onderzoek Spelen voor de kost - FNV Kiem

In 2007 zijn er in
Nederland naar
schatting 3.000
mensen in de leeftijd
van 15 – 64 jaar die
ten minste één uur per
week betaald werk
verrichten als acteur,
cabaretier, variétéartiest
of zanger in opera,
operette, revue of
musical
1 Waar hebben we het over?
Beroepsmatig als acteur werkzame personen
Spelen voor de kost gaat over personen die
beroepsmatig als acteur (willen) werken. Een
acteur is iemand die rollen uitbeeldt in bijvoor -
beeld film- of televisieproducties, reclamefilmpjes,
theaterstukken of bij bedrijfstrainingen,
aldus het UWV. 1 Hoe groot is die populatie? Dat
is een simpele vraag die lastig te beantwoorden
is. Er zijn geen harde standaardcriteria om te
bepalen wanneer iemand wel of geen acteur
(van beroep) is en er is geen kant-en-klaar en
actueel bestand van alle acteurs in Nederland.
Dat probleem doet zich overigens voor bij alle
beroepsgroepen van kunstenaars en niet alleen
bij de acteurs. Een wettelijke bescherming van
de beroepstitel bestaat alleen voor architecten.
Volgens het CBS-rapport Kunstenaars in
Nederland uit 2007 zijn er naar schatting
3.000 mensen in de leeftijd van 15 – 64 jaar
die ten minste één uur per week betaald werk
verrichten als acteur, cabaretier, variétéartiest of
zanger in opera, operette, revue of musical. 2 Dit
cijfer is gebaseerd op jaarlijks steekproefonder -
zoek onder de Nederlandse beroepsbevolking:
de Enquête Beroeps bevolking (EBB). Hoeveel
van de bedoelde 3.000 kunstenaars en artiesten
alléén of hoofdzakelijk acteur zijn, weten we niet.
Het CBS geeft geen cijfers over de omvang en
samenstelling van een categorie werkzame
personen als er te weinig personen uit die cate -
gorie in de steekproef voor de EBB zitten.
Om kwantitatief, statistisch onderzoek naar de
beroepspraktijk en inkomenssituatie van acteurs
te kunnen doen, moet dus gebruik gemaakt
worden van andere bestanden om personen
die als acteur te boek staan te bevragen. Voor
Spelen voor de kost is een internetenquête
gehouden onder personen die als acteur in de
administratie zitten van de rechtenorganisatie
NORMA. Bij NORMA zijn 10.700 uitvoerende
kunstenaars aangesloten, waaronder 3.700
acteurs. We kunnen ervan uitgaan dat het
NORMA-bestand de lastig te definiëren en af te
bakenen populatie van beroepsmatig werkzame
acteurs in Nederland redelijk dekt. Aan de hand
van de database van het Theater Instituut
Nederland 3 hebben we in ieder geval kunnen
nagaan dat ruim 80% van alle uitvoerenden
in producties van de drie grootste toneel -
gezelschappen in ons land in het seizoen
2008-2009 in het NORMA-bestand voorkomt.
Onder de bijna 20% die daar niet in voorkomt,
zijn betrekkelijk veel personen die niet de Neder -
landse nationaliteit hebben en daarom niet tot
de doelgroep behoren.
Aan alle ongeveer 3.700 personen die als acteur
in het NORMA-bestand zitten, is in oktober 2009
6 ONDERZOEKSRAPPORT