Jaarverslag 2008

Mobiel Brussel
Jaarverslag 2008
Inhoud
02
2008 in vogelvlucht
04
Kerncijfers en budget
05
Openbare ruimte,
kwalitatieve ruimte
08
Enkele ingrepen in kaart
gebracht
10
Mobiliteitsstrategie en -beheer
12
Kunstwerken en infrastructuur
14
Beheer en onderhoud
van de wegen
16
Gesprek met
de Directeur-generaal
16
Contactgegevens
➜
➜
➜
150 1.250 27.000 28.000 70
kunstwerken taxi's bomen lichtpunten (pre)metrostations
Beste lezer,
Mobiel Brussel is de administratie die binnen het ministerie
van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest instaat
voor infrastructuur, openbare werken en vervoer. Ze is bevoegd
voor het beheer van de mobiliteitsstrategieën, de
inrichtingsprojecten, de vernieuwing en het onderhoud van
de openbare ruimte en de gewestwegen, de infrastructuur
voor het openbaar vervoer, de taxi’s en het gewestelijk vastgoed.
Mobiel Brussel vervult essentiële opdrachten die bijdragen
tot de levenskwaliteit in het gewest en zijn duurzame
ontwikkeling. De 570 personeelsleden met uiteenlopende
bekwaamheden en profielen beheren een jaarlijks budget
van meer dan 700 miljoen euro.
➜
Ontdek in dit jaarverslag de belangrijkste verwezenlijkingen
van 2008. Mobiel Brussel spande zich verder in om de
openbare ruimte en de gewestwegen aangenamer te maken,
infrastructuur aan te leggen en te onderhouden en de
mobiliteit te verbeteren.
De stedelijke infrastructuur van vandaag moet beantwoorden
aan een toenemende vraag naar mobiliteit. De dagelijkse
uitdaging bestaat erin om een beter bereikbaar gewest te
creëren waarin de bewoners zich de ruimte opnieuw kunnen
toe-eigenen; een stad te ontwerpen waarover men vrij
kan beschikken.
➜

2008 in vogelvlucht
Renovatie van station Lemonnier Volledige renovatie van de Belliardviaduct Groot collectief fresco aan De Wand
2
Januari
8/01
Start van de heraanleg van het
Dillensplein om het plein gezelliger
en veiliger te maken voor de
weggebruikers.
➜ zie blz. 5
14/01
Het Bestuur Uitrusting en Vervoer
wordt Mobiel Brussel. Lancering
van het nieuwe imago en een
communicatiecampagne.
23/01
In metrostation Rogier worden
twee nieuwe roltrappen geplaatst.
Ze wegen elk meer dan
18 ton en zijn 20 meter lang.
Met een hellingsgraad van 35%
overbruggen ze een hoogteverschil
van 12 meter.
Februari
7/02
Er worden liften geplaatst in twee
extra metrostations (Zuidstation
en Sint-Guido). In totaal zijn 18
stations toegankelijk voor mindermobielen.
➜ zie blz. 5
12/02
Start van de renovatie van station
Lemonnier. De perrons
worden verlengd en zowel de
binnen- als buitenwanden worden
vernieuwd, met inbegrip
van het kunstwerk.
21/02
Eerste lezing in het Brussels
Hoofdstedelijk Parlement van
de ontwerpordonnantie tot oprichting
van een gewestelijk
parkeeragentschap. Een gecoördineerd
parkeerbeheer vormt
een hefboom voor de verbetering
van de Brusselse mobiliteit.
Juli
3/07
De Brusselse Hoofdstedelijke regering
keurt het tracé goed voor
de nieuwe tramlijn 9 (Simonis –
Heizel).
5/07
Na langdurige werkzaamheden,
wordt het Flageyplein heropend
met tal van feestelijkheden.
➜ zie blz. 9
Maart
17/03
Feestelijke opening van de
Brusselsesteenweg met vernieuwde
tramsporen, wegdek
en stoepen en een gloednieuw
aangelegd fietspad.
➜ zie blz. 8
20/03
Ondertekening van het nieuwe
beheerscontract 2008-2012 met
de Haven van Brussel.
Augustus
1/08
Start van de renovatie van de
perrons en de toegang in station
Belgica.
12/08
Feestelijke opening van de volledig
vernieuwde Prins van
Luiksquare. De square kreeg
een nieuw fietspad, bijkomende
beplantingen en een nieuwe
pergola.
➜ zie blz. 6
19/08
In tramstation De Wand wordt
de laatste hand gelegd aan het
grootste collectieve fresco van
Europa.
➜ zie blz. 9
April
7/04
Start van de heraanleg van de
Nijverheids- en Mariemontkaai.
De werkzaamheden passen in
een totaalproject voor de herwaardering
van de kanaalzone.
16/04
Feestelijke opening van het volledig
vernieuwde metrostation
Petillon waarvan gebouw en
omgeving mooier, toegankelijker
en gezelliger zijn.
➜ zie blz. 12
September
1/09
Start van het systeem voor collectieve
taxi’s “Collecto”, een
vervoervorm die de schakel
vormt tussen de traditionele taxi
en het openbaar vervoer.
➜ zie blz. 11
5/09
Openbaar onderzoek over het
project voor de heraanleg van
het Schweitzerplein na een inspraakproces
om de gebruikers
en bewoners van de wijk nauw
te betrekken.
➜ zie blz. 7
17/09
Naar aanleiding van de Week
van Vervoering brengt Mobiel
Brussel een stapperskaart uit.
➜ zie blz. 10

Mei
25/05
Test van de verlichting van de
Koninklijke Sint-Mariakerk in het
kader van het gewestelijk Lichtplan.
➜ zie blz. 7
21/09
Zevende Autoloze zondag.
De 161 km 2 van het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest zijn
gereserveerd voor de zachte
vervoermiddelen. 87% van de
Brusselaars vindt het evenement
een goed tot uitstekend
initiatief.
➜ zie blz. 10
22/09
Start van de werkzaamheden
aan de Kroonlaan om de doorstroming
van het openbaar
vervoer te verbeteren, de kwaliteit
van de openbare ruimte te
verhogen en fietsers beter te
beveiligen.
➜ zie blz. 13
29/09
Mobiel Brussel start een nieuwe
fietscommunicatiecampagne.
Met de slagzin “Mijn fiets houdt
van mij” kan het grote publiek
de voordelen van fietsen in de
stad ontdekken. De campagne
omvat verschillende thematische
happeningmomenten die
uitmonden in het wereldcongres
Velo-City in Brussel (mei 2009).
Autoloze zondag Eerste editie van festival SolstiS
Juni
4/06
Einde van de werkzaamheden
aan de Zevenbunderslaan. De
laan werd volledig heraangelegd
om meer plaats te geven
aan de fietsers, het comfort van
de voetgangers te verhogen en
de snelheid te beperken.
4/06
De nieuwe stelplaats annex atelier
voor metro’s en bussen op
het terrein Jacques Brel wordt
geopend.
13/06
Het Brussels Hoofdstedelijk
Parlement keurt de nieuwe ordonnantie
over de coördinatie
van de bouwplaatsen op de
openbare weg goed.
➜ zie blz. 14
Oktober
1/10
Nieuwe verkeersveiligheidcampagne
“Snel rijden doodt”,
samen met het BIVV. Deze
campagne herhaalt de gouden
regel: in de stad is de snelheid
beperkt tot 50 km/u.
1/10
Start van het openbaar onderzoek
naar het nieuw Gewestelijk
Vervoerplan Iris 2.
➜ zie blz. 10
17/10
De ongebruikte ruimte in premetrostation
Anneessens werd
omgevormd tot multifunctionele
ruimte. De Brusselse biënnale
voor hedendaagse kunst palmt
ze in om kunstwerken te tonen.
22/06
De hele zomer werkt Mobiel
Brussel aan de volledige renovatie
van de viaduct aan de afrit
van de Belliardtunnel richting
E40: reparatie van het brugdek
en de vangrails, vernieuwing
van de zijbalken, de deklaag,
de stoepen, de wegbekleding
en de voegen.
➜ zie blz. 13
November
6/11
Mobiel Brussel maakt tijdens
een forum de balans van de
Brusselse schoolvervoerplannen.
➜ zie blz. 10
15/11
Start van de werkzaamheden
aan het nieuwe trameindpunt
Heizel.
20/11
Officiële opening van de heraangelegde
Gemeenschappenlaan
met de nieuwe busstrook.
2008 in vogelvlucht
December
11/12
De nieuwe identiteit van de
Brusselse taxi’s wordt onthuld:
zwart en mangogeel voor de
voertuigen, een nieuwe generatie
spoetniks, oproeppalen en
aangepaste standplaatsen.
16/12
Officiële test van het ingebouwde
systeem voor verkeerslichtenbeïnvloeding
voor trams met het
oog op een hogere “commer-
ciële snelheid” (VICOM) van het
openbaar vervoer. Geleidelijk
wordt het systeem in alle trams
3000 en 4000 geplaatst.
➜ zie blz. 15
18/12
Mobiel Brussel start de eerste
editie van het lichtfestival SolstiS
met een verlicht parcours langs
de Kleine Ring, verfraaid met
kunstwerken van internationaal
befaamde kunstenaars.
3

