Oktober - Gemeente Kruishoutem

Onze vierde man in Brussel.
Bij de regionale verkiezingen van 7 juni jongsleden
kreeg Robrecht Bothuyne maar liefst
12.699 voorkeurstemmen achter zijn naam en
wist hij zich verzekerd van een zetel in het
Vlaamse Parlement. Voor onze gemeente is dit
een troef; het is van belang dat een man van de
streek plaatselijke dossiers op hoger niveau
kan introduceren en aankaarten.
Robrecht is niet de eerste Kruishoutemnaar die
het tot in Brussel schopt. Ook in het verleden
zond onze gemeente zijn politieke zonen uit
richting hoofdstad, toen nog naar het nationale
parlement. Theodoor Frans Van der
Donckt (1795-1878) en Paul Tant zijn ongetwijfeld
de meest illustere voorgangers; gedurende
respectievelijk 26 en 24 jaren verdienden
ze hun strepen in het parlementaire halfrond!
Er is evenwel nóg een Kruishoutemnaar - in
2009 tussen de plooien van de geschiedenis
gevallen en vergeten - die gedurende 8 jaar
naar de Kamer van Volksvertegenwoordigers
trok. Zijn naam : Edmond Van Brabandt
(1837-1905).
Theodoor Frans Van der Donckt (zie foto)
werd op 15 augustus 1795 geboren te
Oudenaarde. Als zoon van een vooraanstaande
advocaat studeerde hij geneeskunde aan de
Gentse Universiteit, vestigde zich als huisarts te
Kruishoutem en trouwde er in 1821 met een
jongedame van het gefortuneerde geslacht
Vyvens uit Huise. In 1831, meteen na de
oprichting van het Belgische Koninkrijk, werd
hij hier schepen en in 1836 provincieraadslid.
Hij bekleedde het burgemeestersambt te
Kruishoutem vanaf 1848 tot zijn overlijden in
1878. Voordien had hij zich als dokter verdienstelijk
gemaakt, ondermeer bij een cholera-epidemie
die onze streek teisterde en talloze
slachtoffers maakte (waaronder 3 geestelijken
en 3 geneesheren). Het waren donkere tijden
met mislukte aardappeloogsten, korenroest,
een linnencrisis en vooral met veel werkloosheid,
kindersterfte en hongersnood.
In 1852 werd Van der Donckt lid van de Kamer
van Volksvertegenwoordigers en in 1856
Ridder, later nog Officier in de Leopoldsorde.
Volgens het verslag van een tijdsgenoot sloeg
hij geen enkele plenaire of commissievergadering
te Brussel over en stopte hij daarom zelfs
met zijn artsenpraktijk, hoewel het lidmaatschap
van de Kamer toen nog onbezoldigd
was! Geen nood ; het familiefortuin kon wel
tegen een stootje : Van der Donckt bezat een
kasteel te Roborst, een herenhuis in de
Wetstraat te Brussel - handig om uit te rusten
na de slopende reis naar de hoofdstad met
koets en paard - en 56 huizen en 244 hectaren
grond in onze regio. Steeds volgens dezelfde
bron gaf hij in de Kamer blijk van een brede
belangstelling voor 's lands economie, land-
Kruishoutemse Kronieken
bouw en voor de Vlaamse Beweging. Hij bleef
lid van de Kamer tot zijn dood in 1878.
Ook in Kruishoutem was Van der Donckt een
bezige bij. Hij ijverde mee voor de bouw van de
nieuwe kerk (1855), het nieuwe gemeentehuis
en de gemeenteschool (1875). Hij zorgde voor
de oprichting van de brandweer door o.a. twee
draagbare pompen aan te kopen (1850). Het
was op zijn initiatief dat in het oude gemeentehuis
een weefschooltje werd ingericht (1871),
wat hem toen trouwens heel wat nationale
weerklank bezorgde. De man die zo rijk was
als de zee diep, was als bestuurder een zeer
economisch denkende manager avant la lettre,
die elke frank twee keer omdraaide vooraleer
hij hem uitgaf. Het ultieme bewijs daarvan
leverde hij bij zijn overlijden te Kruishoutem op
16 september 1878. Toen hij op het nachtkastje
naast zijn sterfbed twee brandende kaarsen
zag staan, fluisterde hij zijn famous last words :
“’t Zal wel goan mee één kisse, bloas moar ene
uit.”. Waarna hij het zelfde deed.
