JG 20 nr 1 - Reynaertgenootschap

More documents

Recommendations

Info

Gedrukte bronnen 24 Pol de Mont, Dit zijn Vlaamsche wondersprookjes, Gent, 1896. Pol de Mont en Alfons de Cock, Dit zijn Vlaamsche vertelsels (volkskundige studie), Gent, 1898. Koen Legrand, Edmond van Offel (1871-1959) en De Scalden: Kunstenaar en Ideoloog, Leuven, 2005, (licentiaatsverhandeling K.U.Leuven). Willy Leloup, Belgische exlibriskunstenaars uit de negentiende en de twintigste eeuw, in: Vlaanderen, 55 (2006), nr. 313, p. 299-302. Georges Meir, Pol de Mont, een studie over zijn leven en zijn werk, Antwerpen, 1932. Rik van Daele, Peter Everaers e.a., De bibliografie van Nederlandstalige Reynaertbewerkingen van 1800 tot heden, themanummer Tiecelijn, 17 (2004) nr. 3. Raymond Vervliet, Pol de Mont, in: Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, Tielt, 1998, p. 2087-2093. Edmond van Offel, Karel Collens. Eene Studie, Antwerpen, binnenplat:1903, omslag: 1902. Tiecelijn, 20, 2007
■ Nard Loonen In Frankrijk heeft Reynaert goed toeven 1. Exposé 25 In de laatste anderhalve eeuw is er veel geschreven over de herkomst van namen uit de Reynaert, zowel de Vlaamse als die in andere talen. Dat geldt persoonsnamen, geografische namen en nog andere benamingen. Maar zo veel als erover wordt geschreven, zo veel blijft er onopgehelderd. Van Madock tot Firapeel valt er nog wel een en ander te ontdekken. Wat we wel weten, is dat de persoonsnaam Reynaert in het Frans als renard de soortnaam voor vos is geworden en daarmee het oorspronkelijke goupil zo goed als heeft verdrongen. 1 Wat we ook weten, is dat veel van de geografische benamingen in ‘onze’ Reinaert zijn terug te vinden in de driehoek Hulst-Gent-Antwerpen, of elders in Europa (Keulen, Londen, Ardennen, ...). Maar Malpertuus, het voornaamste vossenhol, zal men vergeefs zoeken op de kaart van West- en Oost-Vlaanderen. 2 Dat is ook niet zo vreemd, want in de Franse moedertekst die ongeveer een eeuw voor de Vlaamse tekst is ontstaan, heet Reynaerts kasteel ook al Maupertuis, in welke spelling dan ook weergegeven. Als antwoord op de vraag in hoeverre de Franse lezer dan wel bekend zou zijn met het toponiem Maupertuis, ben ik op zoek gegaan naar voorkomens en verspreiding van die naam in Frankrijk. De resultaten daarvan beschrijf ik hieronder, maar één conclusie moge nu al duidelijk zijn: Reynaert kan met een gerust hart naar Frankrijk tijgen, want rond de 180 Maupertuis-plekken zijn er al voor hem gelokaliseerd. 2. Bronnen Met de ontwikkeling van Internet is er een wereld opengegaan van mogelijkheden om gegevens te zoeken en met elkaar te combineren. Dat is bij dit onderzoek ook evident gebleken. Een tweede verzameling bronnen zijn de papieren stafkaarten. Voor wat Frankrijk betreft komen deze twee bronnen voor een groot deel bij elkaar in het Institut Géographique National (IGN), dat zowel stafkaarten op papier en op cd-rom produceert, als via de eigen website (www.ign.fr) tal van bronnen ontsluit. Sinds eind juni 2006 is bovendien op de IGN-site het zogenaamde Géoportail geopend (www.geoportail.fr), een variant op het ons bekende Google Earth, waarmee je tot op een gedetailleerde schaal van 1:1500 kunt inzoomen op luchtfoto’s van elk huis, elk bosje, elk bruggetje. Een bijkomende meesterlijke optie is dat je over deze luchtfoto’s het betreffende deel van de stafkaart kunt laten in- en uitfaden, waardoor je een vrij exact beeld van de situatie ter plaatse