Het gebruik van Natuurbrug Zanderij Crailoo door mens en dier
Het gebruik van Natuurbrug Zanderij Crailoo door mens en dier Het gebruik van Natuurbrug Zanderij Crailoo door mens en dier
onderscheid tussen het gebruik van het opengestelde deel en gebruik van het gesloten deel van de natuurbrug. Natuurbrug Zanderij Crailoo is gesloten voor honden. In de praktijk houdt echter niet iedere hondenbezitter zich aan dit verbod. In de directe omgeving van de natuurbrug komen huiskatten voor. Omdat de aanwezigheid van honden en katten het gebruik van de natuurbrug door wilde fauna in potentie kunnen beïnvloeden (directe verstoring of indirecte verstoring via geur) is tevens het gebruik van de natuurbrug door deze huisdieren onderzocht. Monitoring recreanten in opengestelde deel natuurbrug Het gebruik van de natuurbrug door recreanten is onderzocht met elektronische tellers (foto 9). De infraroodtellers (Trailmaster Active Trail Monitors TM1550; Goodson & Associates Inc., USA) bestaan uit een zender en een ontvanger. De zender zendt een infraroodstraal naar de ontvanger. De ontvanger telt een 'gebeurtenis' wanneer deze infraroodstraal wordt doorbroken. Hierbij wordt datum en tijd vastgelegd. Eén teller is opgesteld bij het ruiterpad (hoogte: 1,5m) en één teller is opgesteld bij het voet-/fietspad (hoogte 1m). De teller bij het voet-/fietspad maakt geen onderscheid tussen passerende fietsers en wandelaars. Deze zijn hier dus als één groep geanalyseerd. Passerende recreanten zijn met de infraroodtellers geregistreerd voor de periode van 1 jaar: 12 januari 2008 – 11 januari 2009. De tellers zijn geijkt op basis van directe observaties. Foto 9. Infraroodteller voor de registratie van passerende voetgangers en fietsers (© E. van der Grift). 36 Alterra-rapport 1906
Monitoring recreanten in gesloten deel natuurbrug Met behulp van de voor het monitoren van zoogdieren uitgezette sporenbedden zijn tevens mensen geregistreerd die zich in het voor recreanten afgesloten deel van de natuurbrug hebben begeven. Hiervoor zijn tijdens iedere opname van de sporenbedden voor het zoogdieronderzoek ook alle sporen van mensen genoteerd, inclusief het type spoor (wandelaar, fiets, motor, quad, tractor), de sector waar het sporenbed is betreden en, ingeval van wandelaars, de looprichting. Monitoring huisdieren op de natuurbrug Met behulp van de voor het monitoren van zoogdieren uitgezette sporenbedden zijn tevens huisdieren geregistreerd die zich op de natuurbrug hebben begeven. Hiervoor zijn tijdens iedere opname van de sporenbedden voor het zoogdieronderzoek ook alle sporen van honden en katten genoteerd, inclusief de sector waar het sporenbed is betreden, de looprichting en het looppatroon (stap, draf, [sprong]galop). 3.5 Monitoring zoogdieren in de omgeving Om het gebruik van de ecoducten door middelgrote en grote zoogdieren beter te kunnen duiden is tevens onderzocht welke soorten in de aanliggende terreinen aanwezig zijn en in welke relatieve dichtheden deze soorten voorkomen. Weinig passages van een bepaalde soort over de natuurbrug betekent immers nog niet dat de faunapassage slecht functioneert voor de soort. Het beperkte aantal passages, of zelfs de afwezigheid van passages van een soort, kan veroorzaakt worden door zeer lage dichtheden waarin de soort in het gebied aanwezig is. Door het monitoren van middelgrote en grote zoogdieren in de omgeving van de natuurbrug wordt aldus een referentie verkregen op basis waarvan kwantitatieve uitspraken kunnen worden gedaan over het functioneren van de natuurbrug. De aanwezigheid en relatieve dichtheden van middelgrote en grote zoogdieren is onderzocht met behulp van sporenbedden (foto 10). In de omgeving van Natuurbrug Zanderij Crailoo zijn in 2007 8 sporenbedden aangebracht: 4 aan de oostzijde (sporenbed 1-4) en 4 aan de westzijde van de faunapassage (sporenbed 23- 26). In 2008 zijn er 4 sporenbedden aan de oostzijde (sporenbed 5-8) en 4 sporenbedden aan de westzijde (sporenbed 27-30) toegevoegd. De sporenbedden zijn, per zijde, volledig ad random geplaatst binnen een vak van 500x500m. Deze vakken liggen aan de oost- en westzijde precies in het verlengde van de natuurbrug (figuur 3.3). De vakken zijn op een afstand van 500m vanaf de toelopen van de natuurbrug geplaatst om randeffecten van de infrastructurele barrières die door de natuurbrug worden overbrugd te vermijden. Door de verstorende werking van de infrastructuur kunnen de (relatieve) dichtheden van soorten dicht bij de infrastructuur immers lager zijn dan op meer ongestoorde locaties verder het natuurgebied in. De oriëntatie van een sporenbed vanaf de ad random geselecteerde puntlocatie is eveneens ad random gekozen. De sporenbedden zijn circa 50m lang, 2m breed, 15cm dik en bestaan uit leemloos zand. Onder het zand is worteldoek aangebracht om (snelle) ingroei van kruiden te voorkomen. De lengte van de Alterra-rapport 1906 37