4
Kerncijfers en budget
Een dicht en complex wegennet !
➜
➜
➜
➜
➜
Wegen Signalisatie en
mobiliteitsbeheer
480 30.000
kruispunten met
verkeerslichten
120
verkeersdrempels en
60 snelheidsbegrenzers
27.000 550
100
28.000
530
350
Kunstwerken
42
11,5 km
94
e 475.083.000 e 12.275.000 e 29.644.000
De rest van het budget is
als volgt verdeeld
➜
➜
➜
➜
➜
➜
verkeersborden tunnels (wagens en
voetgangers)
Gloeilampen,
halogeenlampen en
LED's
laanbomen drukknoppen
kunstwerken en
fonteinen
systemen voor
slechtzienden
waarnemings-
camera’s
➜
➜
➜
➜
bruggen, viaducten
en loopbruggen
Globaal budget * e 769.541.000
dotatie voor de MIVB dotatie voor de
Haven van Brussel
* Bedrag van het beschikbaar vastleggingskrediet 2008
e 400.000
Kanaal en haven
e 1.528.000
Kunstwerken
e 2.486.000
Taxi's
e 3.365.000
Waterbeleid
e 8.982.000
Mobiliteitsbeleid
tunnels in totaal
dotatie voor het
waterbeleid
e 39.882.000
Grondregie
e 47.279.000
Onderhoud wegen
e 52.819.000
Investeringen wegen
e 95.798.000
Infrastructuur openbaar vervoer
➜
➜
➜
➜
Alternatieve mobiliteit
200 km
f ietsinfrastructuur
100 km 2
zebrapaden
1.800
f ietsparkeerplaatsen
1.250
taxi's
➜
➜
➜
70
metro- en
premetrostations
39,5 km
metronet
11,7 km
premetronet

Openbare ruimte, kwalitatieve ruimte
Logisch projectbeheer
Het meerjarenplan openbare
werken bevat en plant
alle strategische en plaatselijke
herinrichtingsprojecten
voor de openbare ruimte. Al
deze projecten volgen dezelfde
logica: een openbare
ruimte die aangenaam en
bereikbaar is voor alle weggebruikers,
een kwalitatieve en
veilige inrichting, ondersteu-
ning van de uitbouw van het
openbaar vervoer en tegelijk
beantwoorden aan de functionele
en technische criteria.
Mobiel Brussel stelde een
team projectleiders aan om
de inrichtingsprojecten te
begeleiden vanaf de ontwikkeling
via de aanvraag van de
stedenbouwkundige vergun-
Dit plein kreeg een volledige
facelift van gevel
tot gevel en ook de riolering
werd vernieuwd. Doel:
meer samenhang tot stand
brengen tussen beide delen
van deze openbare ruimte
waar de Jourdan-, Bron- en
Munthofstraat samenkomen.
Langs dit plein lopen twee
Gewestelijke Fietsroutes, de
stoepen werden heraangelegd
met geleidelijnen en
geleidetegels voor slecht-
ning tot en met de concrete
realisatie. Dit resulteert in een
optimale coördinatie van alle
actoren, overleg met de omwonenden
en duidelijke en
transparante communicatie.
zienden en er werd een zone
30 ingericht. Dankzij een beter
parkeerbeheer kunnen
de leefbaarheid en de veiligheid
van het plein verbeterd
worden. Origineel stadsmeubilair,
met o.m. designstoelen
in hout en metaal, en nieuwe
verlichting maken het af. Alleen
de Munthofstraat werd
geasfalteerd, de overige
straten werden betegeld in
verschillende grijstinten.
Budget: e 550.000
Iedereen is wel eens mindermobiel:
senioren, zwangere
vrouwen, gewonden… Uit
statistieken blijkt dat zo’n 35%
van de bevolking “minder valide”
is.
Met aangepaste inrichtingen
zoals verkeerslichten met
geluidssignalen, blindegeleidetegels
of aangepaste
ontwerpen voor de stoepen
probeert Mobiel Brussel de
openbare ruimte bereikbaar
te maken voor mindermobielen.
Vanuit deze bekommernis
gaf Mobiel Brussel een vademecum
voor mindermobielen
uit dat alle regels en goede
voorbeelden bundelt.
Pedro (33 jaar)
Tekenaar
“ Inrichtingsprojecten
zullen nodig blijven”
Als tekenaar maak ik
m e t e e n s p e c i a a l
computerprogramma plannen
waarin verschillende
vervoersvormen samenkomen.
Het komt erop aan
om de mobiliteitsstrategieën
om te zetten in concrete
inrichtingsprojecten
en voor elk project de adviezen
van zoveel mogelijk
betrokkenen op elkaar af
te stemmen (politici, ingenieurs,
verenigingen). We
streven altijd naar het perfecte
project.
Toegankelijkheid
en gezelligheid
Wat het openbaar vervoer
betreft, werden al 42
liften geplaatst in 23 metro- en
premetrostations. Vandaag
kunnen mindermobielen op
19 plaatsen rechtstreeks
van de bovengrond naar de
perrons. Tegen eind 2009 komen
daar nog bij: de stations
Alma, Bockstael, Demey, Graaf
van Vlaanderen, Kruidtuin,
Noordstation, Park, Rogier,
Roodebeek, Simonis, Sint-Gillis
Voorplein, Tomberg, Weststation
en Zwarte Vijvers volgen.
De plaatsing van een lift kost
in totaal tussen € 500.000 en
€ 1.000.000.
Als fietser ga ik na de uiteindelijke
realisatie ter
plaatse en soms stel ik
dan nog wat verbeteringen
voor. Dankzij onze ervaring
kunnen we rekening houden
met de evolutie in het
gebruik van de vervoermiddelen,
met daarin een
steeds belangrijkere plaats
voor tweewielers.
We gingen systematisch
over tot de
plaatsing van signalisatie
voor blinden en
slechtzienden. Tussen
april en december 2008
werd in meer dan 20 metro-
en premetrostations
(waaronder Delta, Herrmann-Debroux,
Sint-Gillis
Voorplein, Sint-Guido…)
specifieke signalisatie
aangebracht: noppentegels
langs het perron,
bewegwijzering in reliëf,
informatie in Braille,
blindegeleidetegels…
Budget: € 1.100.000
5

