Economisch Dossier 2012 - SIGMA

Economisch
Dossier 2012
Algemene Vergadering
& Persconferentie
15 juni 2012
SIGMA vzw, federatie van de algemeen vertegenwoordigers van materieel voor openbare
en private werken, voor de bouw en voor goederenbehandeling

InhoudSIGMA
Hoofdstuk 1
De algemene economische conjunctuur in 2011
Hoofdstuk 2
De conjunctuur in de bouwsector en het materieel voor
burgerlijke bouwkunde / bouw 2011
Hoofdstuk 3
De interne goederenbehandeling in 2011
Hoofdstuk 4
Belang en activiteiten van SIGMA
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
3

Hoofdstuk 1
De economische conjunctuur in 2011
De Belgische economie zette in het eerste kwartaal
van 2011 nog een sterke groeiprestatie neer (0,9%),
maar koelde daarna sterk af in navolging van de
internationale conjunctuur. In het tweede kwartaal
werd nog een bescheiden groei opgetekend (0,3%),
maar de economische activiteit viel licht terug in de
tweede jaarhelft. Door de rem op het beschikbare
inkomen zullen de gezinnen hun consumptie in 2012
verder matigen, ook in de autosector zien wij sinds
maart een terugloop.
Voor heel 2011 kwam de reële bbp-groei in ons land
uit op nog een fraaie 1,9%, te danken aan de goede
eerste jaarhelft. Enkel Finland (3,5%), Duitsland (3,0%)
en Oostenrijk (2,0%) scoorden beter. Het verschil met
de groei in de probleemlanden – vooral Griekenland
(-6,1%) en Portugal (-1,5%) – illustreert nogmaals de
immense divergentie waarmee de eurozone vandaag
kampt. In tegenstelling tot de grote recessie van
2008-2009, die was ingegeven door de inzinking van
de wereldhandel volgend op de Lehman-val, kent de
recente conjunctuurverslechtering in Europa interne
oorzaken. Die houden verband met de onzekerheid
volgend op de overheidsschuldencrisis en de impact
van zware saneringsinspanningen.
De Belgische inflatie, gemeten aan de hand van
de jaar-op-jaargroei van het indexcijfer van de
consumptieprijzen, liep in 2011 op tot gemiddeld
3,5%. Die inflatieversnelling was grotendeels
toe te schrijven aan de prijsstijgingen voor
energieproducten als gevolg van de duurdere aardolie.
Bovendien hadden de hogere grondstoffenprijzen
met enige vertraging een opwaarts effect op de
prijzen van andere goederen en diensten, waardoor
ook de onderliggende inflatie aantrok.
De Belgische uitvoer nam in het eerste kwartaal
van 2011 nog fors toe. Door de tegenvallende
ontwikkeling van de buitenlandse afzetmarkten
daalde de uitvoer in de rest van het jaar.
Het reëel beschikbaar gezinsinkomen nam in
2011 toe met 1,2%. De koopkrachtontwikkeling
werd ondersteund door de toename van de
werkgelegenheid en de relatief beperkte stijging
van het nettobedrag aan personenbelastingen
(als gevolg van een versnelde inkohiering). Het
aangetaste consumentenvertrouwen deed de
spaarquote oplopen tot 16,5%, waardoor de groei van
de particuliere consumptie beperkt bleef tot 0,8%.
4
De investeringen van de ondernemingen zetten
nog tot midden 2011 een sterke groeiprestatie neer.
Door de stevige economische groei verbeterde
de rendabiliteit van de ondernemingen en lag de
industriële capaciteitsbezettingsgraad in de eerste
helft van 2011 boven zijn langetermijngemiddelde.
Dankzij dat sterke eerste semester kwam de jaargroei
van de bedrijfsinvesteringen in 2011 uit op 8,8%,
ook al stokte de investeringsactiviteit in de tweede
jaarhelft door de tegenvallende afzetperspectieven.
In de EMU profiteren economieën als de Duitse van
de verbeterende wereldconjunctuur en de daaruit
voortvloeiende vraag naar kapitaalgoederen. De
perifere EMU-landen blijven evenwel gevangen in
een neerwaartse spiraal. Als gevolg daarvan zal de
economie in Portugal, Spanje, Italië en Griekenland
in 2012 vrijwel zeker krimpen. De optelsom van het
noorden en het zuiden van de EMU levert allicht
eerst enkele kwartalen van negatieve groei op, met
een stagnatie van de EMU-economie als geheel
in 2012.
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
Vooruitzichten 2012
Ook België zal nog een zwakke eerste jaarhelft kennen,
maar vanaf de zomer zien we de groei opnieuw
aantrekken. Voor het hele jaar ramen we de reële bbpgroei
op 0,2%. Net als elders zijn er ook bij ons tekenen
dat het ergste voor de bedrijven achter de rug ligt. De
conjunctuurbarometer van de NBB steeg in januari voor
de tweede maand op rij en lijkt geenszins weg te zinken
zoals tijdens de grote recessie van 2008-2009.
Hoewel niet vergelijkbaar met de situatie in de
probleemlanden van de EMU, zal ook in België de
sanering van de begroting zich stevig doen voelen in het
inkomen van de gezinnen. Dat zal in 2012 in reële termen
krimpen, wat de consumptie verder zal afremmen.
Die ontwikkeling wordt mee geschraagd door de
ommekeer op de arbeidsmarkt. De jaardaling van het
aantal werklozen is al aan het vertragen en voorlopende
indicatoren, zoals de aanwervingsplannen van bedrijven
en de openstaande vacatures, suggereren dat de situatie
verder zal verslechteren.
Om uit te komen op een tekort van 2,8% van het bbp,
zal de overheid bij de begrotingscontrole zo’n 2,5 miljard
extra moeten besparen, waarvan bijna de helft te wijten
aan de conjunctuur. De conjunctuur zal niet alleen in
2012, maar ook daarna inspanningen vereisen om in 2015
het vooropgestelde begrotingsevenwicht te bereiken.
Naast de te rooskleurige inschatting van de groei in
2012 bij de begrotingsopmaak, is ook de groeiraming
onderliggend aan het begrotingstraject voor 2013-2015
vrij optimistisch.
Met 2,11 miljoen werknemers werd in 2011 nochtans
een nieuw tewerkstellingsrecord gevestigd en was
het banenverlies dat opgelopen werd tijdens de
economische crisis volledig weggewerkt. Maar, terwijl
in sommige sectoren de tewerkstelling is toegenomen,
zien we dat in andere - vooral industriële - sectoren
het tewerkstellingsverlies verder is opgelopen. Vrijwel
alle sectoren kampen intussen met een toenemende
demografische druk. Een probleem dat ook SIGMA
ontwaart bij zijn buitenmecaniciens.
Om het groeipotentieel van de economie te vrijwaren,
moet de werkgelegenheid onder de 55-plussers evenwel
niet alleen kwantitatief, maar ook kwalitatief worden
versterkt. Een even grote uitdaging als de verhoging van
de pensioenleeftijd bestaat erin om oudere werknemers
te stimuleren in de juiste banen te werken, te blijven
leren en zich te blijven inspannen in hun job tot aan de
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
pensioenleeftijd. Vandaag functioneert de arbeidsmarkt
voor oudere werknemers niet goed.
Naast sterke sectorale tewerkstellingsverschillen, zijn
er ook gelijkenissen. Voor quasi alle sectoren geldt dat
het aantal loontrekkenden in de jongere leeftijdsklassen
sterk afneemt, terwijl een zeer omvangrijke groep
oudere werknemers de komende jaren de arbeidsmarkt
zal verlaten.
Waar in 2005 ongeveer 377.000 werknemers (of 19% van
het totaal aantal werknemers) 50 jaar of ouder waren, is
hun aantal in 2011 – dus over een tijdsspanne van 6 jaar
- opgelopen tot 510.400 werknemers, meer dan een half
miljoen. Gemiddeld is vandaag in Vlaanderen bijna één
vierde van de loontrekkende bevolking 50 jaar of ouder.
Potentieel verlaten deze mensen de arbeidsmarkt de
komende 5 à 10 jaar.
De problematiek van de +55 is ook een probleem binnen
de bedrijven van SIGMA en maakt deel uit van de
besprekingen met de sociale partners met het oog op
de volgende sociale onderhandelingen.
In de loop van 2012 zouden de bedrijfsinvesteringen licht
aantrekken in lijn met de economische activiteit, maar
blijft hun jaargroei beperkt tot 0,9%.
De koopkracht zou in 2012 afnemen (-1%),
gelet op de zwakke conjunctuur en de recente
begrotingsmaatregelen. Bovendien heeft de versnelde
inkohiering een sterk opwaarts effect op het nettobedrag
aan personenbelastingen in 2012. De daling van de
particuliere consumptie blijft beperkt (-0,1%) doordat de
inkomensdaling opgevangen wordt door een terugval
van de spaarquote.
De volumegroei van de overheidsconsumptie zou beperkt
blijven tot 0,9% in 2012. De overheidsinvesteringen
zouden daarentegen met bijna 12% toenemen als gevolg
van de investeringen van de lokale besturen in de aanloop
naar de gemeente- en provincieraadsverkiezingen
van dit najaar en van de investeringen van de federale
overheid.
Anderzijds zou de onderliggende inflatie dit jaar
aantrekken tot gemiddeld 2,2% (t.o.v. 2% in 2011) en
zouden enkele begrotingsmaatregelen een opwaarts
effect hebben op de inflatie van 0,2 procentpunt. Al bij
al zou de consumptieprijsinflatie dit jaar licht afkoelen
tot gemiddeld 2,7%.
5

De toename van de gezondheidsindex, die niet
beïnvloed wordt door het prijsverloop van benzine en
diesel, zou eveneens 2,7% bedragen. De spilindex voor
de overheidswedden en sociale uitkeringen (119,62) zou
overschreden worden in oktober 2012.
Europese Commissie
In recentere berichtgeving (Bron: VRT-nieuws) voorspelt
de Europese Commissie voor ons land land een nulgroei
van de economie en een begrotingstekort van 3,0
procent voor 2012. Volgend jaar zal de economie opnieuw
aantrekken, klinkt het. De commissie verwacht dan een
groei van 1,0 procent in de eurozone.
Voor ons land verwacht de Commissie een nulgroei voor
2012. Voor volgend jaar wordt het groeicijfer op 1,2 procent
geschat. Het begrotingstekort wordt dit jaar geraamd op
3,0 procent. Dat is meer dan de 2,8 procent die de regering
vooropgesteld heeft. Als het beleid niet verandert, zal
het tekort in 2013 3,3 procent bedragen, hoewel er toch
economische groei zal zijn, klinkt het ook. Het doel van de
federale regering is een tekort van 2,15 procent.
Kerncijfers voor de Belgische economie
Wijzigingspercentages in volume - tenzij anders vermeld
Voor de hele EU verwacht de EC een krimp van de
economie van 0,3 procent voor 2012. Volgend jaar
wordt opnieuw groei verwacht, 1,3 procent. Voor de 17
eurolanden ligt de verwachte groei in 2013 iets lager, op
1,0 procent.
In Griekenland (8,4 procent), Ierland (7,5 procent) en
Spanje (6,3 procent) zijn de verwachte begrotingstekorten
voor 2013 het grootst. Het verwachte gemiddelde in de
EU voor 2013 ligt op 3,3 procent.
Voor Spanje zal de recessie voortduren in 2013. De
Commissie verwacht een krimp van de economie van
0,3 procent. Voor Griekenland, waar de krimp dit jaar
naar verwachting 4,7 procent zal bedragen, wordt een
nulgroei voorspeld in 2013.
De hoge werkloosheid in de EU blijft een belangrijk
probleem. Het werkloosheidscijfer zal meer dan
10 procent blijven bedragen in 2013, voorspelt de
Commissie, in de eurozone zelfs 11 procent.
2009 2010 2011 2012
Consumptieve bestedingen van de particulieren 0,8 2,5 0,8 -0,1
Consumptieve bestedingen van de overheid 0,8 0,2 0,9 0,9
Bruto vaste kapitaalvorming -8,1 -0,7 5,4 0,7
Totaal van de nationale bestedingen -2,4 1,2 2,1 0,3
Uitvoer van goederen en diensten -11,2 9,9 5,0 0,5
Invoer van goederen en diensten -10,7 8,7 5,4 0,7
Netto-uitvoer (bijdrage tot de groei van het bbp) -0,5 1,1 -0,2 -0,2
Bruto binnenlanfs product -2,8 2,3 1,9 0,1
Nationaal indexcijfer der consumptieprijzen -0,1 2,2 3,5 2,7
Gezondheidsindex 0,6 1,7 3,1 2,7
Reëel beschikbaar inkomen van den particulieren 2,9 -0,5 1,2 -1,0
Spaarquote van de particulieren (in % van het beschikbare inkomen) 18,4 16,2 16,5 15,7
Binnenlandse werkgelegenheid (jaargemiddelde verandering, in duizendtallen) -7,6 37,0 56,2 6,4
Werkloosheidsgraad (Eurostatstandaard, jaargemiddelde) 7,9 8,3 7,2 7,5
Saldo lopende rekening (betalingsbalans, in % voor 100 euro) -1,7 1,5 -0,4 -1,0
Wisselkoers van de euro in dollar (aantal dollars voor 100 euro) 139,3 132,7 139,2 131,5
Korte rente (Euribor, 3 maanden) (%) 1,2 0,8 1,4 0,9
Lange rente (OLO, 10 jaar) (%) 3,9 3,4 4,2 3,8
Bron: FOD Economie
De algemene economie volgens de recentste prognoses van de NBB (juni 2012)
• Het BBP groeit met 2 % in 2011 maar zakt volgens
de recentste prognoses naar 0,6 % in 2012 en 1,4
% in 2013 (aantrekkende economie Duitsland,
begrotingsmaatregelen België, beeld België
positiever op financiële markten) Hiermee doet
België echter beter dan de eurozone (nog + 1,5%
in 2011, tussen -0,5% en 0,3 % in 2012 en tussen 0
en 2 % in 2013)
• De inflatie in 2011 stond op 3,5 % (prijstijging
energieproducten = aardolie / grondstoffen)
maar zakt naar 2,6 % in 2012 en naar 1,5 % in 2013
(lagere energieprijzen)
• De onderliggende inflatie (zeg maar zonder
energie) was 1,7 % in 2011, en wordt 1,9 % in 2012
en 1,5% in 2013
• De uitvoer goederen en diensten van + 4,4 % in
2011 stagneert op 1,8 % in 2012 om weer aan te
trekken op 4,5 % in 2013
• De invoer goederen en diensten daalt van 5,1 %
in 2011 naar 2 % in 2012 om opnieuw naar 4 % te
evolueren in 2013
• Het arbeidsvolume neemt toe met een 0,1 % in
2012 en + 0,8 % in 2013 (goed voor netto +3300 en
+27000 extra jobs)
Budgetaire besparingen vanwege de overheid
en in de gezondheidszorg brengen echter een
stijging van de werkloosheidsgraad: van 7,2 % in
2011 naar 7,5 % in 2012 en 7,7 % in 2013
• De particuliere consumptie stagneert op 0,8 % in
2011
Het beschikbaar inkomen is gestegen met 1,2 %
door toename van de werkgelegenheid maar een
aangetast consumentenvertrouwen veroorzaakt
een spaarquote van + 16,5 %
De inflatie + de daling van de koopkracht door
overheidsmaatregelen brengen de particuliere
consumptie met - 0,1% op negatief in 2012
Het reëel beschikbaar inkomen daalt met 1 % en
sparen komt er niet meer aan te pas
De particuliere consumptie stijgt amper
met 0,7 % in 2013 (ondanks een toegenomen
beschikbaar inkomen met 1,7 % wordt opnieuw
een spaarquote vooropgesteld van 16,4%)
• De bedrijfsinvesteringen namen toe met + 8,8 %
in 2011 (na 2 moeizame jaren 2009 en 2010), nog
met + 1,3% in 2012 en + 3,2 % in 2013
• De overheidsinvesteringen stegen met 6,1 % in
2011 (Confederatie Bouw 11.06.12: IN 2011 6 miljard
EUR aan openbare werken als aanloop naar de
gemeenteraadsverkiezingen 2012) maar worden
gelimiteerd op + 1% in 2012, zo ook in 2013
• Het begrotingstekort beloopt in 2012 2,8% BBP
en 1,4 % BBP in 2013
• De kredietverlening en de kapitaalinjecties voor
Zuid-Europa kost BE 10,6 miljard EUR waarvan 7
miljard naar Griekenland gaat, de rest gaat naar
Ierland en Portugal; Spanje moet nog volgen
Bedrijvigheid en Werkloosheidsgraad
GRAFIEK 3 BEDRIJVIGHEID EN WERKLOOSHEIDSGRAAD
(voor seizoen- en kalenderinvloeden gezuiverde gegevens)
Bronnen : EC, NBB.
GRAFIEK 1 MONDIAAL CONJUNCTUURVERLOOP
Mondiaal conjunctuurverloop
VERLOOP VAN
een deel toe DE INTERNATIONALE te schrijven aan HANDEL het verrekenen van de prijs- In 2010 steeg de zichtbare arbeidsproductiviteit met
(driemaands voortschrijdend gemiddelde VERLOOP VAN HET BBP
VERTROUWEN IN
veranderingspercentages t.o.v. het
(veranderingspercentages t.o.v.
DE VERWERKENDE NIJVERHEID
voorgaande jaar)
het voorgaande jaar)
(gestandaardiseerde gegevens)
25
15
3
20
2
15
10
10
1
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
6 7
3
2
1
0
–1
–2
–3
–4
–5
5
0
–5
–10
–15
–20
–25
(voor seizoen- en kalenderinvloeden gezuiverde gegevens)
BBP IN BELGIË EN CONJUNCTUURINDICATOR WERKLOOSHEIDSGRAAD
4
10
(2)
2008 2009 2010 2011
2008 2009 2010 2011
Wereld
Eurogebied
Opkomende economieën
J
J J
J
5
0
–5
–10
2012 r
Bbp naar volume (jaar-op-jaar veranderingen) (linkerschaal)
Conjunctuurindicatoren (1)
Afgevlakte reeks
(rechterschaal)
Brutoreeks
5
0
–5
–10
–15
–20
–25
–30
–35
Inflatie
2008 2009 2010 2011
Verenigde Staten
Eurogebied
Verenigd Koninkrijk
China
2008 2009 2010 2011
België
Eurogebied
Bronnen : EC, INR, NBB.
GRAFIEK (1) Seizoengezuiverde 5 INFLATIE gegevens.
(2) Geharmoniseerde werkloosheidsgraad (voor 15-jarigen en ouder), in % van de beroepsbevolking.
(HICP, veranderingspercentages t.o.v. de overeenstemmende periode van het voorgaande jaar)
0
–1
–2
–3
–4
Kwartaalvooruitzichten
2008 2009 2010 2011
Verenigde Staten
Eurogebied
België
J J J J J J
(HICP, veranderingpercentages t.o.v. de overeenstemmende periode van het voorgaande jaar)
INFLATIE IN BELGIË EN IN HET EUROGEBIED VOLATIELE COMPONENTEN VAN DE INFLATIE IN BELGIË
8
7,5
6
4
2
0
–2
5
2,5
0
–2,5
–4
–5
–30
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 r 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 r
België, HICP
België, HICP ongerekend energie en levensmiddelen
Eurogebied, HICP
Levensmiddelen (linkerschaal)
Energiedragers (rechterschaal)
Bronnen: Bronnen : BEA, CEIC, CPB, BEA, EC, Thomson CEIC, Reuters Datastream, CPB, NBB. EC, Thomson Reuters Datastream, NBB, INR
(1) Seizoengezuiverde gegevens
(2) Geharmoniseerde werkloosheidsgraad (voor 15-jarigen en
ouder), in % van de beroepsbevolking
2012 r
0
12
10
8
6
4
2
0
45
30
15
–15

