Powerpoint kinderen met ADHD

ADHD
Alle Dagen Heel Druk

Inhoud
• ADHD Aandachtstoornis
• Hyperactiviteit
• Impulsiviteit
• Algemeen
• Dynamische diagnose
• Types
• Bijkomende kenmerken
• Comorbiditeit
• Aanpak observeren
• SGG-schema
• Gedrag en gedragsverandering

AANDACHTSTOORNIS
Aandacht: 6/9 cutt off
maken slordige fouten
niet lang inspanning tot denken volbrengen / niet lang
spelen
zien niet dat je tegen hen praat
registeren maar reageren niet
startproblemen bij opdracht en problemen bij volhouden
opdracht (niet vanuit oppositioneel gedrag)
organisatie, planning bij oudere lukt niet, als jonger neemt
ouder het over
vermijdingsgedrag voor leren
verliezen veel – vergeten veel
verstrooid door stimuli buitenaf
afleidbaarheid groot
vergeetachtigheid in dagelijkse terugkerende activiteiten

HYPERACTIVITEIT/IMPULSIVITEIT
Hyperactiviteit – impulsiviteit 6/9 cutt off
beweeglijk – moeite met stil zitten – prutsen, handen en/of
voeten bewegen
zitten niet op stoel in de klas of bv. bij het eten of situaties
waar verwacht wordt te zitten
klimmen – rennen
als adolescent ongedurigheid
rumoerig – bruut – bruusk in vrijetijdsactiviteiten
opgedraaid als motor
Zeer veel praten

impulsiviteit
• plots iets zomaar zeggen (charmant als klein - / ouder
kind = frank)
• beurt afwachten lukt niet
• wachten gaat niet (bv. duwen in de rug in de rij)
• Van de ene activiteit naar de andere
• Moeilijk organiseren spel, taken,…
• Veel controle nodig
• Roekeloos, ongecontroleerd

ADHD algemeen
Kwantitatieve stoornis: ‘te’
Aanwezig vóór de leeftijd van 7 jaar
Er moet lijden zijn (bv. sociaal – school – vrije tijd) =
Functioneren kind gestoord
Symptomen in 2 of meer settings
Samengevat altijd en overal

ADHD dynamische diagnose
• Ontwikkelingsstoornis ,dus heel vroeg last en hinder.
• Evolueert met de leeftijd.
• Eenvoudige vraagstelling legt vermoeden ADHD bloot.
• Co-morbiditeit die belangrijk is wordt duidelijker met de
leeftijd.
• Diagnose is stabieler ngl men ouder wordt

• Gemengd type: A I H
ADHD: types
• Type met overwegend aandachtstoornissen ADD
• Type met overwegend hyperactiviteit en impulsiviteit
• (klinisch weinig voorkomend)

Comorbiditeit
• Leerstoornissen: dyslexie, dysorthografie,
dyscalculie
• ASS autismespectrumstoornis
• Gedragstoornis
• Ticstoornis
• Andere: OCD obsessief compulsieve
stoornis, angststoornis,depressie

ADHD:en nu?

Gedrag en gedragsverandering
OBSERVEREN
Gedrag is wat we kunnen waarnemen. Is niet wat we erbij
denken !
Het is belangrijk om waarneming en interpretatie van elkaar
te scheiden en niet te verwarren.
Vb. een kind schopt en slaat naar een ander kind; het
gezicht is gefronst. (gedrag)
Misschien is het boos en reageert het zich af (interpretatie)
Misschien verdedigt het zich, omdat het ander kind schopte
(interpretatie)
Kijk en luister en stel vragen !!

Gedrag en gedragsverandering
Vb.:Fien en Jasper maken ruzie waarbij ze beiden aan een
stuk speelgoed trekken. Jasper heeft aan ruk aan het
speelgoed waarbij Fien valt en Japser het speelgoed heeft.
Fien begint te huilen.(gedrag)
Mama komt binnen en vraagt boos aan Jasper wat hij nu
weer gedaan heeft.(interpretatie)
Jasper brult dat zij begonnen is en dat het altijd hetzelfde is,
het is altijd van hem. (gedrag en interpretatie)
Mama troost Fien en vraagt later aan Jasper wat er gebeurt
was. Jasper vertelt dat hij aan het spelen was toen Fien erbij
kwam en zijn speelgoed nam. Hij wilde het terug en trok
eraan. (gedrag)

Gedrag binnen SGG-schema
• S= situatie
• In welke situatie komt het gedrag voor (waar, bij
wie, wanneer)? Wat gaat er aan het gedrag
vooraf?
• G= gedrag
• Wat doet het kind? Omschrijf in concreet
gedrag!
• G= gevolgen
• Hoe reageer je op het gedrag? Hoe reageren
andere? Wat is de ‘winst’?

