PON bericht juni 2007

INHOUD
De meerwaarde van goed
samenspel 1
Mantelzorgvouchers,
een goed idee 3
Stop voortijdig schoolverlaten 4
Wij zijn een Gallisch dorpje! 6
Stichting Stadskern Tilburg:
hoe doen ze het? 8
De maat van welzijn 9
BrabantDorp 10
Sociale Atlas Brabant voor
onderzoek en beleids
ondersteuning 12
Wie doet er mee? 14
Zorg als zaak 16
De meerwaarde
van goed samenspel
Hoe kijkt u als relatie/opdrachtgever/partner naar het PON?
Wat weet u eigenlijk van het PON en van onze producten en
diensten? Waarom hebt u voor uw opdracht voor het PON
gekozen? Bent u tevreden over onze prestaties?
Bent u bereid om het PON bij anderen aan te bevelen?
Zo maar enkele van de vragen waarmee het bureau Blauw
Research voor het PON op stap ging. Een toelichting.
Als instituut gaat het PON al
bijna een mensenleven mee:
60 jaar onderzoek, advies en
ontwikkeling. In de eerste
decennia onder de naam
Provinciaal Opbouworgaan
Noord-Brabant, in het leven
geroepen door de landelijke
overheid om organisaties,
activiteiten en verantwoordelijkheden
in Brabant te coördineren.
Tal van maatschappelijke ontwikkelingen
heeft het PON sinds die
tijd op de voet gevolgd en onderzocht.
Sinds 1993 doen we dat
als Stichting PON Instituut voor
> Vervolg op pagina 2
juni 2007

Vervolg van pagina 1
advies, onderzoek en ontwikkeling
in Noord-Brabant.
Inmiddels zijn we bezig het PON
om te vormen tot een meer markt-
gerichte organisatie. Daarin past
ook bezinning op ons doen en
laten, onze toekomstige positie,
strategie en werkwijze.
Onderzoek naar
klanttevredenheid
Wij hechten eraan om u de komende
jaren als tevreden klant te blijven
verwelkomen, een klant met vertrouwen
in ons als zorgvuldige,
transparante, flexibele en kwaliteit-
biedende organisatie, met een
goede verhouding in product, prijs
en kwaliteit. Daarom hebben we
Blauw Research, een bureau van
naam op het gebied van klantrelatie-
onderzoek, opdracht gegeven een
onderzoek uit te voeren. Hun medewerkers
bezochten vijftien klanten
en drie partners van het PON.
Rob Esser
neemt afscheid
van het PON
De directeur van het PON, de heer
drs. R.H. (Rob) Esser, heeft te kennen
gegeven uit persoonlijke overwegingen
de directievoering van
het PON neer te leggen. In goed
overleg is afgesproken dit besluit
per medio mei te effectueren. Het
managementteam van het PON
neemt de directievoering over totdat
een interim-directeur de ingezette
koers gaat voortzetten.
Het MT bestaat uit Paul van Daal,
Hans de Kuyper en Ab van de Wakker.
Lof en kritiek
Het PON oogstte waardering, maar
tegelijkertijd spaarden de geïnter-
viewden ons niet. Daar zijn we
blij mee, omdat ons dat de kans
geeft in te spelen op uw wensen,
op nieuwe ontwikkelingen en op
een veranderende vraag. Wij willen
graag met u samenwerken, en uit
het onderzoek blijkt dat dat wederzijds
is, hoewel een enkele respondent
wel een ‘tenzij’ liet horen.
Zo hebben we volgens sommigen
een uitstekend begrip voor de problematiek
van de klant, zijn we
zeer goed bekend met lokale aangelegenheden
en bieden we in een
(semi)wetenschappelijk kader kwaliteit
voor een goede prijs. De drie
takken van sport die het PON beoefent:
onderzoek, advies en ontwikkeling,
hebben een absolute meerwaarde.
We zijn inhoudelijk expert
op de verschillende sociaal-maatschappelijke
gebieden en laten een
gestructureerde aanpak zien.
Maar enkelen van u vinden ons ook
ambtelijk, traditioneel en vinden
de manier van communiceren van
enkele PON’ers wat ‘eigenzinnig’
van toon. Nu wijst niet iedereen die
eigenschappen af, maar we willen
er wel meer op bedacht zijn dat het
ook tekortkomingen kunnen zijn.
Sommige respondenten laten weten
zelfs geen idee te hebben van de
veelzijdigheid van het PON; zij
kennen ons alleen – en soms zelfs
maar een enkele PON’er – van die
ene opdracht. Anderen noemden
het ook een tekortkoming dat het
PON weinig doet aan relatiemanagement;
zij willen vaker een spontaan
bezoek of telefoontje van het PON.
Werk aan de winkel
Wij zijn de respondenten dankbaar
voor hun deelname aan en inbreng
in het onderzoek. Met elkaar zijn
we van mening dat we veel aan
hun opmerkingen hebben. Datgene
waarover u tevreden was, willen
we graag handhaven en bewaken.
Maar we gaan vooral daarvan werk
maken, waarover u uw aarzelingen,
kritiek en ontevredenheid liet blijken.
In de komende periode gaan we
kijken hoe en wat we kunnen verbeteren
in (de kwaliteit van) ons
werk en in onze communicatie en
relatie met u. Dat gaan we doen in
onze informatievoorziening, in aan-
pak en werkwijze, met de geëigende
middelen.
Een van de middelen waarmee u
misschien al hebt kennisgemaakt,
is het evaluatieformulier dat onze
medewerkers soms na afloop van
een project ter invulling aanbieden
of dat u op enig moment krijgt
toegestuurd. Wij stellen uw medewerking
daaraan bijzonder op prijs.
Het is onze intentie om dat structureel
te doen.
Tot slot. Wij staan u graag te woord,
per e-mail, telefonisch of persoonlijk
om informatie uit te wisselen
of gewoon, om nader kennis met u
te maken of uw reacties te horen.
U vindt de namen van onze medewerkers
met cv’s op onze website:
www.ponbrabant.nl. Ook voor overzichten
van PON-publicaties, van
projecten, thema’s, nieuwsfeiten
enzovoort kunt u daar terecht.
Wilt u geregeld geïnformeerd worden?
Neemt u dan een abonnement
op onze e-nieuwsbrief. Zie onze
website om u aan te melden. •

