFT-<strong>afval</strong> dat daar ook het<br />

meest geschikt voor is. Het overgrote deel kan uitstekend gebruikt blijven<br />

worden als compost of in toenemende mate als vervanger van veen.”<br />

De installatie in Maastricht werkt ook de residustromen van andere<br />

composteerinstallaties van Essent Milieu op. Zo wordt de opbrengst aan<br />

inzetbare stromen maximaal. “We hebben nu zoveel ervaring opgedaan<br />

<strong>met</strong> deze eerste Orga-Select installatie, dat wij ook zonder problemen<br />

organische rest- en residustromen van derden kunnen en willen<br />

opwerken.”


30<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Niet-brandbaar en<br />

mineraal <strong>afval</strong>


De belangrijkste deelstromen die binnen dit bedrijfsonderdeel verwerkt worden, zijn boorgruis<br />

en boorspoeling, (verontreinigde) grond, bodemas, asbest, slib en onverwerkbare residuen uit<br />

allerlei scheidings- en industriële processen. Uiteraard valt ook het storten van het overschot<br />

brandbaar <strong>afval</strong> onder de werkzaamheden. Voor een deel komen deze stromen terecht op één<br />

van onze operationele deponieën. Het overige wordt na opslag, bewerking of reiniging afgezet<br />

in de markt. Andere werkzaamheden die uitgevoerd worden zijn het opwerken en op de markt<br />

afzetten van stromen die intern vrijkomen als bodemas, <strong>met</strong>alen, zand en inerte stromen. Tot<br />

slot behoren alle activiteiten die direct verband houden <strong>met</strong> het afwerken en onderhouden<br />

van stortplaatsen, het behandelen van vrijkomend <strong>afval</strong>water en stortgas eveneens tot de<br />

werkzaamheden van dit bedrijfsonderdeel.<br />

Essent Milieu beschikt over een omvangrijke<br />

vergunde capaciteit aan stortvolume in ons land.<br />

Deze capaciteit is grotendeels geconcentreerd in<br />

Zuid-Nederland. De operationele stortplaatsen<br />

in 2005 waren Landgraaf, Montfort, Kragge en<br />

Spinder. In het noorden geldt dat voor de locatie<br />

Wijster. Zij bieden nog mogelijkheden voor<br />

toekomstige te storten volumes. In het afgelopen<br />

decennium heeft de overgang naar verbranden,<br />

het invoeren van stortbelasting, de recente<br />

export naar Duitsland, de ontwikkeling van<br />

recyclingmogelijkheden en de ontwikkeling<br />

van milieustraten en gedifferentieerde tarieven<br />

er voor gezorgd, dat steeds minder <strong>afval</strong> wordt<br />

gestort. Per 1 juni 2005 is in Duitsland een<br />

algemeen stortverbod ingevoerd en strikt<br />

gehandhaafd. Voor die datum was het voor<br />

Nederlandse aanbieders van bedrijfs<strong>afval</strong>stoffen<br />

aantrekkelijker deze stromen te laten<br />

‘verwerken’ in Duitsland. Vanaf 1 juni bleef het<br />

<strong>afval</strong> in Nederland en draaiden de AVI’s weer<br />

op volle toeren. Het overschot aan <strong>afval</strong> dat<br />

niet verwerkt kon worden door een tekort aan<br />

capaciteit, werd gestort.<br />

31<br />

Beheer en nazorg<br />

Naast de exploitatie van de stortplaatsen richten<br />

de werkzaamheden van dit bedrijfsonderdeel<br />

zich in toenemende mate op het beheer ervan,<br />

het uitvoeren van de vergunningverplichtingen<br />

(onderhoud, controle, rapportage), het<br />

organiseren van afdekprojecten en het opstellen<br />

/actualiseren van diverse (nazorg)plannen.<br />

Essent Milieu wil <strong>met</strong> het afstemmen van<br />

plannen <strong>met</strong> lokale en provinciale overheden<br />

en omwonenden, haar maatschappelijke<br />

verantwoorde taak zeer serieus uitvoeren.