Vooruitzichten BBP (% op jaarbasis) Inflatie (%)
2011 2012* 2013* 2011 2012* 2013*
Verenigde Staten 1,7 2,0 2,9 3,1 2,3 2,5
Eurozone 1,5 -0,2 0,7 2,7 2,3 1,8
Duitsland 3,1 0,9 1,6 2,3 2,0 1,7
Frankrijk 1,7 0,4 1,2 2,1 2,1 1,8
Italië 0,5 -1,6 0,2 2,8 2,9 2,2
Spanje 0,7 -1,5 -0,4 3,2 1,9 1,8
België 1,9 0,1 1,2 3,5 2,6 2,0
Verenigd Koninkrijk 0,7 0,2 1,4 4,5 2,8 2,3
Japan -0,7 2,1 1,4 -0,3 -0,1 0,1
China 9,3 8,0 8,6 5,4 3,4 3,7
India 7,0 6,3 7,0 7,4 6,1 6,5
Brazilië 2,7 3,7 4,5 6,5 5,3 5,5
Rusland 4,0 3,5 4,0 8,5 5,7 6,0
Wereld 2,8 2,6 3,4 3,5 2,7 2,8
Conjunctuurbarometer van de Nationale Bank van België - Mei 2012
Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks Seizoengezuiverde reeks
Bron: Belfius Bronnen: NBB - Conjunctuuronderzoekingen - Nationale Rekeningen, Europese commissie, DG-ECFIN
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
8 9

Kerncijfers van de Belgische Conjunctuur
I. Bedrijven
Kerncijfers van de Belgische Conjunctuur
I. Bedrijven
Kerncijfers van de Belgische Conjunctuur
II. Consumenten
Bronnen: NBB - Conjunctuuronderzoekingen - Nationale Rekeningen, Europese commissie, DG-ECFIN Bronnen: NBB - Conjunctuuronderzoekingen - Nationale Rekeningen, Europese commissie, DG-ECFIN
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
10 11

20
20 10 20 10 20
10
0
10
-10
0
0
-10 -20 -10 -20 -10
-20 -30 -20 -30 -20
-30 -40 -30 -40 -30
-40
-40
10
0
10
10
-10
0
0
-20
-10
-10
-30
-20
-20
NS975
NCS
ALGEMENE SYNTHETISCHE CURVE
Algemene synthetische curve
HANDEL 30
DIENSTVERLENING AAN AAN BEDRIJVEN
Seizoengezuiverde en en afgevlakte reeks reeks Seizoengezuiverde reeks
reeks
Bron: Bron: NBB
NBB
APRIL 2012
NCS
2007
NCS
2007 NCS 2008 2009 2010 2011 2012
2007 2007 2008 2008 2009 2009 2010 2010 2011 2011 2012
2012
VERWERKENDE NIJVERHEID BOUWNIJVERHEID
VERWERKENDE NIJVERHEID 15
BOUWNIJVERHEID
Verwerkende nijverheid
-40
-30
-30 2007 NS975
NS975
2008 2009 2010 2011 2012
-40
-40
2007 2007 2008 2008 2009 2009 2010 2010 2011 2011 2012
2012
25
Handel
ALGEMENE SYNTHETISCHE CURVE
5
15
15
-5
5
5
-15
-5
-5
-25
-15
-15 NS707
Bouwnijverheid
APRIL 2012
-35
-25
-25 2007 NS707
NS707
2008 2009 2010 2011 2012
-35
-35
2007 2007 2008 2008 2009 2009 2010 2010 2011 2011 2012
2012
HANDEL DIENSTVERLENING AAN BEDRIJVEN
Dienstverlening aan bedrijven
15
20
25
25
5
15
15
-5
30 10 30 10
30
20
0
20
-10
10
10
5
5
-15
-20
0
0
-5
-5
-25
-15
-15
-35
-25
-25
-35
-35
NS914
2007 2008 2009 2010 2011 2012
NS914
NS914
Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks
2007 2007 Seizoengezuiverde 2008 2008 2009 2009 en 2010 afgevlakte 2010 2011 2011 reeks 2012
2012
-10 -30 -10 -30
-10
-20 -40 -20 -40
-20 NS296
-30 -50 -30 -50
-30
2007 2008 2009 2010 -40
-40 NS296
NS296
-50
Seizoengezuiverde reeks
-50
2007 2007 Seizoengezuiverde 2008 2008 2009 2009 reeks
2010 2010
2011 2011 2011
2012
2012
2012
Bron: Bron: NBB
NBB
2
2
2
Nationale Bank van België n.v. de Berlaimontlaan 14 1000 BRUSSEL www.nbb.be
Communicatie tel. + 32 2 221 46 28 Ondernemingsnummer:
Statistiek SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
Nationale 12 tel. + 32 2 221 42 70 0203.201.340 - RPR Brussel
Nationale Nationale Bank Bank van van België België n.v. n.v. de de Berlaimontlaan 14 14 1000 1000 BRUSSEL www.nbb.be
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
13
Communicatie tel. tel. + 32 + 32 32 2 221 2 221 221 46 46 28 28 Ondernemingsnummer:
Statistiek tel. + 32 2 221 42 70 0203.201.340 - RPR Brussel

Hoofdstuk 2
De bouwsector in 2011 en vooruitzichten 2012
Algemeen conjunctuuroverzicht
De bouw blijkt doorgaans goed voor 5 à 10 % van de
toegevoegde waarde in België en maakt een van de
zwaargewichten uit van de algemene economie. De
bouwsector presteert ook doorgaans beter dan de
Belgische economie in zijn geheel en kent in 2011 een
groei van + 4 % (cf. Confederatie Bouw) tegen + 2 % voor
de gehele economie. De bouw verwacht daarentegen
voor 2012 een terugval met - 1,5 % (cf. Confederatie
Bouw).
De groeicijfers van 2011 werden ondersteund door een
3-tal factoren:
1) een vergunnings-anticipatiegolf in 2010, meer bepaald
wegens de afschaffi ng van het verlaagde btw-tarief
met effect op de woningbouw in de eerste periode van
2011
2) een relatief conjunctuurherstel in 2011 (effect nietwoningbouw)
3) de gemeenteraadsverkiezingen 2012 (effect burgerlijke
bouwkunde)
Woningbouw
De groei van de investeringen in woongebouwen is
voor 2011 quasi 0 %. Dit betekent dus een serieuze
groeivertraging ten opzichte van 2010.
Wegens de afschaffi ng van het verlaagde btw-tarief
(6% btw op een schijf van 50.000 € tot 31 maart 2010)
speelde in 2010 een anticipatiegolf, resulterend in een
verhoogd aantal vergunningen voor 2010. De Belgische
bouwsector kende mede daardoor nog een sterk eerste
kwartaal in 2011. De gunstige effecten van de tijdelijke
btw-verlaging – voor projecten ingediend vóór april 2010
– doofden uit, de hypothecaire tarieven stegen geleidelijk
en de economische onzekerheid tastte vervolgens het
vertrouwen van de gezinnen aan.
In 2011 werden op zich nog 44115 vergunningen afgeleverd.
Het aantal nieuwbouwvergunningen daalde op jaarbasis
met - 11 % t.o.v. 2010. Hiermee werd in 2011 ook het laagste
peil in 10 jaar bereikt. De activiteit in de woningbouw
zal hiermee met – 4,5 % (cf. Confederatie Bouw) verder
achteruitgaan in 2012.
Ondanks het inherent relatief stabiele karakter van
renovatie-aktiviteiten, daalde op jaarbasis het aantal
vergunningen voor renovatie in 2011 tot 27145, een daling
met – 6 % t.o.v. 2010, in een aantal gevallen mede onder
invloed van de recente vrijstellingen van vergunningsplicht.
De woningbouw krijgt het moeilijk in 2012. Voor de
renovatiemarkt zal de terugval nog ingrijpender zijn
met een daling tot - 8 % (cf. Confederatie Bouw).
Overheidsmaatregelen dreigen de bouw verder in
een dal te duwen: het verlies van de fi scale aftrek
voor energiebesparende maatregelen en afschaffi ng
van de groene lening, zullen mogelijk hun rol spelen.
Onduidelijkheid ontstond bovendien over de toekomst
van de hypothecaire fi scale aftrek.
Een lichtpunt voor de bouw is niettemin de demografi sche
evolutie: er zal meer moeten worden gebouwd en
(energie)gerenoveerd vooral in goedkopere en/of kleinere
woningen, rekening houdend met een verdichting van
Afgeleverde stedenbouwkundige
vergunningen voor nieuwe woningen (België)
Afgeleverde stedenbouwkundige
vergunningen woningen (België)
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012 15

