18.09.2013 Views

Jaarverslag 2011

Jaarverslag 2011

Jaarverslag 2011

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

201 201 201 BFT BFT BFT 11 1<br />

BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT 201 201 201<br />

BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT 201 201 201<br />

FT FT FT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> TT T<br />

<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BTF BTF BTF <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT<br />

1 1 1<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BTF BTF BTF <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT<br />

1 1 1<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT<strong>2011</strong>BFT<br />

BFT<strong>2011</strong>BFT<br />

BFT<strong>2011</strong>BFT<br />

1<br />

<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong>


Voorwoord<br />

Voor u ligt het jaarverslag van het Bureau Financieel Toezicht (BFT) over <strong>2011</strong>. In dit jaarverslag legt het BFT verantwoording af over zijn<br />

werkzaamheden, het gevoerde beleid in het algemeen en de doelmatigheid en doeltreffendheid van zijn werkzaamheden. Aansluitend<br />

wordt de jaarrekening over <strong>2011</strong> gepresenteerd.<br />

Dit jaarverslag heeft als motto: ‘Onafhankelijkheid’. Een belangrijk onderwerp voor de functie-uitoefening door de beroepsgroepen die<br />

onder het toezicht staan van het BFT. Maar tevens een onderwerp dat het functioneren van toezichthouders raakt. Het BFT heeft daarom<br />

in zijn missie onafhankelijkheid opgenomen als een belangrijk onderdeel op basis waarvan de missie wordt ingevuld. Het BFT is van<br />

mening dat de drie kernactiviteiten van toezicht, te weten het verzamelen van gegevens, het beoordelen en (zo nodig) interveniëren<br />

moeten kunnen worden uitgevoerd zonder ongeoorloofde beïnvloeding door ondertoezichtstaanden, beroepsorganisaties, beleidsmakers<br />

of andere belanghebbenden.<br />

In dit jaarverslag zal daar verder op worden ingegaan.<br />

mr. A. Hammerstein<br />

Voorzitter bestuur<br />

Samenstelling directie:<br />

G.P. Vermeulen RA<br />

F.J. Winkel RA<br />

mr. P. Kole<br />

Plaatsvervangend voorzitter<br />

1<br />

Prof. J.C.A. Gortemaker RA<br />

Bestuurslid


Inhoud<br />

2


Financieel jaarverslag<br />

3


Inleiding<br />

De opzet van dit verslag weerspiegelt in belangrijke mate de op dit moment van toepassing zijnde organisatie en de taken van het BFT.<br />

Eerst worden de meest noemenswaardige gebeurtenissen in <strong>2011</strong> weergegeven. Daarna wordt aandacht besteed aan onafhankelijkheid en<br />

de missie van het BFT. Vervolgens wordt ingegaan op de functionele activiteiten van het BFT, te weten het Financieel Toezicht op notarissen<br />

en gerechtsdeurwaarders , het toezicht in het kader van de Wet ter voorkoming van<br />

witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en de actualiteiten ten aanzien van het toekomstig<br />

integraal toezicht op notarissen . Ten slotte zal op enkele organisatorische aspecten van het BFT<br />

worden ingegaan en zal het financiële jaarverslag van het BFT over <strong>2011</strong> worden weergegeven.<br />

In het kader van effectief en efficiënt omgaan met middelen en met de milieuaspecten rond het in gedrukte vorm verspreiden van het<br />

jaarverslag heeft het BFT besloten dit jaar af te stappen van de traditie om jaarverslagen schriftelijk te publiceren. Vanaf <strong>2011</strong> is het<br />

jaarverslag alleen in elektronische vorm beschikbaar.<br />

4


Overzicht <strong>2011</strong><br />

In het jaar <strong>2011</strong> is, naast het verrichten van de reguliere toezichtwerkzaamheden op de verschillende deelgebieden (financieel toezicht<br />

notariaat en gerechtsdeurwaarders en Wwft-toezicht), veel werk verricht in het kader van de uitbreiding van het notariële toezicht (van<br />

financieel toezicht naar integraal Wna-toezicht). Om ook in de toekomst een goede invulling te kunnen geven aan dit risicogerichte en<br />

vooral preventief gerichte toezicht is gestart met het aanpassen van de organisatiestructuur en de werkprocessen. Deze aanpassingen<br />

zullen gelijk met de inwerkingtreding van de toezichtonderdelen van de herziene Wet op het notarisambt (Wna) hun beslag krijgen. Mede<br />

als gevolg van deze veranderingen is het BFT gestart met het Europees aanbesteden van een geautomatiseerd systeem dat ondersteunend<br />

is voor dit risicogerichte toezicht. Uitgangspunt daarbij is dat het systeem operationeel is op het moment van de inwerkingtreding van de<br />

herziene Wna. Het systeem zal een bijdrage leveren aan het risicogerichte en informatiegestuurde toezicht.<br />

In <strong>2011</strong> heeft het BFT ervoor gekozen om een Personeelsvertegenwoordiging (PVT) in te stellen. Het BFT heeft in de met de PVT gesloten<br />

ondernemersovereenkomst geregeld dat aan de PVT dezelfde rechten worden toegekend als normaliter voor een ondernemingsraad<br />

gelden.<br />

Verder is in <strong>2011</strong>, ter ondersteuning van het bestuur van het BFT, de Bezwaarschrift-/Klachtadviescommissie BFT geïnstalleerd. De taak<br />

van deze commissie is om desgevraagd het bestuur van het BFT te adviseren over ingediende bezwaarschriften of klachten volgens de<br />

bepalingen van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Het BFT bestuur blijft verantwoordelijk voor de uiteindelijke afhandeling en het<br />

definitieve oordeel over het bezwaarschrift of de klacht.<br />

Notariaat<br />

<strong>2011</strong> was voor het notariaat een economisch moeilijk jaar. Dat mag ook blijken uit het aantal notarissen dat bij het BFT onder verscherpt<br />

toezicht staat. In samenwerking met de voorzitters van de Kamers van Toezicht voor het notariaat, de KNB (en haar voorzieningsfonds) zijn<br />

ook dit jaar inspanningen geleverd om de (financiële) gevolgen van van individuele deconfitures voor het publiek te voorkomen.<br />

Notariskantoren leveren per kwartaal (en de kantoren die onder verscherpt toezicht staan per maand) financiële gegevens aan het BFT. Op<br />

basis van deze gegevens monitort het BFT de kantoren en notarissen. Daarmee heeft het BFT zicht op de actuele financiële ontwikkelingen<br />

binnen het notariaat als geheel. Op verzoek van de ledenraad van de KNB is daar door het BFT ook periodiek verslag over gedaan. Inmiddels<br />

is het BFT in overleg met de KNB om te bezien in hoeverre een effectieve invulling kan worden gegeven aan een systeem van benchmarks.<br />

Voorwaarde daarbij is vanzelfsprekend dat het BFT erop kan vertrouwen dat de bij het BFT aangeleverde gegevens tijdig, volledig en juist<br />

zijn. Ervaring leert dat dit niet altijd het geval is. Om die reden heeft het BFT voorgesteld om via een nog in te voeren ministeriële regeling<br />

meer zekerheid te krijgen over de kwaliteit van de aangeleverde gegevens.<br />

5


In <strong>2011</strong> zijn alle notarissen door het BFT geïnformeerd over de belangrijkste op stapel staande wijzigingen in het toezicht. Het BFT zal in<br />

2012 de notarissen nader informeren over de wijzigingen. Tevens voert het BFT in samenwerking met notariskantoren die zich daar in 2012<br />

op verzoek van het BFT voor hebben aangemeld, vooruitlopend op de toekomstige integrale toezichttaak, pilotonderzoeken uit in het kader<br />

van het nieuwe integrale toezicht (dat naast financieel en Wwft-toezicht tevens ziet op kwaliteit en integriteit). Dit om als BFT klaar te staan<br />

voor de nieuwe wijze van toezichthouden.<br />

Ook ten aanzien van de Diginotar-certificaten was het een roerig jaar voor de<br />

notarissen. De KNB heeft een aanzienlijke inspanning geleverd om de digitale<br />

beveiliging weer op orde te krijgen. Het BFT zelf is niet geraakt door de<br />

Diginotar problematiek. De portal voor het digitaal aanleveren van<br />

gegevens aan het BFT maakt geen gebruik van Diginotar-certificaten.<br />

Gerechtsdeurwaarders<br />

In <strong>2011</strong> is samen met de Koninklijke Beroepsorganisatie voor<br />

Gerechtsdeurwaarders (KBvG) een stap gezet in de eerder<br />

door het BFT gesignaleerde problematiek van voorfinanciering<br />

bij gerechtsdeurwaarderskantoren. In maart 2010 heeft het BFT<br />

hierover een rapport verzonden aan de Minister van Veiligheid en<br />

Justitie en de KBvG. De KBvG heeft naar aanleiding van het rapport<br />

een Commissie in het leven geroepen die met voorstellen komt<br />

ter beteugeling van de risico’s van voorfinanciering. Financiële<br />

risico’s die ook van invloed kunnen zijn op de onafhankelijke<br />

positie van de gerechtsdeurwaarder.<br />

6


Een met de problematiek van voorfinanciering samenhangend onderwerp, namelijk de waardering van het onderhandenwerk bij<br />

gerechtsdeurwaarders is door de KBvG en het BFT gezamenlijk opgepakt. De door de KBvG ingestelde werkgroep BLOS (Bewaringspositie,<br />

Liquiditeit, Onderhandenwerk en Solvabiliteit) heeft voorstellen vervaardigd die leiden tot een meer eenduidige waardering en presentatie<br />

van het onderhandenwerk. Daardoor wordt bereikt dat de waardering meer in overeenstemming is met de gemaakte afspraken met de<br />

opdrachtgevers. De KBvG Commissie Voorfinanciering heeft aangegeven om op basis van de bevindingen van de werkgroep BLOS te komen<br />

met voorstellen die de risico’s van voorfinanciering zullen gaan beperken.<br />

Het BFT heeft bij het ministerie van Veiligheid en Justitie aandacht gevraagd voor het fenomeen ‘onbekende ontvangsten’. Dit zijn<br />

ontvangsten waarvan de betreffende gerechtsdeurwaarder niet meer inzichtelijk kan maken wie rechthebbende is. Binnen de beroepsgroep<br />

gaat het in totaal om een aanzienlijk bedrag. Het spreekt voor zich dat dergelijke ontvangsten niet ten gunste mogen komen van de<br />

gerechtsdeurwaarder. Immers, het blijven gelden van derden. Om die reden is voorgesteld om dergelijke ontvangsten te kunnen storten in<br />

de zogenaamde ‘consignatiekas’. Dit voorstel leidt er toe dat het ministerie van Financiën in 2012 een ministeriële regeling vervaardigt die<br />

gerechtsdeurwaarders de mogelijkheid biedt om dergelijke onbekende ontvangsten periodiek op die wijze te verwerken. Gelden blijven<br />

daarmee voor een langere periode beschikbaar voor de rechtmatige eigenaar, maar vervallen aan de staat als deze niet geclaimd worden.<br />

Verder is ultimo <strong>2011</strong> vanuit het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) een voorstel gekomen om de te betalen vergoedingen aan<br />

gerechtsdeurwaarders voor hun werkzaamheden sterk te beperken en meer afhankelijk te laten zijn van een succesvolle incasso. Het BFT<br />

heeft geadviseerd om terughoudend te zijn met dergelijke wijziging van de voorwaarden, zeker nu er sprake was van een abrupte invoering<br />

en de gevolgen voor de individuele kantoren niet eenvoudig in beeld te brengen zijn.<br />

In <strong>2011</strong> zijn vier gerechtsdeurwaarders door de Kamer voor gerechtsdeurwaarders ontzet uit het ambt. Dit op grond van klachten van het<br />

BFT die vooral betrekking hadden op negatieve bewaringsposities.<br />

7


Commissies van Deskundigen<br />

In de loop van <strong>2011</strong> hebben de destijds functionerende Commissies van Deskundigen aangegeven te willen stoppen met de werkzaamheden.<br />

Door gezamenlijke inspanning van het ministerie van Veiligheid en Justitie en het BFT zijn in de tweede helft van <strong>2011</strong> door de Staats secretaris<br />

twee nieuwe Commissies benoemd. Met deze Commissies zijn praktische werkafspraken gemaakt om de processen te optimaliseren. De<br />

voorzitter van de nieuwe commissie is prof. dr. J.G. Kuijl RA.<br />

Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft)<br />

Het jaar <strong>2011</strong> heeft wat betreft het Wwft-toezicht in het teken gestaan van onduidelijkheid. Vanuit het evaluatierapport van het<br />

BFT 1 , waarin is voorgesteld om de groep ondertoezichtstaanden bij het BFT te reduceren, is een discussie op gang gekomen over<br />

welke beroepsgroepen onder het toezicht van het BFT blijven vallen. Tot op heden heeft die discussie niet geleid tot formele<br />

besluitvorming. Wel is er aangegeven dat in ieder geval de advocaten in de nabije toekomst niet meer onder het BFT toezicht zullen<br />

vallen. In <strong>2011</strong> is gebleken dat de aard en omvang van de meldingen door professionals nog steeds stijgen (2010: € 559 mln; 2009:<br />