Mantelzorgvouchers,
een goed idee
Aftrap in de gemeenten Loon op Zand,
Reusel-de Mierden en Drimmelen
Mantelzorgers, wees er zuinig op! Het zou een eerbetoon op affiches kunnen zijn, in steden en dorpen
op tal van plaatsen duidelijk zichtbaar opgehangen. Dat is niet de werkelijkheid. Wel, dat met de
invoering van de WMO gemeenten de expliciete taak hebben gekregen om mantelzorgers en vrijwilligers
te ondersteunen. Een goede stap vooruit. Voor de Brabantse Raad voor Informele Zorg de aanleiding
om, via een aanbesteding, het PON in te schakelen. Al in 2005 waren we met het idee gekomen om
mantelzorgvouchers te introduceren; nu kregen we de opdracht om de ondersteuning van mantelzorgers
op lokaal niveau te versterken, gemeenten te adviseren en het project Mantelzorgvouchers daadwerkelijk
in gang te zetten. Daarop hebben we samenwerking gezocht met de Stichting Mantelzorg Midden-
Brabant (MZMB), om het project samen een praktische invulling te geven.
Intussen is het project Mantelzorg-
vouchers van start gegaan.
De gemeenten Loon op Zand, Reusel-
de Mierden en Drimmelen zien het
belang van goede preventie en hebben
zich daarom aangemeld om het
project concreet mee in te vullen.
Zij gaan als pilotgemeente voor het
project fungeren.
Voorkomen beter
dan genezen
Mantelzorg is niet vanzelfsprekend.
Het heeft even geduurd, maar geleidelijk
aan zijn politiek en beleid er
niet alleen van doordrongen hoe
waardevol en onmisbaar mantel-
zorgers zijn, maar ook dat ze daar
iets tegenover moeten stellen.
Mantelzorgers investeren vaak veel
tijd en aandacht in de persoon voor
wie ze zorgen, soms jarenlang. Dat
kan hun partner zijn, de buurvrouw,
een collega of hun kind. Vol overgave
zetten ze zich in, met risico op
overbelasting, wat zich kan uiten in
dodelijke vermoeidheid, pijnlijke rug
of stevige stress.
Mantelzorgvouchers, een
nieuw begrip
Overbelasting is nooit helemaal en
in elke situatie te voorkomen, maar
voor een groot deel wel. Professionals,
of dat nu in de uitvoering of
op gemeentelijk niveau is, moeten
aandacht schenken aan de vraag
van de patiënt, alert zijn op signalen
en vragen van mantelzorgers en
daar ook concreet op inspelen. Het
project Mantelzorgvouchers voorziet
in zo’n aanpak. Vouchers zijn cheques
die een waarde vertegenwoordigen
waarmee de mantelzorger extra hulp
kan inschakelen, aan (ontspannende)
activiteiten kan deelnemen of een
bepaalde tijd ‘vrijaf’ kan nemen.
Gemeenten kunnen mantelzorgers
met zo’n vouchersysteem extra
ondersteuning bieden.
Pilotgemeenten
Medewerkers van lokale loketten
in de drie gemeenten gemeenten
Loon op Zand, Reusel-de Mierden
en Drimmelen krijgen scholing van
het Steunpunt Mantelzorg Midden-
Brabant, om de vraag van mantelzorgers
op tijd op te merken en
samen met de mantelzorgers een
ondersteuningsplan te maken. Het
PON zal de ervaringen die de drie
gemeenten daarmee opdoen, vastleggen
in een rapport en breed
verspreiden, zodat ook andere
instellingen daar hun voordeel mee
kunnen doen.
Meer informatie
Wilt u meer weten over het project?
Neemt u dan contact op met
de projectleider, Riny Pepels, per
e-mail: r.pepels@ponbrabant.nl of
telefonisch: 013 535 15 35. •

Investeren in de jeugd is investeren
Jaarlijks verlaten zo’n 10.000
jongeren onvoldoende
toegerust het onderwijs, Dat is
maatschappelijk onaanvaardbaar.
Voor de jongeren zelf omdat
ze daardoor kansen op een
baan laten lopen, en voor de
arbeidsmarkt die steeds meer
gekwalificeerd personeel
vraagt. Dat zeggen is een,
daar een adequate aanpak
voor ontwikkelen is een ander
verhaal. PON-medewerker
Marianne van Wezel ging op
zoek naar een aanpak die meer
bij de voordeur begint en het
vraagstuk in samenhang beziet.
Daarvoor ploos ze literatuur
en beleidsstukken na en
sprak ze met schoolmanagers,
leerkrachten, gemeente,
jongerenloket, zorgcoördinatoren
en met leerlingen. Het
resultaat hiervan is de onlangs
uitgebrachte PON-publicatie
De school staat er niet alleen
voor; Voortijdig schoolverlaten in
samenhang bezien. Onderzoek en
boek kwamen tot stand in nauwe
samenspraak met de provincie:
ook zij wil investeren in de
toekomst van onze jeugd.
Stop voortijdig
Centraal in dit artikel staan de
betrokken partijen en het verhaal
van een samenhangend vraagstuk.
In de praktijk zijn al tal van pogingen
ondernomen om de schooluitval
terug te dringen en om drop-outs naar
de schoolbanken te bewegen. Maar
feitelijk spannen we daarmee het
paard achter de wagen. Het vraag-
stuk begint met de definitie en de
registratie van deze schoolverlaters.
Een schoolverlater is een leerling
die zich onvoldoende heeft gekwali-
ficeerd (op het niveau van havo,
vwo of mbo-2). In de publicatie is
op een rij gezet waar het feitelijk
om gaat bij voortijdig schoolverlaten
en wat de potentiële doelgroep
voor verbeteringen is. We bespreken
ze hier heel in het kort.
De leerling, de leerkrachten
en de school
In het geheel van ‘voortijdig schoolverlaten’
blijken verschillende aspec-
ten van belang. Het gaat niet alleen
om die leerling die afhaakt, maar ook
om alles wat tot die beslissing heeft
geleid. De schooltypen zijn in de
loop der jaren geregeld veranderd.
De leerling die van het ene naar het
andere schooltype overstapt, valt
soms buiten de boot of haakt af.
Met een zorgvuldige aanpak in de
school en tussen scholen onderling
is dat type afhaken aanzienlijk terug
te dringen. De leerlingen zelf veran-
deren ook, ze worden mondiger en
het aantal leerlingen met lastig
gedrag neemt toe. Ook de rol van
leerkrachten verandert. Het gaat
niet alleen om het overdragen van
kennis, een leraar is ook proces-
begeleider. Niet elke leraar beschikt
in gelijke mate over beide vaardigheden.
De leerling en zijn
sociale omgeving
Een ander aspect is de sociale
omgeving van leerlingen, het thuisfront
en informele banden. Daar
mankeert geregeld wat aan, wat
een evenwichtige ontwikkeling en
ondersteuning van de leerling in de
weg staat. Het onderwijs krijgt de
resultaten op zijn bord, maar kan er
weinig aan doen.
De interne en externe
zorgstructuur
De zorgstructuur in scholen is onder
te verdelen in de zorg voor leerlingen
met een beperking en zorg en
aandacht voor alle leerlingen. De
laatste jaren werken met name de
vmbo-scholen aan een structuur
die op alle leerlingen is gericht en
die (potentiële) zorg voor alle leerlingen
omvat. Daardoor wordt een
klimaat gecreëerd waarin leerlingen
zich veilig voelen. Op veel roc’s is
daar nog heel wat winst te halen.
De externe zorg- en hulpverlening
is goeddeels nog een wereld apart:
het gaat om de wereld van het
onderwijs aan de ene kant en zorg,
hulpverlening, politie en justitie aan
de andere kant. Hoewel hier al interessante
verbindingen tot stand zijn
gebracht, is er van een effectieve
samenwerking nog geen sprake.