6
Openbare ruimte, kwalitatieve ruimte
Mijn werk bestaat erin om
de beplantingen, de
kunstwerken en de fonteinen
langs de gewestwegen
te beheren. Mijn team stelt
zich niet tevreden met het
zomaar aan- en verplanten
van bomen en struiken.
Dankzij het onderzoek en
de diagnose van de levenskracht
kunnen we een
weloverwogen beleid voeren.
We staan ook in voor
De Prins van Luiksquare
bevindt zich aan het
kruispunt van de Ninoof-
Het vastgoed
Binnen Mobiel Brussel staat
de Grondregie in voor het
onderhoud, de huur, de aanen
verkoop en de renovatie
van gewestelijke gebouwen en
terreinen. Dankzij de uitvoerig
in kaart gebrachte inventaris
die systematisch geactualiseerd
wordt na de overdracht
van vastgoed, kan een investeringsprogramma
op lange
termijn opgesteld worden.
Het vastgoed (476 panden in
totaal) omvat zowel administratieve
gebouwen als goederen
voor privégebruik zoals woongebouwen.
De Grondregie beheert rechtstreeks
341 eigendommen
waaronder de Hippodroom
van Watermaal-Bosvoorde, het
Rood Klooster, het complex
aan het Koningsplein en het
Communicatiecentrum Brus-
Valérie (34 jaar)
Ingenieur
verantwoordelijk voor
beplantingen
“De openbare ruimte
verfraaien”
het onderhoud van al dit
groen, waaronder 27.000
laanbomen. De contacten
met de verantwoordelijken
van de gemeentelijke
groendiensten, mijn teamleden
en de andere diensten
van het ministerie zijn zeer
verrijkend. Ik voel me goed
in mijn werk, ook al slaap
ik soms slecht omdat de
projecten zich blijven opstapelen.
sesteenweg, de Prins van
Luiklaan en de Groeninckx
de Maylaan. De volledige
heraanleg omvatte de vernieuwing
van het fietspad,
de bouw van een nieuwe
pergola, de reparatie van
de muurtjes en de plaatsing
van nieuwe banken en
vuilnisbakken. Er kwamen
ook bijkomende beplantingen
met gevarieerde
soorten zoals rododendrons,
krentenboompjes,
hegjes en lavendel die
kleur geven aan het groen.
De verouderde en bouwvallige
square kreeg zo
zijn bijzonder karakter terug.
Budget: € 250.000
sel Noord. Voor het andere
vastgoed zijn er beheersovereenkomsten
met Leefmilieu
Brussel of de Haven van
Brussel.
De belangrijkste uitgaven van
de Grondregie omvatten de
huur- en andere lasten en het
onderhoud van de gebouwen
(bijna € 11.000.000 per jaar).
De totale waarde van het
vastgoedpatrimonium van de
Grondregie liep in 2007 op tot
€ 306.145.006,52.
Groene logica
Mobiel Brussel plant niet alleen
nieuwe bomen waar
er nog geen staan om de weg
aangenamer te maken, maar
staat ook in voor het beheer
van de bestaande beplantingen
en de vervanging van
verzwakte planten.
De plannen voor het plaatsen
of vernieuwen van bomenrijen
Belangrijkste boomsoorten
Van de ongeveer 100
boomsoorten in het
gewest, maken vier soorten
77% van het totale
aantal uit. Daarnaast zijn
er ook eiken, haagbeuken,
beuken, populieren
en perelaars. Uit zorg voor
de biodiversiteit, worden
geleidelijk nieuwe
soorten ingevoerd zoals
de metasequoia (Chinese
schijncipres) aan de
Vilvoordselaan, de wintereiken
aan de Simon
Bolivarlaan of boomhazelaars.
passen meestal in een globaal
inrichtingsproject.
Mobiel Brussel volgt de
bomen dagelijks op via
verschillende diagnosetechnieken
zoals de analyse van
bladgroenfluorescentie en
zet de gegevens in een cartografisch
en geïnformatiseerd
verslag. Het dagelijks beheer
Plataan 26%
Andere 23%
betekent ook het begieten,
de verzorging na ongevallen,
de verluchting van de bodem
en de verrijking ervan
met voedingsstoffen, het onderzoek
naar parasieten en
beschermingsmaatregelen bij
werkzaamheden.
16% Paardenkastanje
16% Esdoorn
19% Linde

Een Brussels
lichtplan
Openbare verlichting beantwoordt
niet alleen aan
kwantitatieve eisen. Het volstaat
niet om de minimale lichtintensiteit
voor de openbare
weg vast te leggen. Verlichting
bepaalt de identiteit van de
stad, schept sfeer en verhoogt
het veiligheidsgevoel.
Mobiel Brussel lanceerde in
2008 de uitgangspunten voor
haar Lichtplan. De conclusies,
verwacht tegen de herfst
Momenteel wordt gewerkt
aan de verlichting
van de bruggen
over het Kanaal in het
westen van Brussel. Samen
met de Haven van
Brussel werd een kleurcode
uitgewerkt om
langs het hele kanaal
een samenhangend
beeld te creëren. Daarbij
is rekening gehouden
met de specifieke vorm
en stijl van elke brug.
De bruggen die eerst
de beurt komen, zijn
Sainctelette, Klein Kasteeltje,
Vlaamse Poort,
de Redersbrug en de
Godshuizenbrug.
Voor alle infrastructuurprojecten
in de openbare
ruimte moet de bevolking geraadpleegd
worden via het
openbaar onderzoek en de
overlegcommissie.
De directie Projecten en Werken
doet al enkele jaren meer dan
de minimale verplichtingen.
Een beter geïnformeerde bevolking:
➜ De bevolking vindt op het internet
(www.wegennet.be) de
plannen, administratieve documenten
en nog veel meer
informatie in verband met de
aanvragen van een stedenbouwkundige
vergunning.
van 2009, zullen het kader
bepalen voor het gewestbeleid
op dit gebied tot 2020. De
uitvoering van het Lichtplan
zal verschillende jaren duren.
Toch ondergaat het Brusselse
lichtlandschap nu al een gedaanteverwisseling:
er lopen
13 projecten voor de openbare
verlichting en 7 voor specifieke
verlichting. De investeringen bedragen
ongeveer € 6.000.000
per jaar (2/3 voor de wegverlichting,
1/3 voor gebouwen).
Principes van het Lichtplan
1. De mens staat centraal:
nadenken over de manier
waarop mensen hun
stad beleven, het veiligheidsgevoel
verhogen, de
toeristische en culturele
stad verzoenen met de
woonwijken.
2. Werken rond de noties
stadsparcours en stad in
beweging.
Inspraak bij de opstelling
van projecten
➜ Een gespecialiseerde cel
staat in voor het maken
van simulatiebeelden en
animaties in 3D. Dankzij
deze nieuwe hulpmiddelen
krijgt de bevolking een beter
zicht op en meer begrip
voor de projecten.
Naast het informeren van de
bevolking, werden processen
ontwikkeld om de betrokkenheid
van de bevolking tijdens
de uitwerking van het project
te vergroten (informatievergaderingen,
workshops…).
Participatie via workshops
heeft tot doel te luisteren naar
de opmerkingen van de omwonenden,
maar ook om de
3. Een totaalvisie ontwikkelen
rond de stedelijke
ruimte om ze leesbaarder
te maken. Gelijktijdig
denken aan zowel de verlichting
van gebouwen als
de openbare ruimte die ze
omringt.
4. Het patrimonium op een
andere manier tot zijn recht
laten komen: niet alleen
bevolking via een rollenspel
bewust te maken van de compromissen
die noodzakelijk
zijn bij de verwezenlijking van
een project. Tijdens de zitting
wordt ook de verantwoording
toegelicht op basis waarvan
het begeleidingscomité keuzes
maakt.
In 2008 werd bv. de Berchemse
bevolking betrokken bij de
uitwerking van het project voor
het Schweitzerplein. Zowel de
individuele buurtbewoners als
specifieke groepen (kinderen,
seniorenraad, wijkcomités,
handelaars…) konden hun
opmerkingen en suggesties
formuleren voor het aange-
Openbare ruimte, kwalitatieve ruimte
kerken en overheidsgebouwen
verlichten, maar
ook onbekendere plaatsen
zoals een spoorbrug,
brouwerij of tuinwijk.
5. Werken aan “duurzaam
licht”: het materiaalgebruik
en het verbruik van
verlichting op een andere
manier benaderen. Overdaad
vermijden en een
duide architectenbureau de
definitieve plannen indiende.
Het idee voor de volledige
herinrichting van
het plein, waarover in 2008
het openbaar onderzoek
liep, verdeelt de ruimte in
drie onderling verbonden
zones: de plazza, de bronnentuin
en de kersentuin.
Verlichte randen brengen
de verplaatsingsstromen
en de verschillende kernen
zachte sfeer scheppen.
6. Een dynamiek tot stand
brengen in de samenwerking
tussen de publieke
en particuliere actoren en
de initiatieven van de verschillende
instellingen op
elkaar afstemmen.
in beeld. De luifel boven
de centraal gelegen intermodale
halte en het
participatiepaviljoen dienen
als herkenningspunt.
De verplaatsingsstromen
zijn gereorganiseerd en er
werd een verlichtingsproject
ontwikkeld.
Voorzien budget:
€ 1.300.000
7