woonzones. Het aantal beschikbare woningen houdt
geen gelijke tred met de groei van het aantal huishoudens.
De afname van het aantal nieuwe woningen en een
stijgende behoefte zorgen voor een toenemende druk op
de secundaire woning- en huurmarkt.
Niet-woningbouw
De niet-woningbouw hield voorlopig stand, dankzij de
economische heropleving in 2011 en de toegenomen
bedrijfsinvesteringen na twee mindere jaren. Het vergunde
volume nieuwe gebouwen in het tweede kwartaal van
2011 lag op het hoogste niveau van de voorbije 2 jaar.
Voor 2012 doen een algemene conjunctuurvertraging en
het onzekere economische klimaat stilaan vragen rijzen
bij dit segment. Bedrijven zien hun omzetten dalen en
stellen investeringen in nieuwe bedrijfsgebouwen uit.
Zij hebben de extra capaciteit niet nodig of hebben de
financiële middelen niet meer. De renovatiemarkt in nietwoningbouw
ontsnapt mogelijk aan deze terugloop. De
niet-woningbouw zou in 2012 ondanks alles + 3 % halen
(cf. Confederatie Bouw).
Burgerlijke Bouwkunde
Voor de burgerlijke bouwkunde voorzag het Federaal
Planbureau in september 2011 een stijging van de
investeringen met 19,5% in de aanloop naar de
gemeenteraadsverkiezingen van 2012. Dit bood goede
vooruitzichten tot eind 2011. Overheidsinvesteringen
en vooral die van gemeenten en steden (effect Dexia
&Gemeentelijke Holding, intercommunales ?) zullen
terugvallen, waarmee ook infrastructuurwerken in het
gedrang komen. Burgerlijke Bouwkunde zou in 2012
ondanks alles + 4 % halen (cf. Confederatie Bouw).
Toekomst
Eind 2011 brachten een aantal ontwikkelingen wat soelaas:
• het aantal vergunningen voor niewbouwwoningen
steeg in het 4de kwartaal 2011 met + 13,5 % t.ov. 3de
kwartaal 2011
• Het aantal vergunningen voor renovatie woningen
steeg in het 4de kwartaal 2011 met + 2,2 % t.ov. 3de
kwartaal 2011
• Het aantal vergunningen voor niet-woningbouw
steeg in het 4de kwartaal 2011 met + 17,1 % t.ov. 3de
kwartaal 2011 (cf. projecten Turnhout, Sint-Niklaas,
Mechelen, Gent)
• Het aantal vergunningen voor renovatie nietwoningen
daalde daarentegen in het 4de kwartaal
2011 met – 7,3 % t.ov. 3de kwartaal 2011
• Het aantal faillissementen daalde in het 1ste kwartaal
2012 met -9,4 % t.o.v. 4de kwartaal 2011
De orderboeken stabiliseerden inmiddels op ‘werk voor
5,4 maanden’ (3-maandelijks gemiddelde april 2012; vorig
jaar +/- zelfde tijdstip ook 5,50).
Het vertrouwen van de aannemers taant niettemin met
nog 8 % optimisten en 19 % pessimisten. Vooral bij de
woningbouwers heerst pessimisme.
De bouw kent nu een uitzonderlijk hoog aantal
faillissementen tot + 8 % in de periode januari-april
2012 met alleen al + 25 % in april zelf in vergelijking met
dezelfde periodes vorig jaar.
Daarnaast en vrij uitzonderlijk voor de bouwsector is dat
1 op 5 bouwbedrijven inmiddels werknemers hebben
moeten ontslaan, daar waar de bouwsector doorgaans
eerder met een tekort aan arbeidskrachten te maken
heeft. Consumenten zullen de aankoop van en nieuwe
woning uitstellen omdat hun koopkracht afneemt en de
kans op werkloosheid weer toeneemt. Een vicieuze cirkel.
De bouwsector in zijn geheel gaat zo onzekere tijden
tegemoet en evolueert mogelijk naar een precaire situatie,
slechter dan eind 2008.
De bouw lijdt mee onder de aanhoudende onzekerheid
van de schuldencrisis in de eurozone. Een aantal bronnen
verwachten dat de bouwproductie mogelijk tot - 5 %
zal inleveren in 2012. De economie lijkt op een recessie
af te stevenen en de consument heeft alsmaar minder
vertrouwen.
Het slechte jaarresultaat van 2012 zal hoofdzakelijk
bepaald worden door een uitermate slecht voorjaar in
opleveringen van nieuwbouw woningen. In de 2e helft
van 2012 mogen we een lichte groei verwachten.
Men mag verwachten dat de overheid (federaal of
gewestelijk) enkele maatregelen zal nemen in 2012 om de
slabakkende industrie te stimuleren. Deze maatregelen
zullen hun effect hebben vanaf 2013.
Voor 2013 en 2014 wordt er opnieuw groei verwacht
onder invloed van een stijgende particuliere vraag (door
een verbeterd vertrouwen door het hernemen van de
economische groei) en een vertraging in de rentestijging.
Vanaf 2015 vertraagt de groei als reactie op de hogere rente
en de stabilisering van de koopkracht van de gezinnen.
De opgeleverde vergunde renovaties van woongebouwen
zullen nog een daling van – 8,7 % kennen in 2012,
hoofdzakelijk verder verklaard door het wegvallen van de
vergunningsplicht voor een aantal werken.
Vanaf 2013 wordt er een groei verwacht. Het effect van het
wegvallen van de vergunningsplicht is dan uitgewerkt. De
stijging van de particuliere vraag en een vertraging van de
rentestijging spelen ook hier hun rol.
De hypothese van de druk om te renoveren door
ecologische regelgevingen (met een impact op het aantal
vergunningen) is hier meegenomen.
In de niet-wonigbouw wordt voor 2012 een daling met
-5,1 % verwacht. De verslechtering van het huidige
economische klimaat, waarbij voorzichtigheid geboden
is, leidt tot een daling van het ondernemersvertrouwen
waardoor investeringen worden uitgesteld. Aangezien
het huidige economische klimaat langzaam maar zeker
op een recessie begint te duiden, zal het iets langer
duren vooraleer de opleveringen van utiliteitsgebouwen
weer een groei zullen kennen. Ramingen geven een
startende groei vanaf de tweede helft van 2013 (jaargroei
van + 4 %) en een groei in 2014 met + 11,3%. Prognoses
vanaf 2015 houden rekening met een vertraging van de
bedrijfsinvesteringen.
Burgerlijke Bouwkunde: om in 2015 een begrotingsevenwicht
te halen zullen de investeringen terugvallen
gedurende de volgende jaren. Na het debacle van de
Gemeentelijke Holding zijn er geen nieuwe cijfers met
betrekking tot de overheidsinvesteringen gepubliceerd.
Het valt af te wachten wat de gevolgen gaan zijn voor de
investeringen van Steden en Gemeenten.
Stemming van de aannemers
Bron: Confederatie Bouw
Bouwbarometer
peter.boelaert@confederatiebouw.be
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
16 17

Europa - de bouwmachinemarkt brokkelt verder af in 2012 Wereld - de globale bouwmachinemarkt in 2012
Het minder gunstige macro-economische klimaat,
mede door striktere budgetaire maatregelen en een
tanend ondernemers- en consumentenvertrouwen,
leidde tot een neerwaartse herziening van de
economische groeiprognoses in de eurozone tot 1,1 %
in 2012 en 1,7 % in 2013. De Europese economische
aktiviteit zou op korte termijn niettemin moeten
kunnen bouwen op de aangehouden groei in de
opkomende economieën. Op middellange termijn
zou groei moeten mogelijk zijn eenmaal dat de
onevenwichten in de meeste landen zijn gecorrigeerd.
Divergenties tussen de individuele landen lijken
evident gezien de verschillen in hun specifi eke
omstandigheden. Euroconstruct onderscheidt hierin
4 tendenzen.
Perifere landen in moeilijkheden (Ierland, Portugal)
kennen een hoge schuldgraad en zien zich verplicht
drastische economische en fi scale maatregelen te
nemen.
In een landen als Spanje en Italië zal budgetaire
austeriteit en hoge werkloosheid de economische
activiteit verder inhiberen.
Het hart van Europa en de Scandinavische landen vormen
zeker geen homogeen blok maar zullen stagneren in
2012 om opnieuw te kunnen groeien in 2013.
De centraal-Europese landen (Czeck Republic,
Hongarije, Polen en Slovakije) kennen een vertraging
in 2012 door de ontwikkelingen binnen hun
belangrijkste handelspartners, de overige Europese
landen. Vanaf 2013 moet hier opnieuw 2 à 4 % groei
mogelijk zijn op basis van interne vraag, een robuuste
kredietmarkt en herstel van de buitenlandse handel.
Een direct gevolg zijn de matigere bouwvooruitzichten.
De constructie-output in de Eurozone
zal zijn laagste peil bereiken in 2012 (van -0,3 tot
+1,3%) om in 2013 mogelijk + 1, 8 % te halen. De
belangrijkste groeiprognose herzieningen, betreffen
de burgerlijke bouwkunde en de niet-residentiële
bouw, 2 segmenten die het meest gevoelig zijn voor
de budgetaire overheidsausteriteit naar aanleiding
van de schuldcrises. De Europese bouw zal pas in 2014
opnieuw het niveau van de begin 2000 bereiken.
Bron: Euroconstruct
Business Climate Index
100
80
60
40
20
0
-20
-40
-60
-80
-100
Bron: CECE
Business Climate Index
Climate Index Present Future
Index = sum of 1) evaluation of the current business situation and 2) turnover expectation
Source: CECE Business April 2012
25
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
-20
-25
Change
slide 3
Off-Highway Research voorspelt dat de globale
wereldwijde verkoop van bouwmachines met 0,7
% stagneert in 2012 met een daling met 0,7% tot
een volume van 773000, daar waar 2011 nog een
recordaantal van 778421 eenheden realiseerde hetzij
een stijging met 16,7 % t.o.v. 2010.
De wereldgrootste markt, de Chinese, zal teruglopen
met 5 % mede omwille van een aantal fi scale
maatregelen die hun effect sorteren, terwijl deze
markt t.o.v. 2010 groeide met een verbazende + 56 %
onder stimulerende overheidsmaatregelen.
De Europese malaise consolideert zich met – 1 % op
122401. Ook Japan realiseert – 1 % tot een volume van
46597, terwijl de eerdere + 27 % t.o.v 2010 mee een
gevolg was van de aardbeving en tsunami van maart
2011. Niettemin, de Japanse markt haalt slechts 65 %
van zijn potentieel, ingeschat op 70000 machines.
N-America herstelt verder met + 7 % op 133175
eenheden, bovenop de + 39 % groei uit 2011.
India zal de sterkste groei kennen met + 26 % in 2011,
gevolgd door + 14 % in 2012, waarmee de Indische
markt met een volume van 61745, de Japanse
overtreft om de 3de grootste wereldmarkt te worden
na China en de VS.
Bron: Off-Highway Research
Off-Highway Research world equipment market 2011–2012
Off-Highway Research voorspelt herstel maar dit blijft
substantieel beneden het peil van 2007
Markten zijn dramatisch veranderd over de voorbije jaren.
Westerse markten kenden een neerwaartse trend terwijl China
en India groei aanhielden
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
18 19
500.000
450.000
400.000
350.000
300.000
250.000
200.000
150.000
100.000
50.000
0
900.000
800.000
700.000
600.000
500.000
400.000
300.000
200.000
100.000
0
Europe North America Japan China India
2011 2012
Off-Highway Research world equipment market
2007
2011 back at 2007 levels
2008 2009 2010 2011
China Europe North America India Japan
World Sales of Construction Equipment 2000 - 2014* (Units)
Key Market Trends: Sales, 2000 - 2014* (Units)

Facts & Figures
2011
AANTAL VERKOCHTE EENHEDEN VAN 2000-2011
Som van de verkoopcijfers meegedeeld door SIGMA-leden +
een schatting van de verkoopcijfers van niet-leden
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Walsen 285 229 178 168 205 250 222 283 249 151 158 209
Hydraulische graafmachines op
rupsen
679 648 472 459 507 671 772 949 1.145 555 547 666
Hydraulische graafmachines op
banden
315 284 188 209 244 322 376 327 377 225 198 255
Hydraulische minigraafmachines 1.193 1.135 755 909 793 1.019 1.166 1.335 1.064 839 868 1079
Graaf-laadcombinaties 183 153 105 81 106 75 50 85 53 30 28 34
Wielladers 623 649 517 510 504 465 527 660 654 318 347 469
Compactladers (skid steer) 468 435 407 362 331 437 388 368 262 204 211 241
Laders op rupsen 21 21 44 21 0 3 2 0 2 0 0 0
Bulldozers op rupsen 68 66 38 30 22 47 46 58 84 22 41 47
Verreikers 810 605 703 520 765 720 853 891 1.238 696 682 914
Alle terreinen heftrucks 89 53 57 118 41 36 22 26 7 7 9 8
Dumpers en dumptrucks 148 104 94 80 59 63 96 130 152 21 41 47
Hijskranen, zelfrijdend of gemonteerd
op vrachtwagens
77 69 82 65 47 67 48 60 58 53 22 24
Kabelkranen op rupsen 11 7 4 8 11 6 10 6 25 20 15 10
Betonbreekhamers 215 174 113 194 204 240 233 453 432 255 314 392
Wegschaven 9 8 5 5 12 1 4 5 8 2 2 5
Asfaltafwerkmachines 26 22 11 9 15 25 22 27 19 15 21 28
Slipform pavers 5 5 0 3 - 4 12 14 13 3 3 6
TOTAAL 5.225 4.667 3.773 3.751 3.866 4.451 4.849 5.677 5.842 3.416 3.507 4.434
Trilplaten 1.195 974 963 1.027 880 967 989 1.119 1.098 1.140 1073 1156
Trilstampers 610 409 405 443 356 329 660 566 470 561 578 775
TOTAAL 1.805 1.383 1.368 1.470 1.236 1.296 1.649 1.685 1.568 1.701 1.651 1.931
ALGEMEEN TOTAAL 7.030 6.050 5.141 5.221 5.102 5.747 6.498 7.362 7.410 5.117 5.158 6.365
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
21