€ 426 mln.)<br />

Medio 2010 is vanuit de Financial Action Task Force (FATF) de aanbeveling gedaan om meer ‘guidance’ te geven aan ondertoezichtstaanden<br />

ten aanzien van witwasindicatoren en signalen. Het BFT heeft op basis van deze aanbeveling begin <strong>2011</strong> een circulaire verzonden aan zijn<br />

ondertoezichtstaanden waarin heldere uitleg wordt gegeven over interpretaties van regelgeving, verduidelijkt met voorbeelden.<br />

1 Rapport Toezicht en inzicht, een helder denkraam, Evaluatiecommissie BFT, augustus 2009<br />

8


Ministerie van Veiligheid en Justitie<br />

Ook het BFT is geraakt door de kabinetsbezuinigingen. Een direct gevolg van deze bezuinigingen is dat vanuit het ministerie van Veiligheid<br />

en Justitie is aangegeven dat het BFT zelf dient zorg te dragen voor het financieren van de voor een goede taakuitoefening noodzakelijke<br />

automatisering. Om die reden heeft het BFT er voor gekozen om in <strong>2011</strong> spaarzaam om te gaan met het invullen van vrijgevallen functies.<br />

Ten aanzien van de aldus ontstane besparing is het BFT met het ministerie overeengekomen dat die kan worden aangewend ter financiering<br />

van de nieuwe automatisering.<br />

Een punt van zorg blijft het beperkte weerstandsvermogen van het BFT. Een eigen vermogen ter grootte van slechts een klein deel van de<br />

jaarlijks te ontvangen subsidie maakt de organisatie kwetsbaar. Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft richting de bestuursleden van<br />

het BFT bevestigd dat zij persoonlijk financieel gevrijwaard zijn voor de gevolgen van hun regulier bestuurlijk optreden.<br />

9


Onafhankelijkheid als waarborg voor kwaliteit<br />

Onafhankelijkheid en onpartijdigheid zijn kernwaarden voor rechters, accountants, notarissen, gerechtsdeurwaarders en vanzelfsprekend<br />

ook voor het BFT. De beide begrippen zijn niet met elkaar inwisselbaar, maar hangen vaak met elkaar samen. De onafhankelijkheid van<br />

de rechter is een van de voorwaarden voor zijn onpartijdigheid. Een advocaat moet onafhankelijk zijn, maar is niet onpartijdig. Hoewel<br />

de notaris voor zijn bestaan afhankelijk is van medewerking en opdrachten van derden moet hij ook voldoende onafhankelijk zijn om<br />

als onpartijdig ambtenaar te kunnen optreden. De onafhankelijkheid van de accountant is noodzakelijk om een objectieve beoordeling<br />

mogelijk te maken. De gerechtsdeurwaarder dient bij de uitoefening van zijn ambt te voorkomen dat hij financieel afhankelijk wordt van<br />

opdrachtgevers, om daarmee zijn onpartijdigheid te waarborgen en ook de continuïteit van zijn kantoor niet in gevaar te brengen.<br />

De hiervoor genoemde kernwaarden zijn sterk verbonden met het vertrouwen dat in het professionele functioneren van de betrokkenen<br />

moet kunnen worden gesteld. Zij moeten bijdragen aan een goede rechtsbedeling als fundament van een geordende samenleving. Factoren<br />

die een bedreiging kunnen vormen voor dit vertrouwen zijn onder meer: het eigen belang stellen boven dat van de cliënt, te grote financiële<br />

afhankelijkheid van opdrachtgevers, beoordeling van eigen werkzaamheden, intimidatie (bijvoorbeeld dreiging met claims) en een zodanige<br />

hoge concurrentiedruk dat men de randen van verantwoorde beroepsuitoefening opzoekt of zelfs overschrijdt. Onafhankelijkheid en<br />

onpartijdigheid verdienen voortdurend bewaking en bescherming.<br />

Onafhankelijkheid en onpartijdigheid kennen beide een objectieve en een subjectieve kant. Bij onpartijdigheid wordt, in het bijzonder in<br />

de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg, een onderscheid gemaakt tussen intrinsieke<br />

onpartijdigheid en schijn van (on)partijdigheid. De rechter en ambtsdragers die een aantal specifieke kernwaarden met rechters gemeen<br />

hebben, moeten niet alleen in werkelijkheid vrij staan, maar zij moeten ook de schijn van partijdigheid vermijden. Dat levert lastige<br />

vraagstukken op. Een eenvoudig voorbeeld is dat de rechter voorzichtig moet zijn met uitlatingen in het openbaar over onderwerpen die<br />

bij zijn beslissing een rol kunnen spelen. De notaris moet uiterst zorgvuldig zijn om het belang van beide partijen te kunnen blijven dienen.<br />

De gerechtsdeurwaarder kan evenmin volstaan met het eenzijdig dienen van het belang van de crediteur; hij dient zich ook ten opzichte<br />

van de debiteur zorgvuldig te gedragen. De accountant kent, naar uit de politieke discussie daarover blijkt, een spanning tussen publieke<br />

taakvervulling en advisering.<br />

Onafhankelijkheid en onpartijdigheid komen dicht in de buurt van elkaar als ze in de sleutel geplaatst worden van: vrijstaan. Daarmee wordt<br />

in de eerste plaats tot uitdrukking gebracht dat iemand geen eigen belang heeft bij de uitkomst van zijn optreden. Voorts betekent dit dat<br />

een oordeel of een advies in vrijheid tot stand komt, dat wil zeggen zonder gebondenheid aan afspraken en/of opdrachten, die de vrije<br />

beroepsinhoudelijke oordeelsvorming beperken. Deze vrijheid is noodzakelijk om tot de juiste afweging te komen ten gunste van degene<br />

die op deze onafhankelijkheid mag vertrouwen.<br />

10


Vrijstaan heeft ten slotte ook een nauw verband met integriteit. Wie naar een onafhankelijke rechter of dienstverlener gaat, vertrouwt erop<br />

dat deze nauwgezet, deskundig en eerlijk tot zijn oordeel of advies komt. Dit vertrouwen is van groot belang, omdat de burger in bepaalde<br />

omstandigheden zijn belang in handen legt van de rechter of de dienstverlener en zich bij de uitkomst van diens oordeel neerlegt.<br />

De notaris en de deurwaarder bekleden functies die zich in vele opzichten met die van de rechter laten vergelijken. Zij moeten door hun<br />

aanstelling en hun opleiding blijvend aan hoge eisen van deskundigheid voldoen, maar zij moeten bovenal betrouwbaar zijn. Zij dragen<br />

immers in hoge mate bij aan het bestaan van rechtszekerheid in de samenleving. Zij zijn in bepaalde opzichten ook dienstverleners als vele<br />

andere aanbieders op de markt van diensten. Zij moeten ten minste aan dezelfde professionele eisen voldoen als ieder ander.<br />

Van hen wordt echter op het gebied van onafhankelijkheid meer verwacht dan van andere dienstverleners. Aan die verwachting moeten<br />

zij in de eerste plaats zelf voldoen. Dit maakt hun positie kwetsbaar, vooral omdat zij voor hun bestaan afhankelijk zijn van opdrachtgevers.<br />

Zonder betaald werk kan geen notaris of deurwaarder bestaan. Marktwerking<br />

is in dit opzicht een risico omdat op prijs concurreren spanning kan doen<br />

ontstaan met de onafhankelijkheid als gekozen zou moeten worden<br />

tussen kwaliteit leveren en cliënten behouden.<br />

In essentie is hier niet een werkelijk verschil met andere<br />

dienstverleners, omdat ook van de reparateur of aannemer<br />

verwacht mag worden dat aan de geldende normen van<br />

kwaliteit wordt voldaan en dat de dienst of het werk<br />

deugdelijk wordt uitgevoerd. Zij kunnen echter wel met de<br />

cliënt onderhandelen over de te leveren kwaliteit.<br />

11


Voor de notaris en de gerechtsdeurwaarder ligt dit veel gecompliceerder, ten eerste omdat de kwaliteit van hun dienst voor de klant niet<br />

altijd direct zichtbaar is en ten tweede omdat vooral het publiek belang aspect van de dienst een deel van het tarief is, waarvoor de klant<br />

niet graag extra betaalt. Daarom gelden voor een notaris en een deurwaarder striktere eisen van onafhankelijkheid en daarmee gepaard<br />

gaande integriteit en zorgvuldigheid. De vereiste kwaliteit wordt niet gedicteerd door de cliënt die de rekening betaalt, maar door de<br />

wettelijke en andere eisen waaraan voldaan moet worden. Juist in verband met hun vertrouwenspositie hebben deze dienstverleners een<br />

geheimhoudingsplicht en een domeinmonopolie, maar daar staat tegenover dat zij aan hoge ethische gedragsnormen moeten voldoen en<br />

in beginsel verplicht zijn hun dienst te verlenen als daarom wordt gevraagd.<br />

Het grote belang van onafhankelijkheid en integriteit in het notariaat is vooral hierin gelegen dat de cliënt of consument meestal zelf slechts<br />

in beperkte mate kan beoordelen of het geleverde werk deugdelijk is. Het belang van de rechtszekerheid is bovendien een algemeen en<br />

abstract belang, waarvoor, zoals gezegd, de individuele consument vaak geen financieel offer wil brengen. Hieruit volgt dat de waarborg<br />

voor de deugdelijkheid mede moet worden gezocht in de beroepsorganisatie, in de regelgeving waaraan men moet voldoen en in toezicht<br />

op de naleving van de regelgeving om alle betrokkenen in een level playing field te brengen. Het niet voldoen aan kwaliteitsnormen kan<br />

namelijk een kostenvoordeel opleveren ten opzichte van professionals die zich wel aan de normen en regels houden.<br />

Zoals bij alle vormen van toezicht, geldt ook hier dat toezicht (en in het verlengde daarvan zo nodig handhavend optreden) het sluitstuk is<br />

van de waarborg. Regels en toezicht op naleving daarvan zijn onmisbare instrumenten in een complexe samenleving geworden.<br />

De belangrijkste waarborg zit in de intrinsieke integriteit van de ambtsdrager. Deze moet echter ook erop mogen rekenen dat zijn ambtgenoten<br />

aan dezelfde hoge normen voldoen. Dat is alleen mogelijk bij een effectieve manier van toezicht houden, zowel preventief als repressief. In<br />

die zin is goed toezicht een onmisbaar element voor het kunnen bestaan van onafhankelijke en onpartijdige professionals.<br />

12


Missie BFT<br />

In de loop van <strong>2011</strong> heeft het BFT, mede gezien de ontwikkelingen die de organisatie ondergaat als gevolg van de uitbreiding van zijn<br />

toezichttaken, een nadere invulling gegeven aan zijn missie. Deze is als volgt:<br />

Het BFT houdt - ten aanzien van de onder zijn toezicht staande beroepsbeoefenaren - vanuit zijn wettelijke taak onafhankelijk toezicht op<br />

de naleving van de wet- en regelgeving. Daarmee draagt het BFT bij aan de rechtszekerheid, het beschermen van de collectieve financiële<br />

belangen van de gebruikers van diensten van die beroepsbeoefenaren en de integriteit van het financiële stelsel in Nederland.<br />

Dit betekent overigens niet dat instellingen niet failliet kunnen gaan; doelstelling is wel om dit zoveel mogelijk te voorkomen door problemen<br />

inzichtelijk te maken.<br />

Het BFT streeft dit na door middel van:<br />

• toezicht op de integriteit van die beroepsbeoefenaren, de kwaliteit van<br />

werkzaamheden en hun financiële positie<br />

• het informeren van stakeholders (zoals de minister/ staatssecretaris, het<br />

parlement, de beroepsorganisaties, de individuele beroepsbeoefenaren<br />

en de samenleving) over ontwikkelingen in de praktijk, nieuwe<br />

inzichten en effecten van beleid.<br />

Het BFT geeft invulling aan deze missie op basis van:<br />

• onafhankelijkheid;<br />

• transparantie;<br />

• professionaliteit;<br />

• selectie en efficiency;<br />

• slagvaardigheid;<br />

• samenwerking.<br />

De missie en de daarin genoemde kernwaarden en de gedragscode zijn<br />

geplaatst op de website van het BFT ( onder ‘over BFT’)<br />

13


Functionele activiteiten<br />

Financieel toezicht<br />

Inleiding<br />

Het financiële toezicht is primair gericht op een adequaat beheer door notarissen en gerechtsdeurwaarders van gelden van derden. De<br />

wettelijke voorschriften die van toepassing zijn op dit financiële beheer zijn bedoeld om risico’s te beperken. Het belangrijkste aspect van<br />

het financiële toezicht is dan ook het vaststellen of de bedrijfs- en privé-risico’s in voldoende mate zijn afgedekt. De gedachte daarbij is dat,<br />

indien dergelijke risico’s zich manifesteren, de kans groter wordt dat de betrokken notaris of gerechtsdeurwaarder de gelden van derden<br />

aanspreekt. In hoeverre dergelijke kwesties zich in <strong>2011</strong> hebben voorgedaan, wordt gepresenteerd in de paragrafen Financieel toezicht<br />

notariaat (pag. 17) en Financieel toezicht gerechtsdeurwaarders (pag. 20).<br />

Voorafgaand daaraan het volgende.<br />

Uitgangspunten toezichtactiviteiten<br />

Het financiële toezicht is voor zowel het notariaat als voor de gerechtsdeurwaarders gebaseerd op:<br />

