Kus- & sterfpleKKen in filmstad parijs

Kus- & sterfpleKKen in filmstad parijs
‘Camera roll and… aCtion!’
parijs is een filmstad. elke dag wordt er aan
gemiddeld tien films gewerkt. elke week zijn
er vijfhonderd films te zien. de vrouw van de
president speelt mee in de nieuwste Woody
allen. de cinema is overal. Voor je het weet
ben je zelf figurant.
‘and… Cut!’
Scenario & camera: Marjolein van Rotterdam
12 | | 13

14 |
filmstad Parijs
Foto deze pagina:
Interieur van bioscoop
Le Champo.
Foto’s pagina 15:
> De immer vrolijke
ober van Brasserie
l’Île St.-Louis.
> De groentewinkel van
monsieur Collignon in de
Rue des Trois Frères is
ook te zien in Le fabuleux
destin d’Amélie Poulain.
> Opgetogen fans bij
de verschijning van
Madonna.
> De Champs d’Élysées,
filmlocatie van o.m.
A bout du souffle.
In Saint Germain gebeurt iets.
Mensen rennen. Dringen in de Rue
des Saints-Pères. Sommigen vloeken,
anderen hebben een verliefde blik
in hun ogen, alsof ze net hebben gehoord
dat hun amant met een verlovingsring op
een terras zit te wachten. ‘Wat is er aan de
hand?’, vraag ik aan een mevrouw die als enige
ongeïnteresseerd uit haar ogen kijkt. ‘Madonna’,
zegt ze, knikkend naar de drukte verderop in de
straat. ‘Ze schijnen daar te gaan filmen.’
Saint Germain
‘Wat is dat,
echt walgelijk?’
Toeval bestaat niet. We lopen in deze buurt omdat
het een filmbuurt is. Een van de vele, zeggen we
er meteen maar bij, want in Parijs wordt overál gefilmd.
In deze buurt alleen nogal veel. Vaak Franse
films met een artistieke inslag: Saint Germain is
een buurt van filosofen en kunstenaars. A bout de
souffle, dé beatfilm uit de jaren zestig van regisseur
Jean Luc Godard, met Jean Paul Belmondo en Jean
Seberg in de hoofdrollen, is hier opgenomen. Met
een beetje geluk kun je die film hier nog gewoon
zien, in Parijs draaien veel meer oude films dan bij
ons. Midden op de dag, bij stralend weer, zien we
‘m dus, samen met dertig(!) andere liefhebbers.
Met de jazzmuziek nog tussen de oren liepen we na
de film over Quai St. Michel, de plek van het Hôtel
de Suède uit de film, en zochten de cafés van de
film. En nu zijn we onderweg naar Rue Campagne
Première, waar de slotscène van A bout de souffle is
opgenomen. Michel Poiccard (Belmondo) vervloekt
Parijse filmfeiten
Parijs heeft 83 bioscopen die samen 376
schermen hebben waarop wekelijks 450 à 500
films zijn te zien. De cinémas trekken jaarlijks
ruim 27 miljoen bezoekers. Per jaar zijn er
meer dan 800 filmopnamen in de stad.
Op ruim 4000 locaties in Parijs is gefilmd.
er zijn Amerikaanse vriendin (Seberg) omdat zij hem
heeft verraden. Ze is vraiment dégueulasse, echt
walgelijk, roept hij stervend. Waarop zij zegt:
Qu’est-ce que c’est, dégueulasse? Wat is dat, echt
walgelijk? Maar de sterfscène moet wachten.
Er beweegt iets. Een personeelslid van het hotel
komt naar buiten. Een klein vrouwtje schiet er
achteraan naar de gereedstaande taxi. ‘Ma-don-ná!’,
scandeert het uitbundige publiek. ‘Ma-don-ná!’
Ze is het!
Madonna stapt niet meer uit te taxi. Gefilmd wordt
er ook niet. Maar we hebben haar gezien. Geheel
van ons à propos dwalen we verder door de wijk,
over Boulevard Saint Germain en door de daaromheen
liggende straatjes. In één ervan stuiten we op
een zwembad, het Piscine Pontoise, waarvan we
hebben gehoord dat dit het zwembad is uit de
romantische film Le fabuleux destin d’Amélie
Poulain. ‘Maar dát zwembad is dit niet!’, vertelt de
badmeester. ‘Wél is hier Kieslowski’s Trois couleurs:
Bleu gedraaid.’ Rondkijken is eigenlijk ook niet de
bedoeling.