1. BURGERLIJKE BOUWKUNDE /
BOUW - COMMENTAAR BIJ DE
SIGMA-CIJFERS 2011
Back to Normal!
Na de topjaren 2007 & 2008 en de crash van 2009, zijn
de verkochte aantallen in 2011 teruggekeerd naar de
lange termijn gemiddelden.
Vorig jaar rond deze tijd stelden we dat, de tweede helft
van 2010 sterk aangetrokken was, en dat het begin van
2011 een stijging vertoonde van +30% tegen over 2010.
Vandaag kunnen we bevestigen dat deze stijging zich
in 2011 heeft doorgezet. Weliswaar niet aan het zelfde
ritme, maar globaal komen we wel uit op een stijging
van 23%.
We zijn dan ook gekomen op een niveau tussen 2005
& 2006.
Belangrijker is, dat we voor de twee belangrijkste
subgroepen, ongeveer geëindigd zijn op het
gemiddelde van de laatste 15 jaar. (een periode welke
2 cycli bevat van 7 à 8 jaar).
Zoals u kan zien in de Grafiek “Evolutie verkoop “grote”
machines > 10 ton”, met topjaren 2000 en 2008, ligt
het 15 jaar gemiddelde rond de 1220 machines per jaar.
2011 ligt daar met 1143 machines zo’n 6% onder.
Als we er van uitgaan dat op lange termijn de
markt op zich niet meer groeit, en we dus in een
vervangingsmarkt spelen, is 2011 een normaal
vervangingsjaar.
Anderzijds, zijn de twee zwakke jaren 2009 & 2010,
daarmee nog niet gecompenseerd. Hieruit zouden we
kunnen afleiden dat 2012 een beter jaar zou moeten
worden dan 2011.
Hoewel dit effectief zo is in het 1ste kwartaal van 2012,
hier zien we een stijging van +15%. Is het nog maar
de vraag of de economische realiteit van deze orde is
dat we ook gaan eindigen op +15%, het lijkt ons eerder
onwaarschijnlijk.
2012 zal vermoedelijk eerder in de lijn van 2011
uitkomen.
De “Evolutie verkoop kleine” machines < 10 ton”,
vertoont een zeer gelijklopend patroon.
Met een totaal aantal verkochte machines van 3291,
ligt dit net boven het gemiddelde van 3220.
Ook hier kunnen we er van uitgaan dat een
inhaalbeweging nog moet volgen, maar of deze zich
zal realiseren in 2012 of later is moeilijk te zeggen.
In cijfers
Wat betreft het algemene totaal, is er een stijging
van 22% tov 2011. Stijging welke sterker was in het
machines dan het segment trilplaten.
Kijken we per type, dan kunnen we enkele verschillende
evoluties onderscheiden:
Daar waar wielladers in 2010 weinig waren gestegen
tov 2009, zijn deze sterk gestegen in 2011. Met meer
dan 38% zijn ze de sterkst stijgende groep, ondanks
deze stijging zit deze groep nog steeds onder
(-15%)zijn normaal niveau (het 15 jaar gemiddelde).
Verreikers, walsen en hydraulische graafmachines op
banden, stijgen elk met zo’n 30%, en bereiken hiermee
hun normaal niveau, verreikers gaan daar zelfs over.
Voor de verreikers dienen we er wel aan toe te voegen
dat het 6 jaar gemiddelde significant hoger ligt dan
dat op 15 jaar, en er dus een stijgende markt is.
Hydraulische graafmachines op rupsen en hydraulische
minigravers, stijgen elk met +- 20%, en bereiken
hiermee ook hun normaal niveau.
Ook hier dienen we op te merken dat voor de
hydraulische graafmachines op rupsen het 6 jaar
gemiddelde significant hoger ligt dan dat op 15 jaar, en
er dus ook hier een stijgende markt is.
Bulldozers op rupsen en dumpers, stijgen met een zo’n
15% wat de bulldozers brengt naar een normaal niveau,
maar met slecht 50% van de normale aantallen nog
ruimte laat voor groei bij de dumpers.
Skid steers zijn het enige segment waar een daling
is vast te stellen -20%, om te komen tot een niveau
ver beneden (-50%) van wat men als normaal kan
beschouwen.
In tegenstelling met de verreikers, en de Hydraulische
graafmachines op rupsen, zien we hier een daling van
het gemiddelde over de laatste zes jaar, wat dus een
markt daling weer geeft.
Daling van de markt welke zich ook doorzet in de graaflaad
combinaties, hoewel in 2011, er een stijging was
van 20%
Algemeen beschouwd was 2011 dus een normaal jaar,
maar gezien de bizarre tijden wel een goed jaar.
David Vandermeulen
Sectievoorzitter Burgerlijke Bouwkunde / Bouw
Maandelijkse evolutie van de verkoopcijfers van de machines zonder trilmaterieel
2008 2009 2010 2011 2012
januari 375 232 160 266 329
februari 424 215 223 267 353
maart 444 334 242 413 537
april 490 235 207 280 349
mei 341 210 305 289
juni 399 158 269 305
juli 487 202 177 248
augustus 357 146 249 215
september 435 270 263 348
oktober 398 281 268 284
november 328 155 264 307
december 419 236 296 401
2008 2009 2010 2011 2012
januari 480 310 223 413 452
februari 558 278 309 298 429
maart 546 558 383 642 633
april 605 354 324 373 428
mei 439 288 445 423
juni 429 247 413 446
juli 497 246 209 271
augustus 501 276 379 297
september 539 447 392 543
oktober 485 397 424 404
november 399 214 358 462
december 505 342 385 644
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
22 23
700
600
500
400
300
200
100
0
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
januari
januari
februari
februari
maart
maart
april
april
mei
mei
juni
juni
juli
juli
augustus
augustus
september
september
oktober
oktober
november
november
december
Maandelijkse evolutie van de verkoopcijfers van alle machines
december
2012
2011
2010
2009
2008
2012
2011
2010
2009
2008

1400
1200
1000
800
600
400
200
0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Minigravers
Op banden
Op rupsen
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Op rupsen 483 526 623 679 648 472 459 507 671 772 949 1145 555 547 666
Op banden 255 236 319 315 284 188 209 244 322 376 327 377 225 198 255
Minigravers 689 858 977 1.193 1.135 755 909 793 1.019 1.166 1.335 1.064 839 868 1079
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
Evolutie van de verkoopcijfers van hydraulische graafmachines in België
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Wielladers 551 638 606 623 649 517 510 504 465 527 660 654 318 347 469
Verreikers 692 773 818 810 605 703 520 765 720 853 891 1238 696 682 914
Graaf-laadcombinaties
187 170 172 183 153 105 81 106 75 50 85 53 30 28 34
Compactladers 465 552 435 468 435 407 362 331 437 388 368 262 204 211 241
2010
Evolutie van de verkoopcijfers van wielladers in België
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
2010
2011
2011
Compactladers
Graaf-laadcombinaties
Verreikers
Wielladers
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Dumpers en
dumptrucks
68 90 149 148 104 94 80 59 63 96 130 152 21 41 47
Telescoopkranen 44 127 103 77 69 82 65 47 67 48 60 58 53 22 24
Bulldozers op
rupsen
32 40 45 68 66 38 30 22 47 46 58 84 22 41 47
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
24 25
200
160
120
80
40
0
500
400
300
200
100
Evolutie van de verkoopcijfers in België
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
2010
2011
Evolutie van de verkoopcijfers in België
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Bulldozers op rupsen
Telescoopkranen
Dumpers en dumptrucks
Hydr. Breekhamers
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Hydr. breekhamers 133 213 183 215 174 113 194 204 240 233 453 432 255 314 392
2010
2011

30
25
20
15
10
5
0
Evolutie van de verkoopcijfers in België
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Slipform-pavers
Wegschaven
Asfalt-afwerkmachines
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Asfaltafwerkmachines
9 16 19 26 22 11 9 15 25 22 26 19 15 21 28
Wegschaven 6 4 3 9 8 5 5 12 1 4 5 8 2 2 5
Slipformpavers 5 4 3 5 5 0 3 0 4 12 14 13 3 3 6
1500
1200
900
600
300
0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Trilplaten 1.169 1.192 1.224 1.195 974 963 1.027 880 967 989 1.119 1.098 1.140 1.073 1.156
Trilstampers 474 503 602 610 409 405 443 356 329 660 566 470 561 578 775
Walsen 180 253 217 285 229 178 168 205 250 222 283 249 151 158 209
2010
2011
Evolutie van de verkoopcijfers in België
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
2010
2011
Walsen
Trilstampers
Trilplaten
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
26 27
2000
1500
1220
1000
500
4400
4000
3600
3220
3200
2800
2400
Gemiddeld
Evolutie van de verkoop van “grote” machines
(graafmachines op banden en rupsen en wielladers >10 ton)
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
908 996 1.052 1.145 1.340 1.498 1.455 1.075 996 1.018 1.227 1.393 1.558 1.614 907 901 1.143
Gemiddeld
Evolutie van de verkoop van de machines< 10 T excl trilplaten
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 20082009
2010
Jaar 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
< 10Ton excl trilp 2553 3261 3191 2769 2811 3432 3430 3727 3212 2698 2755 2848 3224 3456 4119 4228 2509 2606 3291
2011

SECTORALE RESULTATEN VAN DE HANDEL
Toelichting bij de tabellen
De oppervlakte van elke kleur binnen een vakje weerspiegelt het percentage deelnemers die eenzelfde
tendens gesignaleerd hebben.
De individuele antwoorden werden ‘’gewogen’’ met het jaarlijkse omzetcijfer om rekening te houden met
de relatieve belangrijkheid van ieder bedrijf.
Antwoorden die melding maken van een vermindering of
een beoordeling ‘’lager dan normaal’’.
Antwoorden die melding maken van een onveranderde toestand
of een beoordeling ‘’normaal’’.
Antwoorden die melding maken van een vermeerdering of
een beoordeling ‘’hoger dan normaal’’.
Onvoldoende antwoorden.
Verkoop van materiaal voor de bouw en de burgerlijke bouwkunde
Mei 2012 NBB Conjunctuuronderzoeken
* Voor de aangeduide referentieperiode heeft de weergegeven evolutie betrekking op de voorgaande maand.
Bijvoorbeeld voor de enquêtemaand mei verwijst het verloop naar de in april opgetekende ontwikkelingen.
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
28 29

Hoofdstuk 3
De interne goederenbehandeling in 2011
Het jaar 2011 vertoont een volumestijging van + 16,6 %
Totale markt - SIGMA
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Elektrische vorkheftrucks +5,9% +12,6% +6,1% -1,3% -48,0% +16,0% +39,2%
Thermische vorkheftrucks +1,9% +1,4% +14,2% -19,2% -43,3% +15,4 % +53,1%
Magazijntrucks +6,4% +10,3% -1,8% +3,9% -35,9% +33,3% +2,0%
Totale markt +5,3% +8,7% +3,1% -2,6% -39,8% +26,9% +16,6%
Totale markt - SIGMA
Jaar Eenheden %
2000 8.524
2001 7.329 -14,0%
2002 7.504 +2,4%
2003 7.595 +1,2%
2004 8.343 +9,8%
2005 8.784 +5,3%
2006 9.547 +8,7%
2007 9.846 +3,1%
2008 9.592 -2,6%
2009 5.773 -39,8%
2010 7.328 +26,9%
2011 8.542 16,6%
Magazijntrucks - SIGMA
Jaar Eenheden %
2000 4.208
2001 4.130 -1,9%
2002 4.371 +5,8%
2003 4.345 -0,6%
2004 4.795 +10,4%
2005 5.110 +6,6%
2006 5.634 +10,3%
2007 5.530 -8,2%
2008 5.744 +3,9%
2009 3.684 -35,9%
2010 4.911 33,3%
2011 5.008 +2,0%
Magazijntrucks 2006 2007 2008 2009 2010 2011 %
Reachtrucks 787 630 804 414 653 630 -3,5
Pallettrucks 2.317 2.431 2.467 1.865 2.242 2.264 1,0
Stapelaars 1.369 1.391 1.415 896 1.083 1.381 27,5
Horizontale Orderpickers 841 671 591 319 671 437 -34,9
Overige 320 407 467 190 262 296 13,0
Totaal magazijntrucks 5.634 5.530 5.744 3.684 4.911 5.008 2,0
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012 31

GOEDERENBEHANDELING
COMMENTAAR BIJ DE SIGMA-CIJFERS 2011 EN VOORUITZICHTEN 2012
Microklimaat?
Het lijkt de laatste weken weer toegelaten positief
over de economie te berichten. Heel 2011 was dit
echter “not done”. Zwartgalligheid en pessimisme
waren troef. Vanuit SIGMA kunnen we met dit
Economisch Dossier 2011 u nochtans een uitermate
positieve objectieve terugblik op de activiteiten
in het voorbije jaar voor de afdeling Interne
Goederenbehandeling geven.
Vandaar de vraag of dit goede weer een uitzondering
is geweest of heeft onze sector kunnen surfen op
een algemene golf van economische heropleving.
De globale markt van de heftrucks en magazijntoestellen
De globale markt van toestellen voor de interne
goederenbehandeling is na de spectaculaire stijging
met 45% in 2010, in het voorbije jaar nogmaals met
23% toegenomen. Daarmee komt de wereldwijde
vraag met meer dan 975.000 machines met enkele
procenten boven het niveau van het topjaar 2007.
Opvallendste vaststelling hierbij is dat de bijdrage
van de oude economieën - VS én Europa -in deze
groei significanter was dan deze van BRIC landen.
Wat niet wegneemt dat deze landen hun positie
verder versterken. China heeft inmiddels 25% van de
wereldmarkt. En Brazilië - dat in 2011 met een stijging
van het BIP met 2.7% Groot-Brittannië voorbijsteekt
Volume
12000
10000
8000
6000
4000
2000
0
8524
2000
7329 7504 7595
2001
2002
2003
8343
2004
- is met meer dan 20.000 verkochte trucks de 9de
markt voor intern transport is.
Deze wereldwijde groei heeft voor ons twee
gevolgen:
1. De meeste concerns waartoe de merken van
onze leden behoren kunnen voor 2011 behoorlijke
financiële resultaten noteren
2. De markttoegang voor Aziatische merken is
gunstiger, met als gevolg dat we ook op onze
markt een aantal nieuwe spelers zien verschijnen
De Europese markt
De Europese markt van interne transportmiddelen
groeit voor het tweede jaar op rij met 30% naar
332.000 trucks. De West-Europese markt steeg met
26%, de Oost-Europese markt met 36%.
Voor West-Europa hebben vrijwel alle landen een
stijging tussen 15 en 30% gekend. Enkel in de landen
die het zwaarst onder de Eurocrisis lijden, Spanje,
Portugal, Griekenland, stagneerde de vraag of ging
zelfs verder achteruit.
Hiermee komt de markt op een niveau dat slechts
nog 15% onder dat van 2007 ligt.
De voor ons zeer belangrijke Duitse markt komt met
een groei in 2011 van 24% en 76.423 toestellen zelfs
hoger uit dan voor de crisis (76183 trucks in 2007).
8784
2005 2006
Jaar
9547 9846 9592
2007
2008
5773
2009
7328
2010
8542
2011
Het is daarmee duidelijk dat de Belgische positieve
resultaten geografisch gezien geen uitzondering
zijn maar kaderen binnen een algehele opleving van
de sector.
De Belgische markt van de heftrucks en magazijntoestellen
STIJGING VAN 17%!
De Belgisch markt heeft de Europese trend dus
gevolgd.
De grafiek toont duidelijk de steile remonte de
voorbije twee jaar na de daling in de verkoop van
materiaal voor intern transport in 2009 van 39,8%.
Met 8542 verkochte trucks in 2011 doen we 5% of een
kleine 400 trucks beter dan het 10-jaar gemiddelde.
Als we het “historisch” cyclische van onze markt in
acht nemen kan dit als een “normaal” marktvolume
bestempeld worden.
De grafiek geeft ook aan dat een gemiddeld
marktvolume van 8000 trucks per jaar een zeer
realistisch toekomstperspectief is. Een volume dat
een perfect leefbare markt vertegenwoordigt.
Vooral doordat de verhouding tussen heftrucks en
magazijntrucks terug hersteld is. (zie verder)
Een deel van de marktgroei is zeker nog toe te schrijven
aan uitgestelde vervangingsaankopen. Gezien de
industriële activiteit in België veel voorzichtiger dan
de distributie haar investeringsbeleid na de stop
in 2009 terug heeft bijgesteld, kan men ervan uit
gaan dat een 3000 tal trucks verschoven zijn naar de
tweede helft 2010 en naar 2011.
Tevens positief te melden is dat naast de verkoop ook
de andere activiteiten van onze sector in 2011 zich
verder goed hebben ontwikkeld. Onze leden meldden
ons een stijging in de verhuur korte termijn, de
verkoop van wisselstukken en de serviceactiviteiten.
Algemeen is er voor de diverse functies ook weer een
aanwervingsbeleid gevoerd.
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
32 33
5000
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
Heftrucks
Totale Markt Goederenbehandeling SIGMA Marktevolutie heftrucks
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
De markt voor heftrucks heeft zich opvallend trager
hersteld dan deze van de magazijntoestellen. Met
een stijging van 46,21% (!) is de achterstand in 2011
echter volledig weggewerkt . Dit zowel voor de
elektrische (+39%) als voor de thermische heftrucks
(+53%).
Onderstaande grafiek toont duidelijk dat met 3534
verkochte eenheden we een behoorlijk jaar achter de
rug hebben, met goed 200 eenheden meer dan het
gemiddelde van de laatste tien jaren.
Het aandeel van de heftrucks in de totale markt is
hierdoor met 41% terug op het historisch gemiddelde
(32% in 2010).
Gezien de heftrucks belangrijk grotere omzetten
genereren dan magazijntoestellen, heeft dit
Totaal
Thermisch
Elektrish
Jaar 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Elektrish 1,936 1,399 1,503 1,532 1,586 1,68 1,891 2,007 1,982 1,031 1,196 1,665
Thermisch 2,373 1,79 1,628 1,714 1,956 1,994 2,022 2,309 1,866 1,058 1,221 1,869
Totaal 4,309 3,189 3,131 3,246 3,542 3,674 3,913 4,316 3,848 2,089 2,417 3,534