• Het analyseren van ingediende periodieke gegevens. Het analyseren van deze actuele gegevens is mede richtinggevend voor de planning<br />

en diepgang van de uit te voeren onderzoeken. Mede om die reden acht het BFT het van belang dat de wettelijke termijnen voor<br />

de indiening van gegevens bij het BFT worden nageleefd. Kantoren met een hoog risico, die op ‘verscherpt toezicht’ staan, moeten<br />

maandelijks gegevens aanleveren.<br />

• Het uitvoeren van onderzoeken.<br />

Op dit moment is het algemene uitgangspunt dat minimaal één keer per vijf jaar een onderzoek wordt uitgevoerd bij een notaris- of<br />

gerechtsdeurwaarderskantoor. Gegeven de aantallen professionals onder verscherpt toezicht, die veel aandacht eisen, is de vaste<br />

periodiciteit nauwelijks haalbaar. Beginnende notarissen of gerechtsdeurwaarders worden (in beginsel) binnen twee jaar na benoeming<br />

aan een onderzoek onderworpen.<br />

Risicoclassificatie toezicht<br />

Het toezicht van het BFT is risicogeoriënteerd. Notarissen en gerechtsdeurwaarders die het meest risicovol worden geacht, krijgen van<br />

het BFT de classificatie ‘verscherpt toezicht’. Deze groep krijgt de meeste aandacht. Het BFT-toezicht richt zich daarbij nadrukkelijk op de<br />

continuïteit van het kantoor.<br />

14


Het aantal notarissen onder verscherpt toezicht is gestegen van 67 ultimo 2010 naar 70 ultimo <strong>2011</strong>. Het verloop over de jaren<br />

(per jaareinde) kunt u aflezen in grafiek 1.<br />

2007<br />

2008<br />

2009<br />

Grafiek 1: Het aantal notarissen dat op verscherpt toezicht staat over de afgelopen vijf jaar<br />

Het percentage notarissen onder verscherpt toezicht is gestegen van 3,4% (2009) naar 4,6% (2010) en 4,9% in <strong>2011</strong>. Het aantal notarissen<br />

in deze categorie is beperkt gestegen, maar gegeven de afname van het aantal actieve notarissen van 1.455 ultimo 2010 naar 1.432 ultimo<br />

<strong>2011</strong> is het percentage ‘overall’ toegenomen.<br />

15<br />

2010<br />

<strong>2011</strong>


Bij de gerechtsdeurwaarders is het aantal dat onder verscherpt toezicht staat in <strong>2011</strong> gedaald ten opzichte van 2010. Van de 385 (2010:<br />

388) gerechtsdeurwaarders stonden tien (2010: veertien) gerechtsdeurwaarders onder verscherpt toezicht, dat wil zeggen 2,6% in <strong>2011</strong>.<br />

Het verloop over de jaren (per jaareinde) kunt u aflezen in grafiek 2.<br />

2007<br />

2008<br />

2009<br />

Grafiek 2: Het aantal gerechtsdeurwaarders dat op verscherpt toezicht staat over de afgelopen vijf jaar<br />

Als gevolg van stijgende financiële risico’s bij de notariskantoren, heeft het BFT afgelopen jaren per kwartaal de Kamers van Toezicht voor het<br />

notariaat geïnformeerd over de geconstateerde bevindingen. Dergelijke bevindingen zijn niet naar de Kamer voor Gerechtsdeurwaarders<br />

gegaan, aangezien deze Kamer alleen ingediende klachten ten aanzien van gerechtsdeurwaarders in behandeling neemt en geen toezicht<br />

uitoefent.<br />

16<br />

2010<br />

<strong>2011</strong>


Betrokkenheid bij de Commissies van Deskundigen<br />

Het BFT verricht naast de financiële toezichtstaak een taak als secretaris van de Commissies van Deskundigen. In <strong>2011</strong> zijn 69 ondernemingsplannen<br />

bij de Commissie van Deskundigen voor het notariaat ingediend (in 2010: 54) en 45 bij de Commissie van Deskundigen voor de<br />

gerechtsdeurwaarders (in 2010: 29).<br />

De ontwikkeling in het aantal nieuwe notarissen is opmerkelijk, gegeven de huidige stand van en de ontwikkeling in de economie.<br />

Financieel toezicht notariaat<br />

Indienverplichting<br />

Het aantal kantoren met een wettelijke verplichting om periodiek gegevens aan te leveren aan het BFT is gestegen van 812 ultimo 2010<br />

naar 827 ultimo <strong>2011</strong>. Het aantal daaraan verbonden notarissen (1.432) is in <strong>2011</strong> met 23 afgenomen terwijl het aantal kantoren in <strong>2011</strong><br />

met vijftien is toegenomen. Hierdoor is twee jaren achtereen geconstateerd dat het aantal kantoren een opgaande trend kent en het aantal<br />

notarissen afneemt.<br />

Uit de aantallen ingediende ondernemingsplannen van de afgelopen twee jaar is op te maken dat er dynamiek zit in de samenstelling van<br />

de notarismarkt. Startende notarissen hebben vaak nog weinig financiële buffers tot hun beschikking, waardoor het financiële risico bij deze<br />

notarissen vaak groter is dan dat van hun collega’s die ook de goede jaren in het notariaat gekend hebben.<br />

Sinds 2009 worden bij de notariskantoren elk kwartaal financiële gegevens opgevraagd, naast de reeds verplichte indiening van de jaarstukken.<br />

Dit brengt extra werkzaamheden met zich mee voor zowel de notarissen, als voor het BFT. Voordeel is dat het BFT met deze gegevens tijdig<br />

kan zien hoe een kantoor zich financieel ontwikkelt. Het BFT heeft de intentie om op termijn ieder notariskantoor dat periodiek de gegevens<br />

elektronisch aanlevert, benchmark-gegevens terug te melden. In 2012 zal het BFT overstappen naar een nieuw automatiseringsysteem en<br />

het is de wens van het BFT dat daarbij ook gekeken wordt naar de mogelijkheid om benchmark-gegevens beschikbaar te stellen. Hierdoor<br />

is de toezichthouder beter in staat afwijkingen te signaleren en is de ondertoezichtstaande in staat om zijn functioneren af te zetten tegen<br />

zijn ‘peers’. Daardoor krijgt hij kennis van wat hij beter of minder goed doet dan vergelijkbare beroepsbeoefenaren. Uiteraard zullen de<br />

gegevens niet herleidbaar zijn tot individuele kantoren.<br />

17


Onderzoeken<br />

Het BFT streeft ernaar om bij notariskantoren eens in de vijf jaar een regulier onderzoek in te stellen. Daarnaast worden bijzondere onderzoeken<br />

uitgevoerd. Een dergelijk onderzoek kan plaatsvinden naar aanleiding van zorgwekkende financiële cijfers of andere omstandigheden en<br />

risicoindicaties die de continuïteit kunnen bedreigen. Ook een verzoek van de Kamer van Toezicht voor het notariaat kan leiden tot een<br />

bijzonder onderzoek. In <strong>2011</strong> is bij 133 (2010: 100) notariskantoren een regulier onderzoek uitgevoerd. Bij 200 notarissen (2010: 166) is<br />

tevens een regulier onderzoek gedaan naar de privésituatie. In 101 (2010: 110) gevallen is een bijzonder onderzoek uitgevoerd.<br />

Handhaving<br />

De bevindingen van een onderzoek bij een notaris worden door het BFT gerapporteerd aan de voorzitter van de betreffende Kamer van<br />

Toezicht voor het notariaat. Afhankelijk van de ernst van de beschreven situatie besluit het BFT om een tuchtrechtelijke klacht in te dienen.<br />

Ook het niet tijdig indienen van de jaarcijfers bij het BFT kan leiden tot een tuchtklacht. In onderstaand overzicht wordt weergegeven op<br />

welke onderdelen het BFT in <strong>2011</strong> klachten heeft ingediend.<br />

Niet tijdige indiening periodieke gegevens 30<br />

Negatieve bewaring (aantasting positie derdengeld) 8<br />

Overig (o.a. geld niet aanwezig bij passeren akte) 6<br />

Totaal 44<br />

Tabel 1: Aantal klachten over notarissen in <strong>2011</strong> ingediend door het BFT<br />

18


Het aantal ingediende klachten is in <strong>2011</strong> (44) gestegen ten opzichte van voorgaand jaar (2010: 21).<br />

Belangrijke jurisprudentie is voor iedereen vindbaar op en . Ook de KNB zorgt voor een adequate<br />

berichtgeving aangaande nieuwe ontwikkelingen op het (tucht-)rechtgebied. Heldere en herkenbare normen helpen in de praktijk om de<br />

juiste beslissingen te nemen.<br />

Voor wat betreft de door het BFT ingediende klachten waarin de Kamer van Toezicht voor het notariaat een uitspraak heeft gedaan, kan<br />

het volgende worden gemeld:<br />

Onvoldoende Ongegrond Gegrond, Waar- Berisping Schorsing Ontzetting Totaal<br />

gewicht geen schuwing<br />

maatregel<br />

Niet tijdige indiening jaarstukken 2 2 17 1 1 1 2 24<br />

Negatieve bewaring 1 4 2 1 1 9<br />

Diverse bevindingen<br />

waaronder negatieve bewaring 2 2<br />

Totaal 2 2 18 7 3 1 2 35<br />

Tabel 2: Uitspraken van Kamers van Toezicht voor het notariaat in <strong>2011</strong> n.a.v. ingediende klachten door BFT t.a.v. notarissen<br />

2 Betreffende notaris is eveneens op basis van een eerdere uitspraak van het gerechtshof Amsterdam ontzet uit het ambt.<br />

Aangaande de zaken waarin beroep is aangetekend:<br />

Waar- Berisping Ontzetting Totaal<br />

schuwing<br />

Negatieve bewaring 3 1 1 5<br />

Diverse bevindingen<br />

waaronder negatieve bewaring en niet tijdige indiening jaarstukken - - 1 1<br />

Totaal 3 1 2 6<br />

Tabel 3: Uitspraken Hoger Beroep <strong>2011</strong> (gerechtshof Amsterdam) notarissen<br />

19


Effecten van het financieel toezicht<br />

Het BFT heeft over <strong>2011</strong> wederom een onderzoek uitgevoerd bij de Kamers van Toezicht naar de effecten van zijn toezichtactiviteiten<br />

met betrekking tot het notariaat. Hieruit blijkt dat op basis van de door het BFT aangeleverde informatie door de Kamers van Toezicht in<br />

58% (2010: 75%) van de gevallen een (aanvullende) actie richting de betreffende notaris/ het notariskantoor is ondernomen.<br />

Ten aanzien van deze 58% heeft in 27% van de gevallen een voorzittersgesprek plaatsgevonden. Hierbij wordt de notaris gevraagd naar<br />

een toelichting of een reactie. In 20% van de gevallen is aan de notaris een brief gezonden met het verzoek om nadere informatie. Indien<br />

de deskundigheid van het BFT gewenst was, dan volgde een verzoek om een vervolgonderzoek in te stellen of een reactie te geven.<br />

Dit was bij acht procent het geval. Daarnaast is in één procent van de gevallen een spoedmaatregel (voorlopige schorsing) opgelegd.<br />

In de overige twee procent van de gevallen wordt door de Kamer van Toezicht voor het notariaat doorlopend contact met de notaris<br />

onderhouden.<br />

Het BFT heeft de Kamers van Toezicht in <strong>2011</strong> intensiever geïnformeerd. Er zijn in <strong>2011</strong> meer meldingen gedaan aan de Kamers van<br />

Toezicht. De cijfers lijken daarop niet te duiden. Immers, de indruk zou kunnen worden gewekt dat de Kamers van Toezicht minder acties<br />

hebben ondernomen ten opzichte van 2010 (<strong>2011</strong>: 52% en 2010: 75%). In absolute waarnemingen is het aantal verrichte acties door<br />

de Kamers van Toezicht in <strong>2011</strong> hoger, namelijk 144 in <strong>2011</strong> ten opzichte van 127 in 2010. Zowel in <strong>2011</strong> als ook in 2010 bestaan de<br />

ondernomen acties van de Kamers van Toezicht voornamelijk uit voorzittersgesprekken en het verzenden van een brief met het verzoek<br />

om nadere informatie.<br />

Financieel toezicht gerechtsdeurwaarders<br />

Voorfinanciering<br />

Ook voor de gerechtsdeurwaarders heeft de economische ontwikkeling in Nederland gevolgen. Schulden worden bij debiteuren minder<br />

gemakkelijk verhaald en het risico van voorfinanciering door de gerechtsdeurwaarder wordt groter. Voorfinanciering houdt in dat de<br />

gerechtsdeurwaarder de kosten voor incasso, dagvaarding en/of executie van een vonnis zelf ‘voorfinanciert’, en/of dat er ‘no cure no<br />

pay’-afspraken worden gemaakt met betrekking tot het slagen van de incasso. Daarbij gaat het soms om grote aantallen dossiers. Als een<br />

incasso niet slaagt, verschuiven de gevolgen daarvan naar de gerechtsdeurwaarder. Aangezien de gerechtsdeurwaarder steeds vaker ook<br />

met grote opdrachtgevers afspraken maakt, worden ook de risico’s voor de gerechtsdeurwaarder groter.<br />