‘Er zwemmen hier ook VIP’s.’ Maar vooruit, omdat
we uit Nederland komen, mag het. Het zwembad is
ongelooflijk. Badhokjes op de verdiepingen, en een
prachtig glazen dak. Een echt filmzwembad waar
niettemin serieus baantjes getrokken worden,
behalve door één man die zich verstopt heeft in een

Foto’s v.l.n.r.:
> De Eiffeltoren speelt in
talloze films, zoals in
A View to a Kill met
James Bond en Rush
Hour 3 met Jackie Chan.
> Grasduinen op de
Marché d’Alligre, een fijne
plek voor hét Parijsgevoel.
> Loge in Palais Garnier,
a place to kiss or kill,
vlak voordat het doek
opgaat.
hoekje. Eén shot van zo’n man in een film en je
weet genoeg.
We danken de badmeester en gaan ervandoor.
Naar Rue Danton, waar in bioscoop Danton
Inception draait, een nieuwe film. De Parijzenaars
– en wij – staan ervoor in de rij.
de eiffeltoren & andere iconen
‘Voulez-vous
coucher avec moi?’
Ook al is het een sciencefictionfilm en is het
mooiste Parijs in de film een special effect, Parijs is
herkenbaar in Inception. Onder andere dankzij de
Eiffeltoren. De IJzeren Dame is een icoon. In bijna
elke film die in Parijs speelt, komt hij voor. In Rush
Hour 3 flitst hij meteen in het openingsshot voorbij,
samen met de Arc de Triomphe, nóg zo’n Parijs’
icoon. De filmmaker hoeft niets meer uit te leggen.
Voor wie net even een duik in de popcorn neemt,
laat hij Jackie Chan en Chris Tucker er bovendien
nog keihard Voulez-vous coucher avec moi ce soir?
doorheen zingen.
We fietsen erheen. Er is geen filmploeg bezig, maar
toch ziet de Eiffeltoren eruit als in de film: indrukwekkender
dan je dacht toen je nog thuis was. Dan
rijden we naar de highlights van chic Parijs, waar
ook veelvuldig gefilmd is. Eerst naar de Champs
Élysées. Patricia uit A bout de souffle verkoopt er
de New York Herald Tribune en om de hoek, op
Avenue Montaigne, staat ze voor de etalage van
Dior. De winkel is er nog, en de etalage is nog
steeds het bekijken waard. Er zweven dames op
wolken van witte ballen. Verderop komen we een
Prada-shop tegen. In The devil wears Prada rent
Anne Hathaway als de tegenspeelster van Meryl
Streep dus niet voor niets door deze straat.
Notre Dame, Palais Garnier, Panthéon, het Louvre,
de Jardin du Palais Royal, Place de la Concorde,
de Pont des Arts en Pont Neuf, de Conciergerie, de
Tuilerieën, de Sacré-Cœur, en vele, vele andere
Parijse highlights zijn geliefde ‘places to kiss or kill’.
We gaan ze allemaal af. Dit is dus het beeld dat
filmkijkers hebben van Parijs. Zoals Woody Allen
het zegt in een interview over Midnight in Paris,
zijn nieuwste film, die deze maand in Nederland in
première gaat: ‘Mijn Parijs is een soort film-Parijs.
Ik kende de stad, net als alle Amerikanen, al ver
voor ik er ooit kwam, door de cinema.’
Het Gewone ParijS
‘Oui, oui, ik heb haar
nog gekend!’
Ze werken dus, die highlights. Toch komt ook
‘het gewone Parijs’ voor in de film. En terecht. Kijk
maar naar Gainsbourg, vie héroïque, over het leven
van dichter/zanger/componist en acteur Serge
Je-’t-aime-Moi-non-plus Gainsbourg. Terwijl wij in
Parijs zijn is de film nog gewoon in de bioscoop te
zien. Ook al herken je de straten niet meteen, het
Parijs-gevoel is er altijd.
