overzicht van de fauna, flora en mycoflora van het leen

Tracheophyta – Vaatplanten
84
Overzicht van de fauna, flora en mycoflora van Het Leen
Gegevensbronnen: De plantenlijst is gebaseerd op de plantenlijst in de vorige uitgave van de
inventaris. Een beperkt aantal soorten is geschrapt omdat de status van deze soorten onduidelijk
was. Daarnaast is een aantal nieuwe soorten opgenomen. Dit is onder meer het geval met
moeraswolfsklauw, die opdook na de plagwerken op het heideterreintje, maar er intussen reeds terug
verdwenen is.
De soorten die in het bos (incl. bosrand met sloot) zijn terug te vinden, zijn opgenomen. Dit zijn
voornamelijk wilde planten, maar ook een aantal aangeplante bomen en struiken. Daarnaast is
eveneens de wilde flora uit het arboretum mee opgenomen.
Een actuele inventarisatie van Het Leen is gebeurd in de jaren 2006 en 2007 door William White en
de Natuurpunt Plantenwerkgroep Meetjesland.
Volledigheid: De inventaris van de vaatplanten in Het Leen is min of meer volledig te noemen,
alhoewel er door introducties of bepaalde beheerwerken wellicht nog soorten uit de zaadbank kunnen
opduiken. Groepen die verder onderzoek vragen zijn de wilgen (hybriden) en vooral de bramen. Ook
sommige grassen (Festuca, Glyceria, …) en cypergrassen (Carex) zijn onvoldoende onderzocht.
Evolutie: Het grootste gedeelte van de plantensoorten is teruggevonden, met uitzondering van een
aantal ruderale planten, die zich tijdelijk kunnen vestigen na infrastructuurwerken in het gebied zoals
bijvoorbeeld beide soorten klaproos. Daarnaast is toch een aantal bijzondere soorten verdwenen uit
het gebied. Tot deze categorie behoorden de soorten die aangepast waren om te overleven op de
grindvlakte die zich bevond waar momenteel de cafetaria is gevestigd. We denken hierbij aan
breukkruid, rode schijnspurrie en kleine leeuwenbek. Daarnaast is ook waterpunge verdwenen in de
buurt van vijver 13. Ook de slanke sleutelbloem is op enkele verspreide exemplaren na volledig
verdwenen uit het voormalig militaire domein, maar is nu wel terug te vinden in de nieuw
aangekochte bosgebieden.
Niettegenstaande de plantenlijst quasi identiek is aan de vorige lijst, betekent dit niet dat de
vegetatie identiek is aan die van 20 jaar terug. Door de diverse beheerwerken is deze op meerdere
plaatsen drastisch gewijzigd, maar dit is moeilijk aan de hand van een plantenlijst aan te tonen.
Daarvoor zouden er vegetatieopnames dienen te gebeuren.
Waarde van Het Leen: Op floristisch vlak heeft Het Leen een uitzonderlijke waarde in het
voorkomen van een honderdtal planten van de koningsvaren, die nog steeds aan uitbreiding toe is.
Daarnaast is ook het elzenbroekbos van een bijzondere waarde met het voorkomen van moerasvaren
en elzenzegge. Ook de knolglanshaver (Arrhenatherum elatius subsp. bulbosum) verdient aandacht,
niet alleen omdat deze zeldzaam geachte ondersoort pas tijdens de recente inventarisatie
(meermalen) ontdekt werd, maar ook omdat duidelijk kon vastgesteld worden dat de optimale
groeivoorwaarden (nl. lossere, beschaduwde grond – hier vrijwel zeker dankzij de werking van
woelmuizen) duidelijk verschillen van die van de gewone glanshaver (subsp. elatius).
Systematiek + bronnen: In de nieuwste opvattingen (Heukelsflora 2005) is het plantenrijk wegens
moleculair onderzoek volledig van systematiek gewijzigd. Deze systematiek is nog niet ingeburgerd
bij de huidige generatie van botanisten.
Daarom is er hier voor geopteerd de systematiek zoals in de Flora van België te behouden, maar met
bijvoegen van de moderne classificatie, om de gebruikers tijdens deze overgangsfase een helpende
hand te bieden, en om hen toe te laten langzaam vertrouwd te worden met de nieuwe inzichten (die
trouwens in de volgende editie van de "Belgische" flora ook zullen worden gehanteerd).
• DE LANGHE, J.E. ET.AL. (2004) Nouvelle Flore de la Belgique, du G.-D. de Luxembourg, du
Nord de la France et des régions voisines, Nationale Plantentuin van België, Meise
• De naamgeving volgt de actuele naamgeving zoals wordt weergegeven in de Floradatabank
(http://flora.instnat.be/).
• De nieuwe systematiek is gebaseerd op: Mabberley, D.J. (2008): Mabberley's Plant-Book,
3ed, Cambridge University Press