Volume
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
gunstige gevolgen gehad op de omzet uit verkoop
van onze leden.
Wat betreft de verdeling elektrische tov thermische
heftrucks blijft de verhouding ongeveer 50/50. Er
is dus niet echt een tendens merkbaar van bewust
groener investeren wat de heftrucks betreft. Waarbij
het natuurlijk duidelijk is dat elektrisch in vele
gevallen niet als alternatief voor diesel of LPG mag
gezien worden.
Magazijntrucks
Een stijging in 2010 van 33,3% maakte dat vorig
jaar reeds een marktvolume werd bereikt dat als
“normaal” pre-crisis kon bestempeld worden.
De grootdistributie en levensmiddelensector,
grootste afnemers van dit type toestellen, waren
minder door de crisis getroffen en hadden bijgevolg
ook sneller terug hun investeringsprogramma’s
opgestart.
In 2011 stabiliseert deze markt zich met een stijging
van 2% tot een markt van 5008 eenheden.
Dit is een volume van ruim 4% boven het 10-jaar
gemiddelde.
Bedrijfsresultaten
4208 4130 4371 4346
2000
2001
De in 2010 gepubliceerde jaarresultaten van 2009
hadden onze geuite vrees bevestigd : een totale
omzetdaling van meer dan 25% maar vooral een
problematische rendabiliteit waarbij verschillende
leden met rode cijfers werden geconfronteerd.
Marktevolutie magazijntoestellen
2002
2003
4795
2004
5110
2005 2006
Jaar
5634 5530 5744
2007
2008
3664
2009
4911
2010
5008
2011
Door de relatieve marktverbetering en het feit dat al
onze leden reeds in 2009 grondige herstructureringen
en kostenbesparingsprogramma’s hadden
doorgevoerd én in 2010 verder gebruik hebben
gemaakt van de anti-crisismaatregelen hoopten we
dat de jaarresultaten -en vooral dan de rendabiliteit
-van onze leden zich in 2010 zou hebben verbeterd.
Op basis van de gepubliceerde cijfers voor 2010
kunnen we echter nog geen grote verbeteringen
vaststellen. Dit komt zeker deels doordat de verkoop
pas in de tweede helft van 2010 terug op gang is
gekomen. Uitlevering van deze toestellen gebeurt
enkele maanden later …..en de betaling nog “een
tijd” later. Veelal pas in 2011 dus.
De financiële resultaten zouden voor 2011 daarom
wel degelijk een verbetering moeten aantonen
zowel van omzet als van rendabiliteit.
Daarbij raken we één van de veel gemelde problemen
van onze leden namelijk de lange betalingstermijnen
en verslechterende betalingsmoraliteit binnen de
sector. Debiteurenbeheer is cruciaal geworden om
de eigen financiële draagkracht te vrijwaren. Gezien
het specifieke aan- en verkoopmodel van onze leden
is een uitstaand vervallen debiteurensaldo van 10%
van de omzet geen uitzondering.
Naast de verdere implementatie van SigmaCert,
deelname aan Prologistics 2012, het uitwerken van
een toekomstvisie voor de aanwerving van jonge
technische profielen en het op punt stellen van de
statistieken wordt bovenstaande een belangrijk
aandachtspunt in het nieuwe lopende werkingsjaar.
Outlook 2012
We leven niet in een microklimaat. De Europese
keuze voor een streng orthodox besparingsbeleid
ofwel het toch toelaten van op groei gerichte
investeringsstimuli door de overheid zal zijn invloed
hebben op het totale economisch gebeuren in België.
Op basis echter van de gegevens die we tot nu
toe hebben is er geen objectief signaal dat er
een vertraging in de investering in trucks voor
intern transport in de eerste maanden van 2012 is
opgetreden. Indien de trend zich doorzet dan is een
markt van boven de 8000 eenheden zeker mogelijk.
Alle activiteiten kennen een goede start met
vacatures tot gevolg.
Er is dus zeker voor 2012 een voorzichtig positivisme.
Dit uiteraard onder de voorwaarde dat we gespaard
blijven van nieuwe ernstige verstoringen in de markt.
Jean-Paul Dubois
Sectievoorzitter Goederenbehandeling / Lift-Trucks
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
34 35

6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
5000
4000
3000
2000
1000
2006
0
2006
2007
2007
2008
Magazijntrucks 2006-2011
2009
2010
Vorkheftrucks 2006-2011
2008
2009
2011
Reachtrucks
Pallettrucks
Stapelaars
Horizontale Orderpickers
Overige
Diesel
Gas / LPG
Elektrisch
Vorkheftrucks 2006 2007 2008 2009 2010 2011 %
Elektrisch 1.891 2.007 1.982 1.031 1.196 1.665 39,21%
Gas / LPG 592 692 614 362 389 717 84,32%
Diesel 1.430 1.617 1.252 696 832 1.152 38,46%
Totaal Verbranding 2.022 2.309 1.866 1.058 1.221 1.869 53,07%
Totaal Vorkheftrucks 3.913 4.316 3.848 2.089 2.417 3.534 46,21%
2010
2011
VORKHEFTRUCKS - SIGMA
Jaar Eenheden %
2000 4.309
2001 3.189 -26,0%
2002 3.131 -1,8%
2003 3.246 3,7%
2004 3.542 9,1%
2005 3.674 3,7%
2006 3.913 6,5%
2007 4.316 17,5%
2008 3.848 -10,8%
2009 2.089 -45,7%
2010 2.417 15,7%
2011 3.534 46,2%
Evolutie van de markt van de vorkheftrucks - SIGMA
Elektrische trucks Benzine / LPG / Diesel
Jaar “3-wieler” % “4-wieler” % Totaal % Thermisch % Totaal
2000 838 1.098 1.936 2.373 4.309
2001 712 -15,0% 687 -37,4% 1.399 -27,7% 1.790 -24,6% 3.189
2002 760 6,7% 743 8,2% 1.503 7,4% 1.628 -9,1% 3.131
2003 658 -13,4% 874 17,6% 1.532 1,9% 1.714 5,3% 3.246
2004 774 17,6% 812 -7,1% 1.586 3,5% 1.956 14,1% 3.542
2005 750 -3,1% 930 14,5% 1.680 5,9% 1.994 1,9% 3.674
2006 937 24,9% 954 2,6% 1.891 12,6% 2.022 1,4% 3.913
2007 988 5,4% 1.019 6,8% 2.007 6,1% 2.309 14,2% 4.316
2008 944 -4,5% 1.038 1,9% 1.982 -1,2% 1.866 -19,2% 3.848
2009 467 -52,7% 564 -44,7% 1.031 -48,0% 1.058 -43,3% 2.089
2010 606 29,8% 590 4,6% 1.196 16,0% 1.221 15,4% 2.417
2011 720 18,8% 945 60,2% 1.665 39,2% 1.869 53,1% 3.534
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
36 37

2500
2000
1500
1000
500
0
1800
1500
1200
900
600
300
0
1851
1307
1973
2198
1578 1548
2373
1936
1790
1399
1628
1503
1714
1532
1956 1994
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
1408
443
1440
533
1391
907
1664
709
Marktevolutie van de vorkheftrucks
1586
1680
2022
1891
2309
2007
1982
1866
1058
1031
1221
1196
2010
1869
1665
2011
Marktevolutie van de vorkheftrucks gaz en diesel
1272
518
1219
409
1129
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
1358
1395
1430
585 598 599 592
1617
692
1252
614
696
362
832
389
2010
1152
717
2011
Thermisch
Elektrisch
Diesel
Gas
2500
2000
1500
1000
1819
1014
880
500
0
805
729
1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 20082009
2010 2011
870 894 1307
1936
1578 1548
1399
924
1503 1532 1586 1680
1891 2007
1851
1137 1135
906
921
2373
2309
2198
1973
1956 1994 2022 1982
1790
1714
1628
1866
1058
1196
842
1031
1221
2007 2029
1845
1722
1635
2417
2089
1869
1665
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
38 39
4500
4000
3500
3000
3158
3746
3551
Totaal vorkheftrucks
4309
3542
3189 3246
3131 3674
3913
4316
3848
3534
Totaal
Thermisch
Elektrisch

SECTORALE RESULTATEN VAN DE HANDEL
Toelichting bij de tabellen
De oppervlakte van elke kleur binnen een vakje weerspiegelt het percentage deelnemers die eenzelfde
tendens gesignaleerd hebben.
De individuele antwoorden werden ‘’gewogen’’ met het jaarlijkse omzetcijfer om rekening te houden met
de relatieve belangrijkheid van ieder bedrijf.
Antwoorden die melding maken van een vermindering of
een beoordeling ‘’lager dan normaal’’.
Antwoorden die melding maken van een onveranderde toestand
of een beoordeling ‘’normaal’’.
Antwoorden die melding maken van een vermeerdering of
een beoordeling ‘’hoger dan normaal’’.
Onvoldoende antwoorden.
Verkoop van lift-trucks, compactladers, enz.
Mei 2012 NBB Conjunctuuronderzoeken
* Voor de aangeduide referentieperiode heeft de weergegeven evolutie betrekking op de voorgaande maand.
Bijvoorbeeld voor de enquêtemaand mei verwijst het verloop naar de in april opgetekende ontwikkelingen.
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
40 41

Hoofdstuk 4
Belang en activiteiten van SIGMA
De jaarlijkse enquête gehouden onder de aangesloten
SIGMA-leden geeft voor het geheel van de activiteiten
in burgerlijke bouwkunde, bouw (inclusief de
deelsector bekisting) en goederenbehandeling,
voor 2011 een totale omzet van 1.216.098.183 EUR.
Ten opzichte van 2010 (1.012.730.043 EUR) betekent
dit alvast een considerabele vooruitgang met + 20
%, na een relatieve stagnatie op +2,85 % in 2010 en
een ingrijpend verlies van -27,10 % in 2009, dit alles
t.o.v. de in omzet-termen absolute topjaren 2007
(1.260.206.951 EUR) en 2008 (ondanks een sterk
tanend 4de kwartaal, toch 1.350.653.652 EUR).
De subsector Burgerlijke Bouwkunde (exclusief
bekisting) realiseert in 2011 713.366.211 EUR of t.o.v.
2010 een omzetstijging van + 25 %. De deelsector
bekisting haalde gedurende 3 opeenvolgende jaren
een stijgende omzet met resp. + 3,60 % in 2008
+ 1,50% in 2009 en + 5,41 % in 2010, met nu in 2011
met 46.271.877 EUR een lichte terugslag van -2,9 %.
De subsector Goederenbehandeling realiseert een
omzetstijging van +15 %.
Medio 2012 telt SIGMA 77 leden. Terugblikkend op de
voorbije periode 2011-2012 mochten wij respectievelijk
Dehaco BV en GNB Industrial Power (Exide
Technologies BV) als nieuwe leden verwelkomen.
Eind 2011 werd een nieuwe subsectie Generatoren
gelanceerd met naast Atlas Copco Belgium, Bergerat
Monnoyeur Div. Eneria, Doosan Benelux Portable
Power, Matermaco en Vandaele Machinery, Hunter NV
en SDMO NV als nieuwe leden. SIGMA telt hiermee
vandaag 77 representatieve leden-ondernemingen
waarvan 41 + 6 in Burgerlijke Bouwkunde / Bouw en
28 + 6 in Goederenbehandeling (6 leden zijn namelijk
zowel lid van de sectie Burgerlijke Bouw als van de
sectie Goederenbehandeling en worden hier niet
dubbelgeteld) en 2 + 5 in subsectie Generatoren.
Ondernemingen hebben er in deze woelige economische
tijden enigszins meer belang bij dan ooit het lidmaatschap
van SIGMA aan te gaan of te hernieuwen.
SIGMA, samen met het overkoepelende FEDERAUTO,
biedt haar leden een dynamisch discussieforum en
een sectorieel overlegplatform bij uitstek, stelt een
aantal deskundige, kwaliteitsvolle diensten en informatiestromen
ter beschikking en laat toe zowel een
persoonlijke visie te formuleren als een actieve rol te
spelen in de behartiging van zowel individuele als collectieve
belangen. Het valt overigens op dat de SIG-
MA-leden talrijk deelnemen
aan de trimestriële sectievergaderingen,
wat ook wijst op
de vele bekommernissen waar
de SIGMA-leden mee te maken
krijgen en de raad en ondersteuning
die SIGMA, d.w.z. FE-
DERAUTO in dit verband kunnen
bieden.
Binnen SIGMA wordt iedere
spontane vraag om lidmaatschap
systematisch voorgelegd
aan de desbetreffende
sectievergadering respectievelijk
aan de Raad van Bestuur,
dewelke ook kordaat in de ene
of andere zin beslist.
SIGMA blijft in alle opzichten
getuigen van een doorgedreven
sectordynamiek.
Een vast agendapunt op de
dagorde van de Sectie Goederenbehandeling
/ Lift-Trucks
vormt steeds de discrepantie
tussen de SIGMA-marktcijfers
en de veel hoger uitvallende
World Industrial Trucks Statistics
(WITS).
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012 43