32<br />

Grondbanken en grondstoffenhandel<br />

Bij de grondbanken betreft de bulk van<br />

de verhandelde stromen schone grond en<br />

categorie-1 grond die voor het leeuwendeel<br />

worden gebruikt bij de afwerking van de eigen<br />

gesloten stortplaatsen.<br />

Boorgruis en boorspoeling<br />

Deze afdeling in Wijster verwerkt diverse<br />

kwaliteiten boorspoeling en boorgruis afkomstig<br />

van boorlocaties over heel Nederland. De<br />

diverse stappen bestaan uit het ontvangen,<br />

bezinken en ontwateren. De zouthoudende<br />

waterstroom wordt afgevoerd naar een rioolwaterzuivering.<br />

Het boorgruis en het slib wordt<br />

gemengd <strong>met</strong> een toeslagstof die bindend werkt,<br />

zodat een stortbaar product ontstaat.<br />

Grondstoffenhandel<br />

Insulinde is het bedrijfsonderdeel dat<br />

gespecialiseerd is in de opwerking van<br />

industriële minerale reststoffen als bodemas,<br />

vliegas en <strong>met</strong>alen. Bodemas van <strong>afval</strong>verbrandingsinstallaties<br />

is de grootste deelstroom<br />

en wordt zowel ingezet als steunlaagmateriaal<br />

in af te werken stortplaatsen als voor<br />

de aanleg van externe grootschalige grond-<br />

en wegenbouw projecten. De afzet is in het<br />

afgelopen jaar volledig extern geweest, onder<br />

meer als grondstof bij de aanleg van de nieuwe<br />

A50/A59 bij Paalgraven.<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Gasonttrekking en energieopwekking<br />

Voor de locatie Wijster was de prognose dat<br />

de hoeveelheid te onttrekken stortgas sterk<br />

af zou nemen, omdat er beduidend minder<br />

gestort wordt en door de langzaam afnemende<br />

biologische activiteit van de stortplaats.<br />

Ondanks dit gegeven is er door het aanpassen<br />

van een aantal onttrekkingspunten en het<br />

optimaliseren van het gasnet en leidingwerk<br />

een stabiele onttrekking op een hoger niveau<br />

dan verwacht, gerealiseerd. In 2005 zijn alle<br />

warmtekrachtinstallaties (stortgasmotoren) op<br />

onze diverse operationele en gesloten stortlocaties<br />

in eigen beheer genomen.<br />

Meteen is gestart <strong>met</strong> het invoeren van een<br />

andere onderhoudsstrategie en een uitgebreid<br />

programma om de stortgasproductie en<br />

-benutting te optimaliseren en te vergroten. De<br />

beschikbaarheid van de installaties evenals de<br />

productie zijn sindsdien aanzienlijk toegenomen.


Optimaal beheer stortplaatsen<br />

is uitdagend<br />

Een stortplaatsen is eigenlijk een grote bioreactor. Er spelen zich allerlei<br />

processen af, die de moeite waard zijn om diepgaand te bestuderen. Zo<br />

zetten miljarden bacteriën organisch materiaal om in stortgas. Brandstof<br />

voor duurzame energie. De stortplaatsen van Essent Milieu leveren jaarlijks<br />

zo’n 55 miljoen kubieke <strong>met</strong>er gas op, die omgezet wordt in aardgas en<br />