SGG-schema
Vbn: S: Lesley zit alleen in de zandbak. Ze schept zand en
gooit het in de lucht. Stijn zegt: Lesley je mag geen zand in
de lucht gooien.
G: Lesley kijkt naar Stijn. Ze fronst haar gezicht. Ze
schept zand en gooit het in de lucht.
G: Stijn zegt: blijkbaar lukt het niet om geen zand met
de schop in de lucht te gooien, dus neem ik je schopje weg
voor 5 min.
Gevolg: - geen schop meer om te spelen
+ beperkte negatieve aandacht

Gedrag en gedragsverandering
1. Preventie
1.1 Positieve aandacht
Weegschaal: positieve en negatieve aandacht MOET in
voordeel zijn van positieve aandacht.
Geven van compliment: Kijken naar gedrag kind, concreet
gedrag benoemen op positieve manier.
Snel en systematisch
Ook door: knuffel, schouderklopje, aai over de bol, arm om
het kind, duim omhoog, knipoog, glimlach,…
Samen dingen doen
Materiële beloners: stempels, stickers,…

Gedrag en gedragsverandering
1.2. Wees duidelijk
Maak de regels concreet en duidelijk.
Herhaal ze of bevraag ze bij het kind.
Maak sancties duidelijk en voorspelbaar.
Pas ze consequent toe.
Geef het goede voorbeeld.
Leg de regels kort en duidelijk uit met evt uitleg over de
nieuwe situatie.
Maak oogcontact, evt fysiek contact (bij de hand houden).
Laat de opdracht, regel, omerking,… herhalen.

Gedrag en gedragsverandering
2. Negeren
Eerste manier om te reageren op mild ongewenst gedrag.
Negeren van gedrag, niet van persoon.
Best in combinatie met compliment voor positief gedrag
van anderen.
Vb: aan tafel speelt Robbe fluit op een boontje. Er wordt
gelachen waarbij Robbe verder fluit op elk boontje. Aan
zus wordt gezegd dat het leuk is dat ze goed dooreet
zodat ze van tafel kan.

3. Humor
Gedrag en gedragsverandering
Met humor kun je een milde negatieve situatie afleiden.
Ook toepasbaar bij de ergernissen bij kind zelf of andere
door gevolgen ADHD.
Humor is grappig en niet kwetsend (hoe rekening met de
gevoeligheden van een persoon). Is GEEN sarcasme.
Bv.: Als Pieter weeral eens schots en scheef aangekleed is
hem een clowntje noemen en eens in de spiegel laten
kijken.”

Gedrag en gedragsverandering
4. Opmerking
Geef een opmerking kort, specifiek en zonder veel emotie.
bv.: Jas aan om buiten te gaan
Nonverbaal: schudt neen als je oogcontact hebt, stuur
gedrag bij door handoplegging.
Bv.: Manou prutst aan kledij Heike. Haal het handje weg
van de kledij, maak oogcontact en schud neen.
Als gedrag stopt: geef compliment !

Gedrag en gedragsverandering
5. Time out
Vorm van negeren van negatief gedrag maar ook van de
persoon. Ontnemen van sociale interactie.
Kort: waarom time out, wat is gewenst gedrag
Apart waar en hoelang
Wees zuinig op time out!
In de ruimte: baken de ruimte af d.m.v. matje, stoel, hoek…
Indien mogelijk in andere ruimte bv op trap.
Let erop dat time out niet positief wordt: bv. Ontsnappen aan
activiteit.

Gedrag en gedragsverandering
6. Straf
Indien mogelijk koppel straf aan overtreding.
Bv. playmobil opstelling van broer kapot gemaakt…..
Terug goed zetten.
Straf kort, doordacht (met verstand en niet met emotie)
Bespreek concreet overtreding, straf (wat, hoe lang,..)
Anderen bezeren, kwetsen,… Doe beroep op inleving.
Laat verontschuldiging aanbieden: gemeend en met doel
het niet te herhalen.
Wees zuinig met straf en per situatie.
Over is over: koeien in de sloot laten.

• En nu in ‘t echt !
gedrag