Niettemin, Voorzitter Jean-Paul Dubois toonde dd.
28.09.11 op basis van een wereldwijde marktstudie
gevoerd door de KION-groep in een presentatie
cijfermatig aan, dat de eeuwige verschillen (order
intake versus shipments) tussen de SIGMA- en
WITS-cijfers (FEM) onterecht zijn en dat de SIGMAcijfers
voortaan als referentie kunnen worden
aangehouden. Blijkt dat de Belgische markt op
WITS-niveau doorgaans met minstens 10 % of 1000
eenheden wordt overschat, wat neerkomt op de
correctheid van de SIGMA-cijfers. Vraag aan iedereen
is om dezelfde boodschap dan ieder voor zich in de
eigen onderneming en op alle niveaus, onderbouwd
te willen neerleggen. België toont systematisch
de grootste afwijking op WITS. De SIGMA-cijfers
worden nu internationaal aanvaard en men ziet
in dat WITS een vertekend beeld geeft, vnl. in
vorkheftrucks (dubbelrapportering komt nauwelijks
voor in Warehouse).
Er werd inmiddels beslist om de statistiekrapportering
te automatiseren via sigmafederation.be en een
on-line rapportering voor LT in te stellen, rekening
houdend met rapporteringscomplexiteit naar
model, motor, tonnage en elektrisch / verbranding
etc. en waar nodig eveneens 1 op 1 verder af te
stemmen op productcategorieën WITS.
De SIGMA-website en in het bijzonder de onlinerapportering
van de verkoopcijfers binnen de sectie
Burgerlijke Bouwkunde / Bouw, vragen steeds om meer
gebruiksvriendelijkheid en om een betere kwaliteit
van de informatievoorziening. Met FEDERAUTO Dir.
Studiedienst Philippe Decrock, Hoofdjurist Patrick
Piret en Statistiekverantwoordelijke Fabienne
Guns werd opnieuw nagegaan wat nu precies
de mogelijkheden zijn, rekening houdend met
de Europese regelgeving die het (on)willekeurig
vrijgeven van detailinformatie om deontologische
redenen verbiedt. Met de hulp van de externe
website-beheerder A Web Development Company
(www.awebdevelopmentcompany.be) werd,
daar waar nodig, opnieuw bijgestuurd, opdat de
anonimiteit van de rapportering ook ten allen tijde
gevrijwaard mag blijven, vanzelfsprekend steeds
mede onder het toeziend oog van FEDERAUTO-
Statistiekverantwoordelijke Mevr. Fabienne Guns.
De statistiek is punt N° 1 op de agenda voor
SIGMA. Een onderbouwde geloofwaardigheid
van de statistiekrapportering is essentieel in de
discussie tussen importeur en constructeur. Zijn
de verschillen tussen SIGMA en CECE verklaarbaar
(quid annulatie-effect, timing-effect ?). Bij CECE
gaat het doorgaans om Order Intake, bij SIGMA
om Facturaties. De Off-Highway Research-cijfers
wijken eveneens significant af van de SIGMA-cijfers.
In een poging om de SIGMA en CECE statistiek te
gaan vergelijken, ontmoette David Vandermeulen
op 12.10.11 ter gelegenheid van de CECE - CEMA
Summit 2011, Sebastian Popp van het Duitse VDMA.
SIGMA BB zette een eerste stap met de gevoerde
productcategorieën 1 op 1 af te stemmen op deze van
de CECE, met ingang van 01.01.2012.
Jaarlijks en voor het eerst m.b.t. 2009, 2010 en nu
2011, werd een uitsplitsing van verkoopvolumes
per provincie in kaart gebracht, dit volgens de
rubrieken die we steeds hanteren. De op te geven
cijfers betreffen voor Burgerlijke Bouwkunde / Bouw
alleen facturaties, voor de opgave is het bepalende
criterium het leveringsadres. De op te geven cijfers
betreffen voor Goederenbehandeling / Lift-Trucks
de order intake, voor de opgave is het bepalende
criterium eveneens het leveringsadres.
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
44 45

SIGMACert
De SIGMA leden-ondernemingen gingen bij middel
van een schriftelijke intentieverklaring, vrijwel
unaniem het engagement aan tot implementatie
van de inmiddels operationele Belgische
veiligheidskeur SIGMACert:
SIGMACert moet op termijn het onderhoud
en de herstelling van machines helpen sturen
en de arbeidsveiligheid van het machinepark
optimaliseren.
Arbeidsmiddelen dienen jaarlijks te worden
onderworpen aan een controle, wettelijk is voor
arbeidsmiddelen (andere dan hijsmiddelen) echter
niet gepreciseerd hoe dit moet gebeuren en wie dit
moet doen. SIGMACert lost deze lacune op en biedt
meerwaarde voor de klant/afnemer van machines
omdat de gebruiksveiligheid en operationaliteit van
gecertificeerde machines wordt gemaximaliseerd
en dit conform (inter)nationale voorschriften.
Juridisch volstaat het te verwijzen naar de
internationale Arbeidsmiddelenrichtlijn en haar
omzetting voor België. KB van 12.08.93 betreffende
het gebruik van arbeidsmiddelen (BS 28.09.93).
SIGMACert is geen indienststellingskeuring,
uitsluitend een veiligheidskeuring. SIGMACert
kan niet aangewend worden voor Hijswerktuigen.
SIGMACert kan uitsluitend aangewend worden
voor Arbeidsmiddelen.
Een SIGMACert-overeenkomst gesloten tussen
KIWA Belgium NV en SIGMA liet toe de ontwikkelde
platformen Normatief + Software te lanceren.
Ontwikkelings- en gerelateerde recurrente kosten
werden / worden gedragen door SIGMA zelf.
Optimalisatie van het SIGMACert-keuringssysteem
wordt op termijn gegarandeerd (keurmeesters
zowel als de back-office organisatie worden
systematisch professioneel geauditeerd) door een
neutrale, onafhankelijke certificatie-deskundige,
met name KIWA Belgium NV.
Binnen de sectie Goederenbehandeling / Lift-
Trucks werden in gezamelijk overleg 4 afzonderlijke
checklists ontwikkeld, respectievelijk voor heftrucks,
voor voorzetapparatuur, voor batterijen en voor
batterijladers. Omwille van de gediversifieerdheid
en complexiteit van het productengamma binnen
de sectie Burgerlijke Bouwkunde / Bouw, werd hier
gekozen om de ontwikkeling van SIGMACert in
eerste instantie toe te spitsen op 2 checklists, 1 voor
graafmachines en 1 voor wielladers, later zullen
meer productcategorieën worden toegevoegd.
Voor het Basismateriaal (Heftrucks, Graafmachines,
Wielladers) geldt dat uitsluitend de officiële
invoerder voor België zijn exclusief merk keurt -
of deze stelt zijn dealers aan om dit te doen - en
bepaalt welke keurmeesters bevoegd zijn m.b.t. een
bepaald merk; iedere gebeurlijke afwijking op deze
basisregel is en blijft de exclusieve bevoegdheid
en verantwoordelijkheid van diezelfde officiële
importeur voor België.
Voor Voorzetapparatuur geldt dat de keurmeester
van de merkinvoerder van het basismateriaal
steeds mee de voorzetapparatuur keurt; voor
keuring komen uitsluitend in aanmerking alle
merken voorzetapparatuur waarvan de invoerder
lid is van SIGMA, op dit ogenblik zijn dit nog
uitsluitend Kaup en Meyer !
Voor Batterijen & Batterijladers geldt dat uitsluitend
de batterij-leveranciers (alleenrecht) lid van SIGMA
bevoegd zijn om de batterijen en batterijladers (van
het eigen exclusief merk) te keuren; voor keuring
komen uitsluitend in aanmerking alle merken
batterijen en batterijladers waarvan de leverancier
lid is van SIGMA, op dit ogenblik zijn dit voor de
batterijen zelf bv. tot nu toe uitsluitend Celectric
(Sunlight), Emrol (EDrive), Enersys (Hawker) en
Hoppecke (Hoppecke).
Streefdoel is steeds om keuring te laten
samenvallen met R&M, indien niet mogelijk dient
de keuring separaat te gebeuren, onafhankelijk van
R&M en met voorrijkosten.
Dealers
I.v.m. een SIGMACert toegangs- en bevoegdheidsdelegatie
vanwege importeur aan dealers zal
de dealer telkens worden geïnitialiseerd als een
virtueel SIGMA-lid met een eigen machinepark,
eigen import van machines of keuringen en de
mogelijkheid zelf keuringen te accepteren: de
importeur lid van SIGMA volgt deze dealer op,
delegeert meer verantwoordelijkheid, zonder
daarbij het volledige machinepark open te stellen.
Motrac deed het nodige voor Van den Dorpe, Motrac
Dealer en nu ook binnen SIGMACert aangemaakt
als ‘virtual SIGMA member’.
Operationeel is alles gestart. Per eind 2011
stuurden 17 leden-ondernemingen waarvan 14 uit
Sectie LT en 3 uit Sectie BB hun SIGMACert START-
UP aanvraag door aan SIGMA en ontvingen hun
respectievelijke toegangscodes tot de SIGMACert
productie-omgeving www.sigmacert.twiska.com.
Heden hebben 8 SIGMA-leden uit sectie LT en 2
SIGMA-leden uit sectie BB samen 5045 stickers
aangeschaft.
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
46 47

Overzicht status opleidingen keurmeester / back-office, hoeveelheid aangekochte
stickers + afgeleverde logins productie-omgeving naar SIGMA-lid.
Company Keurmeesters
Opgeleid
Back-Office
Opgeleid
Aantal
Stickers
besteld
Login
SIGMACert
ontvangen
ACD HANDLING NV SA 1 1 ja
BARLOWORLD HANDLING NV 20 16 100 ja ja
Ready Audited BB
BIA NV 3 1 100 ja ja BB
CELECTRIC BV 1 0 ja
CREPA Belgium BVBA 21 2 100 ja ja
CROWN HANDLING NV 6 3 ja
DE BRUYCKER NV 2 1 ja BB
DECEUNINCK HENDRIK BVBA 3 2 30 ja ja
EMROL BVBA 1 1 ja
ENERSYS 4 2
HILAIRE VAN DER HAEGHE NV 5 2 50 ja ja
HOPPECKE Belgium NV 9 1 ja
MABO-LIFTING NV 10 1 115 ja ja
MATERMACO NV 11 2 ja LT + BB
MERLO IMPORT BENELUX
TESTCENTRUM DE LILLE
0 1 BB
MOTRAC HANDLING & CLEANING
NV SA
67 11 1850 ja ja 291111
STILL NV SA 54 3 650 ja ja 291111
THERMOTE & VANHALST 1 0
TMHBE NV SA 41 3 2000 ja ja
TORFS MACHINERY NV 1 2 50 ja ja BB
Van den Dorpe - Motrac dealer 5 0 ja
ATLET 2 0
BT Europe 2 0
CC Heftrucks 2 0
Compact Machinery 1 0
Crown Int Transport 0 1
EDUCAM Service 0 3
FEDERAUTO 3 1
Havelange 0 1
Heftruck Service Limburg HSL 1 0
KIWA Belgium 1 0
SIGMA 1 1
279 62 5045 18 10 2 5
De leden-ondernemingen van SIGMA die met
machinekeuring starten moeten oog hebben voor de
organisatie van hun back-office en voor de opbouw
van een zorgsysteem (planningstructuur, opvolging
competentie keurmeesters, … ).
Een standaard SIGMACert Handboek, verder uit te
werken op maat van de onderneming, is beschikbaar
op www.sigmacert.be. Van belang zal zijn om vooral
de technische afdeling van de invoerder goed te
betrekken in de operationele fase: hoe bijvoorbeeld
de keur optimaal laten samenlopen met R&M,
onderhoud & herstelling ?
Als basisvereiste om te kunnen overgaan tot keuren
dient binnen de onderneming minstens 1 persoon
de EDUCAM-opleiding Keurmeester te hebben
gevolgd. EDUCAM had eind mei 2012 inmiddels
279 keurmeesters en 62 back-office medewerkers
opgeleid. EDUCAM-Opleidingsmodules Keurmeester
(1 dag), Back-Office (1 dag) worden ‘ongoing’
ingepland (initiatief EDUCAM) sedert september
2011 + indien voldoende interesse, Sales Force (0,5
dag) vanaf medio 2012 ?
Elke module legt SIGMACert als systeem uit en voorziet
in eigen accenten in functie van de doelgroep. De
Keurmeesteropleidingen zijn in geen enkel opzicht
checklistgebonden, d.w.z. dat iedere opleiding alle
checklists (heftruck, voorzetapparatuur, batterij,
batterijlader, graafmachine, wiellader) toelicht
(behalve mogelijk onderscheid LT / BB). Uitgaande
van de professionaliteit van aan de opleidingen
participerende technici, zijn de opleidingen niettechnisch
van aard en volledig gefocussed op
toepassing van het SIGMACert keuringssysteem
zelf. SIGMACert opleidingen bestaan in Open Sessies
hetzij onder de vorm van In-House sessies.
EDUCAM gaf aan dat deelnemers aan de
opleidingssessies doorgaans wel een meer
technische opleiding verwachten. SIGMA-leden
moeten hun deelnemers uitdrukkelijker briefen
dat dit niet kan: de opleiding is niet merkgebonden
en wil het SIGMACert systeem uitleggen, niet in
de plaats treden van de professionals-technici die
merkspecifiek instaan voor een stringente ‘groenoranje-rood’-beoordeling
en het toekennen van de
SIGMACert zegelsticker.
EDUCAM heeft eind vorig jaar alle SIGMA-leden
gecontacteerd en bezocht en verwacht dat SIGMAleden
spontaan contact opnemen i.v.m. gesloten
(in-house) hetzij open opleidingssessies (op locatie)
Keurmeester resp. Back-Office. Open sessies worden
ingepland vanaf dat in totaal 8 deelnemers (uit
verscheidene leden-ondernemingen) aangemeld
zijn, in het andere geval blijven diegenen die zich al
hebben aangekondigd op de wachtlijst.
EDUCAM kijkt uit naar elke spontane vraag om
opleiding (gesloten in-house opleiding af te spreken
of individuele inschrijvingen op de open sessies) –
Tel 02 778 63 30
• EDUCAM-Opleidingsmodules Keurmeester
(1 dag)
• EDUCAM-Opleidingsmodules Back-Office
(1 dag)
Opleidingen zijn tot nader order onbeperkt in de tijd
geldig, niettemin zullen op langere termijn mogelijk
updates worden voorzien, rekening houdend met
de intrinsieke SIGMACert systeem-evolutie dan wel
evolutie in vigerende wetgeving.
SIGMA ontvangt van EDUCAM op maandbasis de
update van de gerealiseerde en geplande opleidingen
inclusief het overzicht van alle deelnemers.
Opleidingscertificaten worden verzorgd en
digitaal afgeleverd door EDUCAM: de originele
certificaten worden naar de deelnemers gestuurd
op hun privéadres, een copie (op papier) wordt
toegestuurd aan de ondernemingen die hun
medewerkers lieten deelnemen aan de opleiding.
Dit met terugwerkende kracht, zodat alle bedrijven
van al hun medewerkers die reeds SIGMACertopleidingen
volgden , een kopie van het certificaat
zullen ontvangen. De administratie rond het zgn.
Opleidings-CV blijft de verantwoordelijkheid van de
werkgever (cf. CAO PC 149.04).
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
48 49

