Musis april 2009 nr. 4 - Gemeente Schiedam

weinig geld. Het werd een eerbetoon
aan de Rotterdamse hiphoppers van
het eerste uur en het was de eerste film
over hiphop in Nederland überhaupt.
Sindsdien wordt Redman beschouwd
als de godfather van de Rotterdamse
hiphop. Niet alleen door de film, maar
ook als organisator van feesten, het
maken van muziek, het rappen en het
uitgeven van platen, daarmee zit hij
midden in de scene.
Maar net als Wiegman is ook
Redman van vele markten thuis. Hij is
geluidskunstenaar en met zijn muziek
treedt hij op in Moskou, Tel Aviv, New
York en Barcelona. Hij speelt niet zozeer
een muziekinstrument, maar maakt
vooral muziek door fragmenten te
samplen. Zo heeft hij met zijn Drum-
’n-bassproject ‘Deformer’, onlangs
een nummer opgenomen met de
Amerikaanse Rapiconen Public Enemy.
Hij is dus filmer, maar ook regisseerde
hij het programma Villa Achterbuurt
van de VPRO, waarin kinderen met
eenvoudige middelen leuke dingen
kunnen maken en doen. De filmwereld
sprak hem als kind al tot de verbeelding.
Op zijn elfde wilde hij al special effectmaker
worden. In Nederland is daar
geen opleiding voor, maar bij zijn vader
in het atelier waren zoveel materialen
en gereedschap voor handen dat hij
zelf leerde om nepwonden te maken.
Later werkte hij jarenlang bij het special
effects-bedrijf Atelier Sjoerd Didden
en droeg bij aan een groot aantal
producties, zoals Jezus is een Palestijn,
The Delivery en Who am I.
Mike Redman
Foto: Maud van Velthoven
Redman maakt een
rondgang door het
atelier en filmt zijn vader
schetsend in een stoel,
maar ook lopend langs
de kade, turend in de
verte aan de Maasoever.
We zien een man in
gedachten, tegelijkertijd
met het komen en gaan
van het water, het getij.
Een onrustige meeuw,
maar ook een elegante
zelfbeheerste zwaan, als
ware het verschillende
hoedanigheden van de
kunstenaar.
Hij nam maskers af van beroemde
acteurs als Jackie Chan en Halina
Reijn om ze te voorzien van een
gewond gezicht. Redman maakte ook
ontwerpen zoals de driedimensionale
poppetjes Whizzy en Whoppy voor een
animatiefilm en levensechte beelden
voor het Maritiem Museum in Rotterdam
en het Openluchtmuseum in Arnhem.
De nazaten van de snoepfabrikant Cor
Jamin hebben het artistieke van de
andere kant gekregen. De grootvader
van Diet, Gerard Wiegman was de eerste
schilder in de familie en ook vader
Theo (Doop) was schilder. Diet groeide
op in een groot en niet zo bemiddeld
kunstenaarsgezin, waar zelfredzaamheid
en gastvrijheid het motto was. Diet
leerde dat je niet op mensen neer moet
kijken, maar ook niet tegen ze op te
kijken, hij genoot een grote vrijheid en
alles kon, als je er een ander maar geen
last mee bezorgde. Deze waarden gaf
Diet ook aan Mike mee en dat maakt
Contradicts The Logic 1979
Foto: Harr
dat beiden zijn opgegroeid tot vrije,
maar wel sociaal bewogen kunstenaars.
Het gaat gepaard met een tomeloze
energie en daarmee weten we zeker dat
Anagram niet het einde vormt van Diet
Wiegmans carrière, die dit jaar 65 werd,
maar, zoals hij het zelf ook ziet, weer
een nieuw beginpunt. En ook zal dit niet
Mike Redmans laatste film zijn, sterker
nog, hij is al weer bezig met een nieuwe.
Musis 20 21 Musis
Sober en doelmatig, Blik op de
toekomst, oog voor het verleden.
Jeroen ter Brugge
Twee ogen blijven je aankijken. Waar in het nog niet eens zo verre verleden verdachten
en veroordeelden een balkje over de ogen kregen, zijn hier juist twee helblauwe kijkers
te zien, terwijl het meeste van het gezicht is weggelaten. Twee ogen die je daarmee
nieuwsgierig maken.