8
Enkele ingrepen in kaart gebracht *
Belliardviaduct 1
Volledige renovatie van het kunstwerk
Gemeenschappenlaan 2
Heraanleg met busstrook
Leuvensesteenweg 3
Vernieuwing van het asfalt, de markeringen en de signalisatie
Tunnels Kunst-Wet en Madou 4
Renovatie van de tunnelingangen
Flageyplein 5
Heraanleg van de openbare ruimte
Kroonlaan 6
Heraanleg van gevel tot gevel met busstrook
Metrostation Petillon 7
Vernieuwing van de toegang, de lokettenzaal en de omgeving
Zone Sterrekruispunt – Franklin Roosevelt 8
Verfraaiing van de openbare ruimte: inrichting van de stoepen
en zebrapaden, trambedding op de Terkamerenlaan…
Dillenssquare 9
Herinrichting van de openbare ruimte
Quatre-Brasstraat en Stefaniatunnel 10
Reparatie van het tunneldak en volledige heraanleg van de
bovengrondse oppervlakte
Brusselsesteenweg 11
Heraanleg van gevel tot gevel en vernieuwing van
de tramsporen
Fonsny- en Van Volxemlaan 12
Heraanleg van gevel tot gevel met tram- en busstrook
Premetrostation Lemonnier 13
Vernieuwing van het station en het kunstwerk
Premetrostation Anneessens 14
Transformatie van de ongebruikte ruimte in het station
Metrostation Rogier 15
Verbetering van de toegankelijkheid / nieuwe toegangen
Vooruitgangstraat 16
Heraanleg van gevel tot gevel
Kanaalbruggen 17
Verlichting
Nijverheids- en Mariemontkaai 18
Herinrichting en aanleg van een fiets- en wandelpad
Weststation 19
Heraanleg van het station, de perrons en de toegangen
Stelplaats Jacques Brel 20
Bouw van een bus- en metrostelplaats voor de MIVB
Prins van Luiksquare 21
Heraanleg van het plantsoen en beplantingen
Metrostation Belgica 22
Renovatie van de perrons en de toegangsruimte
Tramhalte De Wand 23
Realisatie fresco
Tramhalte Heizel 24
Inrichting van de tramterminus
* Geen limitatief overzicht
21
Brusselsesteenweg
Doorstroming
De Brusselsesteenweg en
het begin van de Van
Volxemlaan vormen een
belangrijke schakel tussen
hoog- en laag-Vorst en zijn
een prioritaire as voor het
openbaar vervoer. Mobiel
Brussel heeft de laan van
gevel tot gevel heraangelegd
om het comfort van
alle weggebruikers te verbeteren.
Ook de tramsporen
werden volledig gemoderniseerd
om de geluidsoverlast
te beperken.
Budget: € 5.300.000
Weststation
Openbaar vervoer
Dankzij het Weststation kan
metrolijn 2 in 2009 rondgemaakt
worden. Het wordt
een heus openbaar vervoerknooppunt
met ondergronds
een toegang tot 2 metrolijnen
en het GEN-station.
Bovengronds komt er ook
een halte voor tal van trams
en bussen van de MIVB,
De Lijn en de TEC. Ook de
omgeving van het station is
volledig vernieuwd.
Budget: ongeveer
€ 14.000.000 (waarvan
€ 3.000.000 ten laste
van de federale staat en
± € 350.000 ten laste van
de MIVB).
20
11
19
18
12

22
24
17
13
14
9
10
16
15
23
Quatre Brasstraat en
Stefaniatunnel
Kunstwerken
De werkzaamheden om-
vatten de structurele re-
paratie van de bedekking
van de Stefaniatunnel en
de vernieuwing van de waterdichtingslaag.
Ze werden
gecombineerd met de her-
aanleg van de Quatre Brasstraat
tussen het Louizaplein
en de Wolstraat: een nieuw
wegprofiel, bredere en gerenoveerde
stoepen in blauwe
steen, vervanging van de
bomen en aanleg van fietspaden.
Budget: € 6.900.000 in totaal
(waarvan de helft ten
laste van de MIVB).
4
4
Tramstation De Wand
Esthetiek
Op de stationsmuren bracht
een zestigtal graffitikunstenaars,
gespreid over twee
jaar, het grootste fresco in
Europa (4.500 m²) aan. Het
stedelijk kunstwerk stelt reizen
als thema centraal.
Budget: € 540.000
5
8
6
3
7
1
2
Flageyplein
Openbare ruimte
Een internationale architectuurwedstrijd
zorgde voor
een nieuw gezicht voor het
Flageyplein, centrum van
leven in een kleurrijke buurt.
Een combinatie van bomen,
originele banken en verlichte
fonteinen geven het plein een
dynamisch karakter. Glas en
staal sieren de toegang tot
de parking en de openbaar
vervoerhalte.
Budget: € 11.000.000
Enkele ingrepen in kaart gebracht
9

10
Mobiliteitsstrategie en -beheer
Een nieuw
vervoerplan
Het nieuwe Gewestelijk Vervoerplan,
bekend onder de
naam Iris 2-plan, is een strategisch
mobiliteitsplan voor
2015–2020. Het is de concrete
vertaling van het mobiliteitsluik
uit het Gewestelijk Ontwikkelingsplan
(GeWop) en gaat uit
van ambitieuze keuzes en de
logica van de duurzame ontwikkeling.
Het belangrijkste
doel is het autoverkeer met
20% te verminderen. De Brusselse
regering keurde het plan
goed waarna het in oktober en
november 2008 aan een openbaar
onderzoek onderworpen
werd. De opmerkingen van de
Het project
telt 9 prioriteiten:
• Zachtere vervoersvormen
zoals stappen en fietsen
aanmoedigen als alternatief
voor de wagen, vooral
voor korte afstanden.
• Met een modern en gevarieerd
aanbod een eerste
klasse openbaar vervoer
ontwikkelen voor iedereen
als hoeksteen van de verplaatsingen
in Brussel.
• Rationeel autogebruik
aanmoedigen door vernieuwend
vervoer zoals
autodelen of collectieve
taxi’s te bevoordelen.
• Een wegenhiërarchie voor-
stellen waar ieders veilig-
Naar een andere mobiliteit
Mobiel Brussel organiseert
jaarlijks communicatiecampagnes
over verkeersveiligheid
(in 2008 het
naleven van de snelheidsbeperking
van 50 km/u in de
stad) en voor de promotie van
zachte vervoermiddelen.
Elk jaar wordt van 16 tot 22
september de Europese week
Nieuw in 2008
De stapperskaart voor
het Brussels gewest.
Ze zet op een praktische en
aangename manier aan om
zich over korte afstanden te
voet te verplaatsen. Ze geeft
de geschatte tijd die nodig
is om van de ene plaats naar
de andere te gaan (tegen
een gemiddelde van 4,5
km/u). Op de kaart staan tal
van referentiepunten zoals
gemeentehuizen, metro- en
treinstations, culturele en
handelscentra en ze bevat
ook praktische tips.
bevolking en de instellingen
worden momenteel geanalyseerd
en zullen bijdragen tot
de opstelling van het definitieve
plan.
Op lokaal niveau begeleidt
het Brussels Hoofdstedelijk
Gewest de Gemeentelijke
Mobiliteitsplannen: 7 Brusselse
gemeenten hebben er
al een, 9 andere gemeenten
doorlopen de procedure. De
betrokken gemeente betaalt
50% van haar mobiliteitsplan,
Mobiel Brussel past de andere
helft bij.
van de mobiliteit georganiseerd.
Tijdens deze week, kan
de hele Europese bevolking
deelnemen aan activiteiten gewijd
aan duurzame mobiliteit.
Mobiel Brussel coördineert
een ruime waaier evenementen
over verschillende aspecten
van de stedelijke mobiliteit. In
2008 stond elke dag van de
week een specifiek thema of
➜ De kaart is gratis,
bestel ze op
0800 94 001
vervoermiddel centraal: stappen,
fietsen, openbaar vervoer,
autodelen…
In Brussel worden veel verplaatsingen
afgelegd in het
kader van het woon-werk- en
het woon-schoolverkeer. Via
de oproep om school- en
bedrijfsvervoerplannen te
ontwikkelen, probeert Mobiel
Brussel oplossingen te vinden
voor een veralgemeende opstopping.
➜ Het aantal deelnemende
scholen stijgt jaarlijks: in
2008 werden 90 scholen
opgevolgd, goed voor
33.000 leerlingen.
➜ Met betrekking tot de
bedrijven bevinden 250
bedrijvenzones (240.000
werknemers) zich in de
diagnosefase van hun bedrijfsvervoerplan
en 160
bedrijvenzones (155.000
werknemers) hebben al
een actieplan ontwikkeld.
1/3 van de Brusselse werkgelegenheid
is er dus bij
betrokken!
heid en de regeling van
het verkeer geoptimaliseerd
worden om plaats
te maken voor andere verplaatsingsmiddelen.
• Een gecoördineerd en regelgevend
parkeerbeleid
ontwikkelen dat echt ten
dienste staat van de gewestelijke
mobiliteit.
• Mobiliteit en ruimtelijke
ordening samen plannen
omdat ze zo sterk met elkaar
verbonden zijn.
• In “real time” moderne
verkeersinformatie verstrekken
om de dagelijkse
verplaatsingen van alle
Frederik (38 jaar)
Fietsmanager
“De toekomst is aan de
f iets”
Als dagelijkse fietser
is het mijn voorrecht
om mijn overtuigingen in
mijn beroepsleven in de
praktijk te kunnen omzetten.
Dagelijks bewaak ik
de ‘befietsbaarheid’ van
de gewestwegen. De fiets
is een vervoermiddel in
volle ontwikkeling. Nieuwe
fietsroutes en voorbehouden
ruimte voor fietsers op
de wegen beantwoorden
weggebruikers te begeleiden.
• De goederenafhandeling
en -distributie in de kern
van de gewestelijke economische
ontwikkeling
optimaliseren.
• Het bestuur verbeteren.
➜ meer informatie op
www.Iris2.irisnet.be
een toenemende vraag.
Ik geniet van de uitdaging
om de fiets als alternatief
vervoermiddel bekend te
maken. Soms bots ik op
een zeker scepticisme,
maar ik ben overtuigd van
het voordeel van twee wielen:
het is goed voor de
gezondheid, praktisch en
niet duur.