65.000
60.000
60.000
55.000
50.000
45.000
40.000
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
65.000
60.000
55.000
50.000
45.000
40.000
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
65.000
60.000
55.000
50.000
45.000
40.000
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
Trend-analyse keuringsresultaten
304
297
2011
1.330
1.320
2012
Groen gescoord Oranje gescoord Rood gescoord Niet van toepassing
Trend-analyse scores keuringspunten
14.288
3.111
11.140
2011
2012
Groen gescoord Oranje gescoord Rood gescoord Niet van toepassing
14.286
3.111
11.165
2011
Heftrucks
62.510
15.001
47.457
Trend-analyse interventies keuringspunten
62.510
15.001
47.482
Geen interventie Interventie Niet van toepassing
2012
75
70
65
60
55
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
5.000
4.500
4.000
3.500
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
5.000
4.500
4.000
3.500
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
21
21
2011
Voorzetapparatuur
Trend-analyse keuringsresultaten
74
74
2012
Groen gescoord Oranje gescoord Rood gescoord Niet van toepassing
Trend-analyse scores keuringspunten
1.428
1.076
352
2011
5.032
3.339
1.693
2012
Groen gescoord Oranje gescoord Rood gescoord Niet van toepassing
Trend-analyse interventies keuringspunten
1.428
1.076
352
2011
5.032
3.339
1.693
Geen interventie Interventie Niet van toepassing
2012
Keuringsresultaten – cf. www.sigmacert.twiska.com
Voor de heftrucks zijn er 47 keuringspunten. In
2012 werden tot nu toe 1330 keuringen uitgevoerd
hetzij 62.510 keuringspunten gecontroleerd. Van
die 62510 keuringspunten werden er 15001 als ‘niet
van toepassing’ gescoord. Dat wordt weergegeven
in lichtblauw in beide grafieken. Er blijven dan nog
47509 keuringspunten ‘wel van toepassing’.
In de eerste grafiek wordt weergegeven dat er
daarvan 47457 ‘groen’ gescoord werden. Er zijn dus
52 keuringspunten die ‘oranje’ of ‘rood’ gescoord
werden. In de tweede grafiek wordt weergegeven
dat voor 47.482 punten geen interventie uitgevoerd
werd. Er zijn dus 27 punten waarvoor wel een
interventie uitgevoerd werd.
Die minderheidsaantallen zijn te klein om in de
grafiek op schaal te kunnen weergeven of aflezen.
Het gaat hier immers om een trend-analyse die
de grote lijnen weergeeft: de punten die van
toepassing zijn, worden meestal ‘groen’ gescoord,
en er wordt meestal geen interventie voor
uitgevoerd.
Het is gelijkaardig voor de globale keuringsresultaten:
van de 1330 keuringen werden er 1320
globaal ‘groen’ gescoord; je kan in de grafiek nog
net onderscheiden dat van de resterende 10 de
meeste ‘oranje’ gescoord werden.
Tom Turelinckx - Twiska
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
50 51

Na de EDUCAM-opleiding volgt de verdere procedure
voor opstart van SIGMACert:
1) Indienen noodzakelijke informatie betreffende
uw onderneming op basis van document
Aanvraag SIGMACert START-UP via SIGMA
2) Na initialisatie door SIGMA, ontvangt de door
u opgegeven Access Manager per e-mail een
Toegangsrecht (Access Codes) tot de zgn.
SIGMACert-productie-omgeving
3) Uw Access Manager kan on-line op de
SIGMACert productie-omgeving
www.sigmacert.twiska.com
Vervolgens kan u op basis van de stickerprocedure,
labelstickers en zegelstickers bestellen bij leverancier
Art-B NV.
De geldigheidsperiode van een keuring is standaard
12 maanden. Geldigheid Zegelsticker 1 jaar houdt
rekening met een absolute minimumfrequentie
van keuring; niets belet op kortere termijn te keuren
volgens de bedrijfsintensiteit van de machine: de
invoerder adviseert zijn klant naargelang de machine
en zal de keuringsfrequentie hiermee aligneren; de
sticker is en blijft standaard telkens (dus maximaal)
1 jaar geldig vanaf de laatste keuringsdatum.
Na de START-UP dient volgens de overeenkomsten
binnen de 6 maanden vanaf de datum van invoering
van de 1ste keuring in de productie-omgeving een
SIGMACert-audit plaats te vinden (initiatief KIWA
Belgium NV). Op 29.11.11 werden bij Still en Motrac
Handling & Cleaning 2 proef-audits gehouden
met als doel inhoud, duurtijd en frequentie van
toekomstige audits in te schatten, ook in functie van
een definitieve finalisering van de SIGMACert norm.
Audit-kosten, rekening houdend met een verschil
in audit-last van grotere t.o.v. kleinere bedrijven
worden gedragen door de leden-ondernemingen.
Steekproefkosten (steekproeven op gerealiseerde
keuringen) blijven omwille van de neutraliteit ten
laste van SIGMA.
Audits zullen in eerste instantie betrekking hebben
op nieuwe toestellen, vervolgens ook op occasies en
toestellen voor korte-en lange-termijnverhuur.
De audit wordt streng neergezet en niet vrijblijvend
gelaten, naast een systeem-evaluatie wordt er
met een voldoende aantal personen binnen de
organisatie (planner, magazijniers, workshop
manager, keurmeesters) gesproken om de praktijk
te toetsen. Elk SIGMA-lid ontvang vanwege KIWA
vooraf de nodige instructies. De klemtoon ligt op
aantoonbare betrokkenheid van de hele organisatie
inclusief directie.
Onmiddellijke voordelen van SIGMACert voor de
importeur-leverancier: een betere opvolging van het
machinepark, gebruik van originele wisselstukken,
sneller opsporen van mankementen, regelmatig
en geïntensifieerd klantencontact, gestructureerde
informatie over het machinepark.
Onmiddellijke voordelen van SIGMACert voor de
klant-gebruiker: een betere opvolging van het
machinepark, sneller opsporen van mankementen,
gestructureerde informatie over het machinepark,
machines zijn veiliger, een gedocumenteerd systeem
dat machines gevolgd en onderhouden worden,
keuring en herstelling in één interventie, ook voor
complexere machines.
Voordelen voor de gemeenschap: machines zijn
veiliger, minder ongevallen, minder onnodige
verplaatsingen.
Heftrucks, voorzetapparaten, tractiebatterijen,
laadstations voorzien van een SIGMACert©
zegelsticker zijn veilig.
Graafmachines en wielladers voorzien van een
SIGMACert© zegelsticker zijn veilig.
M.a.w. voor een beperkte kost (opleiding keurmeester
& back-office, aankoop stickers en 1 jaarlijkse audit
door KIWA), een gemaximaliseerde veiligheid en
operationaliteit van arbeidsmiddelen, conform
(inter)nationale voorschriften (de jaarlijkse controle
is verplicht).
De grotere marktspelers verspreiden de informatie
rond SIGMACert al volop via hun interne huisbladen
en websites. Uit de sectie Lift-Trucks staan Motrac
Handling & Cleaning, Still & Toyota Material
Handling Belgium als grootste marktspelers en
baanbrekers open om iedereen persoonlijk wegwijs
te maken, ervaring te delen en te tonen hoe zij intern
SIGMACert organiseren en operationaliseren. Leden
kunnen hiervoor ten allen tijde met hun resp. backoffices
contact opnemen en ter plaatse het systeem
gaan ontdekken, zodat zij zelf makkelijker aan de
slag kunnen.
Ter gelegenheid van easyFairs’ PROlogistics op 26
en 27 september 2012 zal in Brussels Expo de door
Blits georganiseerde National Forklift Competition
de gelegenheid bieden om, in alternatie met de
competities, in een aparte zone, op 3 vaste tijdstippen
per dag, met name om 12u00, 14u00 n 15u30, op
reserve-toestellen real-time veiligheidsinspecties
uit te voeren. SIGMACert wil hiermee onder de
aandacht komen van het bredere publiek, met name
van de National Forklift Competition-finalisten zelf,
van veiligheidschefs en van preventie-adviseurs.
Een representatief College van Deskundigen zal
worden samengebracht met de intentie over het
systeem te waken en permanent bij te sturen waar
nodig: SIGMA zal een aantal leden-ondernemingen
afvaardigen, de representativiteit waarborgen,
mogelijk het voorzitterschap opnemen, KIWA
Belgium NV zal het secretariaat verzorgen, verder
zal het College worden opengetrokken naar
o.m. vertegenwoordigers van gebruikers van
machines, actoren rond veiligheid en relevante
overheidsinstanties. Vanuit hun expertise zullen het
op te richten College van Deskundigen en de reeds uit
technisch(-commerciële) specialisten uit een aantal
representatieve leden-ondernemingen bestaande
Management, Technische en ITC-Stuurgroep, mee
instaan voor de verdere ontwikkeling en continue
upgrading van het concept. Bedoeling is om op zo
kort mogelijke termijn het zgn. SIGMACert College
van Deskundigen samen te brengen voor een
startvergadering (implicatie goedkeuring norm +
aanzet tot bepaling van een werkingsreglement
voor het College van deskundigen) , getracht wordt
om de nodige representativiteit en voltalligheid van
bij het begin te maximaliseren.
Graag verwijzen we m.b.t. de problematiek van
CE-niet-conforme machines naar AGORIA, en
har ondersteunende rol in de distributie van
nieuwe CECE-folders, met de bedoeling klanten te
informeren over hoe ermee om te gaan. Een en ander
sluit perfect aan bij wat SIGMA met SIGMACert
voor ogen heeft, zodat hier mogelijk synergieën
kunnen worden ontwikkeld. I.v.m. non-compliant
machinery werden aldus een aantal CECE-folders via
AGORIA toebedeeld en op www.sigmafederation.
be opgenomen. In het bijzonder werd nog de ‘CECE
Leaflet on risk of non-compliant construction
machinery’, recent toegevoegd.
What do you risk
when you use, buy or sell
a non-compliant
construction machine?
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
52 53

Con-Ser-T
Actie ‘Construction Service Technician’.
Construction Service
Technician ? Contact Us.
Con-Ser-T is een initiatief van SIGMA en staat voor
Construction Service Technician. Con-Ser-T wil jonge
mensen met technische bagage en met passie
voor technologie attent maken op de bijzondere
aantrekkelijkheid en dynamiek van onze sector.
Importeurs van machines houden er doorgaans
een uitgesproken performante organisatie op na en
bieden dan ook alle kansen op de meest boeiende
jobs en loopbanen, ook dus als Construction Service
Technician, technicus in de binnen- of buitendienst.
Een gedegen kennis van mechanica, elektronica,
elektriciteit, hydraulica, pneumatica, liefst
in combinatie met actieve talenkennis, zijn
basisingrediënten om in onze branche, courante
high-tech interventies te realiseren op steeds
complexere machines en technologieën.
Con-Ser-T roept dan ook alle jonge technici, maar ook
hun meer ervaren collega’s op, wij roepen scholen,
leerlingen, studenten uit het technisch onderwijs,
alle pas afgestudeerden met technische oriëntatie,
ook de jonge ingenieurs, actief op, om spontaan
contact te zoeken met onze ondernemingen, die
hun met alle plezier alles zullen vertellen over onze
sector, hun bedrijf, hun producten en op uw vraag
instaan voor machine-demonstraties waarbij de
hantering van laptop, gps, diagnose-apparatuur,
datatransmissie via sim-kaarten … steeds centraal
staat.
Studenten kunnen aansluitend inpikken op een
afstudeer- of stagetraject in functie van hun
woonplaats, vestiging van de onderneming van
hun keuze, dan wel nabijheid van hun school.
Construction Service Technician? Contact us.
www.sigmafederation.be
SIGMA Enquête schaarste aan
service-technici
Bij de vorige sociale onderhandelingen werd op
vraag van SIGMA en vanwege de vakbonden bij
wijze van gentleman’s agreement weerhouden ‘een
onderzoek te zullen voeren naar de loopbanen van
service techniekers’ (in- en uitstroom).
Een enquête onder de SIGMA-leden naar
leeftijdspiramide en naar opleidingsniveau met
kwantificering van de verwachte in- en uitstroom
over 5, 10 en 15 jaar in binnendienst en buitendienst
leek aangewezen. Hoeveel vacatures voor service
techniekers bleven openstaan per 31.12.11 ? Wat
is het aantal extra service techniekers (bovenop
de vacatures per 31.12.11) die de onderneming kan
inschatten te zullen aanwerven louter op basis
van ondernemingsgroei in de loop van 2012-2016,
2017-2022, 2023-2027 ?Wat is het aantal service
techniekers dat beroep doet op een vorm van
verminderd werken (thematisch verlof) per 31.12.11 ?
Hoeveel service techniekers gaan de onderneming
wegens (pre)pensionering definitief verlaten in de
loop van de eerstvolgende 5 jaar, de 5 jaar daarop, en
de 5 jaar dààrop ? In parallel: hoe dit knelpuntberoep
opnieuw aantrekkelijker maken, inzonder voor
jonge technici ? Buitendiensttechnici werken
doorgaans in moeilijke omstandigheden, zijn hoger
opgeleid op steeds complexere machines. Scholen
bieden of mechanica, of elektriciteit of hydraulica
opleidingen maar niet de benodigde combinatie;
automechanica is als opleiding onvoldoende
compleet. Hoe alternatief omgaan met vergrijzing,
einde loopbaanbegeleidings-formules, de
quasi onbetaalbaarheid van het tijdskrediet,
de prepensioenregelingen, het aanbieden van
alternatieve functies op medische gronden etc. ?
SIGMA en FEDERAUTO willen graag het dossier
voor de volgende sociale onderhandelingen 2013
voorbereiden door deze enquête te houden.
Bedoeling is de vakbonden te ontmoeten vanaf
september 2012.
De enquête loopt in juni 2012 en heeft 2 objectieven.
Objectief 1 = Sociaal Overleg
Objectief 2 = voeren van een sectorieel
personeelsbeleid mits aansturen op maatregelen
om de structurele instroom van service techniekers
te verbeteren
De vragen en bemerkingen in deze enquête zijn het
resultaat van een brainstorming ‘loopbanen service
technici’ gerealiseerd met volgende personen
Human Resources & Customer Service
De Bruycker
Ann Sterckx, HR Manager
Tel 059 70 30 05
De Bruycker
Frank Baert, Hoofd Technische Dienst
Tel 059 70 30 05
Bergerat Monnoyeur
Karen Renaer, HR Director
Tel 02 689 22 11
Motrac Handling & Cleaning
Raf Wellens, HR & Purchase Manager
Tel 03 360 11 11
Still
Wim van Orshoven, Directeur Service-afdeling
Tel 03 360 62 00
TMHBE
Marina Rooms, HR Manager
Tel 03 820 76 00
TMHBE
Peter De Wolf, Customer Service Manager
Tel 03 820 76 00
Betrokkenen wijzen graag op het belang van de
enquête, het initiatief is geënt op bewaking van de
continuïteit, kwaliteit en veerkracht van onze sector.
In het belang van alle leden-ondernemingen wordt
gehoopt op een zo hoog mogelijke kwantitatieve en
kwalitatieve respons, opdat de resultaten voldoende
representatief zouden zijn om conclusies te
kunnen trekken en adviezen te kunnen formuleren.
Hogergenoemden houden zich telefonisch ter
beschikking voor verdere vragen en ondersteuning
bij het invullen van de desbetreffende Excel-file en
de 40 open vragen van de Word-file.
De info wordt vertrouwelijk verwerkt binnen SIGMA
en FEDERAUTO. Resultaten worden van zodra
verwerkt in algemene termen teruggekoppeld aan
alle deelnemers.
Volgende initiatieven kunnen vervolgens aansluiten
op de enquête:
1) Sociaal overleg
2) Samenstelling SIGMA HR, Marketing en
Customer Service + EDUCAM Werkgroep
‘imago beroep service technieker’ en ‘instroom
genereren’
3) Actie gericht op het tegengaan van een
verminderende structurele instroom vanuit het
technisch onderwijs
4) Uitwerking stimuli doelgroepen
5) Uitwerking (loopbaan)perspectieven jonge
service techniekers
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
54 55