20


Hoewel de gerechtsdeurwaarder de mogelijkheid heeft om de opdrachtgever een voorschotnota te zenden, blijkt in de praktijk dat veel<br />

gerechtsdeurwaarders dit uit commercieel oogpunt nalaten. En waar wel gebruik gemaakt wordt van voorschotnota’s is soms sprake<br />

van een terugbetalingsverplichting in het kader van ‘no cure no pay’-afspraken. In dergelijke gevallen van voorfinanciering ontstaat<br />

voor gerechtsdeurwaarders een substantieel risico. Een risico dat tevens invloed kan hebben op de onafhankelijke positie van de<br />

gerechtsdeurwaarder.<br />

Dat de risico’s ten aanzien van voorfinanciering stijgen, blijkt ook uit onderstaande grafiek (grafiek 3). In 2010 zijn enkele gerechtsdeurwaarders<br />

in de problemen geraakt, als gevolg van het beëindigen van dergelijke contracten met opdrachtgevers.<br />

Op 23 maart 2010 heeft het BFT het Rapport ‘Voorfinanciering door gerechtsdeurwaarders’ naar de toenmalige Minister van Justitie gestuurd. Het<br />

rapport bevat een verkenning van het zich binnen de gerechtsdeurwaarderspraktijk<br />

voordoende fenomeen ‘voorfinanciering’. Aan de orde komen zaken<br />

als probleemdefiniëring, de omvang van voorfinanciering,<br />

de toenemende afhankelijkheid van opdrachtgevers en<br />

de financiële risico’s die dit met zich meebrengt.<br />

De KBvG heeft een commissie ingesteld die<br />

moet komen met regels om de risico’s van<br />

voorfinanciering te beperken. De commissie<br />

wil dat de regels aansluiten bij de uitkomsten<br />

van de KBvG werkgroep BLOS (Bewaringspositie<br />

Liquiditeit onderhandenwerk en Solvabiliteit),<br />

een werkgroep waar het BFT deel van heeft<br />

uitgemaakt en die streeft naar een inzichtelijke en<br />

uniforme waardering van het onderhandenwerk<br />

bij gerechtsdeurwaarders.<br />

Uit de actuele cijfers blijkt dat inmiddels 53%<br />

van de kantoren een hoog risico heeft en dat de<br />

afhankelijkheid van opdrachtgevers sinds het<br />

signaleren van het probleem alleen maar toeneemt.<br />

Grafiek 3: Percentage deurwaarderskantoren met hoog risco voorfinanciering<br />

21<br />

2007<br />

2008<br />

2009<br />

2010<br />

<strong>2011</strong>


Indienverplichting<br />

Bij de gerechtsdeurwaarders worden elk kwartaal gegevens opgevraagd. Met ingang van 2010 is de gegevensvraag uitgebreid. De meeste<br />

gerechtsdeurwaarders dienen tijdig hun kwartaalcijfers en jaarcijfers in bij het BFT.<br />

Onderzoeken<br />

Ook bij de gerechtsdeurwaarderskantoren streeft het BFT er naar om eens in de vijf jaar een regulier onderzoek in te stellen. Daarnaast<br />

kunnen bijzondere onderzoeken worden uitgevoerd. Dit kan plaatsvinden naar aanleiding van zorgwekkende financiële cijfers, een negatieve<br />

of beperkte bewaringspositie of bevindingen uit een voorgaand onderzoek.<br />

In <strong>2011</strong> is bij 21 (2010: 49) gerechtsdeurwaarderskantoren een regulier onderzoek uitgevoerd. In <strong>2011</strong> zijn twaalf (2010: tien)<br />

vervolgonderzoeken gedaan.<br />

Handhaving<br />

De bevindingen van een onderzoek bij een gerechtsdeurwaarder worden door het BFT gerapporteerd aan de gerechtsdeurwaarder. Alleen<br />

bij ernstige bevindingen die een maatregel van de tuchtrechter rechtvaardigen, brengt het BFT de bevinding in de vorm van een klacht ter<br />

kennis aan de voorzitter van de Kamer voor Gerechtsdeurwaarders. Ook het niet tijdig indienen van de jaarcijfers bij het BFT kan leiden tot<br />

een klacht. In totaal heeft het BFT zeventien klachten ingediend, waarvan dertien klachten betrekking hadden op het niet tijdig indienen van<br />

jaarstukken en drie klachten betrekking hadden op een negatieve bewaringspositie. De klacht onder ‘Overige’ was o.a. een combinatie van te<br />

late indiening en een negatieve bewaring.<br />

Niet tijdige indiening periodieke gegevens 13<br />

Negatieve bewaring (aantasting positie derdengeld) 3<br />

Overig 1<br />

Totaal 17<br />

Tabel 4: Aantal klachten over gerechtsdeurwaarders in <strong>2011</strong> ingediend door het BFT<br />

22


Uitspraken<br />

In <strong>2011</strong> heeft de Kamer voor Gerechtsdeurwaarders vijf uitspraken gedaan naar aanleiding van door het BFT ingediende klachten. Hierbij<br />

is één uitspraak gedaan inzake het niet tijdig indienen van jaarstukken (geen maatregel opgelegd) en vier uitspraken inzake een negatieve<br />

bewaring (waarbij in één geval sprake was van zowel te laat indienen als van een negatieve bewaring). Bij alle vier voorgelegde gevallen die<br />

betrekking hadden op een negatieve bewaring heeft de Kamer een ‘ontzetting uit het ambt’ als maatregel opgelegd.<br />

Geen Ontzetting Totaal<br />

maatregel<br />

Niet tijdige indiening jaarstukken 1 1<br />

Negatieve bewaring 3 3<br />

Diverse bevindingen waaronder negatieve bewaring 1 1<br />

Totaal 1 4 5<br />

Tabel 5: Gedane uitspraken Kamer voor Gerechtsdeurwaarders in <strong>2011</strong> n.a.v. ingediende klachten door BFT<br />

In totaal heeft het Gerechtshof te Amsterdam in <strong>2011</strong> drie uitspraken gedaan betreffende o.a. een negatieve bewaringspositie. In alle drie<br />

zaken heeft het Gerechtshof de Kamer gevolgd door de bevestiging van de maatregel tot ontzetting uit het ambt.<br />

Ontzetting<br />

Negatieve bewaring 2<br />

Diverse bevindingen waaronder een negatieve bewaring 1<br />

Totaal 3<br />

Tabel 6: Uitspraken Hoger Beroep <strong>2011</strong> gerechtsdeurwaarders<br />

23


Wwft-toezicht<br />

Inleiding<br />

Sinds 2003 is het BFT toezichthouder op de naleving van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme door<br />

(kandidaat-) notarissen, advocaten, accountants, belastingadviseurs en administratiekantoren. Deze wet beoogt een tweetal doelen te<br />

bereiken: het bevorderen van de integriteit van het financiële stelsel en het bevorderen van de informatiepositie van de opsporingsinstanties.<br />

De sector Wwft van het BFT streeft naar effectief en efficiënt toezicht. Met bijna 50.000 onder toezicht staande professionals is dat geen<br />

eenvoudige opdracht. Zeker als in aanmerking wordt genomen dat het budget en daarmee de inzetbare menskracht beperkt is. Ook is het<br />

ontbreken van adequate bevoegdheden in de praktijk een beperkende factor.<br />

Op basis van doelen en mogelijkheden is enkele jaren geleden gekozen voor een ‘drie pijler aanpak’:<br />

I. Vergroten ‘awareness’<br />

Via presentaties, de website, interviews, publicaties, het trainen van auditoren en verdere actieve ondersteuning van de relevante<br />

beroepsorganisaties, vergroten van de bekendheid van wet- en regelgeving alsmede van veel gebruikte witwastechnieken. Goede<br />

en uitgebreide voorlichting behoeft voortdurend aandacht, zo blijkt ook uit onderzoek. Het BFT blijft kennis beschikbaar stellen. Ook<br />

jurisprudentie kan zorgen voor het bekend geraken van eenduidige normen voor een breed publiek. In sommige gevallen leidt een<br />

onderzoek tot een vergaande tuchtrechtelijke maatregel. Ook in <strong>2011</strong> heeft de tuchtrechter geoordeeld, op grond van een door het<br />

BFT uitgevoerd onderzoek, dat een bepaalde professional de beroepsgrenzen zo ver te buiten was gegaan dat de sanctie ‘ontzetting<br />

uit het ambt van notaris’ passend geacht werd.<br />

Formeel is het BFT nog steeds toezichthouder op de naleving van de Wwft door advocaten. In de loop van het jaar is door het<br />

ministerie van Veiligheid en Justitie in samenspraak met het ministerie van Financiën besloten dat de Nederlandse Orde van<br />

Advocaten zelf dit toezicht ter hand zal nemen. Formeel is het BFT nog niet ontheven van deze toezichtstaak.<br />

II. Uitvoeren van reguliere onderzoeken<br />

Reguliere onderzoeken worden uitgevoerd om inzicht te krijgen in het gemiddeld niveau van naleving binnen specifieke organisaties.<br />

Hierdoor ontstaat een gecumuleerd beeld van de ontwikkeling in een bepaalde beroepsgroep, regio of branche. Reguliere<br />

onderzoeken zijn onderzoeken bij ondertoezichtstaanden die gehouden worden zonder dat specifieke signalen daartoe aanleiding<br />

geven.<br />

24


III. Uitvoeren van risicogerichte onderzoeken<br />

Risicogerichte onderzoeken worden wel uitgevoerd naar aanleiding van specifieke risico’s. Bijvoorbeeld op grond van vooraf<br />

gemaakte analyses of verkregen informatie rondom risicovolle transacties waarbij ondertoezichtstaanden betrokken zijn. In de<br />

toelichting bij de nieuwe Wwft is nadrukkelijk aangegeven dat de toezichthouder op grond van een risicogeoriënteerde benadering<br />

zijn toezicht moet uitvoeren. Deze gedachte past goed in een benadering waarbij de administratieve last zo veel mogelijk beperkt<br />

wordt voor diegenen die zich aan wet- en regelgeving houden.<br />

In de volgende paragraaf wordt ingegaan op de activiteiten die rechtstreeks voortkwamen uit de ‘drie pijler aanpak’. In de daarop<br />

volgende paragraaf komen overige activiteiten in het verlengde van de Wwft-problematiek aan de orde.<br />

Activiteiten ‘drie pijler aanpak’<br />

De aanpak van het BFT is in <strong>2011</strong> niet wezenlijk gewijzigd. De sector Wwft heeft bijzondere onderzoeken uitgevoerd, verdeeld over enkele<br />

accountants- en administratiekantoren en notarissen, voor wie meer dan gewone aandacht nodig was. Deze onderzoeken worden soms<br />

in opdracht van de Kamer van Toezicht voor het notariaat uitgevoerd. Bij reguliere onderzoeken is wederom getracht om op grond van<br />

ingewonnen informatie meer risicogericht te werk te gaan. Daarbij kan worden gedacht aan (administratie-)kantoren die ‘witwasgevoelige’<br />

klanten bedienen, bijvoorbeeld growshops, coffeeshops en belwinkels.<br />

De ontwikkeling van de gemelde en ook de doorgemelde aantallen transacties bij notarissen en accountants geeft jaar op jaar aan dat de<br />

beroepsgroepen onder toezicht van het BFT steeds vaker een melding doen. Ook het financiële belang van de bij het FIU-Nederland als<br />

‘verdacht’ doorgemelde transacties neemt elk jaar toe. In <strong>2011</strong> is gerapporteerd dat in 2010 € 559 mln. aan verdachte transacties door de<br />

professionals bij het FIU is gemeld (2009: € 428 mln.) Een overzicht hiervan treft u aan in de volgende tabel (meldresultaten FIU).<br />

25


2005 2006 2007 2008 2009 2010<br />

Accountants 7.076 1.546 7.280 59.386 273.487 343.865<br />

Advocaten 5.009 751 538 1.197 390 60.801<br />

Makelaars 928 0 665 57 0 0<br />

Notarissen 38.653 30.443 276.955 239.340 144.974 147.325<br />

Bedrijfseconomische adviseurs 9.190 339 1.135 960 3.492 911<br />

Belastingadviseurs 5 0 957 674 5.656 6.378<br />

Tabel 7: Doorgemelde verdachte transacties (in €1.000) per jaar volgens jaarverslagen FIU<br />

Voorlichting / bewustheid verhogen<br />

Een belangrijk deel van de voorlichtingsactiviteiten heeft betrekking op het voortzetten en onderhouden van de bestaande relaties<br />

en arrangementen. Een deel van de presentaties heeft in de vorm van een training voor auditoren van de Nederlandse Federatie<br />

van Belastingadviseurs (NFB) plaatsgevonden. Enkele presentaties zijn algemeen van aard geweest (ten behoeve van accountants,<br />

belastingadviseurs en administratiekantoren) en in een aantal gevallen is ten behoeve van opsporingsinstanties (OM, Fiod, Politie) en de<br />

Belastingdienst informatie verstrekt, waarbij naast het wettelijk kader ook geanonimiseerde casusposities zijn besproken.<br />

In <strong>2011</strong> zijn een achttal presentaties gegeven waarbij ongeveer 600 geïnteresseerden aanwezig waren.<br />