in de toekomst
schoolverlaten
Het schoolklimaat
Bij het schoolklimaat gaat het om
een plaats waar leerlingen zich
veilig voelen, waar geen ruimte is
voor vechten, dreigen en schelden
en waar een sfeer is van respect
voor elkaar. In een goed klimaat
vertoeven leerlingen graag, kunnen
ze zichzelf zijn en worden ze voldoende
uitgedaagd.
Het schoolsysteem
Over het huidige ‘schoolsysteem’ is
veel te doen. Het ‘nieuwe leren’ en
‘competentiegericht onderwijs’ heeft
veel potentie in zich. Desondanks is
het van belang om de grenzen van
deze vernieuwingen goed te kennen.
Oog voor een evenwicht tussen het
‘oude’ en het ‘nieuwe’ leren blijft
nodig. Dat wil zeggen: gerelateerd
aan de leerstijl en ontwikkelingsmogelijkheden
van de verschillende
leerlingen met hun kwaliteiten,
mogelijkheden en vaardigheden.
De omwegen naar een
diploma
Het traject van schoolcarrière
naar diploma zit vol valkuilen. Een
school brengt leerlingen kennis en
vaardigheden bij, met uitzicht op
een diploma. Juist dat eindstation,
het diploma, biedt kansen voor een
nieuwe aanpak. Om eens wat prikkelends
te noemen: geen vrijblijvendheid
maar diplomaplicht.
De weg naar stages en werk
Tot slot de weg naar stages en
werk. Ook daar is nog een wereld te
winnen. Voor elke leerling de
juiste stage op de juiste plaats
en onder goede begeleiding,
dat is een eerste vereiste
als we willen dat de leerling
straks deel kan nemen aan
het arbeidsproces. Uiteindelijk
is dat toch de bedoeling:
de leerling van nu is de
werknemer van straks.
De school staat er
niet alleen voor
In De school staat er niet alleen voor
noemt de auteur op bondige wijze
tien aspecten die van belang zijn
in het geheel van de schoolloopbaan
van de leerling. Op die manier
heeft ze samenhang in het vraagstuk
aangebracht. De teksten zijn
gelardeerd met citaten van mensen
uit de praktijk.
De diverse partijen in het veld, het
onderwijs zelf, gemeenten, lokale
instellingen en de provincie, krijgen
discussiepunten aangedragen met
daarbij tal van suggesties om het
voortijdig schoolverlaten ook daadwerkelijk
aan te pakken. Overigens
werkt zoiets alleen als dat gebeurt
op een wijze waarbij ieder zijn eigen
verantwoordelijk houdt en oog heeft
voor die van anderen. En wel op
een dusdanige wijze dat de leerling
in zijn omgeving centraal staat.
Het PON doet meer
Ook in 2007 investeert het PON in
het thema over voortijdig schoolverlaten.
Dit jaar willen we het
onderwerp meer benaderen vanuit
de leerlingen zelf: wat hebben leerlingen
nodig om een diploma te
halen; wat maakt dat ze afhaken
of juist niet? Hoe werken de verschillende
relevante aspecten in dit
‘verhaal’ uit op individuele leerlingen?
Wat zeggen ze daar zelf over?
Hoe ziet die school eruit, die de
leerlingen zo goed mogelijk weet te
binden, te boeien en aan te zetten
tot een ‘startkwalificatie’? Bestaat
er een optimale mix van factoren
van de ‘competente school’?
Meer informatie
De publicatie De school staat er niet
alleen voor is voor € 4,95 verzendkosten
te bestellen bij het PON,
onder vermelding van PON-publicatienummer
07-11. Deze publicatie
is bedoeld voor iedereen die een
bijdrage wil leveren aan de aanpak
van voortijdig schoolverlaten: zowel
beroepskrachten uit onderwijs en
hulpverlening als beleidsmakers bij
gemeente en provincie.
Nadere informatie over dit thema
kunt u verkrijgen bij de auteur van
het boek, Marianne van Wezel:
mwe@ponbrabant.nl •

‘Wij zijn een Gallisch
In Waspik doen we het op onze
In Waspik (gemeente Waalwijk) heeft de stuurgroep op een geheel eigen wijze
vormgegeven aan het dorpsontwikkelingsplan (DOP) en hebben de belangenverenigingen
van Waspik Boven en Waspik Beneden er eendrachtig in samengewerkt. Frans Brokx en
René de Bont maken deel
uit van de stuurgroep van
DOP Waspik. We spraken
met hen over hun ervaringen
tijdens de totstandkoming
van het DOP en over hun
verwachtingen voor de
toekomst, te beginnen met
een terugblik.
Vanaf 1997 hebben de beide belangen-
groepen actief deelgenomen aan de
wijktafels die de gemeente Waalwijk
organiseerde. Op deze wijktafels kwa-
men allerlei problemen en knelpunten
aan de orde, waarbij de deelnemers
erop aandrongen daar oplossingen
voor te zoeken. Hoewel de belangenverenigingen
hierbij om een
structurele aanpak vroegen, stond
de gemeente daar niet echt voor
open. In diezelfde tijd waren er ook
enkele wijkverenigingen actief, die
zich richtten op de organisatie van
recreatieve activiteiten. Kortom, er
was wel sprake van een netwerk
van verenigingen en bewoners-
organisaties, maar nog niet van een
planmatige aanpak die zich richtte
op de toekomst van Waspik.
Aanzet tot verandering
Daar kwam door twee oorzaken
verandering in. De eerste was dat
de gemeente Waalwijk het principe
van ‘de buurt stuurt’ ging hanteren.
De tweede toen Waalwijk in het
kader van de proeftuin van de WMO
een experiment wilde aangaan om
op een nieuwe manier met de inwoners
dorps- en wijkontwikkelingsplannen
te maken. Het college van
B & W heeft, in opdracht van de
gemeenteraad, de Waspikse bevolking
gevraagd een dorpsontwikkelingsplan
te maken. De Waspikkers
hebben die uitdaging aangenomen.
De belangenverenigingen van Waspik
Boven en Waspik Beneden hebben
daarop wel als voorwaarde gesteld
dat het dorpsontwikkelingsplan tot
stand moest komen met draagvlak
van de Waspikse inwoners. En boven-
dien dat ook de maatschappelijke
participatie en onderlinge solidariteit
aan de orde moest komen.
Juiste moment en juiste plaats
Volgens Frans Brokx en René de Bont
kwam het verzoek van de gemeente
op het juiste moment. Beide dorpsbelangenverenigingen
werkten op
dat moment nog via gescheiden
kanalen, maar hadden de intentie
om nauwer samen te werken. Via
een op te richten stuurgroep, waarin
de beide belangenverenigingen vertegenwoordigd
waren, konden ze op
een goede manier op elkaar inspelen
en konden ze werken aan een
gezamenlijk plan voor heel Waspik.
In november 2005 waren zo’n 50
bewoners (1 op de 100 inwoners!)
in de bibliotheek aanwezig, aan wie
gevraagd was zich in te zetten voor