Beurzenbeleid
De 2-jaarlijkse vakbeurs PROlogistics, the Tradeshow
for the Total Supply Chain, de vakbeurs bij uitstek voor
optimalisering van bedrijfsprocessen met betrekking
tot de goederen-, kosten- en informatiestromen,
bundelt op 26 & 27 september 2012 in Brussels Expo
opnieuw alle trends en ontwikkelingen binnen de
logistieke sector en rond goederenbehandeling.
Van warehousing, intern en extern transport
tot datacaptatie. Dit alles volgens de inmiddels
vertrouwde easyFairs formule, die voorziet in een lowcost
en all-in modulair concept: machines worden
tot 6m hoog gedemonstreerd op standen met een
oppervlakte tot 100 m2. De professionele federatie
SIGMA, die o.m. de invoerders gespecialiseerd in
materieel voor goederenbehandeling groepeert,
ondersteunt deze beurs ten volle.
Innovatieve technologieën, een efficiënte intralogistiek
en het toenemend belang van een
ecologische voetafdruk worden doorgaans op deze
beurs geaccentueerd. Bijzondere aandacht zal o.m.
gaan naar de nationale vorkheftruckwedstrijd,
waarop heftruckchauffeurs hun behendigheid
en het belang van een veilige attitude kunnen
onderstrepen. Blits, het adviesbureau bij uitstek dat
opleidingen aanbiedt over veiligheid en preventie
op het werk, organiseert het event dit jaar in Hal
4 en op 1 parcours. De 1ste beursdag 26.09.12 is
voorbehouden voor reachtruck competitie en de 2de
beursdag 27.09.12 voor vorkheftruck competitie.
In alternatie met de competities, zullen in een
aparte zone, op een 3-tal vaste tijdstippen per dag,
op reserve-toestellen real time veiligheidsinspecties
worden uitgevoerd. SIGMACert, de nieuwste
Belgische veiligheidskeur - www.sigmacert.be –
wil hiermee onder de aandacht komen van het
bredere publiek, met name van de National Forklift
Competition-finalisten zelf, van veiligheidschefs en
van preventie-adviseurs.
Kortrijk Xpo, 07-11.09.2011
De 34ste Internationale Vakbeurs voor Bouwmachines
liet meer dan 350 trouwe exposanten in enkele
dagen tijd 38819 vakmensen en professionele
bezoekers ontmoeten, hetzij 4,3 % meer dan ter
gelegenheid van de vorige editie (37222 in 2009),
toch een record wanneer we de 40190 bezoekers
van 2007 even buiten beschouwing laten. Op de
Matexpo-openingsplechtigheid van 6 september
werd alvast en voor het eerst een Green Award
toegekend aan Nanoweld BVBA voor een generator
met hoge efficiëntie en laag energieverbruik van het
merk Javac, een Innovation Award werd toebedeeld
aan MATERMACO NV voor de Material Handler
Wheel Excavator LIEBHERR type A934C ERG, een
mobiele kraan met energierecuperatiecilinder en
lichtgewicht arm.
Vervolgens werd een Award voor ‘20 deelnames
aan MATEXPO’ uitgereikt aan liefst 4 SIGMA-leden:
TRAMAC, LUYCKX, BERGERAT MONNOYEUR en BIA.
TransportMedia lanceerde ter gelegenheid van
Matexpo opnieuw een uitzending BOUW.TV op
Kanaal Z. Dries Van Haut (Van Haut NV), voorzitter
van de professionele groepering van importeurs
van machines voor burgerlijke bouwkunde,
bouw en goederenbehandeling SIGMA, lichtte de
gloednieuwe Belgische veiligheidskeur SIGMAcert
(www.sigmacert.be) toe. Met het initiatief Con-
Ser-T bracht SIGMA de bijzondere aantrekkelijkheid
en dynamiek van onze sector in de aandacht met
een oproep aan alle technisch gekwalificeerden
om spontaan kontakt te zoeken met onze ledenondernemingen
(www.sigmafederation.be).
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
56 57

Internationale vertegenwoordiging
SIGMA was tot voor kort lid van ECED, the European
Confederation of Equipment Distributors – www.
eced-association.org. De toegevoegde waarde van het
ECED-lidmaatschap werd echter danig ter discussie
gesteld, eenmaal de secretariaatsfunctie werd
neergelegd en nadat een nieuwe Raad van Bestuur
niet werd verkozen op de Algemene Vergadering
van 27.05.11. Besloten werd het SIGMA-lidmaatschap
tot nader order op te schorten. ECED zou niettemin
de nationale en internationale belangen vanuit een
juiste invalshoek kunnen helpen verdedigen m.b.t.
de problematiek van parallelle import, mededinging,
distributiecontracten, verhuur, veiling (auction &
e-commerce), garantievoorwaarden en end-of-life
equipment, vehicles & machinery.
SIGMA was eerder eveneens aangesloten bij
RF Belgium (Road Federation Belgium - www.
rfbelgium.be, op haar beurt zelf lid van European
Union Road Federation (ERF te Brussel - www.erf.
be) en International Road Federation (IRF te Genève
- www.irfnet.org).
1. EVOLUTIE VAN HET TEWERK-
GESTELD PERSONEEL
(SIGMA-LEDEN)
Opnieuw stijgende omzetcijfers en
tewerkstellingscijfers in 2011
2010 2011 Verschil in %
2011 - 2010
Arbeiders 1.440 1.538 6,81%
Bedienden 1.307 1.369 4,74%
Totaal 2.747 2.907 5,82%
2. EVOLUTIE VAN DE OMZET
(SIGMA-LEDEN) IN €
2010 2011 Verschil in %
2011 - 2010
Burgerlijke bouwkunde / Bouw 566.838.467 713.366.211 25,85%
Bekisting 47.653.838 46.271.877 -2,90%
Goederenbehandeling 398.237.738 456.460.095 14,62%
Totalen 1.012.730.043 1.216.098.183 20,08%
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
58 59

Aantal
Omzet
Omzet
3250
3000
2750
2500
2250
2000
1750
1500
1000000000
800000000
600000000
400000000
200000000
500000000
400000000
300000000
200000000
100000000
EVOLUTIE KERNCIJFERS SIGMA
Evolutie tewerkstelling Sigma-leden
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Jaar
Evolutie omzet burgerlijke bouwkunde in €
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Jaar
Evolutie omzet goederenbehandeling in €
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Jaar
DE ECONOMISCHE ONTWIKKELING IN DE MARKT VAN MATERIEEL VOOR
BURGERLIJKE BOUWKUNDE, BOUW EN GOEDERENBEHANDELING
(EXCLUSIEF BEKISTING)
Jaar Omzet in de sector Burgerlijke
Bouwkunde en bouw
in € Jaarlijkse
evolutie in %
Omzet in de sector Goederenbehandeling
in € Jaarlijkse
evolutie in %
Tewerkstelling SIGMA Index der consumptieprijzen
Aantal Jaarlijkse
evolutie in %
Basis 74/75 Jaarlijkse
evolutie in %
1984 128.089.162 13,4% 65.322.993 16,4% 1.345 -0,10% 194,11 5,3%
1985 165.187.271 29,0% 79.427.019 21,6% 1.547 15,0% 201,92 4,0%
1986 149.691.373 -9,4% 91.088.823 14,7% 1.595 3,1% 203,11 0,6%
1987 186.004.130 24,3% 98.814.325 8,5% 1.465 -8,2% 206,05 1,4%
1988 225.542.750 21,3% 112.261.136 13,6% 1.512 3,2% 210,01 1,9%
1989 420.675.163 86,5% 138.926.175 23,8% 1.792 18,5% 217,59 3,6%
1990 420.088.176 -0,1% 175.866.747 26,6% 1.912 6,7% 225,18 3,5%
1991 362.762.327 -13,6% 155.304.153 -11,7% 1.752 -8,4% 231,45 2,8%
1992 352.315.772 -2,9% 161.362.398 3,9% 1.958 11,8% 237,01 2,4%
1993 344.935.238 -2,1% 131.994.452 -18,2% 1.906 -2,7% 243,53 2,8%
1994 365.758.343 6,0% 154.994.063 17,4% 1.920 0,7% 247,90 1,8%
1995 384.046.267 5,0% 167.703.564 8,2% 1.979 3,1% 251,55 1,5%
1996 365.997.338 -4,7% 174.411.687 4,0% 2.024 2,3% 257,90 2,5%
1997 387.957.159 6,0% 197.957.258 13,5% 2.125 5,0% 260,86 1,1%
1998 450.030.293 16,0% 273.827.476 38,3% 2.160 1,6% 262,38 0,6%
1999 520.868.371 15,7% 285.787.198 4,4% 2.275 5,3% 267,48 1,9%
2000 617.749.870 18,6% 318.652.723 11,5% 2.432 6,9% 274,16 2,5%
2001 599.835.126 -2,9% 307.499.895 -3,5% 2.594 6,7% 280,14 2,2%
2002 533.853.282 -11,0% 283.514.907 -7,8% 2.584 -0,4% 283,98 1,4%
2003 508.228.057 -4,8% 318.708.797 12,4% 2.556 -1,1% 288,92 1,7%
2004 548.886.289 8,0% 331.927.000 4,1% 2.572 0,6% 295,49 2,3%
2005 658.663.560 20,0% 361.800.440 9,0% 2.645 2,8% 304,03 2,9%
2006 719.128.875 8,4% 383.870.267 6,1% 2.778 5,0% 309,01 1,6%
2007 803.402.550 11,7% 413.812.140 7,8% 2.967 6,8% 318,57 3,1%
2008 819.470.600 14,0% 486.643.070 26,8% 2.968 0,0% 326,94 2,6%
2009 561.337.361 -31,5% 378.121.665 -22,3% 2.754 -7,2% 327,79 0,3%
2010 566.838.467 0,98% 398.237.388 5,32% 2.747 -0,3% 337,00 2,8%
2011 713.366.211 25,85% 456.460.095 14,62% 2.907 5,8% 349,75 3,5%
Sectie BB: doorgaans was 2011 een goed jaar, quid 2012 ? Sectie LT: voor 2012 wordt de nieuwmarkt stagnerend
tot licht dalend ingeschat op 8000 à 8200 stuks (SIGMA). Objectieve cijfers duiden op stabilisatie daar waar
subjectieve gevoelens enige haalbaarheid doorgaans in twijfel trekken. Op dit ogenblik loopt het niet ‘slecht’,
maar voorspellingen blijven moeilijk. Zal de crisis uit-faden ?
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
60 61

Raad van Bestuur 2010-2013 © Bouwkroniek
De Raad van Bestuur van SIGMA 2010-2013 (v.l.n.r.): erevoorzitter Jean Vanderhaeghe, algemeen secretaris Serge Hollander, vicevoorzitter
Geert De Bruycker (De Bruycker), ), Chris Mathijs (Manitou Benelux), voorzitter sectie goederenbehandeling Jean-Paul Dubois
(Still), voorzitter Dries Van Haut (Van Haut), voorzitter sectie burgerlijke bouwkunde / bouw David Vandermeulen (Bergerat Monnoyeur),
Luc Smeets (Toyota Material Handling Belgium), Eric Maertens (Barloworld Handling), Jean-Pierre De Coninck (Bia), Kris Vochten (VCM
Belgium), René Danielsson (Motrac Handling & Cleaning). Jean-Christophe Smeets (Hilaire Van Der Haeghe) ontbreekt hier op de foto.
Raad van Bestuur 2007-2010 © Bouwkroniek
De Raad van Bestuur van SIGMA 2007-2010 (v.l.n.r.): Daniel Tordeur (Matermaco), Geert De Bruycker (De Bruycker), Chris Mathijs (Manitou
Benelux), René Danielsson (Motrac Handling & Cleaning), erevoorzitter Jean Vanderhaeghe, voorzitter sectie goederenbehandeling Jean-
Paul Dubois (Still), voorzitter Luc Smeets (Toyota Material Handling Belgium), Kris Vochten (VCM Belgium), voorzitter sectie burgerlijke
-bouwkunde / bouw Dries Van Haut (Van Haut), algemeen secretaris Serge Hollander. Jean-Christophe Smeets (Hilaire Van Der Haeghe)
ontbreekt op de foto.
62
SIGMA - Economisch Dossier 2012 - Algemene Vergadering & Persconferentie 15 juni 2012
Sectie – Section
Burgerlijke Bouwkunde / Bouw
Génie Civil / Construction
Voorzitter – Président: D. Vandermeulen
Leden – Membres: 41+6
SIGMA VzW ASBL
Algemene Vergadering – Assemblée Générale
Voorzitter – Président: D. Van Haut
Leden – Membres: 77
Raad van Bestuur – Conseil d’Administration
Voorzitter – Président: D. Van Haut
Bestuurders – Administrateurs: 10
Subsectie – Subsection
Generatoren
Générateurs
Leden – Membres: 2+5
Sectie – Section
Goederenbehandeling
Manutention / Lift-Trucks
Voorzitter – Président: J.-P. Dubois
Leden – Membres: 28+6

Eindredactie:
FEDERAUTO vzw
Jules Bordetlaan 164
1140 Brussel
Tel +32 (0) 2 778 62 00
Fax +32 (0) 2 778 62 24
Philippe Decrock - Directeur Studiedienst
Fabienne Guns - Statistiek & Studiedienst
Serge Hollander - Algemeen Secretaris SIGMA
Publicatie: Vanden Broele
www.federauto.be
www.sigmacert.be
www.sigmafederation.be