- Page 1: Het gebruik van Natuurbrug Zanderij
- Page 4 and 5: In opdracht van Stichting Het Goois
- Page 6 and 7: REFERAAT Van der Grift, E.A., F.G.W
- Page 8 and 9: 4.2.4 Gevonden versus verwacht aant
- Page 11: Woord vooraf Verbinden…… Dragen
- Page 14 and 15: passeren naar verwachting enkele ma
- Page 16 and 17: 17:00 uur daalt de trefkans snel to
- Page 18 and 19: 1.3 Doel van het onderzoek Het doel
- Page 21 and 22: 2 Natuurbrug Zanderij Crailoo 2.1 O
- Page 23 and 24: De Snip T T Figuur 2.1. Natuurbrug
- Page 25 and 26: voor publiek. Het terrein aan de no
- Page 27 and 28: Tabel 2.1. Doelsoorten voor Natuurb
- Page 29 and 30: Tabel 2.2. De doelstellingen voor h
- Page 31: Van der Grift & Koolstra (2001) ste
- Page 34 and 35: Tabel 3.1. Het aantal opnamen per j
- Page 36 and 37: 3.2 Monitoring gebruik natuurbrug d
- Page 40 and 41: sporenbedden varieert enigszins per
- Page 42 and 43: een kwalificatie gegeven aan de toe
- Page 44 and 45: weersomstandigheden (temperatuur, n
- Page 46 and 47: van een hoge dichtheid aan sporen o
- Page 49 and 50: 4 Gegevensverwerking 4.1 Gegevensve
- Page 51 and 52: zoogdieren (bruine rat, wezel) aang
- Page 53 and 54: natuurbrug (wat het streven is) en
- Page 55 and 56: elatief het meest profiteren van de
- Page 57 and 58: 5 Gebruik Natuurbrug Zanderij Crail
- Page 59 and 60: Ree Op Natuurbrug Zanderij Crailoo
- Page 61 and 62: naast de passages, dagelijks gemidd
- Page 63 and 64: egel bunzing mol boommarter hermeli
- Page 65 and 66: mededeling). In het Spanderswoud, a
- Page 67 and 68: passages en bezoeken voor de hermel
- Page 69 and 70: (januari-augustus) en haas (decembe
- Page 71 and 72: ee konijn vos haas egel bunzing mol
- Page 73 and 74: 5.6 Looppatronen van soorten op de
- Page 75 and 76: Ook hier was sprake van een ‘vast
- Page 77 and 78: Tabel 5.2. De doelen voor het gebru
- Page 79 and 80: 6 Gebruik Natuurbrug Zanderij Crail
- Page 81 and 82: Aantal waarnemingen 1200 1000 800 6
- Page 83 and 84: De gewone pad is in 26 sectoren waa
- Page 85 and 86: Wanneer we de ruimtelijke spreiding
- Page 87 and 88: 6.3 Natuurbrug versus omgeving Verg
Monitoring recreant<strong>en</strong> in geslot<strong>en</strong> deel natuurbrug<br />
Met behulp <strong>van</strong> de voor het monitor<strong>en</strong> <strong>van</strong> zoog<strong>dier</strong><strong>en</strong> uitgezette spor<strong>en</strong>bedd<strong>en</strong> zijn<br />
tev<strong>en</strong>s <strong>m<strong>en</strong>s</strong><strong>en</strong> geregistreerd die zich in het voor recreant<strong>en</strong> afgeslot<strong>en</strong> deel <strong>van</strong> de<br />
natuurbrug hebb<strong>en</strong> begev<strong>en</strong>. Hiervoor zijn tijd<strong>en</strong>s iedere opname <strong>van</strong> de<br />
spor<strong>en</strong>bedd<strong>en</strong> voor het zoog<strong>dier</strong>onderzoek ook alle spor<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>m<strong>en</strong>s</strong><strong>en</strong> g<strong>en</strong>oteerd,<br />
inclusief het type spoor (wandelaar, fiets, motor, quad, tractor), de sector waar het<br />
spor<strong>en</strong>bed is betred<strong>en</strong> <strong>en</strong>, ingeval <strong>van</strong> wandelaars, de looprichting.<br />
Monitoring huis<strong>dier</strong><strong>en</strong> op de natuurbrug<br />
Met behulp <strong>van</strong> de voor het monitor<strong>en</strong> <strong>van</strong> zoog<strong>dier</strong><strong>en</strong> uitgezette spor<strong>en</strong>bedd<strong>en</strong> zijn<br />
tev<strong>en</strong>s huis<strong>dier</strong><strong>en</strong> geregistreerd die zich op de natuurbrug hebb<strong>en</strong> begev<strong>en</strong>. Hiervoor<br />
zijn tijd<strong>en</strong>s iedere opname <strong>van</strong> de spor<strong>en</strong>bedd<strong>en</strong> voor het zoog<strong>dier</strong>onderzoek ook<br />
alle spor<strong>en</strong> <strong>van</strong> hond<strong>en</strong> <strong>en</strong> katt<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oteerd, inclusief de sector waar het spor<strong>en</strong>bed is<br />