Reguliere onderzoeken<br />

In <strong>2011</strong> zijn 36 reguliere onderzoeken afgerond. Deze onderzoeken leverden vijftien aanvullende Mot-meldingen op. Zeven reguliere<br />

onderzoeken zijn nog onderhanden.<br />

Uitvoeren van risicogerichte onderzoeken (bijzondere onderzoeken)<br />

In <strong>2011</strong> zijn zes bijzondere onderzoeken afgerond. Aan acht onderzoeken wordt nog gewerkt; deze onderzoeken hebben betrekking op elf<br />

notarissen.<br />

De onderzoeken variëren qua onderwerpen van een enkele bijzondere ABC-transactie tot het beoordelen of geen sprake was van een<br />

situatie waarbij de notaris zijn dienst mogelijk had moeten weigeren.<br />

26


Vele bijzondere Wwft- onderzoeken vinden plaats op grond van artikel 96 Wna. Op basis hiervan doet het BFT een verzoek aan de Kamer<br />

van Toezicht voor het notariaat om een onderzoek te gelasten. Het BFT wordt vervolgens door de Kamer van Toezicht opgedragen een<br />

onderzoek in te stellen bij de betreffende notaris. Het brengt dan verslag van zijn bevindingen uit aan de (plaatsvervangend) voorzitter.<br />

Indien de voorzitter op grond van het onderzoek daartoe aanleiding ziet, legt hij de zaak voor aan de voltallige Kamer van Toezicht teneinde<br />

de zaak te behandelen. Informatie uit deze onderzoeken wordt niet gedeeld met het OM c.q. de opsporingsdiensten.<br />

Overige Wwft-activiteiten<br />

Onderzoek FATF<br />

Het IMF heeft ten behoeve van de FATF (Financial Action Task Force) in 2010 een onderzoek in Nederland uitgevoerd, waarbij is onderzocht<br />

in hoeverre ons land voldoet aan de internationale aanbevelingen als het gaat over de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering.<br />

Voor het BFT hield dit in dat het volgens de FATF noodzakelijk was dat op korte termijn meer ‘guidance’ gegeven zou worden. Het BFT<br />

heeft in goed overleg met de NOB, de NBA en de NFB nieuwe richtlijnen ontwikkeld, om nog meer praktijk gericht handvatten voor de<br />

professionals te verschaffen. De FATF heeft aanbevolen dat het BFT meer risicogerichte onderzoeken zou moeten uitvoeren (vanwege de<br />

effectiviteit ervan) en heeft voorts aangegeven dat accountants meer aandacht zouden moeten krijgen. In 2012 zal het BFT inderdaad meer<br />

aandacht aan accountants gaan besteden.<br />

Het uitbreiden van het aantal risicogerichte onderzoeken blijft moeilijk zonder aanvullende middelen. De onderzoekscapaciteit van het BFT<br />

blijft qua mankracht voor het toezichthouden op de Wwft (relatief en absoluut) beperkt.<br />

Binnen het Koninkrijk is er samenwerking met de toezichthouders op Curaçao en Aruba. Deze samenwerking bestaat uit ad-hoc-contacten<br />

op afstand en daadwerkelijke bijstand bij opzet en uitvoering van onderzoeken (Curaçao). Recent heeft het BFT een medewerker van de<br />

Centrale Bank van Aruba ontvangen. Daarbij zijn de Nederlandse ervaringen gedeeld ten aanzien van het Wwft-toezicht op de juridische<br />

beroepen.<br />

27


Awb-bevoegdheid BFT en geheimhouders<br />

Het uitoefenen van het Wwft-toezicht door het BFT stuit bij de klassieke geheimhouders, notarissen en advocaten, vaak op weerstand. In<br />

<strong>2011</strong> zijn stappen gezet richting een oplossing.<br />

• Voor notarissen is in de herziene Wet op het notarisambt geregeld dat het verschoningsrecht niet kan worden ingeroepen jegens de<br />

medewerkers van het BFT. Dit betekent dat de medewerkers van het BFT binnen de geheimhoudingssfeer worden getrokken en zelf een<br />

‘afgeleid’ verschoningsrecht krijgen. Met de inwerkingtreding van de wijzigingen zijn de bevoegdheden van de toezichthouder op grond<br />

van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) onverkort van toepassing verklaard. De inwerkingtreding van deze aangepaste regelgeving<br />

zal waarschijnlijk in 2012 plaatsvinden.<br />

• Voor het toezicht op de advocaten heeft de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie in een brief aan de Tweede Kamer op 7 februari <strong>2011</strong><br />

aangegeven dat een nieuw in te richten orgaan binnen de Orde van Advocaten het toezicht gaat uitvoeren op het eerstelijns toezicht.<br />

Het eerstelijns toezicht zal worden uitgevoerd door de dekens. BFT is tot op heden nog niet formeel ontheven van deze toezichtstaak.<br />

Nationale Regiegroep Aanpak Misbruik Vastgoed<br />

Juridische en financiële dienstverleners zijn onmisbaar bij vastgoedtransacties. Het notariaat vervult daarin vaak een sleutelrol. Dit<br />

geeft notarissen, maar ook de beroepsbeoefenaren onder het Wwft-toezicht van het BFT, een kwetsbare positie, in het bijzonder vanuit<br />

integriteitsperspectief. Het integrale toezicht op het notariaat door het BFT, waaronder dus ook op de integriteit (waaronder begrepen<br />

Wwft), wordt gezien als één van de maatregelen in de strijd tegen misbruik van vastgoed.<br />

Het BFT neemt deel aan zowel de Regiegroep als de Werkgroep en deelt in deze gremia kennis en ervaring. Het samenwerken binnen een<br />

dergelijk overleg biedt het BFT duidelijke voordelen, ook al omdat het BFT in verband met geheimhoudingsperikelen niet vertegenwoordigd<br />

is binnen het Financieel Expertise Centrum (FEC). Het FEC is een multidisciplinair samenwerkingsverband van zeven partners met een<br />

toezichts-, controle-, opsporings- of vervolgingstaak in de financiële sector. De missie van het FEC is het versterken van de integriteit<br />

van de financiële sector door de onderlinge samenwerking tussen de partners te stimuleren, te coördineren en te vergroten door het<br />

uitwisselen van informatie en het delen van inzicht, kennis en vaardigheden. Deelname van het BFT aan het FEC is één van de geagendeerde<br />

onderwerpen vanuit de voortgangsrapportage van de Regiegroep aan de Tweede Kamer.<br />

De goede contacten leiden tot wederzijds begrip van elkaars positie. Dit vergroot de wederzijdse kennis en leidt tot nieuwe inzichten,<br />

waardoor binnen de overheid effectiever en efficiënter gewerkt kan worden.<br />

28


De doelstelling van het FEC en die van het BFT liggen in elkaars verlengde, waarbij het onderwerp ‘vastgoed’ in de belangstelling van<br />

beide organisaties staat. Samenwerking op dit vlak zou geïntensiveerd kunnen worden, zodat beide organisaties meer van elkaars expertise<br />

gebruik kunnen maken.<br />

Bijstand aan OM / Opsporing<br />

In een vijftal onderzoeken hebben het OM en de politie technische bijstand gevraagd aan het BFT om in specifieke (vastgoedgerelateerde)<br />

dossiers kennis en expertise beschikbaar te stellen. Het BFT heeft hieraan gehoor gegeven.<br />

Handhaving<br />

De afdeling Handhaving houdt zich bezig met beleidsmatige, procedurele en operationele handhavingsaspecten. Een belangrijke taak<br />

is het beoordelen van de bevindingen van de reguliere Wwft- onderzoeken en het adviseren van de directeur over de toe te passen<br />

handhavingsmaatregelen. De doelstelling van afdeling Handhaving is het bewerkstelligen van normconform gedrag, waarbij de eigen<br />

verantwoordelijkheid van de ondertoezichtstaande voor zijn handelen centraal staat. Bij het bepalen van een bij de specifieke situatie<br />

passende maatregel geldt het uitgangspunt ‘terughoudend waar het kan en doortastend waar het moet’. In <strong>2011</strong> zijn 35 dossiers inzake<br />

toezicht op naleving van de WWFT in behandeling geweest bij afdeling Handhaving. Dit betrof 32 reguliere onderzoeken en één bijzonder<br />

onderzoek dat via een bestuursrechtelijk handhavingstraject afgehandeld zal worden. De tabel hieronder bevat een overzicht van de<br />

toegepaste handhavingsmaatregelen.<br />

Geen handhavingsmaatregel<br />

6<br />

Normoverdragend<br />

gesprek<br />

Tabel 8: Handhavingsmaatregelen Wwft-toezicht <strong>2011</strong><br />

8<br />

Schriftelijke waarschuwing<br />

Zonder<br />

rapportageverzoekverbetermaatregelen<br />

2<br />

Met rapportageverzoekverbetermaatregelen<br />

10<br />

29<br />

Voornemen<br />

dwangsom<br />

1<br />

Boete<br />

1<br />

Handhavingstraject<br />

loopt door<br />

in 2012<br />

7<br />

Totaal<br />

35


Zoals uit het overzicht blijkt is in <strong>2011</strong> zes maal besloten geen handhavingsmaatregel op te leggen. In acht gevallen is volstaan met een<br />

normoverdragend gesprek. Voorts is twaalf keer een schriftelijke waarschuwing gegeven, waarbij tien keer door het BFT is verzocht te<br />

rapporteren over getroffen verbetermaatregelen. Er is één voornemen tot oplegging van een dwangsom uitgegaan. Ten slotte is eenmaal<br />

een boete opgelegd. Zeven handhavingstrajecten zijn doorgezet in 2012. In twee dossiers zijn verschillende handhavingsmaatregelen<br />

gecombineerd. Dit betreft eenmaal de combinatie van een schriftelijke waarschuwing en een voornemen tot oplegging van een dwangsom<br />

en eenmaal een schriftelijke waarschuwing in combinatie met een boete. Voor wat betreft de inning van opgelegde boetes en dwangsommen<br />

geldt, dat in <strong>2011</strong> een boete en een dwangsom zijn geïnd en dat één invorderingstraject nog loopt.<br />

30


Integraal Wna-toezicht<br />

Projectgroep Versterking Wna-toezicht<br />

Binnen het BFT is in 2010 de Projectgroep Versterking Wna-toezicht gestart. In de projectgroep zitten medewerkers met toezichtervaring en<br />

notariële ervaring en deskundigheid. De uiteindelijke doelstelling van de projectgroep is een optimaal Wna-toezichtsmodel neer te zetten.<br />

Optimaal toezicht houdt daarbij in dat de toezichtdoelen worden nagestreefd zonder overbodige toezichtlasten en met de bereidheid tot<br />

het delen van deskundigheid.<br />

In 2010 is een eerste visie neergelegd ten behoeve van het te ontwikkelen toezichtmodel. Deze visie is besproken met de relevante<br />

partners, maar ook met wetenschappers en toezichtdeskundigen. Vervolgens is in de eerste fase van het project aandacht besteed aan<br />

het normenkader (de van toepassing zijnde wet- en regelgeving, jurisprudentie, etc.). In de tweede fase is een invulling gegeven aan de<br />

feitelijke toezichtactiviteiten die noodzakelijk zijn om op basis van risicosignalen vast te kunnen stellen welke normen zijn geschonden.<br />

Inmiddels is het BFT bezig met de laatste fase, namelijk de invoering van de nieuwe toezichtopzet. De BFT projectgroep ontwikkelde in<br />

<strong>2011</strong> tevens instrumenten die dienstbaar zijn aan het vormgeven van een risicobenadering in het BFT-toezicht. Dit heeft er toe geleid dat<br />

een toezichtsysteem is ontwikkeld dat gericht is op risico indicatoren en zo veel mogelijk uitgaat van preventie. Het model ziet er op toe<br />

dat aan de hand van de combinatie van beschikbare gegevens een afgewogen risicoanalyse kan worden uitgevoerd. Het BFT zal zich hierbij<br />

beperken tot relevante ‘slimme indicatoren’ die een verhoging van een risico aangeven. Snelle verkrijging en verwerking van betrouwbare<br />

gegevens geeft dan de mogelijkheid tot adequaat toezicht. Hierbij dient wel te worden opgemerkt dat dit nooit kan leiden tot het uitsluiten<br />

van decofitures van individuele professionals of kantoren.<br />

Door vrijwel het gehele personeelbestand van het BFT is in werkgroepen gewerkt aan het ontwikkelen van dit complete, efficiënte en<br />

effectieve toezichtmodel voor het notariaat. Dit heeft in <strong>2011</strong> veel aan operationele capaciteit gevergd.<br />

Inmiddels is het BFT aangeland bij de fase waarin de werkprogramma’s getest zullen gaan worden in pilotonderzoeken. Voorts is er in <strong>2011</strong><br />

een Europees aanbestedingstraject gestart om te komen tot een keuze in leverancier van het nieuw samen te stellen automatiseringssysteem.<br />

Dit systeem zal dienen ter ondersteuning van het risicogerichte preventieve toezicht dat het BFT, gebaseerd op de herziene Wna en de<br />

bevindingen naar aanleiding van het Evaluatierapport van het BFT, zal gaan uitvoeren. Deze noodzakelijke investering leunt zwaar op het<br />

BFT, zowel in financiële zin als ook qua inzet van medewerkers in de ontwikkel- en implementatiefase van het automatiseringssysteem.<br />

31


Met betrekking tot de nieuwe toezichtstrategie is ook besloten tot een aanpassing van de organisatie per inwerkingtreding van de herziene<br />

