Branden als EGM-maatregel - Onderzoekcentrum B-WARE

Verder is het mogelijk dat branden een positief effect op nitrificeerders heeft doordat
de verbrande vegetatie bijna geen NH 4 + meer opneemt en er dus meer beschikbaar is
voor deze groep van organismen. Doordat allelopatische componenten zoals
terpenen en fenolen in het strooisel verdwijnen tijdens een brand kan dit positieve
effect op de nitrificatie nog versterkt worden (Klopatek & Klopatek 1997). Dit heeft tot
gevolg dat al de beschikbare NH 4 + genitrificeerd kan worden tot NO3 - dat vervolgens
gedenitrificeerd kan worden onder gereduceerde omstandigheden of kan uitspoelen
(Klopatek et al. 1990a,b). Dit verlies van stikstof kan grote effecten hebben op de
vegetatiesuccessie. Zoals eerder vermeld, kan de gemiddelde dagtemperatuur van de
bovenste laag van bodem toenemen na een brand (Mohamed et al. 2007). Dit kan
onder vochtige omstandigheden leiden tot een verhoogde microbiële activiteit en een
snellere mineralisatie van organisch materiaal (Anderson & Hetherington 1999,
Mohamed et al. 2007).
2.3 Heide
2.3.1 Branden van heide
In droge heidesystemen is veruit het meeste onderzoek gedaan naar de effecten van
branden. De volgende paragraaf geeft een overzicht van de veranderingen in abiotiek
van het heidesysteem. Het effect van branden is afhankelijk van het
ontwikkelingstadium van de heide. In een typische droge heide met Struikhei worden
de volgende fases (Gimingham 1972) onderscheiden:
Pionierstadium: kolonisatiestadium, waarbij jonge planten samen voorkomen met een
aantal andere soorten (totdat de planten 2 tot 6 jaar oud zijn)
Opbouwfase: het stadium van maximale groei en productiviteit. Individuen groeien
samen en een dichte begroeiing ontstaat van een gelijke leeftijd (totdat de planten 10
tot 15 jaar oud zijn). Struikhei domineert.
Volwassen stadium: Fase waarin de begroeiing onregelmatig wordt en er tekenen van
gaten ontstaan (totdat de planten 20 tot 25 jaar oud zijn).
Afsterffase: stadium waarin de planten afsterven vanuit het centrum waardoor er
grote gaten in de vegetatie ontstaan.
Foto 2.1. Branden van droge heide. Foto: Rense Haveman.
16 Directie Kennis