betred<strong>en</strong>, de looprichting <strong>en</strong> het looppatroon (stap, draf, [sprong]galop).<br />
3.5 Monitoring zoog<strong>dier</strong><strong>en</strong> in de omgeving<br />
Om het <strong>gebruik</strong> <strong>van</strong> de ecoduct<strong>en</strong> <strong>door</strong> middelgrote <strong>en</strong> grote zoog<strong>dier</strong><strong>en</strong> beter te<br />
kunn<strong>en</strong> duid<strong>en</strong> is tev<strong>en</strong>s onderzocht welke soort<strong>en</strong> in de aanligg<strong>en</strong>de terrein<strong>en</strong><br />
aanwezig zijn <strong>en</strong> in welke relatieve dichthed<strong>en</strong> deze soort<strong>en</strong> voorkom<strong>en</strong>. Weinig<br />
passages <strong>van</strong> e<strong>en</strong> bepaalde soort over de natuurbrug betek<strong>en</strong>t immers nog niet dat de<br />
faunapassage slecht functioneert voor de soort. <strong>Het</strong> beperkte aantal passages, of zelfs<br />
de afwezigheid <strong>van</strong> passages <strong>van</strong> e<strong>en</strong> soort, kan veroorzaakt word<strong>en</strong> <strong>door</strong> zeer lage<br />
dichthed<strong>en</strong> waarin de soort in het gebied aanwezig is. Door het monitor<strong>en</strong> <strong>van</strong><br />
middelgrote <strong>en</strong> grote zoog<strong>dier</strong><strong>en</strong> in de omgeving <strong>van</strong> de natuurbrug wordt aldus e<strong>en</strong><br />
refer<strong>en</strong>tie verkreg<strong>en</strong> op basis waar<strong>van</strong> kwantitatieve uitsprak<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
gedaan over het functioner<strong>en</strong> <strong>van</strong> de natuurbrug.<br />
De aanwezigheid <strong>en</strong> relatieve dichthed<strong>en</strong> <strong>van</strong> middelgrote <strong>en</strong> grote zoog<strong>dier</strong><strong>en</strong> is<br />
onderzocht met behulp <strong>van</strong> spor<strong>en</strong>bedd<strong>en</strong> (foto 10). In de omgeving <strong>van</strong><br />
<strong>Natuurbrug</strong> <strong>Zanderij</strong> <strong>Crailoo</strong> zijn in 2007 8 spor<strong>en</strong>bedd<strong>en</strong> aangebracht: 4 aan de<br />
oostzijde (spor<strong>en</strong>bed 1-4) <strong>en</strong> 4 aan de westzijde <strong>van</strong> de faunapassage (spor<strong>en</strong>bed 23-<br />
26). In 2008 zijn er 4 spor<strong>en</strong>bedd<strong>en</strong> aan de oostzijde (spor<strong>en</strong>bed 5-8) <strong>en</strong> 4<br />
spor<strong>en</strong>bedd<strong>en</strong> aan de westzijde (spor<strong>en</strong>bed 27-30) toegevoegd. De spor<strong>en</strong>bedd<strong>en</strong><br />
zijn, per zijde, volledig ad random geplaatst binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vak <strong>van</strong> 500x500m. Deze<br />
vakk<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong> aan de oost- <strong>en</strong> westzijde precies in het verl<strong>en</strong>gde <strong>van</strong> de natuurbrug<br />
(figuur 3.3). De vakk<strong>en</strong> zijn op e<strong>en</strong> afstand <strong>van</strong> 500m <strong>van</strong>af de toelop<strong>en</strong> <strong>van</strong> de<br />
natuurbrug geplaatst om randeffect<strong>en</strong> <strong>van</strong> de infrastructurele barrières die <strong>door</strong> de<br />
natuurbrug word<strong>en</strong> overbrugd te vermijd<strong>en</strong>. Door de verstor<strong>en</strong>de werking <strong>van</strong> de<br />
infrastructuur kunn<strong>en</strong> de (relatieve) dichthed<strong>en</strong> <strong>van</strong> soort<strong>en</strong> dicht bij de<br />
infrastructuur immers lager zijn dan op meer ongestoorde locaties verder het<br />
natuurgebied in. De oriëntatie <strong>van</strong> e<strong>en</strong> spor<strong>en</strong>bed <strong>van</strong>af de ad random geselecteerde<br />
puntlocatie is ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s ad random gekoz<strong>en</strong>. De spor<strong>en</strong>bedd<strong>en</strong> zijn circa 50m lang,<br />
2m breed, 15cm dik <strong>en</strong> bestaan uit leemloos zand. Onder het zand is worteldoek<br />
aangebracht om (snelle) ingroei <strong>van</strong> kruid<strong>en</strong> te voorkom<strong>en</strong>. De l<strong>en</strong>gte <strong>van</strong> de<br />
Alterra-rapport 1906 37