Wet op het notarisambt. De organisatie zal zo ingericht worden dat minder tijd en energie wordt besteed aan ondertoezichtstaanden die<br />

hun organisatie op orde hebben en die tevens geen aanleiding geven tot het nader onderzoeken van de bedrijfsvoering (ter zake van de<br />

kwaliteit, financiële soliditeit en integriteit). Verschillende bronnen zullen worden gebruikt om tot een afgewogen risicoafweging te komen.<br />

Ontwikkelingen versterking Wna-toezicht 2012<br />

2012 zal in het teken staan van het overnemen van taken van de huidige Kamers van Toezicht voor het notariaat en de implementatie van<br />

het gewijzigde toezicht op grond van de herziene Wna. Voordat het zover is, zal het nieuwe geautomatiseerde systeem, met een nieuwe<br />

(geïntegreerde) risico-analyse, gebouwd en geïmplementeerd moeten worden. Omdat de risico-analyse gedeeltelijk gebaseerd wordt<br />

op externe bronnen, dienen die ‘aangesloten’ te zijn op BFT-systemen. Het verkrijgen van gegevens van derden dient op grond van een<br />

wettelijke basis en op grond van protocollen c.q. convenanten te worden georganiseerd. De actualiteit en betrouwbaarheid van de voor het<br />

BFT beschikbare informatie is een absolute vereiste.<br />

In 2012 zullen de nieuwe onderzoeksmethoden getest worden in pilot-onderzoeken. Dit om te bezien of de uitgedachte onderzoeksmethoden<br />

werken en ze zo nodig aan te passen. Daarnaast is het vanuit het oogpunt van continuïteit van het toezicht belangrijk dat de huidige kennis<br />

en ervaring van de voorzitters van de Kamers van Toezicht voor het notariaat ordentelijk worden overgedragen.<br />

Intussen gaat het toezicht gewoon door. Verder kan worden geconstateerd dat de aandacht vanuit het OM en de opsporing voor de notaris<br />

en het vastgoed alleen maar groter wordt. Andere risico’s liggen onder meer in aandelenoverdrachten (van onder meer onroerend goed<br />

vennootschappen) en structuren en afwikkelingen rondom (dreigende) faillissementen.<br />

In de loop van 2012 zal ook de lagere regelgeving onder de Wna bekend gemaakt worden. Naar verwachting zal deze het werk van de<br />

toezichthouder vergemakkelijken. Een ministeriële regeling zal o.a. invulling geven aan de verplichte accountantsmededeling en de<br />

incidentenmelding. Daarnaast zal de regeling ingaan op de wijze waarop de renteberekening van de derdengelden dient te geschieden. Het<br />

BFT zal het handhavingsbeleid en klachtenbeleid moeten aanpassen aan de gewijzigde regelgeving en de nieuwe taakopdracht. Het BFT is<br />

op deze gebieden in voortdurend overleg met het ministerie van Veiligheid en Justitie, de KNB en overige relevante stakeholders. Goede<br />

relaties met de relevante partners zijn daarbij van essentieel belang.<br />

32


Organisatie<br />

Bestuur BFT<br />

In <strong>2011</strong> is de samenstelling van het bestuur van het BFT gewijzigd. Het aantal leden is door<br />

het afscheid nemen van de heer drs. H.G.M. Coolen (als plaatsvervangend voorzitter) per<br />

april <strong>2011</strong> teruggebracht tot drie.<br />

Verder heeft de heer mr. L.R. van der Weij per ultimo <strong>2011</strong> afscheid genomen als voorzitter<br />

van het bestuur.<br />

Hij is daarin opgevolgd per 1 januari 2012 door de heer mr. A. Hammerstein.<br />

Het BFT is de heren Van der Weij en Coolen grote dank verschuldigd.<br />

Opbouw organisatie<br />

Invoering van de nieuwe integrale toezichttaak enerzijds en het handhaven van bestaande<br />

taken anderzijds, vereist een zorgvuldige inrichting van de organisatie. Om bestaande en<br />

nieuwe taken effectief en doelmatig uit te kunnen voeren, zullen activiteiten die betrekking<br />

hebben op een specifieke beroepsgroep/toezichtgebied functioneel zoveel mogelijk<br />

worden gecombineerd. De organisatorische aanpassingen zullen in 2012, gelijktijdig met de<br />

inwerkingtreding van de herziene toezichtsbepalingen in de Wna, hun beslag krijgen.<br />

33


Na aanpassing van de organisatie zal het BFT als volgt zijn georganiseerd:<br />

Toezichthouders<br />

Regionaal<br />

accountmanager<br />

Taakaccenten:<br />

- Financieel<br />

- Integriteit<br />

- Kwaliteit<br />

34<br />

Bestuur BFT<br />

Directie BFT<br />

Juridische zaken Staf<br />

Coördinator Acc<br />

Manager Notariaat<br />

Coördinator Acc<br />

Manager GdW<br />

Planning & Analyse<br />

Coördinator Acc<br />

Manager Wwft


Ter voorbereiding op de taak integraal toezicht notariaat zijn begin 2010 enkele medewerkers aangenomen die zich specifiek gaan bezig<br />

houden met het ontwikkelen en implementeren van de nieuwe toezichtstaak. Daarmee is voorzien in de wens om meer notariële kennis in<br />

huis te hebben.<br />

Daarnaast zal in het kader van de toezichtsactiviteiten een invulling moeten worden gegeven aan de pre-tuchtrechtelijke werkzaamheden<br />

die op dit moment nog worden uitgevoerd door de voorzitters en secretarissen van de Kamers van Toezicht voor het notariaat. Een taak die<br />

na de invoering van de aangepaste Wna, naar het zich laat aanzien, bij het BFT wordt belegd.<br />

Automatisering<br />

Voor een goede ondersteuning van de toezichtssactiviteiten is het noodzakelijk dat het BFT een geautomatiseerd systeem tot zijn beschikking<br />

heeft waarin verschillende toezichtsgegevens kunnen worden opgeslagen. Met behulp hiervan kan een risicobeeld worden verkregen en<br />

een risico-analyse worden uitgevoerd. De analyse dient de medewerkers van het BFT te ondersteunen in de uitvoering van werkzaamheden,<br />

bij het opstellen van de toezichtsprogramma’s en rapportages en op het gebied van de interne beheersing en procedures. Daarnaast<br />

dient een ‘slim’ risicomodel te worden ontwikkeld dat behulpzaam is bij en dwingt tot het maken van scherpe keuzes bij de inzet van de<br />

toezichtscapaciteit. In de loop van 2012 zal het inmiddels Europees aanbesteed systeem operationeel zijn.<br />

Integriteitsbeleid<br />

Het BFT is een ZBO en was zich er al van bewust dat het ook zelf integer en in overeenstemming met de wet moet handelen. In 2010 heeft<br />

het BFT ook zijn eigen integriteitsbeleid onder de loep gelegd. Het integriteitsbeleid is gericht op het bevorderen van goed, adequaat en<br />

transparant handelen. Onderdeel hiervan is dat het BFT aandacht besteedt aan het bevorderen van integriteitsbewustzijn en aan het<br />

voorkomen van misbruik van bevoegdheden, belangenverstrengeling en discriminatie. Ten behoeve hiervan heeft het BFT in november<br />

2010 een gedragscode vastgesteld. Deze houdt in dat medewerkers bereid en in staat moeten zijn hun taak adequaat, zorgvuldig, eerlijk<br />

en oprecht en betrouwbaar uit te oefenen met oog voor de waarden en belangen die in het geding zijn. Integriteit bevordert openheid,<br />

transparantie en een faire omgang tussen medewerkers en de relevante omgeving. Deze interne regeling formaliseert reeds lang bestaande<br />

uitgangspunten en staat op de website van het BFT ( onder ‘over BFT’). Om aan deze transparantie tegemoet te komen,<br />

verwijst het BFT in deze gedragscode naar zijn klachtenregeling.<br />

35


Klachtregeling<br />

Het BFT heeft een Klachtenregeling, die terug te vinden is op de website van het BFT. Indien de handelingen of gedragingen van het BFT<br />

als zelfstandig bestuursorgaan daartoe aanleiding geven, kan door iedere belanghebbende een klacht worden ingediend bij het BFT. In de<br />

schriftelijke afdoening van de klacht wordt de klager gewezen op de mogelijkheid om een afgewezen klacht vervolgens voor te leggen aan<br />

de Nationale Ombudsman.<br />

Het afgelopen jaar zijn bij het BFT twee nieuwe klachten op basis van deze Klachtregeling binnengekomen. De eerste klacht is niet in<br />

behandeling genomen, aangezien de betrokken gedragingen reeds bij andere (tucht)rechtelijke instanties aan de orde kwamen. Klager heeft<br />

naar aanleiding hiervan een verzoekschrift bij de Nationale Ombudsman ingediend. De tweede klacht bestond uit drie klachtonderdelen.<br />

Hierbij heeft het bestuur twee klachtonderdelen gegrond verklaard. Het derde klachtonderdeel is ongegrond<br />

verklaard. Bovenstaande uitspraak heeft er toe geleid dat het BFT aanpassingen heeft gemaakt in de<br />

uitvoering van zijn werkzaamheden.<br />

In het jaarverslag BFT 2010 is aangeven dat bij de in 2010 ingediende tweede klacht<br />

het BFT de klager de gelegenheid heeft gegeven nadere informatie te verstrekken ten<br />

aanzien van een andere gedraging. Deze procedure is in <strong>2011</strong> afgerond. Hierbij zijn twee<br />

klachtonderdelen buiten behandeling gelaten, aangezien in het eerste klachtonderdeel<br />

reeds over de klacht was besloten en bij het tweede klachtonderdeel de gedraging<br />

reeds bij een andere (tucht)rechtelijke instantie aan de orde kwam. De andere vijf<br />

klachtonderdelen zijn ongegrond verklaard. Klager heeft naar aanleiding hiervan<br />

de klachten aan de Nationale Ombudsman voorgelegd. De Nationale Ombudsman<br />

berichtte onlangs dat er geen aanleiding was om het verzoekschrift in behandeling<br />

te nemen.<br />

36


Financieel jaarverslag<br />

Balans per 31 december (na resultaatbestemming)<br />

Activa<br />

Vaste activa<br />

Materiële vaste activa 70.186 126.967<br />

70.186 126.967<br />

Vlottende activa<br />

Vorderingen<br />

Ministerie van Veiligheid en Justitie<br />

Overige vorderingen<br />

Liquide middelen<br />

Totaal activa<br />

<strong>2011</strong> 2010 Passiva<br />

<strong>2011</strong><br />

2010<br />

- 36.000<br />

117.425 54.997<br />

117.425 90.997<br />

2.570.895 1.805.232<br />

2.570.895 1.805.232<br />

2.758.506 2.023.196<br />

37<br />

Eigen vermogen<br />

Egalisatiereserve<br />

Reserve<br />

nieuwe taken<br />

Voorzieningen<br />

Overige<br />

voorzieningen<br />

Vlottende passiva<br />

Kortlopende schulden<br />

Belastingen en premies<br />

sociale verzekering<br />

Overige schulden<br />

Totaal passiva<br />

584.900<br />

1.150.804<br />

1.735.704<br />

319.123<br />

319.123<br />

111.131<br />

592.548<br />

703.679<br />

2.758.506<br />

406.088<br />

636.932<br />

1.043.020<br />

407.501<br />

407.501<br />

292<br />

572.383<br />

572.675<br />

2.023.196


Winst- en verliesrekening<br />

Baten<br />

Subsidies<br />

Onderzoek ondernemingsplannen<br />

Overige opbrengsten<br />

Som der bedrijfsopbrengsten<br />

Lasten<br />

Salarissen en sociale lasten<br />

Afschrijvingen<br />

Bestuurskosten<br />

Overige personeelskosten<br />

Huisvestingskosten<br />

Bureaukosten<br />

Diversen<br />

Som der bedrijfslasten<br />

Financiële baten<br />

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening<br />

Bestemming saldo<br />

Toevoeging aan egalisatiereserve<br />

Onttrekking aan egalisatiereserve<br />

Toevoeging aan reserve nieuwe taken<br />

Onttrekking aan reserve nieuwe taken<br />

Totaal bestemming saldo<br />

<strong>2011</strong> Begroting <strong>2011</strong><br />

2010<br />

5.949.000<br />

216.800<br />

410<br />

6.166.210<br />

3.715.644<br />

78.832<br />

57.394<br />

407.655<br />

441.693<br />

779.089<br />

-<br />

5.480.307<br />

6.781<br />

692.684<br />

178.812<br />

513.872<br />

-<br />

692.684<br />

38<br />

5.726.000<br />

160.000<br />

-<br />

5.886.000<br />

4.569.665<br />

54.500<br />

74.100<br />

562.900<br />

450.900<br />

732.000<br />

400.000<br />

6.844.065<br />

15.000<br />

-943.065<br />

-<br />

-<br />

-<br />

-<br />

-943.065<br />

5.113.000<br />

151.800<br />

10.000<br />

5.274.800<br />

3.771.705<br />

97.109<br />

57.644<br />

443.605<br />

415.208<br />

711.545<br />

-<br />

5.496.816<br />

3.840<br />

-218.176<br />

13.160<br />

-<br />

-<br />

-231.336<br />

-218.176


Kasstroomoverzicht (volgens de indirecte methode)<br />

Stand geldmiddelen per 1 januari<br />

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening<br />

Mutaties<br />

Afschrijvingen (en overige waardeveranderingen)<br />

Voorzieningen<br />

Veranderingen in werkkapitaal:<br />

Mutatie operationele vorderingen<br />

Mutatie operationele schulden<br />

Kasstroom uit operationele activiteiten<br />

Investeringen in materiële vaste activa<br />

Desinvesteringen in materiële vaste activa<br />

Kasstroom uit investeringsactiviteiten<br />

Ontvangsten uit langlopende schulden<br />

Aflossingen uit langlopende schulden<br />

Kasstroom uit financieringsactiviteiten<br />

Netto kasstroom<br />

Stand geldmiddelen 31 december<br />

692.684<br />

78.823<br />

-88.378<br />

-26.428<br />

131.004<br />

-22.051<br />

-<br />

-<br />

-<br />

1.805.232<br />

39<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

787.714<br />

-22.051<br />

-<br />

765.663<br />

2.570.895<br />

-218.176<br />

97.109<br />

-9.825<br />

-13.264<br />

49.264<br />

-42.724<br />

-<br />

-<br />

-<br />

1.942.848<br />

-94.892<br />

-42.724<br />

-<br />

-137.616<br />

1.805.232


Algemene toelichting<br />

Het BFT is belast met het financiële toezicht op het notariaat en de gerechtsdeurwaarders in Nederland. Verder vervult het BFT de secretariaatsfunctie<br />

voor de Commissie van Deskundigen notariaat en de Commissie van Deskundigen gerechtsdeurwaarders. Tevens heeft het BFT de taak om toezicht te<br />

houden op de naleving van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) bij notarissen, advocaten, registeraccountants,<br />

accountants-administratieconsulenten, bedrijfseconomische adviseurs en overige juridische adviseurs/dienstverleners.<br />