Met mijn werk binnen
de cel “tellingen en
simulaties” draag ik bij tot
de realisatie van bepaalde
projecten en werkzaamheden.
Ik ga ter plaatse en
film een uur, meestal tijdens
de spits op dinsdag
of donderdag. Dat zijn de
meest representatieve momenten
voor het verkeer.
Terug op kantoor bekijk
ik de film. Ik tel het aantal
voertuigen, bekijk het type
en ga na in welke richting
ze rijden. Nadien voer ik
Simon (45 jaar)
Assistent bij het
Mobiliteitscentrum
“Ik ben een schakel
in de ketting”
alle gegevens in. Hiervoor
moet je nauwkeurig, geduldig
en aandachtig zijn. De
gegevens worden gebruikt
om strategische keuzes te
maken en mobiliteitskeuzes
uit te voeren. Soms tel
ik na de heraanleg van een
kruispunt of de invoering
van eenrichtingsverkeer
opnieuw. Ik kan de verbeteringen
die na mijn
werk aangebracht zijn dus
meten.
Taxi !
Mobiel Brussel staat in voor
het administratief beheer
van en het toezicht op de 1.250
taxi’s die in het gewest rondrijden.
Om de controles en de
sancties te versterken, werd
dit jaar een Tuchtraad opgericht
om zware en herhaalde
overtredingen van taxichauffeurs
te beoordelen en dit na
een klacht van de klant. Een
nieuw vakkenpakket in de
opleiding van de kandidaatchauffeurs
zag eveneens het
daglicht.
Nog meer goed nieuws: taxi’s
mogen vandaag over bijna alle
vrije bus- en trambanen rijden
zodat ze hun rittijden aanzienlijk
kunnen verkorten.
Twee nieuwigheden voor de
klanten
➜ Taxicheques
In maart 2008 werd in Brussel
een nieuw betaalmiddel
ingevoerd: de taxicheque
met universele waarde
van 5 euro. In een eerste
fase zijn de taxicheques
bestemd voor mindermobielen
en mensen met een
laag inkomen. Later kan de
doelgroep uitgebreid worden
naar bv. klanten van
horecazaken.
Het Mobiliteitscentrum beheert
de verplaatsingsstromen
in het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest onafgebroken
en in “real time”. Het
voert wetenschappelijke mobiliteitsstudies
uit, verzamelt
gegevens via verschillende
tel- en meettechnieken en
ontwikkelt de systemen en
voorzieningen nodig voor de
werking.
Het Mobiliteitscentrum verzorgt
zeven dagen per week,
de klok rond een verkeers-
➜ Collectieve taxi’s
Sinds 1 september 2008
rijden in Brussel de collectieve
taxi’s van “Collecto”
rond. Deze rijden ’s nachts
tussen 23u en 6u ’s ochtends.
Klanten kunnen een
taxi delen om zich binnen
het Brussels Hoofdstedelijk
Gewest te verplaatsen
tegen een forfaitaire prijs
in functie van de afstand: 5
euro voor 3 km of 8 euro voor
meer dan 3 km. In Brussel
zijn er 200 vertrekpunten.
Om een Collecto-taxi te
bestellen, volstaat het om
20 minuten vooraf te bellen
naar 02 800 36 36. Het
dichtstbijzijnde vertrekpunt
wordt dan gemeld aan de
klant.
Er lopen nog andere projecten,
zoals de wijziging van
de identiteit van de taxi’s:
in 2009 zullen de voertuigen
stralen met nieuwe kleuren en
een nieuwe spoetnik!
permanentie en beheerde
in 2008 bijna 9.100 gebeurtenissen
(werkzaamheden,
technische of verkeersincidenten).
Het werk van de
operatoren is dubbel. Enerzijds
houden ze toezicht door
de technische alarmen voor de
ventilatie en de stroomvoeding
in de tunnels te bewaken en
stellen ze “interventiefiches”
op voor de onderhoudsfirma’s.
Anderzijds beheren ze het
verkeer via camerabewaking,
beantwoorden ze oproepen
van verschillende partners en
Caroline (28 jaar)
Medewerkster bij de
dienst Taxi’s
“Geen seconde rust”
Op de dienst Taxi’s
kent het leven geen
dode momenten. Ik ben
altijd druk in de weer. Een
groot deel van mijn werk
bestaat uit het administratief
beheer van dossiers
in verband met de taxivergunningen.
Daarnaast
verzamel en verspreid ik
informatie bij chauffeurs,
uitbaters van taxibedrijven
Mobiliteitsstrategie en -beheer
Het Mobiliteitscentrum
noodoproepen uit de tunnels
en zetten ze bij ongeval alarmschema’s
in werking.
De verkeerspermanentie werkt
ook aan scenario’s om de
verkeersstromen zo optimaal
mogelijk te verdelen over het
hele wegennet. Tijdens de
spits, brengen redacteuren de
belangrijkste media onafgebroken
op de hoogte van de
toestand in de tunnels en op
de grote assen in de hoofdstad.
en beroepsorganisaties
in de vorm van het bulletin
Taxi Iris Service. Ik ben
erg gemotiveerd en Mobiel
Brussel biedt me de kans
om vooruit te gaan. Ik ben
van plan om deel te nemen
aan examens om toegang
te krijgen tot een hogere
functie. Ik ben jong en vind
dit belangrijk.
11