Als er één verschil tussen de recente beleidsnota’s archeologie van de beide Maassteden
is, dan wel de boodschap van deze. Daar waar de Vlaardingse ‘Krabbeplasman’ uit de
bronstijd je indringend aankijkend uitnodigt kennis te nemen van de vruchten van het
haringstedelijk bodemarchief, biedt de Schiedamse nota een voor de leek weinigzeggend
blootgelegd fundament. Maar is het Schiedamse beleid daarmee van mindere kwaliteit?
Regelmatig bericht Musis over de
resultaten van het archeologisch
onderzoek in zowel Vlaardingen als
Schiedam. De cijferaars zullen hebben
opgemerkt dat het aandeel Vlaardingen
daarbij steevast groter is dan het
Schiedamse. Of dat een afspiegeling
is van de archeologische potentie van
de beide gemeenten is maar zeer de
vraag. Natuurlijk heeft Vlaardingen zijn
‘Vlaardingen Cultuur’, de aanduiding
voor een archeologische periode in de
Nederlandse archeologie vernoemd
naar de type-site Vlaardingen, maar
evenzogoed had er een ‘Schiedam
Cultuur’ geweest. Bijvoorbeeld als er
begin jaren vijftig, tijdens het graven
van een bouwput voor een nieuw dok
van Wilton-Fijenoord, gelegenheid
was geweest de spaarzame maar zeer
bijzondere vondsten zorgvuldig op
te graven. Het aardewerk dat werd
verzameld, is ouder dan het later
ontdekte Vlaardingse materiaal en had
bij een gecontroleerde opgraving tot
spectaculaire resultaten kunnen leiden.
Maar zo ging het in de jaren vijftig lang
niet altijd, of beter gezegd, meestal niet.
De scherven werden bijeengeraapt,
summier beschreven en leiden nu een
anoniem bestaan in het depot van het
Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.
Dat het nog geen tien jaar later in
Vlaardingen anders liep, had niet te
maken met een beter beleid; dat bestond
er sowieso nog niet. Frappant genoeg
speelde wat nu het verschil tussen de
beide steden uitmaakt, ook toen al een
rol: publiciteit en uitstraling. Niet dat
het graven van het Wiltondok makkelijk
te combineren viel met archeologisch
onderzoek, maar Vlaardingen pakte de
kans wel.
Oer-Vlaardinger Eduard Zuiderent. Foto: Heleen Verdonk
Beide vondsten haalden kort na
ontdekking het nieuws. In Schiedam
bleef het bij de vermelding in enkele
kranten, in Vlaardingen greep het
dynamische college van burgemeester
en wethouders de vondsten aan om
zich op de kaart te zetten. Ondanks
dat één van Nederlands grootste
nieuwbouwwijken uit de grond gestampt
moest worden, werd geld, tijd en
gelegenheid gecreëerd om Vlaardingen
ook de uitstraling van een stad met
een verleden te geven. Zonder deze,
misschien opportunistische, aanpak,
die wettelijk absoluut niet afgedwongen
kon worden, was er nooit een
Vlaardingen Cultuur gekomen en was
het waarschijnlijk toch de ‘Hekelingen
Cultuur’ geworden waar een paar jaar
eerder vergelijkbare vondsten waren
gedaan.
Terug naar 2009. De archeologische
potentie van Schiedam en Vlaardingen
verschilt, vanuit een helikopter
bekeken, niet wezenlijk. De geologische
en de daarmee in belangrijke mate
samenhangende historisch-geografische
omstandigheden zijn vergelijkbaar.
Onder het aardoppervlak van de beide
gemeenten bevinden zich donken
(rivierduinen uit het einde van de
laatste ijstijd en de periode die daarop
volgde) waarop de steentijdmens
zich bij voorkeur en hoog en droog
vestigde. Beide gemeenten hebben
een prehistorisch kreeklandschap en
kenden perioden waarin veenkussens
de geliefde vestigingsplaatsen waren.
De Romeinse Tijd heeft in die zin
absoluut geen voorkeur voor de ene
of de andere plaats, waarvan toen
overigens nog geen enkele sprake was.