Algemene grondslagen<br />

Het Ministerie van Veiligheid en Justitie heeft specifieke voorwaarden verbonden aan de subsidiëring en waarderingsgrondslagen, gebaseerd op de<br />

Algemene wet bestuursrecht, de Wet op het notarisambt, de Gerechtsdeurwaarderswet, en de Wwft.<br />

De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. Het BFT is te classificeren als een Kleine Organisatie-zonder-winststreven op<br />

grond van afdeling C1 van de Richtlijnen voor de <strong>Jaarverslag</strong>geving. De jaarrekening is opgesteld in euro’s.<br />

Bij een verschil in grondslagen van waardering en resultaatbepaling tussen de verslaggevingregels opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW en de specifieke<br />

voorwaarden, prevaleren de specifieke voorwaarden.<br />

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva<br />

Algemeen<br />

De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag<br />

voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen de nominale waarde.<br />

Materiële vaste activa<br />

De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere<br />

waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast<br />

percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming.<br />

Vorderingen<br />

De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële<br />

waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in<br />

mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.<br />

40


Voorzieningen<br />

Voorzieningen worden gevormd tegen verplichtingen die op balansdatum als waarschijnlijk of als vaststaand worden beschouwd maar waarvan niet altijd<br />

bekend is welke omvang zij hebben of wanneer zij zullen ontstaan. De voorzieningen zijn opgenomen tegen nominale waarde.<br />

Grondslagen voor de resultaatbepaling<br />

Algemeen<br />

Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zijn op balansdatum zijn<br />

gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor<br />

het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.<br />

Specifieke waarderingsgrondslagen voor de bepaling van het resultaat<br />

Het BFT is aangesloten bij het bedrijfstak-pensioenfonds ABP.<br />

Het BFT heeft geen verplichting om aanvullende bijdragen te voldoen, anders dan hogere toekomstige premies indien sprake is van een tekort bij<br />

het bedrijfstak-pensioenfonds. Deze pensioenregeling wordt als toegezegde bijdrageregeling gekwalificeerd. Dit impliceert dat de bijdragen aan de<br />

pensioenregeling als last in de winst- en verliesrekening zijn opgenomen in de periode waarop zij betrekking hebben.<br />

Grondslagen kasstroomoverzicht<br />

Algemeen<br />

Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode.<br />

De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uitsluitend uit liquide middelen.<br />

41


Toelichting op de balans per 31 december <strong>2011</strong><br />

Vaste activa<br />

Materiële vaste activa<br />

Het verloop en de samenstelling van de materiële vaste activa is als volgt:<br />

Stand 1 januari <strong>2011</strong><br />

Aanschafwaarde<br />

Cumulatieve afschrijvingen<br />

Boekwaarde<br />

Mutaties in <strong>2011</strong><br />

Investeringen<br />

Afschrijvingen<br />

Desinvesteringen <strong>2011</strong><br />

Aanschafwaarde<br />

Cumulatieve afschrijving<br />

Stand 31 december <strong>2011</strong><br />

Aanschafwaarde<br />

Cumulatieve afschrijvingen<br />

Boekwaarde<br />

Inventaris Automatisering Totaal<br />

87.591<br />

-65.147<br />

22.444<br />

4.413<br />

-7.995<br />

-3.582<br />

-47.650<br />

47.650<br />

-<br />

44.354<br />

-25.492<br />

18.862<br />

Inventaris bestaat uit kantoormeubilair en overige inrichting van het kantoorpand en aan medewerkers ter beschikking gestelde inrichting voor thuiswerken<br />

met een afschrijvingsduur van tien jaar. Automatisering bestaat uit computerapparatuur en software met een afschrijvingsduur van drie jaar.<br />

42<br />

309.532<br />

-205.009<br />

104.523<br />

17.638<br />

-70.837<br />

53.469<br />

-183.326<br />

183.326<br />

-<br />

143.844<br />

-92.520<br />

51.324<br />

397.123<br />

-270.156<br />

126.967<br />

22.051<br />

-78.832<br />

-56.781<br />

-230.976<br />

230.976<br />

-<br />

188.198<br />

-118.012<br />

70.186


Vlottende activa<br />

Ministerie van Veiligheid en Justitie<br />

Stand 1 januari<br />

Subsidiebeschikkingen boekjaar<br />

Ontvangsten in boekjaar<br />

Ontvangst vordering in verband met sociaal flankerend beleid<br />

Toename vordering in verband met sociaal flankerend beleid<br />

Stand per 31 december<br />

Overige vorderingen<br />

Nog te ontvangen bedragen<br />

Vooruitbetaalde bedragen<br />

Stand per 31 december<br />

De nog te ontvangen bedragen betreffen voornamelijk een vergoeding van betaalde advocaatkosten en een vordering van ziekengelduitkeringen. De<br />

vooruitbetaalde bedragen betreffen vooruitbetaalde kosten zoals vooruitbetaalde contributies en onderhoudsbijdragen voor software.<br />

Liquide middelen<br />

Rabobank, spaarrekening<br />

Rabobank, betaalrekening<br />

Kas<br />

Stand per 31 december<br />

De liquide middelen staan ter vrije beschikking van het BFT.<br />

43<br />

<strong>2011</strong><br />

36.000<br />

5.849.000<br />

-5.849.000<br />

- 36.000<br />

-<br />

<strong>2011</strong><br />

79.246<br />

38.179<br />

117.425<br />

<strong>2011</strong><br />

2.246.804<br />

323.142<br />

949<br />

2.570.895<br />

2010<br />

17.006<br />

5.113.000<br />

-5.113.000<br />

-17.006<br />

36.000<br />

36.000<br />

2010<br />

12.564<br />

42.433<br />

42.433<br />

2010<br />

242.964<br />

1.561.427<br />

841<br />

1.805.232


Eigen vermogen<br />

Egalisatiereserve<br />

Stand 1 januari<br />

Onttrekking (zie resultaatbestemming)<br />

Bestemming vanuit saldo baten en lasten<br />

Stand per 31 december<br />

Financieel<br />

Toezicht<br />

196.734<br />

55.966<br />

252.700<br />

Jaarlijks wordt ten hoogste vijf procent van de verleende subsidie toegevoegd aan de egalisatiereserve inclusief de over de egalisatie reserve genoten<br />

rente, waarbij het totaal van de opgebouwde egalisatiereserve niet meer dan tien procent van de voor dat jaar verleende deelsubsidie bedraagt. Hieraan<br />

wordt voldaan.<br />

44<br />

<strong>2011</strong><br />

Integriteit<br />

& Kwaliteit<br />

-<br />

-<br />

94.800<br />

94.800<br />

Wwft incl.<br />

Handhaving<br />

209.354<br />

28.046<br />

237.400<br />

Totaal<br />

406.088<br />

178.812<br />

584.900<br />

2010<br />

Totaal<br />

392.928<br />

13.160<br />

406.088


Reserve nieuwe taken<br />

Stand 1 januari<br />

Bestemming vanuit saldo baten en lasten<br />

Onttrekking<br />

Stand per 31 december<br />

De reserve nieuwe taken is gevormd ter dekking van de voorbereidingskosten die betrekking hebben op de invoering van de aangepaste Wet op het<br />

notarisambt en het daarbij aan het BFT toebedeelde integrale toezicht. Het BFT is al enige tijd bezig met de voorbereiding van de invoering van dit<br />

integrale toezicht.<br />

In 2010 is een deel van de personele voorbereidingskosten gedekt uit deze reserve. In <strong>2011</strong> is hier - gezien de totale omvang van hoeveelheid tijd die is<br />

besteed aan het interne project, de verwachte datum van invoering van de wet (in eerste instantie 1 januari 2012) en met name de nog te vervaardigen<br />

(en door het BFT zelf te financieren) aanpassingen in de automatiseringsomgeving - niet voor gekozen.<br />

In <strong>2011</strong> heeft het Ministerie van Veiligheid en Justitie aangegeven dat het saldo dat het BFT zou realiseren in de exploitatie (met name gerealiseerd door<br />

het niet invullen van opengevallen vacatures) geheel kon worden aangewend ter financiering van het nieuw in te voeren automatiseringssysteem. Dit<br />

systeem wordt in 2012 via Europese aanbesteding gegund.<br />

45<br />

<strong>2011</strong><br />

636.932<br />

513.872<br />

-<br />

1.150.804<br />

2010<br />

868.268<br />

-<br />

-231.336<br />

636.932


Voorzieningen<br />

Overige voorzieningen<br />

Stand per 1 januari<br />

Donaties<br />

Onttrekkingen<br />

Vrijval<br />

Stand per 31 december<br />

Wachtgelden<br />

30.000<br />

-<br />

-<br />

-30.000<br />

De voorziening wachtgelden is in <strong>2011</strong> vrijgevallen. De overige voorzieningen hebben een looptijd langer dan vijf jaar.<br />

-<br />

<strong>2011</strong><br />

Uitgestelde<br />

beloningen<br />

82.308<br />

9.266<br />

-<br />

-<br />

Voorziening uitgestelde beloningen<br />

De voorziening uitgestelde beloningen is gebaseerd op de in de toekomst uit te keren jubileumtoelages van medewerkers die ultimo boekjaar in dienst<br />

zijn. De berekening is gebaseerd op de te bereiken jubilea, rekening houdende met de geschatte kans om dit te bereiken.<br />

Voorziening PAS-regeling<br />

De voorziening PAS-regeling is gebaseerd op de maximale toekomstige werkgeversbijdrage aan medewerkers die op balansdatum gebruik maken van de<br />

regeling voor arbeidsduurverkorting met behoud van salaris. Het totaal aantal medewerkers dat per 31 december <strong>2011</strong> hiervan gebruik maakt is vijf. De<br />

verplichtingen in het kader van de PAS-regeling vloeien voort uit het Algemeen Rijksambtenarenreglement (ARAR).<br />

46<br />

91.574<br />

PAS-regeling<br />

295.193<br />

-<br />

-67.644<br />

-<br />

227.549<br />

Totaal<br />

407.501<br />

9.266<br />

-67.644<br />

-30.000<br />

319.123<br />

2010<br />

Totaal<br />

417.326<br />

107.341<br />

-81.166<br />

-36.000<br />

407.501


Vlottende passiva<br />

Belastingen en premies sociale verzekering<br />

Loonbelasting en premies sociale verzekering boekjaar<br />

Loonbelasting en premies sociale verzekering voorgaande boekjaren<br />

Stand per 31 december<br />

Overige schulden<br />

Crediteuren<br />

Reservering vakantiedagen<br />

Reservering vakantiegeld<br />

Pensioenpremies<br />

Accountantskosten<br />

Kosten jaarverslag<br />

Vooruit ontvangen bedragen<br />

Overige overlopende passiva<br />

Stand per 31 december<br />

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen<br />

Huurverplichtingen<br />

Het jaarlijks bedrag van met derden aangegane huurverplichtingen van het pand, waarin het BFT is gehuisvest, bedraagt € 295.000 (prijspeil 2008). Het<br />

contract met de verhuurder is verlengd, waardoor de huurverplichtingen lopen tot en met 31 maart 2015.<br />