12
Kunstwerken en infrastructuur
Metrostations en metronet
Dag en nacht beheert
Mobiel Brussel het ondergrondse
metro- en premetronet.
Dit houdt de renovatie
en de verbetering
van 39,5 km metrolijnen en
11,7 km premetrolijnen in,
zonder de 70 stations mee te
tellen.
In 2008 renoveerde Mobiel
Brussel verschillende sta-
Christian (61 jaar)
Burgerlijk ingenieur
bouwkunde
“ Ik beheer een
jaarbudget
van ongeveer
13 miljoen euro”
Het gebeurt nog wel
eens dat we nieuwe
kunstwerken bouwen, maar
het gros van ons werk bestaat
uit het onderhoud
van het bestaande patrimonium.
Het onderhoud
van de kunstwerken brengt
gevarieerde ingrepen met
zich mee, verspreid over
het hele gewestelijke
grondgebied. Het gaat hier
om strategische punten
en geregeld onderhoud
is noodzakelijk om de
bruikbaarheid en betrouw-
tions volledig of gedeeltelijk.
Naast deze grote projecten
werden ook basiswerkzaamheden
uitgevoerd zoals de
verbetering van de toegankelijkheid
voor mindermobielen,
de behandeling met antigraffitiproducten,
een nieuwe
verflaag op de plafonds op
de tussenverdiepingen en
boven de perrons en de modernisering
van elektrische
baarheid te garanderen.
Het werk in stedelijke context,
waar het verkeer de
verzadiging bereikt, legt
bijzondere schikkingen en
voorzorgen op die zich voegen
bij de toch al complexe
organisatie van werkzaamheden.
Elke belangrijke
bouwplaats betekent een
kleine organisatorische
uitdaging en mijn medewerkers
en ikzelf maken er
een erezaak van deze aan
te nemen.
installaties, de verlichting en
de veiligheidsvoorzieningen.
Het onderhoud is evenmin
te verwaarlozen. Om te vermijden
dat het metroverkeer
verstoord wordt, wordt alleen
’s nachts tussen 1u en 4u30
in de tunnels gewerkt. Zelden
gaat een nacht voorbij zonder
enige ingreep: controle van
de kunstwerken, injecties,
reparatie van beton dat beschadigd
is door de corrosie
van de stalen bewapening,
ontstoffen van de tunnels
(metaalstof is schadelijk en
verspreidt zich in de filters
van de rijtuigen), vernieuwing
van de kabels en de kabelrekken...
Ook het rioolnet van de
tunnels en de stations wordt
regelmatig schoongemaakt.
Bruggen, tunnels
en viaducten
Wegtunnels zijn technisch
zeer complexe systemen.
Alle tunnels in het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest worden
voortdurend bewaakt
en Mobiel Brussel staat samen
met onderaannemers in
Mobiel Brussel heeft het
gebouw en zijn omgeving
volledig vernieuwd om
het uitzicht, de toegankelijkheid
en de gastvrijheid
te verbeteren. De nieuwe
lokettenzaal is ruimer en
beter ingericht en biedt
de gebruikers zo meer
comfort en veiligheid. De
toegangen bevinden zich
in de richting van de voetgangersstromen
en in een
volledig beglaasd volume.
Het dak en diverse aankledingen
zijn in zink. Voor de
afwerking van het nieuwe
gebouw, werden materialen
zoals graniet, staal en
glas gebruikt die allemaal
gekenmerkt worden door
hun duurzaam karakter.
Bijzondere aandacht ging
voor het continu onderhoud.
De doelstellingen zijn de veiligheid
van de weggebruiker,
een vlot verkeer en een zuinig
beheer.
Het “kleine” onderhoud van
naar de verlichting om
de vormen, volumes, materialen
en rustzones tot
hun recht te laten komen.
Slechtzienden en mindermobielen
kunnen zich
vlotter verplaatsen dankzij
de specifieke geleidevoorzieningen
op de grond en
de twee liften die toegang
verlenen tot de perrons.
Budget: e 6.300.000
de tunnels omvat de schoon-
maak, de functionele be-
waking, het onderhoud van
de technische uitrusting, de
vernieuwing en reparatie van
structurele onderdelen en het
wegdek, maar ook dringende
ingrepen zoals het verwijderen
van voorwerpen die op de weg
gevallen zijn, het vastmaken
van losgekomen elementen,
het verhelpen van pannes, het
verwijderen van ijzel…
Het onderhoud van de tunnels
vergt dat elke tunnel
maandelijks drie tot zeven
keer gesloten wordt en kost
jaarlijks 5 miljoen euro. Mobiel
Brussel beheert in totaal 11,5
km tunnel, waaronder 13 “belangrijke”
tunnels, langer dan
300 m.

Al 20 jaar volg ik grote
werkzaamheden op
onze gewestwegen vanaf
de opstelling van het bestek
tot aan de oplevering van de
werkzaamheden, de laatste
fase van de uitvoering. Via
de projecten die aan mijn
team toevertrouwd worden,
zie ik de stad veranderen
en evolueren. Ik houd van
het concrete. Ik geniet van
Naast het onderhoud, worden
aan tunnels en andere kunst-
werken grote werkzaam-
heden van burgerlijke bouwkunde
uitgevoerd (vernieuwing
van de waterdichtingslaag en
uitzettingsvoegen, vernieuwing
van de inritten…) of
interventies die erop gericht
zijn de technische infrastructuur
te verbeteren.
De veiligheidsvoorzieningen voor
de tunnels worden niet meer
geval per geval bepaald, maar
volgens de Europese richtlijn
2004/54/EG. Deze bepaalt de
minimumveiligheidseisen voor
tunnels in het trans-Europese
netwerk die langer zijn dan
500 m. Deze richtlijn is eigenlijk
niet van toepassing op
de Brusselse tunnels om de
simpele reden dat zwaar vervoer
daarin verboden is. Toch
wordt ze gehanteerd als technisch
referentiekader voor alle
acties die erop gericht zijn
de veiligheid in de tunnels te
verbeteren (ventilatie, signalisatie,
branddetectie…).
het werk op het terrein, de
werfvergaderingen, de contacten
met de aannemers.
2008 was een jaar met
verschillende belangrijke
bouwplaatsen: het Flagey-
plein, de Gemeenschappenlaan
of de Nijverheidskaai.
Dat was boeiend en zenuwslopend
tegelijk. Als
verantwoordelijke ingenieur
Sommige bepalingen uit de
richtlijn zijn natuurlijk aangepast
aan de stedelijke context
van de Brusselse tunnels.
Zo werd in alle tunnels langer
dan 300 m een nieuw
branddetectiesysteem met
glasvezelkabel geplaatst. Dit
systeem is krachtiger en
betrouwbaarder dan het vorige
en maakt het mogelijk
de brandplaats nog voor hij
uitbreidt met precisie te bepalen,
zeer snel alarm te slaan en
de ventilatoren onmiddellijk in
te schakelen. Het Mobiliteitscentrum
kan het systeem ook
controleren van op afstand.
In dit nieuwe systeem werd
€ 800.000 geïnvesteerd. Het
maakt deel uit van een groot
moderniseringsprogramma
voor de Brusselse tunnels.
Hierin past ook de plaatsing
van noodverlichting, nieuwe
signalisatie en lichtbebakening
van de nooduitgangen
(goed voor € 5.100.000).
Marc (62 jaar)
Industrieel ingenieur – Directeur
“Het genot dingen waar te maken”
moet ik snel beslissingen
nemen die soms grote gevolgen
hebben. Dat verklaart
enkele slapeloze nachten…
De laatste jaren van mijn
loopbaan zou ik graag wijden
aan het doorgeven van
de fakkel aan mijn jonge
collega’s.
Mobiel Brussel heeft de viaduct
aan het einde van
de Belliardtunnel richting E40
volledig gerenoveerd. Deze
renovatie omvatte de reparatie
van het brugdek en de
vangrails, de vernieuwing van
de draagbalken, de slijtlaag,
de stoepen, de wegbekleding
en de voegen. Om de sluitingsperiode
van de viaduct
Om elk probleem te voorkomen,
voert Mobiel
Brussel ten minste om de
drie jaar een grondige inspectie
uit van elk van de
150 kunstwerken. Om het
werk van de 150 controleurs
te vereenvoudigen, werd in
Deze as vormde een
probleem voor de verkeersveiligheid
met haar
talrijk en druk autoverkeer
en overdreven snelheden.
zo kort mogelijk te houden,
werden deze omvangrijke
werkzaamheden uitgevoerd
in twee een halve maand en
dit tijdens de zomervakantie.
Deze ingreep werd afgestemd
op de werkzaamheden
van de federale overheid voor
de aanleg van de spoortunnel
Schuman-Josaphat.
Budget: € 1.600.000
Inspectie van de kunstwerken
2008 een nieuw softwarepakket
(ontwikkeld door de
Waalse overheidsdienst) uitgetest.
Dankzij het gebruik
van een zakcomputer op
het terrein kunnen alle onderdelen
van het bouwwerk
op een uniforme manier
Kunstwerken en infrastructuur
Heraangelegde
wegen
Het Brussels Hoofdstedelijk
Gewest wordt doorkruist
door mooie grote lanen. Die
raken helaas steeds meer verzadigd
door het autoverkeer.
Ingrepen zijn dus noodzakelijk
om de veiligheid te verbeteren
en ze hun grandeur terug te
geven. Mobiel Brussel gaat
vaak over tot de heraanleg van
gevel tot gevel en maakt van
deze ingreep dan gebruik om
de ruimte van de weg te herverdelen
over de verschillende
weggebruikers. Er worden
voorzieningen voor voetgangers
en fietsers aangelegd en
de verkeersveiligheid en de
doorstroming van het openbaar
vervoer worden in de
hand gewerkt.
Sinds september 2008
wordt de laan heraangelegd.
Fietsers en bussen
delen een voorbehouden
rijstrook, de rijvakken zijn
versmald (een in elke richting)
en 90 bomen fleuren
de laan op. Doel is de verkeersveiligheid
voor alle
weggebruikers in de hand
te werken, de doorstroming
van het openbaar
vervoer te verbeteren en
de geluidsoverlast te beperken.
Budget: € 3.500.000
geïnspecteerd worden. Het
komt ook de samenhang
en vergelijkbaarheid van de
verslagen ten goede. Het
softwarepakket is ook verbonden
met een databank.
13