krijgt, en bovendien de topografische benamingen in je luchtfoto krijgt geprojecteerd. Ook geeft het IGN de oude Carte de Cassini uit op twee cd’s (Frankrijk-noord en Frankrijk-zuid) waarop de 181 kaarten van Cassini staan, uitgegeven vanaf 1771. Een bijbehorend register met uitgebreide zoeken vindmogelijkheden van 36.000 toponiemen (Cassini Localisation) is op een aparte cd uitgebracht; op Internet is een index van 62.000 toponiemen te raadplegen. Veel levert dat bestand overigens niet op: slechts drie voorkomens van Maupertuis e.d., waaronder het dorp op 10 km ten oosten van Cherbourg, waarnaar het huidige vliegveld van Cherbourg is vernoemd (zie FIG.1). Tiecelijn, 20, 2007 artikel
Page 1 and 2: 1 Egidius daer bestu bleven Mijn fa
Page 3 and 4: ■ Willy Feliers Scaldenkunstenaar
Page 5 and 6: afb. 2 nie en de rust in het huis z
Page 7 and 8: De Scalden 7 De kunstvereniging De
Page 9 and 10: Edmond van Offel en De Scalden 9 Ed
Page 11 and 12: 11 ne volk bereiken. Het gebruik va
Page 13 and 14: 13 Hier kan Collens zich volledig u
Page 15 and 16: Pol de Mont 15 Pol de Mont heeft ee
Page 17 and 18: afb. 6 a afb. 6 b Tiecelijn, 20, 20
Page 19 and 20: afb. 8 a afb. 8 b Tiecelijn, 20, 20
Page 21 and 22: afb. 10 a afb. 10 b Tiecelijn, 20,
Page 23: Besluit Karel Collens heeft maar ko
Page 27 and 28: 4. Varianten van het toponiem 27 Da
Page 29 and 30: FIG. 2: Roman de Renart. Paris, BnF
Page 31 and 32: Ter verduidelijking geeft FIG. 4 de
Page 33 and 34: Malpertus Sévérac-le-Château (12
Page 35 and 36: Maupertuis La Couarde (79) ha Maupe
Page 37 and 38: 01 Malpertuis Maupertuis, Tré- E J
Page 39 and 40: 6. Selectie en andere onzuiverheden
Page 41 and 42: 41 Het buurtschap Les Montpertuis,
Page 43 and 44: 43 sique pertundere (donner un coup
Page 45 and 46: 45 seau du Malpertuis, qui sert de
Page 47 and 48: ■ Jan van Alphen Een vergeten Rey
Page 49 and 50: In juni 1975 geeft de auteur op ver
Page 51 and 52: 51 De liederen van Broes vormen een
Page 53 and 54: Bert Broes Reinaert II Eerste Reina
Page 55 and 56: hoort: de vos preekt hier de passie
Page 57 and 58: 57 zaam leven slijt ver van veldbed
Page 59 and 60: ‘t Gevecht was uitermate bloedig
Page 61 and 62: 61 Ermelijne zeg weet je ’t nog s
Page 63 and 64: 63 Terwijl ik kraaide was hij aan
Page 65 and 66: 65 en honger, ziekte, last of leed,
Page 67 and 68: 67 vervanger van Nobel aan het hof.
Page 69 and 70: en hij begint uit volle keel het la
Page 71 and 72: daar ook een poot in de strop hing.
Page 73 and 74: duiken ze uitzinnig van razernij na
Page 75 and 76:
toch krijgt ge er een paar, wees ge
Page 77 and 78:
en elke waakhond heeft bezocht om t
Page 79 and 80:
De mus springt op de kop van ‘t p
Page 81 and 82:
zich zonder hemd tegen u vleit. Den
Page 83 and 84:
en op ‘t water van een vijver foe
Page 85 and 86:
Ze treden aan met hun legioenen van
Page 87 and 88:
en gij, vriend, met uw zonen beide
Page 89 and 90:
hoe een dier zo jong en zo klein to
Page 91 and 92:
overhandigt ge deze brief aan mij.
Page 93 and 94:
- Dat, vriendje, zegt ge zeer terec
Page 95 and 96:
kunnen Reynaert niet eens raken. Hi
Page 97 and 98:
en de manschappen van de vorst hiel
Page 99 and 100:
wijl in de ogen tranen blonken. Rey
Page 101 and 102:
Zij klimmen naar de binnenburcht di
Page 103 and 104:
103 de vorst. Reynaert tracht de ko
Page 105:
Jaargang 20 nummer 1 1 Rik van Dael
show all

JG 20 nr 1 - Reynaertgenootschap

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?