dorpje!
manier’
het maken van een dorpsontwikkelingsplan.
Tijdens deze bijeenkomst
werden de thema’s van het dorps
ontwikkelingsplan bepaald en werden
werkgroepen geformeerd. Naast
de thema’s wonen, sociaal klimaat,
werken, verkeer, voorzieningen en de
relatie burgers – overheid, werd ter
plekke het thema natuur en milieu
toegevoegd. Deze werkgroepen wer-
den overigens gedurende de rit
uitgebreid met enthousiaste inwoners
die zich hebben ingezet voor
het DOP.
De stuurgroep heeft zich tijdens
de totstandkoming van het dorpsontwikkelingsplan
niet dominant
opgesteld, maar heeft juist een faciliterende
rol gehad. Al werkend is
de rol ook veranderd. Aanvankelijk
was het doel mensen te enthousias-
meren, later zorgde de stuurgroep
voor de creatieve opzet van de
eerste informatiemarkt, bewoners-
avonden, discussiebijeenkomsten en
werkateliers. ’Daarbij hebben we
dankbaar gebruikgemaakt van de
inzet van Carla van Loon en van
adviezen van het PON’, aldus Brokx
en De Bont. Frans Brokx: ‘De stuurgroep
heeft via de werkgroepen
als het ware een vlucht over het
dorp gemaakt en mogelijkheden
in kaart gebracht. In een later stadium
moesten we ook weer landen
en de lijnen van de werkgroepen bij
elkaar brengen.’
De leden van de stuurgroep hebben
groot respect voor de werkzaamheden
die de werkgroepen hebben
verricht. Stukje voor stukje werd de
toekomst voor Waspik ingevuld: ‘De
grote kracht van het werken aan het
dorpsontwikkelingsplan is dat we
als team voor elkaar klaar hebben
gestaan. Als er iemand even uitviel
om privéredenen, werd dat onmiddellijk
opgevangen door anderen.’
Politieke besluitvorming
René de Bont: ‘De werkwijze scherpt
de leden van de werkgroepen en de
stuurgroep wel om zelf initiatieven
en het voortouw te nemen. We hebben
geleerd om doelgericht te werken
aan het uiteindelijke resultaat, dat
door het PON in een notitie is samen-
gebracht. Soms passen de resultaten
van het DOP in het reguliere
gemeentelijk beleid, soms hebben
we ook nieuwe oplossingen aangedragen
om de leefbaarheid van
Waspik te verbeteren.’
De essentie is wel geweest dat de
ideeën door de dorpsgemeenschap
zelf zijn aangedragen. Nu is het stadium
aangebroken van de politieke
besluitvorming. ‘Voor ons betekende
de intensieve samenwerking
dat we een enorme dossierkennis
hebben opgebouwd. Daarom moeten
we oppassen dat we niet voor
de troepen uitlopen’, zeggen Brokx
en De Bont, die communiceren
met de inwoners essentieel vinden:
‘Voor de inwoners is het zaak dat
wij onze doelen concreter maken.
Daarbij moet ook de gemeente
Waalwijk, op basis van de resul-
taten van het DOP, daadwerkelijk
iets ondernemen. Als dat niet gebeurt
is de schade niet te overzien.’
Volgens René de Bont is het vertrouwen
in de gemeente wel toegenomen.
‘We zijn enthousiaster
geworden over het functioneren van
de gemeente. De discussies met
gemeenteambtenaren, de raad en
de leden van het college van B&W
zijn altijd constructief geweest.
Daarom zien we de toekomst met
vertrouwen tegemoet. Wel zullen
we de voortgang van de realisatie
kritisch volgen.’
Een visie zonder uitvoering is
dagdromen
Brokx beaamt dit en vertelt dat de
belangenverenigingen samen verder
willen gaan als het Platform Inwoners
Waspik. In dit platform worden
leden van de stuurgroep aangevuld
met leden van de werkgroepen.
Daarbij zal er gewerkt worden in
drie werkgroepen: wonen, werken
en verkeer, de werkgroep natuur en
milieu en ten slotte de werkgroep
sociaal klimaat, voorzieningen en
communicatie. Afhankelijk van de
onderwerpen kunnen de leden van
de werkgroepen zich laten bijstaan
door groepen inwoners van Waspik.
Op die manier krijgt het platform
een flexibel en open karakter en
worden contacten met inwoners en
het gebruik van locale deskundigheid
optimaal benut. ‘Ons credo bij
de verdere stappen luidt: Uitvoeren
zonder visie is een nachtmerrie,
een visie ontwikkelen zonder uitvoering
is dagdromen’, aldus Frans
Brokx. ‘Kortom’, vult René de Bont
aan, ‘we moeten werk maken van
onze plannen.’
Meer informatie
Voor meer informatie over dorpsontwikkelingsplannen
kunt u terecht
bij Ed Kooger: eko@ponbrabant.nl.
Dorpsontwikkelingsplan Waspik kunt
u downloaden van onze website. •

Stichting Stadskern Tilburg:
hoe doen ze het?
PON levert input voor discussie binnen het college
De gemeente Tilburg streeft naar een aantrekkelijke en leven-
dige binnenstad met een optimale mix van werken, wonen
en recreëren. Om die doelstelling te bereiken werkt ze samen
met vertegenwoordigers van private partijen uit het stads-
centrum. Sinds 1996 vervult de Stichting Stadskern Tilburg
(SST) hierin een spilfunctie. Heeft de gemeente daarmee een
goede keuze gemaakt? Het PON onderzocht de meerwaarde
van deze stichting én oogstte lof.
De Stichting Stadskern Tilburg bundelt
de belangen van de winkeliers,
de bewoners, de ondernemers in de
horeca, de vastgoedsector en de
kunst- en cultuursector. Ook zorgt
ze ervoor dat de onderlinge afstemming
tussen de betrokkenen wordt
versterkt. Ze is actief als adviseur
voor de ruimtelijke ontwikkeling in
de stad en werkt aan de inrichting,
de promotie en het beheer van de
binnenstad. Kortom, geen geringe
opgave. Om haar werkzaamheden te
kunnen uitvoeren ontvangt de SST
subsidie van de gemeente Tilburg.
De maatschappelijke
meerwaarde
Op 21 maart 2006 heeft de gemeente
Tilburg het PON opdracht gegeven
om de werkzaamheden van de SST
te evalueren. De gemeente wilde
antwoord op verschillende vragen
en gaf daarvoor het PON de volgende
opdracht:
• onderzoek het functioneren van de
Stichting Stadskern Tilburg op basis
van bestaande documenten en
opvattingen van de betrokkenen;
• onderzoek de maatschappelijke
meerwaarde van de SST;
• ga na wat de impact is van de
organisatie op de gemeente Tilburg;
• formuleer aanbevelingen vanuit
het perspectief van de gemeente.
PON-rapport als basis
voor herijking
We gingen op pad met een team
van twee personen die ervaring
hebben met evaluatieonderzoek,
subsidieverstrekking en organisatie-
kunde. De doorlooptijd van het
project was gesteld op (slechts)
vijf weken: flink aanpakken dus.
In al die vijf weken hebben we alle
relevante dossiers doorgenomen, op
zoek naar de harde output van
de organisatie. Verder hebben we
twintig (groeps)interviews gehouden
om zicht te krijgen op de resultaten
en effecten van het werk van de
stichting. Alles teruggebracht in één
zin kwamen we tot de volgende
conclusie: ‘De Stichting Stadskern
Tilburg levert op een gestructureerde