14
Beheer en onderhoud van de wegen
Mobiel Brussel bestudeert
de aanleg en de aanpassingen
van het wegennet maar
hecht ook veel belang aan
het dagelijks onderhoud: een
In het Brussels Hoofdstedelijk
Gewest worden veel bouwplaatsen
opgetrokken. Jaarlijks
worden er ongeveer 3.000 geteld,
3.316 in 2008 om precies
te zijn. Een groot deel hiervan
zijn kleine ingrepen zoals aansluitingen
door nutsbedrijven
als bv. Belgacom, Sibelga of
Vivaqua. Daarnaast zijn er
belangrijkere werkzaamheden
die uitgevoerd worden
door overheidsdiensten zoals
Mobiel Brussel zelf, de 19 Brusselse
gemeenten, Beliris, de
MIVB, de NMBS of Leefmilieu
Brussel. Ook privébedrijven of
particulieren voeren soms belangrijke
werkzaamheden uit
die hinder veroorzaken op de
openbare weg (plaatsen van
een kraan).
Het grote aantal werkzaamheden
per jaar legt het belang
nieuwe asfaltlaag, plaatselijke
ingrepen na een verzakking,
diverse reparaties, goed
voor 1.085 ingrepen in 2008.
Enkele belangrijke asfalterin-
Coördinatie van de
werkzaamheden
Het gros van de gewestelijke
kruispunten
met verkeerslichten wordt
gestuurd door een automatisch
controletoestel. Hierin
zitten de roosters van de
bloot van coördinatie en uitwisseling
van informatie. Daarom
werd een nieuwe ordonnantie
over de coördinatie van de
wegwerkzaamheden goedgekeurd
die deze van 1998
vervangt. De oude ordonnantie
maakte het niet langer mogelijk
om de lopende werkzaamheden
efficiënt te beheren gezien
de evolutie, de toename van
het verkeer en de wensen van
de weggebruikers.
Beheerders van bouwplaatsen
worden verplicht om een coördinatieprocedure
te doorlopen
die meer gedetailleerd is dan
de bestaande en ze moeten
hun projecten lang voor de
start van de werkzaamheden
aankondigen. Wie deze
procedure niet naleeft, wordt
bestraft. Doel is op het einde
van de coördinatieprocedure te
verkeerslichten en de programma’s
zoals Mobiel
Brussel ze opgesteld heeft.
Dit is een bijzonder delicate
klus: elk type weggebruiker
moet immers een geschikte
groentijd krijgen en dit in
alle richtingen en op alle rijstroken.
De roosters worden
gewijzigd telkens een herinrichtingsproject
uitgevoerd
wordt, de verkeersstromen
wijzigen of het openbaar
vervoer voorrang krijgt. Gemiddeld
herprogrammeert
Mobiel Brussel jaarlijks
150 roosters voor verkeerslichten
aan gewestelijke
kruispunten.
gen zijn het Redersplein, het
Jamblinne de Meuxplein, de
Kortenberglaan, het Liedtsplein,
de Roodebeeklaan en
de Guillaume Van Haelenlaan.
komen tot een gemeenschappelijke
vergunningsaanvraag.
Zo kunnen de verschillende
betrokkenen ook samen beginnen
met werken. De periode
waarbinnen het verboden is
om een heraangelegde straat
weer open te breken is in de
nieuwe ordonnantie verlengd
van 2 naar 3 jaar.
Het is de taak van de controleurs
van Mobiel Brussel
om de Brusselse straten te
doorkruisen en overtredingen
vast te stellen, maar ook om
maatregelen en een planning
voor te stellen voor een gegarandeerde
leefbaarheid van
een weg tijdens werkzaamheden.
In 2008 behandelde de
Coördinatiecommissie Wegwerkzaamheden
148 klachten
in verband met werkzaamheden
(vb. slechte signalisatie).
Dagelijks controleer ik op
het terrein de uitvoering
van werkzaamheden,
met respect voor de regelgeving.
Ik onderzoek
de vragen van de verschillende
partners die werken
willen uitvoeren op onze
gewestwegen (nutsbedrijven,
gemeenten, openbaar
vervoermaatschappijen…)
en zorg ervoor dat ze rekening
houden met de
mobiliteit van alle wegge-
Olivier (39 jaar)
Controleur der werken
“Ik leer dagelijks bij”
bruikers. Ik waak ook over
de coördinatie met andere
werkzaamheden. Nadien
onderzoek ik op het terrein
of de voorschriften wel
nageleefd worden. Ik mag
proces-verbaal opstellen,
maar de aannemers en
opdrachtgevers kennen
de wetgeving steeds beter.
Dankzij mijn gevarieerde
job kan ik de toepassing
van mijn administratief
werk op het terrein zien.
Markering en signalisatie
Mobiel Brussel plaatst, onderhoudt
en evalueert
regelmatig de kwaliteit van
de signalisatie die bestaat uit
wegmarkeringen, verkeersborden
en verkeerslichten.
In 2008 werden de inspanningen
verder gezet om
de gewestwegen beter “befietsbaar”
te maken met
wegmarkeringen (opstelvak-
ken aan kruispunten, fietspaden
en fietssuggestiestroken
met afwisselend fietslogo’s en
sergeantstrepen).
Mobiel Brussel staat ook in
voor de programmering van
de verkeerslichten op 480
gewestelijke kruispunten. De
traditionele lampen worden
geleidelijk vervangen door
LED’s die minder elektriciteit
verbruiken en een langere levensduur
hebben.
Ook worden de installaties
voortdurend gemoderniseerd.
Zo komen er systematisch
drukknoppen gekoppeld aan
geluidssystemen voor slecht-
zienden, krachtige detectiesystemen
om de best
mogelijke groentijd te kun-
nen voorzien voor elke weg-
gebruiker in functie van de
verkeersdrukte en de mobiliteitsvereisten.
De automaten
waarmee de verkeerslichten
bediend worden zijn van het
nieuwste model en maken het
mogelijk om de verkeerslichtencycli
op een dynamische
manier aan te passen.
Een samenhangend beleid
voor markering en signalisatie
draagt bij tot meer veiligheid
voor alle weggebruikers. In
dit verband worden projecten