Nóg gewonere straten liggen in de wijken Bastille
en Belleville. En raad eens: ook die doen het goed
in de film. La vie devant soi, met Simone Signoret
en Jules et Jim, van François Truffaut met Jeanne
Moreau, en Le Casque d’Or, het ware verhaal over
rivaliserende Belleville-bendes, zijn hier gefilmd.
In Belleville liggen ook de keitjes van de moeizame
jeugd van Edith Piaf, en vind je het piepkleine, twee
kamers tellende Musée Edith Piaf. Het Belleville
van vroeger, zo mooi en triest aanwezig in de
biografische film La vie en rose is trouwens opgenomen
in Montmartre, in Rue Androuet. Daar gaan we
ook heen, maar eerst naar Belleville.
Op het afgesproken tijdstip bellen we op het geheime
adres van Musée Edith Piaf aan (‘Nooit, nooit dit
adres doorgeven!’). Boven wacht Bernard Marchois.
‘Oui, oui, ik heb haar nog gekend’, zegt hij, terwijl
hij voorzichtig Piafs antieke grammofoon streelt.
‘En daar ben ik nog elke dag gelukkig om. Weet u
dat Piaf 1,47 meter was en schoenmaat 34 had?
filmstad Parijs
nu op
www.reizen.nl
25 fragmenten
uit 25 films die
zich in Parijs
afspelen.
16 | | 17

Maar ze was een zeer grote artiest’, zegt
Marchois. ‘De schilderijen van haar, die door
beroemde kunstenaars zijn gemaakt, kreeg ze
allemaal cadeau.’ In het propvolle museumpje
waar ook nog zesduizend foto’s en alle opnamen
zijn ondergebracht, bedekken ze alle muren. ‘Edith
wás de chanson. De herinnering aan haar levend
houden, is mijn hoogste doel.’
Door de straten van Ediths jeugd – nu een arty wijk
met een bruisend China Town – dwalen we tot we
voor haar geboortehuis staan. Volgens de legende is
Edith er op de stoep geboren. Een gedenksteen
aan de gevel herinnert eraan. ‘Op de trappen van
dit huis werd onder erbarmelijke omstandigheden
op 19 december 1915 Edith Piaf geboren, wier stem
later de wereld op zijn kop zou zetten.’
We dalen af naar een andere multicultiwijk, Bastille.
Het Pause Café op Rue Charonne vinden we al leuk
zonder dat we weten dat dit dé plek is in Chacun
cherche son chat, van Cedric Klapisch. Een fijn
terras, lekker eten, en goeie koffie – ook al is die er
anderhalf keer zo duur als in het oude buurtcafé,
zoals madame Renée (Renée Le Calm) in de film
fijntjes laat weten.
montmartre & canal St. martin
‘En atmosfeer, dat ben jij!’
Er zijn films die iedereen die van Parijs houdt gezien
moet hebben. Zoals Le fabuleux destin d’Amélie
Poulain. Thuisfront: Montmartre. Dankzij Amélie
schoot het buurtje rond Rue Lepic als een komeet
18 |
filmstad Parijs
In Casablanca wordt Humphry Bogart verliefd
in Parijs. Maar in een andere film monkelt
Bogey: ‘Paris is for lovers, maybe that’s why I
only stayed for 35 minutes.’ Weet u welke film?
Ga dan naar www.reizen.nl en maak kans op
een ANWB Cadeaucard. Voor info over de prijs,
zie www.anwb.nl/cadeaucard
Het dak waarop gezocht wordt naar de verloren poes in
Chacun cherche son chat.
Filmansichtkaarten in Montmartre.
Terras op rue de Charonne, het buurtje van Chacun cherche
son chat.
De etalage van Dior, waar Patricia in A bout de souffle ook naar kijkt.
Het zwembad van Kieslowski’s Trois couleurs: Bleu.
A la mère de famille, met haar 250 jaar de oudste confiserie van Parijs, in Rue du Faubourg, Montmartre.

V.O. = zOnder nasynChrOnisatie
Buitenlanders denken vaak dat films in Frankrijk
altijd worden nagesynchroniseerd. Niet
waar! Als het programma V.O. (version originale)
vermeldt, betekent dit dat de film in de originele
taal getoond wordt, met Franse ondertitels.Voorstellingen
zijn in het Frans séances.