elektriciteit, voldoende energie voor enkele duizenden huishoudens.<br />

Van belang daarbij is de hoeveelheid vocht die beschikbaar is voor de<br />

bacteriën. Lennart Lalieu, Jong Talent bij Essent Milieu, doet onderzoek<br />

naar de waterhuishouding. “Ik gebruik daarvoor een model dat ontwikkeld<br />

is door Grontmij. Dat heb ik aangepast aan de omstandigheden op onze<br />

stortplaatsen. Daarnaast heb ik gebruik gemaakt van de kennis en<br />

ervaring van onze medewerkers van de stortplaatsen”, vertelt Lennart. “Zo<br />

kan ik voorspellen hoeveel vervuild water een stortplaats in de toekomst<br />

te verwerken krijgt. En dat is weer belangrijk omdat zo ingespeeld kan<br />

worden op de inzet van de juiste zuiveringstechniek.” Het reinigen<br />

van <strong>afval</strong>water uit stortplaatsen is een kostbare aangelegenheid en<br />

een afgewogen inzet kan een aanzienlijke besparing opleveren. Het<br />

model wordt inmiddels gebruikt op zeven stortplaatsen en levert goede<br />

voorspellingen op.<br />

Lennart: “Met dit soort onderzoek geven stortplaatsen hun geheimen<br />

steeds meer prijs en wordt het interne proces steeds minder een black<br />

box. Met de verworven kennis kunnen wij ons voordeel doen en de<br />

stortgasproductie optimaliseren.” Naast het onderzoek van Lennart neemt<br />

Essent Milieu ook deel in de Stichting Duurzaam Storten. Samen <strong>met</strong><br />

branchegenoten wordt onderzoek gedaan en proefprojecten uitgevoerd<br />

naar slimmere storttechnieken. Dit moet leiden tot nog milieuvriendelijkere<br />

stortplaatsen en lagere kosten voor de nazorg.<br />

Brand legt grondwaterzuivering<br />

tijdelijk stil<br />

33<br />

De stortplaats op de locatie Wijster dateert al van de jaren vijftig. Daarom<br />

ontbreekt een afdichting onder een groot deel van deze omvangrijke<br />

deponie. Om verspreiding van verontreiniging in te dammen is Essent<br />

Milieu verplicht jaarlijks 350.000 m 3 grondwater op te pompen. “We hebben<br />

een speciale zuiveringsinstallatie gebouwd voor deze waterstroom”,<br />

vertelt Cor ten Duis, bedrijfsleider Verwerking Niet-brandbaar Afval.<br />

“Deze installatie verwijdert de verontreinigingen uit het grondwater onder<br />

onze stortplaats. Zelfs kunnen we het behandelde water gebruiken als<br />

proceswater bij diverse verwerkingsprocessen.” Daarnaast beschikt Wijster<br />

over nog twee andere typen zuiveringsinstallaties.<br />

Op 26 april 2005 verwoeste een korte, felle brand deze grondwaterzuiveringsinstallatie.<br />

“We hebben het ontrekken van het grondwater weer<br />

heel snel kunnen oppakken door provisorische maatregelen te treffen. Na<br />

een maand zaten we gelukkig weer bijna op het oude niveau. Zo kwamen<br />

we ook tegemoet aan de wens van het bevoegd gezag. Door de enorme<br />

inzet van de medewerkers van mijn afdeling is de zuivering van al het<br />

vrijkomende <strong>afval</strong>water op de locatie nooit in gevaar geweest”, geeft<br />

Cor aan.<br />

Cor: “Ter voorbereiding op de nieuwbouw van de installatie is uitgebreid<br />

onderzocht of een combinatie mogelijk is van de zuivering van grondwater<br />

en water dat rechtstreeks uit de stortplaats wordt opgevangen<br />

(=percolaat). Het resultaat is één gecombineerde installatie voor het<br />

zuiveren van beide <strong>afval</strong>waterstromen. De ingebruikname staat gepland<br />

voor medio 2006.