47<br />

<strong>2011</strong><br />

111.131<br />

-<br />

111.131<br />

<strong>2011</strong><br />

27.824<br />

84.939<br />

139.485<br />

21.415<br />

15.000<br />

10.000<br />

71.600<br />

222.285<br />

592.548<br />

2010<br />

-1.403<br />

1.695<br />

292<br />

2010<br />

89.735<br />

90.003<br />

145.190<br />

10.586<br />

16.750<br />

10.000<br />

92.250<br />

117.869<br />

572.383


Toelichting op de winst- en verliesrekening <strong>2011</strong><br />

BATEN<br />

Subsidies<br />

Subsidie <strong>2011</strong><br />

Bijdrage automatisering <strong>2011</strong><br />

Totaal<br />

Op basis van het ingediende jaarplan <strong>2011</strong> is door het Ministerie van Veiligheid en Justitie op 15 maart <strong>2011</strong> de subsidie voor <strong>2011</strong> verleend voor een<br />

bedrag van € 5.849.000 (kenmerk 5688658/11). De laatste definitieve subsidievaststelling heeft op 16 mei <strong>2011</strong> plaatsgevonden met betrekking tot de<br />

verleende subsidie over 2009 en 2010.<br />

Onderzoek ondernemingsplannen<br />

Totaal opbrengst ondernemingsplannen<br />

48<br />

<strong>2011</strong><br />

5.849.000<br />

100.000<br />

5.949.000<br />

Begroting <strong>2011</strong><br />

5.726.000<br />

-<br />

5.726.000<br />

2010<br />

5.113.000<br />

-<br />

Naast zijn toezichtstaak is bepaald dat het BFT een andere taak verricht, namelijk het voorzien in het secretariaat van de Commissie van Deskundigen.<br />

Tevens verschaft het BFT aan de Commissie van Deskundigen voor het notariaat en de gerechtsdeurwaarders inlichtingen in verband met het onderzoek<br />

van ondernemingsplannen. De opbrengsten zijn hoger dan begroot; de economische crisis heeft uiteindelijk niet voor de verwachte daling van het aantal<br />

ingediende ondernemingsplannen gezorgd.<br />

<strong>2011</strong><br />

216.800<br />

Begroting <strong>2011</strong><br />

160.000<br />

-<br />

010<br />

151.800


Overige opbrengsten<br />

Totaal overige opbrengsten<br />

lasten<br />

Salarissen en sociale lasten<br />

Salarissen<br />

Sociale lasten<br />

Pensioenlasten<br />

Totaal<br />

In de post salarissen is tevens begrepen een totale directiebeloning van € 219.358.<br />

Ten opzichte van de begroting <strong>2011</strong> zijn de totale personeelskosten achttien procent lager uitgevallen. Dit verschil is met name te verklaren door het niet<br />

invullen van vacatures. In vergelijking met 2010 zijn de totale personeelskosten gedaald.<br />

49<br />

<strong>2011</strong><br />

410<br />

<strong>2011</strong><br />

3.031.148<br />

226.228<br />

458.268<br />

3.715.644<br />

Begroting <strong>2011</strong><br />

Begroting <strong>2011</strong><br />

3.698.265<br />

316.800<br />

554.600<br />

-<br />

4.569.665<br />

2010<br />

10.000<br />

2010<br />

3.093.633<br />

210.567<br />

467.505<br />

3.771.705


Het gemiddeld aantal personeelsleden over <strong>2011</strong> bedroeg 38,09 fte (over 2010: 41,42 fte). Hiervan is 10,19 fte vrouw en 27,90 fte man. Ultimo <strong>2011</strong><br />

waren er 41 medewerkers in dienst (ultimo 2010: 46 medewerkers).<br />

Gemiddelde bezetting naar sector (in fte)<br />

Staf<br />

Integriteit & Kwaliteit<br />

Financieel Toezicht<br />

Wwft<br />

Handhaving<br />

Totaal<br />

Afschrijvingen<br />

Inventaris<br />

Automatisering<br />

Boekresultaat desinvesteringen<br />

Totaal<br />

De afschrijvingskosten van automatisering zijn lager dan vorig jaar, daar er minder geïnvesteerd is.<br />

Bestuurskosten<br />

Beloning<br />

Reiskosten<br />

Overige kosten<br />

Totaal<br />

50<br />

<strong>2011</strong><br />

5,8<br />

4,6<br />

14,0<br />

12,0<br />

1,7<br />

38,1<br />

<strong>2011</strong><br />

7.995<br />

70.837<br />

78.832<br />

-<br />

78.832<br />

<strong>2011</strong><br />

42.650<br />

4.545<br />

10.199<br />

57.394<br />

Begroting <strong>2011</strong><br />

6,4<br />

6,4<br />

15,9<br />

12,9<br />

1,7<br />

43,3<br />

Begroting <strong>2011</strong><br />

8.000<br />

46.500<br />

54.500<br />

-<br />

54.500<br />

Begroting <strong>2011</strong><br />

65.000<br />

6.100<br />

3.000<br />

74.100<br />

2010<br />

6,7<br />

5,3<br />

14,9<br />

12,9<br />

1,7<br />

41,5<br />

2010<br />

8.750<br />

88.350<br />

97.109<br />

-<br />

97.109<br />

2010<br />

50.303<br />

5.094<br />

2.247<br />

57.644


Overige personeelskosten<br />

Reis- en onkosten<br />

Werving en selectie<br />

Opleidingen / Cursussen / Symposium<br />

Beveiliging werkplekken / telewerken<br />

Inhuur extern deskundigen<br />

Overige<br />

Totaal<br />

De overige personeelskosten zijn lager dan begroot. De voornaamste afwijking ten opzichte van de begroting betreft de post telewerken. De vergoeding is<br />

in de loop van <strong>2011</strong> gehalveerd, conform de ARAR. Daarnaast zijn er in <strong>2011</strong> minder externen ingehuurd. De invulling van vacatures wordt intern begeleid<br />

in plaats van door een externe organisatie.<br />

Huisvestingskosten<br />

Huur<br />

Servicekosten<br />

Schoonmaak<br />

Overige<br />

Totaal<br />

51<br />

<strong>2011</strong><br />

273.107<br />

1.121<br />

39.846<br />

22.582<br />

35.135<br />

35.864<br />

407.655<br />

<strong>2011</strong><br />

309.886<br />

86.510<br />

18.802<br />

26.495<br />

441.693<br />

Begroting <strong>2011</strong><br />

301.200<br />

22.900<br />

54.100<br />

61.600<br />

66.000<br />

57.100<br />

562.900<br />

Begroting <strong>2011</strong><br />

320.600<br />

66.500<br />

25.400<br />

38.400<br />

450.900<br />

2010<br />

271.501<br />

120<br />

41.436<br />

49.757<br />

45.861<br />

34.930<br />

443.605<br />

2010<br />

305.322<br />

68.042<br />

23.676<br />

18.168<br />

415.208


Huisvestingskosten<br />

Kosten automatisering<br />

Internet<br />

Subtotaal automatisering<br />

Advieskosten<br />

Advieskosten met betrekking tot automatisering<br />

Recherche kosten<br />

Accountantskosten<br />

Commissie van Deskundigen<br />

Kosten inning dwangsommen<br />

Subtotaal accountants- en advieskosten<br />

Verzekeringen<br />

Kantoorbehoeften<br />

Telefoon<br />

Vakliteratuur<br />

Contributies<br />

Publiciteit en voorlichting<br />

Porti<br />

Drukwerk en papier<br />

Salarisadministratie<br />

Kopieerkosten<br />

Bankkosten<br />

Kosten inzake nieuwe taken<br />

Kosten inzake bezwaaradviescommissie BFT<br />

Overige kosten<br />

Subtotaal kantoorkosten<br />

Totaal bureaukosten<br />

52<br />

Realisatie <strong>2011</strong><br />

148.148<br />

8.108<br />

156.256<br />

30.957<br />

116.002<br />

67.678<br />

20.801<br />

3.195<br />

2.544<br />

241.177<br />

167.610<br />

8.618<br />

55.044<br />

42.702<br />

6.270<br />

57.147<br />

19.358<br />

3.513<br />

11.343<br />

8.088<br />

915<br />

-<br />

400<br />

648<br />

381.656<br />

779.089<br />

Begroting <strong>2011</strong><br />

205.000<br />

11. 000<br />

216. 000<br />

60.000<br />

-<br />

37.000<br />

37.500<br />

22.400<br />

22.400<br />

159.400<br />

174.100<br />

7.000<br />

46.000<br />

27.800<br />

13.600<br />

33.800<br />

27.000<br />

7.500<br />

12.000<br />

6.400<br />

900<br />

-<br />

-<br />

500<br />

356.600<br />

732.000<br />

Realisatie 2010<br />

196.815<br />

10.747<br />

207.562<br />

6.006<br />

-<br />

63.366<br />

22.573<br />

11.309<br />

2.631<br />

105.885<br />

166.092<br />

8.101<br />

41.655<br />

23.898<br />

10.265<br />

62.438<br />

23.325<br />

1.809<br />

11.926<br />

7.315<br />

901<br />

40.373<br />

-<br />

-<br />

398.098<br />

711.545<br />

Analyse van de bureaukosten ten opzichte van begroting en vorig jaar<br />

De totale bureaukosten zijn hoger uitgevallen dan de begroting, dit is met name te verklaren door de advieskosten ten behoeve van een nieuw automatiseringssysteem;<br />

een vergoeding van het ministerie van Veiligheid en Justitie is verantwoord onder de opbrengsten. Verder hebben een aantal posten<br />

zoals telefoonkosten en vakliteratuur alsmede publiciteit en voorlichting de begroting overschreden. Daarentegen zijn er een aantal posten die fors lager<br />

zijn uitgevallen zoals advieskosten en porti. De publiciteit en voorlichtingskosten zijn 69% hoger uitgevallen dan begroot, dit is met name te verklaren door<br />

inhuur van een externe publiciteitsadviseur. De totale bureaukosten zijn gestegen ten opzichte van 2010.


Diversen<br />

Jubileumkosten BFT 75 jaar<br />

Diverse lasten<br />

Totaal<br />

De post diverse lasten op de begroting bestaat uit te maken kosten voor het ontwikkelen van een geautomatiseerd systeem ten behoeve van de nieuwe<br />

toezichtstaak kwaliteit/integriteit notariaat en de daarbij behorende scholingskosten.<br />

Utrecht, 15 maart 2012<br />

Bestuur<br />

Mr. A. Hammerstein Mr. P. Kole Prof. J.C.A. Gortemaker RA<br />

Voorzitter Plaatsvervangend voorzitter Bestuurslid<br />

53<br />

<strong>2011</strong><br />

-<br />

Begroting <strong>2011</strong><br />

400.000<br />

400.000<br />

2010<br />

-<br />

-<br />

-


Resultaatbestemming<br />

De directie van het BFT stelt voor om het resultaat over <strong>2011</strong> als volgt te verdelen:<br />

Resultaat <strong>2011</strong> € 692.684<br />

Ten gunste van egalisatiereserve € 178.812<br />

Ten gunste van de reserve nieuwe taken € 513.872<br />

Resultaat na bepaling bestemming € -<br />

De resultaatbestemming is conform bovenstaande verdeling in de balans per 31 december <strong>2011</strong> verwerkt.<br />

54


Controleverklaring van de onafhankelijke accountant<br />

Aan het bestuur van Bureau Financieel Toezicht te Utrecht<br />

Verklaring betreffende de jaarrekening<br />

Wij hebben de in het jaarverslag op pagina 36 tot en met pagina 52 opgenomen jaarrekening <strong>2011</strong> van Bureau Financieel Toezicht te Utrecht<br />

gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december <strong>2011</strong> en de winst-en-verliesrekening over <strong>2011</strong> met de toelichting,<br />

waarin opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.<br />

Verantwoordelijkheid van het bestuur<br />

Het bestuur van Bureau Financieel Toezicht is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat<br />

getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven,<br />

alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek<br />

(BW) en de Aanwijzing controleprotocol subsidiëring Bureau Financieel Toezicht Deel I en II. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een<br />

zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel<br />

belang als gevolg van fraude of fouten.<br />

Verantwoordelijkheid van de accountant<br />

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in<br />

overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende<br />

ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de<br />

jaarrekening geen afwijking van materieel belang bevat.<br />

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de<br />

jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het<br />

inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.<br />

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de<br />

jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden.<br />

Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing<br />

van Bureau Financieel Toezicht. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële<br />

verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van Bureau Financieel Toezicht gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van<br />

het algehele beeld van de jaarrekening.<br />

55


Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te<br />

bieden.<br />

Oordeel betreffende de jaarrekening<br />

Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Bureau Financieel Toezicht<br />

per 31 december <strong>2011</strong> en van het resultaat over <strong>2011</strong> in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW en de Aanwijzing controleprotocol<br />

subsidiëring Bureau Financieel Toezicht Deel I en II.<br />

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen<br />

Ingevolge de aan ons verstrekte opdracht tot controle van de jaarrekening <strong>2011</strong> vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken<br />

naar aanleiding van het onderzoek of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd.<br />

Utrecht, 15 maart 2012<br />

Deloitte Accountants B.V.<br />

Was getekend: K. Bruggeman RA<br />

56


Bureau Financieel Toezicht<br />

Euclideslaan 201<br />

3584 BS Utrecht<br />

T 030 - 251 69 84<br />

Ontwerp<br />

57<br />

201 201 201 BFT BFT BFT 11 1<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT 201 201 201<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT 201 201 201<br />

FT FT FT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> TT T<br />

<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong>BFT<strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BTF BTF BTF <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

1 1 1<br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BTF BTF BTF <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

1 1 1<br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT<br />

BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT<br />

<strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT BFT BFT BFT BFT BFT <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> <strong>2011</strong> BFT<strong>2011</strong>BFT<br />

BFT<strong>2011</strong>BFT<br />

BFT<strong>2011</strong>BFT

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!