Regie der Wegen
De winterdienst (sneeuwruimen,
strooien…) van de
gewestwegen wordt beheerd
en uitgevoerd door de Regie
der Wegen.
In de winter 2007-2008 heeft
de Regie der Wegen 1.800 ton
zout en 60.000 liter pekel verbruikt.
Alleen al in de maanden
november en december 2008
was meer dan de helft van
deze hoeveelheden nodig.
ontwikkeld in verband met:
➜ signalisatie aan schoolomgevingen
(borden die op
de aanwezigheid van een
school wijzen, borden met
een fluo-gele rand die een
zebrapad aankondigen,
borden die de snelheid beperken
tot 30 km per uur…).
➜ de beveiliging van zebrapaden
(duidelijkere
signalisatie, parkeerverbod
op 5 m van een zebrapad,
hekken om de voetgangersstromen
te sturen…).
Nog steeds met het oog op
meer veiligheid, werden de
zebrapaden op tram- en busbanen
beter gesignaleerd:
met een specifieke rode kleur
De strooibeurten worden uitgevoerd
op een wegennet van
850 km, onderverdeeld in 17
algemene rondes. Daarnaast
zijn er 4 rondes voor “bruggen
en meest blootgestelde
plaatsen”. Ook de fietspaden
worden behandeld en zij worden
verdeeld in 3 rondes. Voor
één volledige strooibeurt is 85
ton zout nodig.
wordt beklemtoond dat de
tram altijd voorrang heeft, ook
op voetgangers.
Tot slot worden bepaalde
gewestwegen, zoals de De
Frélaan, die nog aan elk kruispunt
voorrang van rechts
moesten verlenen, met wegmarkeringen
en aangepaste
verkeersborden omgevormd
tot voorrangsweg. Deze voorrangswijziging
ontmoedigt het
doorgaand verkeer om in de
aanpalende straten te rijden
en verlicht zo de druk op de
woonwijken.
In de andere seizoenen vormt
de regie zich om tot een onderneming
voor onderhoud en
reparaties. Op vraag van de
andere directies van Mobiel
Brussel plaatst ze signalisatie
(ze maakt ook bepaalde borden
zelf), brengt ze markeringen
aan, herstelt ze putten…
Het project Vicom heeft
tot doel om – conform
het gewestelijk mobiliteitsbeleid
– aan belangrijke
kruispunten met verkeerslichten
maximaal voorrang
te verlenen aan het openbaar
vervoer. Trams, en later
ook bussen, op hoofdlijnen
worden geleidelijk voorzien
van een ingebouwd systeem
dat een signaal stuurt naar
de controletoestellen voor
de kruispunten (machines
die geprogrammeerd zijn
om de fases van de verkeerslichten
te beheren en
te coördineren). De controletoestellen
kunnen ingrijpen
in de lichtcyclus op basis
Beheer en onderhoud van de wegen
Laurence (32 jaar)
Verantwoordelijke voor
de cel Opdrachten en
contracten
“ De administratieve
kant van projecten en
werkzaamheden”
Ik heb het geluk dat ik verantwoordelijk
ben voor
een team van 18 gemotiveerde
en dynamische
mensen. We beheren de
administratieve kant van de
dossiers van Mobiel Brussel,
van de opstelling van
de administratieve bepalingen
in de bestekken tot
de afrekening van de facturen.
De dossiers hebben
betrekking op grote werkzaamheden
en projecten
maar ook op terugkerende
Fonteinen en
kunstwerken
Talrijke kunstwerken fleuren
onze straten op. In 2008
werd “Passing-by” ingewijd,
een soort scheidsrechtersstoel
in inox van meer dan 4 meter
hoog die te zien is aan het kruispunt
van het Montgomeryplein
met de Sint-Michielslaan.
Met dit werk wil kunstenaar
Peter Weidenbaum de voorbijganger
uitnodigen om
aandachtig te kijken naar de
stad door zich in de plaats te
stellen van een vogel en de
tijd te nemen om even halt te
houden in een omgeving die
eeuwig in beweging is.
De 76 kunstwerken en 22
fonteinen van Mobiel Brussel
moeten regelmatig onderhouden
worden en soms hebben
van de signalen en van de
gemiddelde snelheid van de
tram. Zo kan een fase met
groen licht één of zelfs twee
keer verlengd worden opdat
de tram in een keer door kan
rijden. Dat betekent dat de
groentijd voor het dwarsverkeer
verminderd kan worden
ten voordele van het openbaar
vervoer. Nadat de tram
is doorgereden, wordt het
evenwicht in alle rijrichtingen
en voor alle vervoersvormen
weer hersteld.
Het systeem werd in december
2008 ingevoerd voor
lijn 23 op het noordelijke
deel van de middenring (van
zaken zoals het onderhoud
van de wegen. Dankzij
mijn ingenieursopleiding
kan ik de zeer technische
aspecten van bepaalde
overheidsopdrachten aanpakken
en me tegelijk in de
meer juridische en administratieve
kant verdiepen. Het
is boeiend om dagelijks te
evolueren en te vernieuwen
om aan de verwachtingen
te beantwoorden. Op mijn
leeftijd zo’n ploeg leiden
vormt een hele uitdaging.
ze nood aan doorgedreven
restauratie. In 2008 kregen
onder meer de fontein aan het
Hortaplein in Sint-Gillis en het
monument “Genie” aan de Vergotesquare
een opknapbeurt,
waarbij ze gezandstraald
werden en een antigraffitilaag
kregen.
Araucaria tot Meiser). Het
zuidelijke deel (tot Albert)
volgt.
15

16
In gesprek met…
Jean-Claude Moureau,
Directeur-generaal van Mobiel Brussel
Wat blijft u bij wanneer u
terugblikt op 2008?
In de eerste plaats onze vooruitgang
wat betreft de kwaliteit
van de dienstverlening aan de
bevolking. We zetten onze inspanningen
verder om onze
ingrepen op de weg nog
beter te coördineren en om
goede inrichtingen aan te
leggen. Daarnaast heb ik de
indruk dat de bevolking beter
het “waarom” van bepaalde
ingrepen begrijpt. Onze werfcommunicatie
is verbeterd
met de aanmaak van brochures
en de systematische
verspreiding van werfinformatie
door de aannemers. Ook
al kunnen werkzaamheden
veel hinder veroorzaken, het is
onze dagelijkse uitdaging om
de noodzaak van bepaalde
werkzaamheden duidelijk te
maken en te doen aanvaarden.
Vervolgens bood 2008,
wat de interne werking betreft,
de kans om onze herstructurering
te concretiseren met
de verhuis van mensen en
diensten binnen onze gebouwen.
Van een “historische”
opdeling van diensten zijn we
overgegaan naar een functionele
organisatie. De nieuwe
directies hebben hun overlappende
gebieden en hun
wisselwerkingen beter in kaart
gebracht wat de werking van
onze administratie ten goede
komt.
Ziet u minpunten of zaken
die beter kunnen?
We moeten nog meer investeren
in het onderhoud van
de bestaande infrastructuur
en dit zo plannen dat de leef-
Contact / Infolijn
Véronique (41 jaar)
Operatrice van de “werf lijn”
“Klaar staan voor de bevolking”
Dagelijks beantwoord ik
vragen van de bevolking
over onze projecten en
werkzaamheden. Ik geef
ook informatie over onze
activiteiten of over mobiliteit
in het algemeen. Doordat
ik een kalm persoon ben
kan ik alles aanhoren en
tegelijk rustig en vriendelijk
blijven. Om ten dienste te
staan van de mensen, moet
je kunnen luisteren en hun
verwachtingen begrijpen.
Ik probeer volledig te zijn
en correcte informatie te
verstrekken. Binnen de cel
Communicatie proberen we
zoveel mogelijk informatie
over de lopende werkzaam-
baarheid van ons net op lange
termijn verzekerd kan worden.
De budgettaire beperkingen,
vooral dit jaar, beletten ons
echter soms om ons volledig
programma tot een goed
einde te brengen. Betreffende
het personeelsbeheer betreur
ik de bevriezing van de promoties,
aanwervingen en interne
mobiliteit. Gelukkig krijgen we
waardering wanneer we het
concrete resultaat van ons
heden en de hinder die ze
veroorzaken te verzamelen.
In grote lijnen ben ik dus de
schakel tussen de bevolking
en de ingenieurs. Het
is soms stresserend, maar
ik houd van het contact met
de mensen via mijn telefoon.”
werk op het terrein zien, in de
hoofdstad van Europa.
Welke uitdagingen ziet u
voor 2009?
Verder werken aan onze projecten
en inrichtingen met de
grote gewestelijke plannen
voor ogen: het internationaal
ontwikkelingsplan van Brussel,
het Gewestelijk Ontwikkelingsplan
(GeWop), ons nieuw
Vervoerplan (Iris 2)...
u
Meer info: 0800 94 001
Verantwoordelijke uitgever: Camille Thiry
Vooruitgangstraat 80 - 1035 Brussel
Nog een wens?
Twee zelfs: jonge en dynamische
krachten kunnen blijven
aanwerven en niet te veel
lijden onder de budgettaire
beperkingen. Maar onze belangrijkste
wens is voor onze
partners en de bevolking een
open, transparante en concurrentiële
organisatie te zijn.
Een vraag, probleem of suggestie over werkzaamheden
op een gewestweg? U wenst een brochure te ontvangen?
Neem contact op!
mobielbrussel@mbhg.irisnet.be
www.mobielbrussel.irisnet.be
Opmaak en productie: The Crew
Foto’s: Brussels Hoofdstedelijk Gewest / Mobiel Brussel behalve
- blz. 3 simulatie festival SolstiS van Victor Vieillard
- blz. 8 simulatie van de toekomstige gevel van het Weststation van
het architectenbureau Mahieu & Associés
Gedrukt op milieuvriendelijk papier vervaardigd
met ethische en milieuvriendelijke technieken en volgens de
Europese normen. Chloorvrij, zonder optische witmakers,
100% bio-afbreekbaar. Niet op de openbare weg gooien.