wijze opvattingen en creatieve ideeën
voor beleid, creëert gezamenlijkheid
vanuit een gelegitimeerd draagvlak,
zorgt voor dagelijkse afstemming
en coördinatie in de stadskern en
doet dit alles op een kosteneffectieve
wijze.’ In zeven aanbevelingen
hebben we aandachtspunten voor
de gemeente en verbeterpunten
voor de Stichting Stadskern Tilburg
zelf aangedragen.
Dat de kwaliteit van het werk niet
onder de snelheid heeft geleden
getuige het collegebesluit van de
gemeente Tilburg op 13 juni 2006,
waarin het college akkoord gaat
met het merendeel van de conclusies
en aanbevelingen van het
PON. ‘Met name de reflecties van
het PON over de maatschappelijke
meerwaarde van de Stichting
Stadskern Tilburg hebben een toegevoegde
waarde gehad in onze
collegediscussies. Wij onderschrijven
de conclusies van het PON op
dit punt volmondig’, aldus wethouder
Els Aarts.
Ook het bestuur van de SST concludeert
dat het rapport van het
PON een gedegen en waardevolle
studie is die aanzet tot een bezinning
door SST zelf op haar missie,
doel en taak.
Al met al zien wij terug op een
succesvol verlopen evaluatietraject
met een tevreden gemeente Tilburg
als klant.
Meer informatie
Wilt u meer informatie over dit project?
Is uw gemeente van plan een
evaluatie uit te laten voeren en wilt
u meer weten over de PON-aanpak?
Neemt u dan contact met de
PON-adviseurs ir. Judith Smets en
drs. Jos Wielders. Contactgegevens
vindt u in het colofon. •
De maat van welzijn
Publicatie over de toekomst
van het welzijnswerk
Met de publicatie De maat van welzijn. Zakelijke relaties tussen
gemeenten en professionele instellingen willen we het debat
aanzwengelen over de toekomst van het welzijnswerk, en willen
we bestuurders en beleidsmakers inspireren hun aandacht te
blijven richten op het welzijn van burgers.
De welzijnssector kan en wil niet
terug naar de ondoorzichtige subsidierelatie
van de jaren 60 en 70.
Maar vergaande marktwerking op
basis van geïnstitutionaliseerd wan-
trouwen lijkt ook niet wenselijk.
De ontwikkelingen binnen het welzijnswerk
zijn vanaf de Tweede
Wereldoorlog te typeren als respectievelijk
verzuild particulier initiatief,
verstatelijking en vermarkting.
De golfbeweging van 20 à 25 jaar
per fase die hierin te herkennen
is, wekt de verwachting dat een
nieuwe periode haar opwachting
maakt.
Deze ‘vierde fase’ van het welzijnswerk
is ingeluid door de Wet Maatschappelijke
Ondersteuning (WMO).
Centraal hierbij staat het appelleren
aan de eigen zelfstandigheid en
verantwoordelijkheid van burgers.
Maar hoe zijn de rollen verdeeld
tussen de burgers, gemeenten en
professionele instellingen? En welke
zakelijke verhoudingen gaan zij
daarbij aan? Anders gezegd: Hoe laat
de vierde fase van het welzijnswerk
zich typeren?
In De maat van welzijn typeren
we deze vierde fase met de term
verdienstelijking. Auteur Mariëlle
Blanken verkent enkele contouren
van de nieuwe fase en werkt de
geschetste tendens uit in een
denkkader. Dit denkkader dat is
opgebouwd uit drie perspectieven,
kunnen gemeenten en instellingen
gebruiken wanneer zij hun samenwerkingsrelaties
verder willen vorm-
geven.
Meer informatie
De maat van welzijn is bedoeld
voor mensen die beroepsmatig of
anderszins geïnteresseerd zijn in
de verhoudingen binnen de socia-
le sector en specifiek binnen het
welzijnswerk, zoals lokale en provinciale
beleidsmakers en bestuurders
en professionele instellingen.
U kunt de publicatie voor € 15,-
bestellen bij het secretariaat van
het PON: 013 535 15 35, onder
vermelding van PON-publicatienum-
mer 07-08.
Meer informatie over het onderzoek
en de publicatie kunt u inwinnen bij
Mariëlle Blanken, telefonisch of per
e-mail: m.blanken@ponbrabant.nl. •

10
BrabantDorp.
Waar de grenzen tussen
en platteland verdwijnen
PON presenteert jaarboek 2007
Tijdens een drukbezochte bijeenkomst
op maandag 23 april overhandigde
PON-directeur Rob Esser het
eerste exemplaar van het PON-Jaarboek
2007 aan mevrouw Brigite van
Haaften, Brabants gedeputeerde
voor jeugd, cultuur en samenleving.
BrabantDorp. Waar de grenzen tussen
stad en platteland verdwijnen is
de titel van het boek, waarin een
essay over zestig jaar ontwikkeling
van kleine kernen- en plattelandsbeleid
in Brabant centraal staat.
Behalve een terugblik presenteert
het PON in zijn jaarboek ook een
agenda voor de toekomst van een
vitaal platteland. Daarnaast heeft
het PON samen met Omroep Brabant
het onderwerp BrabantDorp
gevisualiseerd in een portret van
het dorp Westerhoven. De uitzendingen
van Omroep Brabant zijn
terug te vinden op een dvd die achter
in het jaarboek is gevoegd.
Met het PON-Jaarboek 2007 wil het
PON een bijdrage leveren aan het
debat over de (ruimtelijke) toekomst,
de kracht en de identiteit
van Brabant. De titel van het boek
verwijst met een knipoog naar BrabantStad,
de noemer waaronder de
Provincie Noord-Brabant en de vijf
grote Brabantse steden al een aantal
jaren samenwerken. In het jaarboek
maken we zichtbaar dat de
dorpse identiteit nog altijd kenmerkend
voor Brabant is. We pleiten er
dan ook voor om de toekomst aan
te gaan vanuit een gezamenlijk,
minder verzuild perspectief. Minder
vanuit de tegenstelling tussen stad
en platteland en met meer inzet
van de Brabanders zelf.
Agenda voor de toekomst
‘Hoewel de toekomst zich moeilijk
laat voorspellen, kunnen we wel
een aantal trends ontwaren die de
komende jaren op het Brabantse
platteland zullen spelen en die de
leefbaarheid zullen beïnvloeden’,
schrijven Hans de Kuyper en Joks
Janssen in hun essay: Agenda voor
de toekomst. Zoektocht naar een
vitaal platteland, in het PON-jaarboek.
‘Allereerst is er de groeiende
vraag vanuit de stad en andere
economische functies naar ruimte
op het platteland. Hierdoor zal de
verweving van stad en platteland
in de nabije toekomst alleen maar
toenemen. Daarnaast is er een verdere
teruggang van de landbouw
te verwachten, niet zozeer in de
productie, maar wel in het aantal
bedrijven. Daarom moeten nieuwe
‘Het Brabantse platteland heeft de
stad nodig voor een perspectiefvolle
toekomst. Nieuwe vormen van
samenwerking tussen stad en
platteland vragen om een regionale
benadering, zodat de sectorale en
politiek-bestuurlijke dwangbuis kan
worden doorbroken, waarin stad en
ommeland in Brabant zich bevinden.’

