lezen - FinPlan vzw

vorming bepalen. In de praktijk kan worden vastgesteld dat er belangrijke
verschillen bestaan in het niveau van beroepskennis van de personen die in contact
staan met het publiek.
Een centrale bepaling van de circulaire gaat over de exclusiviteit. Krachtens deze
bepaling mag een gevolmachtigd agent in beginsel slechts één kredietinstelling
vertegenwoordigen. Deze bepaling heeft de aansprakelijkheid van de
kredietinstellingen wegens frauduleus handelen van hun agenten verhoogd. Zij
heeft ongetwijfeld geleid tot een verscherping van de controle die de
kredietinstellingen op hun agentennetwerk uitoefenen. De efficiëntie van het
exclusiviteitsbeginsel op prudentieel vlak kan dus niet worden betwist. Maar dit
beginsel heeft ook nadelen. De exclusiviteit beperkt namelijk de mededinging. In de
verzekeringssector heeft de wetgever het statuut van makelaar steeds wensen te
handhaven omdat dit de mededinging tussen verzekeringsondernemingen bevordert,
wat uiteindelijk aan de verzekeringnemer ten goede komt. Verwacht mag worden
dat de invoering van een makelaarsstatuut in de financiële sector de mededinging
tussen kredietinstellingen, beleggingsondernemingen en verzekeringsondernemingen
zal vergroten, met gunstige gevolgen voor het publiek wat betreft het
rendement van de aangeboden producten, de omvang van de ten laste gelegde
commissies en de kwaliteit van de dienstverlening.
Vanuit het oogpunt van de tussenpersonen zou de opheffing van de exclusiviteit
hun positie ten aanzien van de kredietinstellingen duidelijk wijzigen. De wet van 4
mei 1999 heeft het toepassingsgebied van de wet betreffende de
handelsagentuurovereenkomst uitgebreid tot de bankagenten en hun zodoende een
bijkomende bescherming geboden. Desondanks beklagen bankagenten zich nog
vaak over hun zwakke positie tegenover de principaal. Indien de kredietinstellingen
een beroep zouden kunnen doen op een netwerk van makelaars, zouden de
tussenpersonen die zich niet op exclusieve basis met een principaal willen binden,
een alternatief hebben. Het mag dan ook niet verwonderen dat alle Belgische
beroepsverenigingen van financiële tussenpersonen zich afgezet hebben tegen het
behoud van het exclusiviteitsbeginsel.
Tot slot kan ook nog gewezen worden op moeilijkheden die voortvloeien uit het
Europees recht. Richtlijn 2000/12/EG van 20 maart 2000 betreffende de toegang tot
en de uitoefening van de werkzaamheden van kredietinstellingen stelt het beginsel
van toezicht door de Lid-Staat van herkomst voorop. De beoordeling van de
organisatie van een bijkantoor van een kredietinstelling uit een andere Lid-Staat –
inclusief de beoordeling van de organisatie van het netwerk van agenten van dat
bijkantoor – komt in beginsel toe aan de bevoegde overheid van het land van
herkomst. Het “home country control”-beginsel staat dus op gespannen voet met de
benadering van de circulaire die organisatorische voorschriften bevat voor het
agentennetwerk van de bijkantoren in België. Hieraan kan worden verholpen door
het statuut van de tussenpersonen zelf te regelen. Het Europees recht laat namelijk
toe dat de Lid-Staten regels opleggen aan de op hun grondgebied gevestigde
tussenpersonen waarop een beroep wordt gedaan door kredietinstellingen uit een
73