Zalen salles. Écran is zowel filmdoek als (soms)
bioscoop. Dans les salles! en A l’affiche! wil
allebei zeggen: Nu in de bioscoop!
omhoog. Café des 2 Moulins op nummer 15 veranderde
van een kalm buurtcafé in een hippe, drukke plek.
Uit dankbaarheid hangt er een affiche van de film,
staat er een tuinkabouter – misschien wel dezelfde als
in de film – en heet de Crème brulée nu Crème Amélie.
Andere mooie Amélie-plekken: Piscine des Amiraux
(wél het zwembad van Amélies vader), de trappen
voor de Sacré-Cœur, Rue des Trois-Frères en het
metrostation Lamarck-Caulaincourt. Voor nog meer
moois in-het-voetspoor-van lopen we naar Gare de
l’Est, de plek waar Amélie voor het eerst haar held
tegen het lijf loopt, én de plek van de pasfotoautomaat
waar Nino weggegooide foto’s uit de prullenbak vist.
Dichtbij is nu het Canal St.-Martin. Hier laat Amélie
vanaf een sluisje keitjes over het water scheren.
Het kanaal komt in veel, inmiddels klassieke, films
voor. De beroemdste is waarschijnlijk Hôtel du Nord,
een jaren ’30 zwartwitfilm. Het hotel staat er nog, maar
is nu een restaurant. De film zelf is gedraaid in een
studio, waar men ook een stuk kanaal nabouwde.
Daar, onder de brug vlakbij het hotel werd de
beroemdste quote uit de Franse filmgeschiedenis
de wereld in geholpen: ‘Atmosphère... Atmosphère...
Est-ce que j’ai une gueule d’atmosphère?’ Atmosfeer,
atmosfeer? Is mijn kop gemaakt van atmosfeer?
De vrouw die de uitspraak doet is prostituee Arletty,
de man tegen wie hij gericht is de pooier die haar
zojuist heeft verteld dat hij toe is aan verandering van
atmosfeer, afsluitend met: ‘En atmosfeer, dat ben jij!’
Tegenover het kanaal zit nu Café l’Atmosphère.
oP de oever van de Seine
‘What about us?’
De laatste dag is voor een tochtje langs wereld-
erfgoed: de Seine-oever. Een plek voor ratten –
Ratatouille – maar ook dé plek voor romantiek.
Loop langs het water van de Quai Saint Bernard
naar de Quai de la Tournelle, en ga dan even zitten
en laat alles rustig inwerken. Hier, precies hier,
beleven Matt Damon en Franka Potente in The
Bourne Identity hun eerste Parijse nacht samen,
in een geparkeerde auto op de Seinekade.
Iets verderop, op de Quai de Montebello krijgt
Jane Birkin de eerste kus van Serge Gainsbourg
– Oh Serge! – het geweldige uitzicht op de Notre
Dame veronachtzamend. Womanizer Gene Kelly,
Een Amerikaan in Parijs, verleidt ook al hier zijn
liefje. En Audrey Hepburn en Cary Grant (‘Who put
thát there?’, wijzend op de Notre Dame) bespreken
hier in Charade wie de moordenaar is, en denken
dan nog even aan Gene. Op de bâteau mouche, de
rondvaartboot over dezelfde Seine, zoenen ze elkaar
voor het eerst, terwijl langs de kade steeds dezelfde
gebouwen voorbijschuiven.
Natuurlijk en vanzelfsprekend in het donker laat
ook Woody Allen hier zijn geliefden wandelen. En
wedden dat Humphrey Bogart en Ingrid Bergman
aan dit stukje Parijs dachten toen zij in Casablanca
op het vliegveld gedwongen afscheid van elkaar
namen, en Bogey op Ingrids ‘What about us?’ als
antwoord gaf: ‘We will always have Paris.’ •
THE END
filmstad Parijs
Door met uw smart-
phone bovenstaande
QR-code te scannen, ziet
u Amélie Poulain in Gare
de l’Est en op een sluisje
in het Canal St.-Martin.
Foto’s pagina 20:
> Ober in Le Procope, een
veelgefilmd restaurant
in de rue de l’Ancienne
Comédie.
> De naam van Café
l’Atmosphère verwijst
naar een scène uit de film
Hôtel du Nord.
> Affiche voor dezelfde
film.
> Audrey Hepburn in
zowel Parijs als Charade.
| 21