stad
economische dragers voor het platte-
land worden gezocht. Ook is er
sprake van ontgroening en vergrijzing,
die een dreigende verschraling
met zich meebrengt. Dat vraagt om
een evenwichtige opbouw van de
plattelandsbevolking.’ Deze veranderingen,
de mogelijke gevolgen voor
de leefbaarheid van het Brabantse
platteland en de te formuleren
acties op dat terrein lichten de
auteurs in het PON-jaarboek uit-
gebreid toe.
Dorpse identiteit
Tijdens de presentatie haken de verschillende
sprekers in op de stelling
dat de dorpse identiteit nog altijd
kenmerkend is voor Brabant. In haar
reactie gaf mevrouw Van Haaften
aan dat BrabantDorp actueel en
relevant is, zeker in het licht van
de uitdagingen waar Brabant voor
staat en in het perspectief van het
nieuwe bestuursakkoord Vertrouwen
in Brabant. De gedeputeerde gaf
‘De complexe problemen die gepaard
gaan met de kosmopolitisering van het
Brabantse platteland, vragen om een
structurele en integrale aanpak van
overheid, maatschappelijke organisaties
en bedrijfsleven. Noodzakelijk is
een plan de campagne voor de
sociale en culturele integratie van
buitenlandse arbeiders in de Brabantse
gemeenschappen van dorp en regio. ‘
tijdens de presentatie een toelichting
op het bestuursakkoord.
Voorafgaand aan de aanbieding ver-
zorgde historicus Patrick Timmermans
aan de hand van de beelden van
Omroep Brabant – die op de dvd
zijn vastgelegd – een rondleiding
door het BrabantDorp van toen en
nu. Deze persoonlijke impressie
bracht bij veel van de aanwezigen tal
van herkenningspunten naar boven.
Driek van de Vondervoort, burgemeester
van Boekel, gaf een reflectie
op het onderwerp van het jaarboek.
Dat deed hij door onder meer terug
te blikken op de dorpenplannen
van enkele decennia geleden, die
vooral ingegeven waren vanuit het
ruimtelijke-ordeningsdenken, tot en
met de hedendaagse dorpsontwikkelingsplannen,
opgesteld vanuit
de leefbaarheidsgedachte, door en
met bewoners.
Meer informatie:
BrabantDorp. Waar de grenzen tussen
stad en platteland verdwijnen is voor
€ 30,- bij het PON te bestellen.
Meer informatie over de publicatie
met dvd kunt u inwinnen bij Hans
de Kuyper. •
‘Wanneer we de reconstructie
beschouwen als een eerste stap in de
langetermijntransitie van het Brabantse
platteland van een productie- naar
een consumptielandschap, dan is
naast natuur en landbouw, agrarische
economie en ecologie, ook een
kwaliteitssprong nodig op een breder
sociaaleconomisch en –cultureel
terrein.’
11

1
Feiten en cijfers over Brabant, u kunt
Sociale Atlas Brabant
voor onderzoek en
Beleidsnotities, collegevoorstellen en adviesrapportages: elke gemeente en organisatie heeft
ermee te maken. Vrijwel dagelijks worden ambtenaren en bestuurders bestookt met vragen
over cijfermatige onderbouwing van plannen en activiteiten, liefst ‘met gedetailleerde en
actuele gegevens’. O ja, en graag vandaag nog, uiterlijk morgen. Onmogelijk! Of toch niet?
Voordat u nee zegt, kunt u beter
eens gaan grasduinen in de Sociale
Atlas Brabant:
www.socialeatlasbrabant.nl.
U staat versteld van de mogelijk-
heden die worden gepresenteerd.
De Sociale Atlas Brabant bevat
feiten en cijfers over een groot
deel van het sociale domein in de
provincie Noord-Brabant.
Wat de atlas uniek maakt is dat er
in één systeem gegevens bijeen
zijn gebracht, die het brede sociale
terrein in Brabant beslaan.
De feiten
De Sociale Atlas Brabant is een
digitale databank met kerncijfers
op sociaal terrein, en is feitelijk
onmisbaar om een onderwerp op
dit beleidsterrein te onderbouwen.
De atlas is er voor de provincie,
gemeenten, maatschappelijke instel-
lingen, belangenorganisaties en bur-
gers die actief zijn op onderwerpen
als wonen, welzijn, arbeid, zorg,
cultuur en onderwijs in Brabant.
Wat u ook zoekt: absolute cijfers
of bijvoorbeeld mogelijkheden om
te vergelijken met andere gemeenten
of regio’s in Brabant, de sociale
atlas zal in veel gevallen uw ideale
hulpbron zijn.
Thema’s
Hoofdthema’s in de atlas zijn: demo-
grafie, wonen en woonomgeving,
inkomen, onderwijs, geografie, zorg,
arbeid, politiek, cultuur, sport en
recreatie. De gegevens van de atlas
zijn op deze thema’s gegroepeerd
en op vier schaalniveaus beschikbaar:
op provinciaal, regionaal,
gemeentelijk en postcodeniveau.
Afhankelijk van het onderwerp kunt
u aangeven op welk geografisch
niveau u de cijfers wilt én voor
welke periode. Zo kunt ook vergelijkingen
in tijd maken.
Openbare en
abonnementsversie
Er zijn twee versies: een openbare
versie die voor iedereen via internet
toegankelijk is, en een abonnements-
versie.
De openbare versie bevat gegevens
op provinciaal en regionaal
niveau. In de abonnementsversie
zijn veel gegevens ook beschikbaar
op gemeente- en postcodeniveau.
Met een abonnement hebt u dus
toegang tot informatie op kleiner
geografisch niveau. Verder bevat
de abonnementsversie meer onderwerpen
dan de openbare versie.
Met de abonnementsversie heb u
een completere databank in huis.
Presentatie: kaart of taart?
U hoeft geen ervaring te hebben met
statistische programma’s, databases
of geografische informatiesystemen
om de gewenste informatie te krijgen.
Via een gebruiksvriendelijke
selectiemethode kunt u met de
Sociale Atlas Brabant actuele cijfers
grafisch weergeven.