Na zijn dood werd hij in Brussel opgevolgd
door een andere Kruishoutemnaar, Edmond
Van Brabandt. Edmond was de 5 jaar oudere
broer van Amedée Julien Van Brabandt, die burgemeester
van Kruishoutem zou zijn van 1884
tot 1893. Net zoals Amedée en zijn andere
broer Emile had Edmond een advocatenpraktijk
in Gent. In 1878 had hij er al een carrière opzitten
als katholiek provincieraadslid, waarbij hij
zich dikwijls had opgesteld als een onafhankelijke
geest tegen de mening in van de kopstukken
van zijn eigen partij. In het Kruishoutemse
weekblad ‘De Veldbloem’ van 28 september
1878 werden de kiezers aangeraden hun stem
aan Van Brabandt te geven : “Onnodig hier uit
te weiden over de hoog verdienstelijke hoedanigheden
van den heer Edmond Van Brabandt :
Als advocaat bezit hij eene ombetwistbare
groote geleerdheid, als lid der Bestendige
Deputatie heeft hij reeds meermaals in het verdedigen
der belangen van het arrondissement
Oudenaarde en inzonderheid van het kanton
Kruishoutem, bewijzen zijner hooge bekwaam-
25
heid gegeven. De heer Van Brabandt heeft ook
sedert lang ieders liefde weten te winnen door
zijne volksgezindheid en zachtheid van inborst.
De inwoners van Kruishoutem welke reeds
hunne toegenegenheid jegens hem in de kiezing
voor den Provincialen Raad getoond hebben,
zullen hem met hunne stem vereeren, en
fier zijn nogmaals een inwoner van
Kruishoutem tot vertegenwoordiger in de
Kamers te hebben.”. Op 15 oktober 1878
werd Van Brabandt inderdaad verkozen in de
Kamer, waar hij deel zou gaan uitmaken van de
commissie voor de begroting. Hij werd herkozen
in 1882 en bleef Kamerlid tot de verkiezingen
van 8 juni 1886. Toen trok hij zich op
49-jarige leeftijd terug uit de politiek en wijdde
zich aan zijn professionele loopbaan als
advocaat aan de Gentse balie.
Onze derde vertegenwoordiger in het nationale
parlement was Paul Tant. Geboren te
Kruishoutem op 4 april 1945, behaalde hij de
diploma’s van maatschappelijk assistent aan
de Sociale Hogeschool te Kortrijk en van licentiaat
in de staatswetenschappen aan de
Gentse universiteit. Op 1 januari 1977 werd
hij op amper 31-jarige leeftijd burgemeester
van Kruishoutem om dat onafgebroken te blijven
tot in maart 2009. Zijn eerste stappen in
de nationale politiek zette hij toen hij 36 jaar
was. Hij zetelde in de Kamer een eerste keer
van 1981 tot 1987 en een tweede maal van
1991 tot 2007. Tussendoor was hij gecoöpteerd
senator van 1989 tot 1991. Van 1993
tot 1999 was hij fractieleider in de Kamer voor
de CVP en van 1999 tot 2006 ondervoorzitter
van de Kamer. Tevens was hij van 2003 tot
2006 voorzitter van de commissie bedrijfsleven
en economie.
Tijdens zowat zijn ganse parlementaire loopbaan
was Tant lid van de commissies binnenlandse
zaken en grondwetsherziening. Als
gewezen docent grondwettelijk en administratief
recht ging zijn belangstelling uit naar de
organisatie van ‘goed bestuur’, lang voordat
dit verkiezingsparlando werd. Kenschetsend
daarvoor was zijn strijd tegen politieke overloperij
op gemeentelijk vlak, wat leidde tot de
‘Wet Tant’, die de procedure vastlegde voor de
benoeming van burgemeesters en schepenen.
Minder bekend is de rol die hij speelde bij de
ondertussen gerealiseerde politiehervorming.
Als fractieleider van de CVP slaagde hij
erin een blauwdruk op tafel te leggen voor de
toekomstige structuur van de te realiseren eenheidspolitie.
Eerst werd hierop lauw gereageerd
in de regering. Maar toen ontsnapte ene
Dutroux …. Dit bracht de hervorming in een
stroomversnelling en deed Premier Dehaene
hals over kop teruggrijpen naar de CVP-plannen
om de slagkracht van zijn regering te
bewijzen ! De interesse van Paul Tant tenslot-