34<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

Basisgegevens<br />

Essent Milieu


Samenstelling<br />

management<br />

Robert van der Hoeven<br />

algemeen directeur Essent Milieu<br />

Frans Föllings<br />

directeur Essent Milieu Zuid<br />

Marcel Daemen<br />

directeur Essent Milieu Noord<br />

Taco Douma<br />

directeur AZN<br />

Lout Hazen<br />

manager Commercie<br />

Jacob Stollenga<br />

manager Finance & Control<br />

Emile Henckens<br />

manager Human Resources<br />

Willem Geerling<br />

manager Participaties,<br />

Regulatory en Public Affairs<br />

Kerncijfers<br />

Omzet 362,4 miljoen euro<br />

Resultaat 59,7 miljoen euro<br />

Personeel 740 medewerkers<br />

Gemiddelde leeftijd 41 jaar<br />

Gemiddeld ziekteverzuim 4,6%<br />

Verwerkte hoeveelheid <strong>afval</strong> in 2005 (afgerond)<br />

Essent Milieu verwerkt jaarlijks bijna 2,5 miljoen ton <strong>afval</strong>stoffen<br />

op haar locaties in Noord- en Zuid-Nederland.<br />

Verwerking brandbaar <strong>afval</strong> 1.505.000 ton<br />

(GAVI Wijster, AZN Moerdijk,<br />

VAGRON Groningen).<br />

Verwerking organisch <strong>afval</strong> 643.000 ton<br />

(Wijster, Moerdijk, Deurne,<br />

Venlo, Born, Maastricht)<br />

Verwerking door storten 350.000 ton<br />

Energie uit verwerking brandbaar <strong>afval</strong> 930.000 MWh<br />

Energie uit stortgas 32.000 MWh<br />

Overige productie energie 16,4 miljoen Nm 3 equivalent aardgaskwaliteit<br />

De totale hoeveelheid energie die binnen Essent Milieu is geproduceerd<br />

komt overeen <strong>met</strong> bijna 1% van het totale Nederlandse productievolume.<br />

Verwerking brandbaar <strong>afval</strong> Verwerking organisch <strong>afval</strong> Stortplaatsen<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

35


36<br />

Adresgegevens<br />

vestigingslocaties<br />

Essent Milieu Buggenum<br />

Postbus 4114<br />

6080 AC Haelen<br />

Roermondseweg 53<br />

6081 NT Haelen<br />

T 043 – 8551000<br />

F 043 - 8551070<br />

E info.milieu@essent.nl<br />

W www.essent.nl<br />

Essent Milieu Tilburg<br />

Postbus 4114<br />

6080 AC Haelen<br />

Vloeiveldweg 8<br />

5048 TD Tilburg<br />

T 043 - 8551000<br />

F 043 – 8551070<br />

E info.milieu@essent.nl<br />

W www.essent.nl<br />

Essent Milieu Wijster<br />

Postbus 5<br />

9418 ZG Wijster<br />

VAMweg 7<br />

9418 TM Wijster<br />

T 0593 – 563939<br />

F 0593 – 563993<br />

E info.milieu@essent.nl<br />

W www.essent.nl<br />

Jaarmagazine Essent Milieu<br />

VAGRON<br />

Duinkerkenstraat 99<br />

9723 BP Groningen<br />

T 050 – 5339500<br />

F 050 – 5339507<br />

E info.milieu@essent.nl<br />

W www.essent.nl<br />

nv Afvalverbranding Zuid-Nederland<br />

Postbus 21<br />

4780 AA Moerdijk<br />

Middenweg 34<br />

4780 AA Moerdijk<br />

T 0168 - 385400<br />

F 0168 - 385499<br />

E azn@nvAZN.nl<br />

W www.nvAZN.nl<br />

Colofon<br />

Uitgave<br />

Essent Milieu<br />

Auteur<br />

Léon Dirrix<br />

Jacques Hermus<br />

Vormgeving<br />

studio Tineke Wieringa bno, Haren<br />

Fotografie<br />

Joep Jacobs, Nuenen<br />

Persburo Melissen, Pesse<br />

John Stoel, Haren<br />

en andere<br />

Druk<br />

Het Grafisch Huis, Groningen<br />

Uitgave<br />

juli 2006

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!