niet meer zonder
beleidsondersteuning
Sinds kort is de Sociale Atlas Brabant
vernieuwd. Wat het gebruik nu
extra aantrekkelijk maakt, is dat
de resultaten direct op het scherm
zichtbaar zijn. Afhankelijk van de
geselecteerde gegevens kunt u
kiezen uit meerdere presentatie-
vormen als tabellen, kaarten, taarten
of grafieken. Een welkome
aanvulling in uw beleidsrapport.
Actuele en gedetailleerde
informatie
In 2004 zijn we gestart met de atlas.
Nu, drie jaar verder, zien we dat de
atlas veel gebruikt wordt. Omdat het
voor een databank noodzakelijk is
up-to-date te blijven, actualiseren
we hem regelmatig. Ook voegen
we nieuwe onderwerpen toe en
nemen we gegevens uit PON-onderzoeken
op.
Wilt u een demonstratie van de atlas?
Neemt u dan contact op met Jolanda
Westerlaken of Karin du Long, via
e-mail info@socialeatlasbrabant.nl
of telefonisch 013 535 15 35. Meer
informatie over de abonnementsversie
en de prijzen vindt u op de
website: www.socialeatlasbrabant.nl.
1

1
Een kennisplatform, maar wel interactief
Wie doet er mee?
Hoe geweldig zou het zijn als er voor dorpsraden en allerlei andere belangstellenden een
kennisplatform zou komen! Stel, u hebt hét ei van Columbus gevonden om het veiligheids-
probleem in het dorpscentrum voor 40% te verminderen. Dat wilt u toch niet voor uzelf
houden! Mogen andere dorpsraden een graantje van uw idee meepikken? De volgende keer
helpen zij u vast ook aan een goed plan. Een kennisplatform via internet waar je kunt brengen
en halen, dat is waar het PON en het bestuur van de vereniging kleine kernen noord-brabant
jaren geleden al aan dachten. Een interview met Peter Franken, projectleider van het project
Interactief Kennisplatform Bewonersinitiatieven Brabant en Limburg.
‘In de afgelopen jaren bleek dat
de deelnemers aan de Brabantse
dorpendag behoefte hadden aan
meer uitwisseling dan een keer per
twee jaar: kennis uitwisselen zou
een doorlopend proces moeten
zijn. Die vraag leidde tot het idee
om een kennisdatabank te ontwikkelen
waar mensen voortdurend
uit kunnen putten maar die ze ook
zelf zouden moeten vullen met hun
ervaringen. Een kennisdatabank
voor en door belangstellenden. Het
PON heeft daarvoor een idee uitgewerkt,
opgenomen in zijn werkplan
van 2005; in het tweede semester
van 2006 konden we dan eindelijk,
nadat de financiering rond was, van
start.
Basiswebsite en e-nieuwsbrief
‘Dankzij het budget dat toen beschik-
baar was, konden we Bert Alkemade,
ict-deskundige die ruime ervaring
heeft met bewonersorganisaties,
inschakelen om de technischinhoudelijke
kant van het project te
begeleiden en de interactieve website
mee te ontwikkelen. In korte
tijd kwam er een basiswebsite met
een tweewekelijkse e-nieuwsbrief.
Deze ‘startdocumenten’ dienden
als ‘praatstuk’ voor de project- en
de klankbordgroep die daarmee
verder aan de slag konden. Deze
bestaan uit vrijwilligers die ervaring
hebben met internet, maar ook
uit zogenaamde digibeten, mensen
die weinig op hebben met internet.
Vooral die laatste groep is belangrijk
omdat je daarmee op een begrijpelijke
manier over het onderwerp
moet communiceren. Hun inbreng
maakt dat de website voor een grotere
groep toegankelijk wordt.’
WAAR KLEINE KERNEN
GROOT IN ZIJN
Informatie op maat
‘Het kennisplatform biedt een
infrastructuur vergelijkbaar met het
wegennet’, verduidelijkt Franken.
‘Dorpsraden stippelen hun eigen
traject uit, afhankelijk van hun
behoefte. Wij ontwikkelen activiteiten
en modules die voorzien in een
bepaalde behoefte onder dorps-
raden. Dorpsraden kunnen bijvoorbeeld
schrijven over hun ervaringen
en projecten in hun gemeente, maar
ze kunnen ook vragen stellen.
Jammer genoeg buiten ze die mogelijkheid
nog niet zo uit. In die zin
is er nog te veel sprake van consumentengedrag:
wel halen maar
weinig of niets brengen.’

