lezen - FinPlan vzw

voor de lasthebbers, makelaars of commissionairs die als tussenpersoon optreden
voor verrichtingen van banken.
De Koning heeft nooit gebruik gemaakt van deze bevoegdheidsverleningen.
b) Circulaire van de Commissie voor het Bank- en Financiewezen 97
In de jaren zestig werd de aandacht van de Commissie getrokken door diverse
incidenten die zich voordeden in de netwerken van gevolmachtigde bankagenten.
Er lagen verscheidene oorzaken aan de basis van die incidenten : onvoldoende
onderbouwde infrastructuren, maar ook ontoereikend toezicht door de banken op
hun agenten. Na een enquête te hebben ingesteld bij de betrokken banken en
overleg te hebben gepleegd met de BVB, heeft de Commissie in 1968 bij
circulaire 98 gedrags- en organisatieregels vastgelegd die de banken dienden na te
leven. De tekst van de circulaire bleef toen nog beperkt tot een aantal
basisbeginselen : verbod om voor eigen rekening op te treden, strenge controle en
exclusiviteit. Zo is in de circulaire bepaald dat “de afgevaardigde agent, buiten zijn
hoofdbezigheid, principieel geen medewerking zal verlenen aan een ander
organisme dan de bank. Uitzonderlijk, en mits er gegronde redenen voorhanden
zijn, kan van die regel worden afgeweken doch men zal daarbij een strenge keuze
doorvoeren”. Daarnaast was de circulaire van 1968 bijzonder streng wat de
verantwoordelijkheid van de kredietinstellingen betrof : de banken waren
verantwoordelijk voor de handelingen van hun gevolmachtigde agenten, ook al
hadden zij de grenzen van hun mandaat overschreden of hier misbruik van gemaakt.
Nadat in 1975 het toezicht op de private spaarkassen was opgedragen aan de
Commissie, rees al snel de vraag of haar circulaire van 1968 ook op deze
instellingen van toepassing was. Bemiddeling was in die sector immers een
gangbare activiteit. Tal van spaarkassen werkten uitsluitend met een netwerk van
gevolmachtigde agenten. Veeleer dan het toepassingsgebied van haar circulaire uit
te breiden, heeft de Commissie er, in een eerste fase de voorkeur aan gegeven haar
erkende revisoren op te dragen geregeld verslag uit te brengen over het toezicht op
en de organisatie van de gevolmachtigde agenten van de private spaarkassen. De
inspectiedienst van de Commissie voerde talrijke opdrachten uit die hier verband
mee hielden. Uit de aldus opgedane ervaring bleek dat het nodig was de tekst van
de circulaire van 1968 te herzien.
Wat het exclusiviteitsbeginsel betrof, werd in het eerste ontwerp van een nieuwe
circulaire een stap achteruit gezet tegenover de circulaire van 1968 in die zin dat er
nog uitsluitend sprake was van een exclusiviteit per product.
De Commissie kwam terug op het concept van een exclusiviteit per product toen in
de loop van 1986 zware fraudegevallen aan het licht kwamen, zowel in verband met
het aantrekken van spaargelden als met het verlenen van kredieten. In een aantal
gevallen hadden agenten spaarinlagen verduisterd door misbruik te maken van het
97 Zie. P. DE MUELENAERE, Agents délégués des établissements de crédit; philosophie et
normes de conduite de la Commission bancaire, Revue de la Banque, 5/1988, p. 13
98 Circulaire nr 68/3 van 6 juni 1968.
46