Cursussen en andere
activiteiten
‘Voorbeelden van activiteiten zijn
allerlei cursussen en workshops. Zo
hebben we de actie De Geldkraan,
over de financiering van activiteiten.
De workshops hiervoor worden
georganiseerd in samenwerking met
de Rabobank, het Bureau fonds-
werving, het Innovatienetwerk platteland
en het Oranjefonds. Deze
activiteiten koppelen we soms ook
aan bestaande manifestaties, zoals
de Limburgse dorpendag op 9 juni.’
Belangstellenden kunnen op verschillende
locaties in Brabant en
Limburg deelnemen. Iemand die
niet in de buurt woont of geen tijd
heeft, kan een workshop telkens
een week later ook online bijwonen.
En is iets niet duidelijk? Onder
Vragen en reacties op de site krijgen
vragenstellers binnen een week
antwoord van een professional.
‘We bieden ook de mogelijkheid
om geluidsopnames (podcasting)
en videofragmenten (vodcasting)
onder te brengen op de website. De
mensen waar wij in eerste instantie
op mikken, zijn degenen die als een
soort ambassadeur kunnen en willen
fungeren voor degenen die een
wat afwachtender houding hebben.
Voor mensen die niet weten hoe
vodcasting werkt, hebben we een
goed aanbod: de cursus videoverslagen
leren maken. Een aantrekke-
GOED IDEE?
OP HET WEB ERMEE!
lijk aanbod ook, omdat een verslag
in beeld inzichtelijker is dan een
geschreven verslag. Bovendien kun
je het videoverslag via de website
www.kennisplatformbewoners.nl
breed verspreiden en kan iedereen
die deze site bezoekt er kennis van
nemen. Bovendien is het leuk iets
van je dorp te laten zien.
Op een later moment willen nog
een cursus aanbieden waarin mensen
kunnen leren een eigen site te
ontwikkelen. In samenwerking met
Cubiss, ook partner in dit kennisplatform,
organiseren we cursussen
voor redacteuren van dorpskrantjes
en dorpswebsites.’
Dit aanbod blijkt nog maar een
fractie van wat het kennisplatform
te bieden heeft, blijkt al snel uit
de enthousiaste verhalen van Franken.
De rest van het aanbod kan
de bezoeker vinden op de website:
www.kennisplatformbewoners.nl.
Bent u geïnteresseerd in de website?
Hebt u belangstelling voor een cursus?
Hebt u iets te melden? Idee ontwikkeld,
groepen kunnen bereiken,
activiteiten kunnen starten? Inspireer
collega-dorpsraden en andere
belangstellenden. Wilt u de elektro-
nische nieuwsbrief ontvangen? Kijk
op www.kennisplatformbewoners.nl.
Pilotperiode
‘Eind 2007 loopt de financiering van
de provincie en Leader+ af. Daarna
gaan we het project evalueren en
kijken of het toekomst heeft. Een
echt reëel beeld zal dat niet geven
omdat we door allerlei financiële en
procedurele perikelen ruim een jaar
later zijn gestart dan de bedoeling
was. Daardoor is de proeffase feitelijk
te kort: er is altijd een behoorlijke
aanloopfase nodig voor iets
nieuws aanspreekt, zeker iets als
ict. We zitten als het ware nu nog
in de fase van de early adaptors,
zoals dat in jargon heet. Daarmee
bedoel ik dat vooral die mensen
inhaken die als eerste in zijn voor
nieuwe ontwikkelingen.
Gelukkig zien we nu ook dat andere
provinciale verenigingen van kleine
kernen aansluiting zoeken en de
landelijke vereniging voor kleine
kernen belangstelling toont voor
deze pilot. Dat biedt extra kansen
om het project goed uit te kunnen
bouwen en om extra aanbod te
doen. Wat we vooral hopen is dat
dit initiatief bij gebleken geschiktheid
opgeschaald wordt tot een
nationaal kennisplatform voor
bewonersorganisaties.’
Meer informatie
Voor informatie over het kennisplatform
kunt u Peter Franken bellen of
mailen: pfr@ponbrabant.nl •
GELD
SPEELT (G)EEN ROL
1

Stationsstraat 15, Tilburg bezoekadres
Postbus 90123 postadres
5000 LA Tilburg
+ 31 (0)13 535 15 35 telefoon
+ 31 (0)13 535 81 69 fax
pon@ponbrabant.nl e-mail
www.ponbrabant.nl internet
Vormgeving:
www.kroonenpartners.nl
Drukwerk:
Gianotten drukkerij, Tilburg
Foto’s : Peter Franken (p.1, 10,
11), Wim Wagemakers (p. 6),
Cubiss (p. 14)
Dimph Vos (p. 8)
Redactie: Paul van Daal, Peter
Franken, Ed Kooger, Hans de Kuyper,
Dimph Vos, Jolanda Westelaken,
Jos Wielders
Eindredactie: Dimph Vos
Oplage: 1100 exemplaren
Een abonnement op PONbericht
is gratis. PONbericht verschijnt
twee keer per jaar en is ook als
PDF beschikbaar op onze website.
Adreswijzigingen s.v.p. doorgeven
aan het secretariaat van het PON.
© Copyright PON,
Tilburg, juni 2007
Het auteursrecht van deze publicatie
berust bij het PON. Gehele
of gedeeltelijke overname van
teksten is toegestaan, mits u
daarbij de bron vermeldt.
Het PON Instituut voor advies, onderzoek
en ontwikkeling in Noord-Brabant is
hét kenniscentrum op sociaal terrein in
Noord-Brabant. Sinds zijn oprichting in
1947 verricht het PON diverse vormen van
sociaal-wetenschappelijk onderzoek, zowel
kwalitatief als kwantitatief. De ontwikkelfunctie
van het PON is er vooral op gericht
maatschappelijke innovaties tot stand te
brengen en de kennis die daarvoor in de
praktijk nodig is, methodisch en systematisch
toepasbaar te maken.
Zorg als zaak
Zelfstandig ondernemende
vrouwen in de zorg
Steeds meer vrouwen starten als zelfstandig
ondernemer. Zeker binnen
de zorgsector kunnen we spreken
van een groeiend aantal. Marktwerking,
persoonsgebonden budgetten
en voldoende werk – mede dankzij
de toenemende vergrijzing – vormen
aanleiding voor deze ontwikkeling.
Ook de recente Wet Maatschappelijke
Ondersteuning (WMO) heeft een
versterkende werking. Maar over het
wel en wee van deze vrouwelijke
ondernemers is nog nauwelijks wat
bekend. Over welke beroepen hebben
we het hier? Gaat het om ‘nieuwe’
vakgebieden? Waaruit bestaat de
motivatie van de vrouwen om voor
zichzelf te beginnen? Wat ervaren zij
als noodzakelijk om als zelfstandige
aan de slag te kunnen? Hoe komen
zij aan financiële middelen om hun
bedrijf te starten? Kortom, wat zijn de
ervaringen van zelfstandig ondernemende
vrouwen in de zorg?
In Zorg als zaak geven de auteurs
onder meer antwoord op deze vragen
en formuleren ze een aantal
aanbevelingen. Ze hebben daarvoor
verschillende vrouwen geïnterviewd
die als zelfstandige werkzaam zijn
of dat van plan zijn. Ook hebben zij
een expertmeeting belegd, waarbij
personen aan tafel zaten die zelfstandig
ondernemende vrouwen
tegenkomen in hun werk, hen begeleiden
of op een andere manier met
hen te maken hebben.
Het boek is bedoeld voor iedereen
die zich voor het onderwerp interesseert,
maar specifiek voor vrouwen
die net gestart zijn of op het punt
staan om te starten als zelfstandig
ondernemer. Daarnaast is het
bedoeld voor belangenbehartigers,
beleidsmakers en andere relevante
instellingen. Het PON wil hiermee
vrouwen enthousiasmeren en kennis
laten maken met elkaars ervaringen,
een bijdrage leveren aan de
kennis over ondernemerschap in de
zorg en een aanzet geven tot verdere
beleidsontwikkeling voor deze
ondernemende vrouwen.
Meer informatie
Zorg als zaak werd financieel mede
mogelijk werd gemaakt door de Europese
Unie, Interreg III, de Provincie
Noord-Brabant, FEW! en Grow.
Wilt u meer weten over het project
FEW! of over de inhoud van
dit boek? Neemt u dan contact op
met Mirjam Smulders, projectleider
FEW! of met de auteurs, Mariëlle
Blanken of Trude Rietveld, te bereiken
bij het PON.
De publicatie kunt u tegen de verzendkosten
van € 3,95 bestellen
bij het secretariaat van het PON,
onder vermelding van PON-publicatie
07-10. •