Lees hier het artikel - Arrix Automatisering

ichterbij
Drachten e.o.
Verenigde Naties:
2012 jaar van de coöperatie
Andries de Jong 'Een geit, kippen, het kan hier allemaal'
Winnaars verkiezing 'De Vrijwilliger van Fryslân'
Duco Meijer 'Ieder vermogen een eigen verhaal'
Magazine voor leden - winter 2011
Andries de Jong en adviseur Klaas Schippers
3090

3090
2 RABOBANK WELKOM
Beste lezer,
De Verenigde Naties hebben 2012 uitgeroepen tot het
Jaar van de Coöperatie. Daarom in deze Dichterbij ruim
aandacht hiervoor. Als grootste coöperatie van Nederland
weet de Rabobank hoe belangrijk het is om krachten
te bundelen. Lid zijn van de Rabobank betekent dat
u samen met andere leden kunt bouwen aan een duurzame
ontwikkeling van uw omgeving. Ook wij haken in
2012 natuurlijk in op het Jaar van de coöperatie.
Bijvoorbeeld met de coöperatieavond op 31 januari.
Verder vertelt Henk Laverman van de directie van Arrix
Automatisering in Drachten over hun klantvriendelijke
werkwijze. En een interview met Andries de Jong die
onlangs zijn droomhuis heeft gekocht. In deze editie ook
andere onderwerpen zoals een terugblik op de
Prinsjesdaglezing en het nieuwe Bedrijven-
ContactCentrum van Rabobank Drachten.
Ad Geerts
directievoorzitter
Exclusiefvooru!
KomnaardeCoöperatieavond
exclusiefvoorledenvanRabobank
Drachten.Voormeerinformatie
ziepagina6.
INHOUD

3090
3 RABOBANK INHOUDSOPGAVE
INHOUD
04 Nieuws & weetjes
06 2012 Jaar van de Coöperatie. Kom naar
de Coöperatieavond
08 Grote opkomst bij prinsjesdaglezing
12 Het BedrijvenContactCentrum:
Gemakkelijk en snel geholpen
14 Arrix wint prijs
16 De Rabobank Foundation steunt
bananenboeren door samenwerking
20 Is welzijn te meten?
22 De coöperatie als ondernemingsvorm
wereldwijd succesvol
25 Column Wim Boonstra
26 Interview met Andries de Jong over zijn
droomhuis
28 Verkiezing 'De vrijwilliger van Fryslân'
31 Kom kijken naar Rabo Kunst
32 Ieder vermogen een eigen verhaal
34 Robert Gesink over 2011
42 Los de puzzel op en win een van de drie
winterse prijzen
43 Contact met de Rabobank: telefoon,
e-mail en bezoekadressen

3090
4 RABOBANK NIEUWS & WEETJES
NIEUWS
50 JAAR WERELD
NATUUR FONDS
In 2012 bestaat het WNF vijftig
jaar en ter ere van dit jubileum
geeft het ministerie van
Financiën een herdenkingsmunt
uit: het 50 Jaar WNF Vijfje.
Deze herdenkingsmunt is op 12
september geslagen in het bijzijn
van minister Jan Kees de Jager,
Johan van den Gronden van het
WNF, en ambassadeurs Ellen ten
Damme en Humberto Tan. Het WNF
Vijfje is er ook in een speciale
actieverpakking: de Munt met een
Missie. Als u deze Munt koopt,
steunt u het Wereld Natuur Fonds
bij het behoud van onmisbare
bossen op Borneo, ter bescherming
van het leefgebied van de
orang-oetan. Dus bestel de Munt,
help het WNF en maak ook nog
kans op een mooie prijs!
Bestel hem via www.wnfvijfje.nl of
koop hem op het postkantoor.
Museumdag
EERSTE EDITIE DRUK
BEZOCHT
Zaterdag 29 oktober hielden de
Friese Rabobanken voor het eerst
de Rabobank Museumdag. Dit
om een extra stimulans te geven
aan het museumbezoek in het
noorden. Vele leden van de
Rabobanken in Groningen,
Drenthe en Friesland hebben
deze kans aangegrepen. De
Rabobank bedankt haar leden
voor hun bezoek aan de musea
en ziet hen graag volgend jaar
terug! Kijk voor een filmimpressie
van de Rabobank Museumdag op
www.rabobank.nl/drachten
NIEUWE RABOBANK
IN DRACHTEN
Het volwaardige kantoor voor
hypotheken en andere
bankzaken.
Vriendelijk, laagdrempelig, gericht
op de toekomst en zeer compleet
zijn de woorden die bij de nieuwe
Rabobank in het centrum passen.
Het kantoor zal in april zijn deuren
openen aan de Gauke Boelensstraat,
tegenover De Lawei. Bij het pand
aan het Moleneind blijft een
geldautomaat beschikbaar.
RINSEMAJAAR
Rondom 1920 vinden de nieuwe
kunststromingen De Stijl en
Dada hun weg naar Drachten
door een bijzondere vriendschap
tussen architect en schilder Theo
van Doesburg en twee broers uit
Drachten: Evert en Thijs Rinsema.
In het kader van het Rinsemajaar
EFTELING
kunt u van 30 oktober 2011 t/m 18
WNF,
maart 2012 de overzichtstentoonstelling
van de broers Rinsema
BEELD:
bezoeken in Museum Dr8888 aan
MEIJER
het Museumplein. Rabobank
Drachten is sponsor van deze
KIRSTEN
tentoonstelling. TEKST:

3090
5 RABOBANK NIEUWS & WEETJES
&WEETJES
BEKLIMMEN MONT VENTOUX
'EEN INDRUKWEKKENDE ERVARING'
Drie collega's van Rabobank Drachten, Sonja van der Meulen, Yvonne
Vermetten en Harold Hofenk, hebben in september de Mont Ventoux
beklommen, met als doel zoveel mogelijk geld op te halen voor de
Stichting Mont Ventoux.
De stichting ondersteunt specifiek onderzoek voor het KWF, en een aantal
regionale doelen gerelateerd aan kanker. De Mont Ventoux is 21,5 km lang
en kent een stijging van ruim 1.600 meter. Harold: 'We hebben voor deze
beklimming veel getraind bij Bewegingscentrum Drachten, die bij wijze van
sponsoring trainingsschema’s en de sportbegeleiding heeft verzorgd.' De
berg staat bekend om zijn grillige omstandigheden. Tijdens de beklimming
liet de Mont Ventoux zich van zijn zwaarste kant zien. Harde wind, regen en
kou moesten worden getrotseerd. Maar het afzien is niet voor niets
geweest. Sonja: 'Het is een indrukwekkende ervaring om je, samen met
zoveel andere mensen, in te zetten voor dit goede doel. Iedere deelnemer
heeft zijn eigen verhaal waarom men meedoet.' Yvonne: 'Collega’s,
vrienden, familie en klanten hebben ons gesponsord, waarbij een bedrag
van € 6.772,- is opgehaald. Dit bedrag is door Rabobank Drachten
verdubbeld, waardoor in totaal € 13.554,- kon worden overgeboekt naar de
stichting Mont Ventoux. Graag willen wij onze sponsoren bedanken!'
AED BIJ DE
RABOBANK
Elke week worden 300 Nederlanders
getroffen door een
hartstilstand. Slechts 5 tot 10
procent overleeft. Door het
slacht- offer onmiddellijk te
reanimeren en gebruik te maken
van een Automatische Externe
Defibrillator (AED) kan dit
percentage verhoogd worden
naar 50 tot 70 procent.
Onlangs is er op beide locaties van
Rabobank Drachten een AED
geplaatst. Bij personen met een
hartstilstand, is het van belang dat
zo snel mogelijk hulp wordt
geboden. Onze bedrijfshulpverleners
en nog 25 collega's
hebben een opleiding gehad om te
kunnen reanimeren en hebben
geleerd de AED te bedienen.
TEKST: RABOBANK DRACHTEN BEELD: RABOBANK

3090
6 RABOBANK DRACHTEN COÖPERATIE
JaarvandeCoöperatie
Komnaarde
Coöperatieavond
2012 is uitgeroepen tot het Jaar van de Coöperatie. En dat is iets
waar wij, als grootste coöperatie van Nederland, natuurlijk op
inhaken. Bijvoorbeeld met de Coöperatieavond op 31 januari met de
bekende hoogleraar, tv-presentator en boekenschrijver Bas Haring.
De coöperatie is terug van weggeweest! Juist in deze
onzekere tijden blijkt deze organisatievorm zekerheid
en stabiliteit te geven. Wereldwijd tellen coöperaties
zo’n miljard leden in ruim honderd landen en bieden ze
werk aan honderd miljoen mensen. Maar hoe komt het
nu dat de coöperatie weer zo populair is?
Directievoorzitter van Rabobank Drachten Ad Geerts
heeft er wel een verklaring voor. ‘Dit model van
“samen sterk” sluit aan op deze tijd. We zien dat
mensen op zoek zijn naar authentieke organisaties die
maatschappelijk verantwoord ondernemen en de lange
termijn voor ogen hebben. Een coöperatie wordt
gevormd door leden die zich betrokken voelen bij de
organisatie. Er zijn geen financiële aandeelhouders die
in een paar jaar tijd snel geld willen verdienen. Je ziet
ook dat in de financiële stormen van de afgelopen jaren
met name coöperaties en familiebedrijven stevig
overeind zijn gebleven.'
OVER EIGEN GRENZEN HEEN KIJKEN
De Verenigde Naties heeft 2012 tot het Jaar van de
Coöperatie uitgeroepen en als motto gekozen:
‘Co-operative enterprises build a better world’. De
Rabobank heeft zich als partner bij de Verenigde
Naties aangesloten en ondersteunt dit motto van harte.
Ad Geerts: ‘Naast onze inzet voor lokale initiatieven
kijken we ook over onze eigen grenzen heen. Zo
ondersteunen we bijvoorbeeld met onze landelijke
Rabobank Foundation boeren- en kredietorganisaties in
ontwikkelingslanden. Als Rabobank Drachten kozen
we ervoor een project te adopteren van
boerencoöperaties in Tanzania. Het Tanzania-project
van de Rabobank Foundation bestaat uit de
zuivelcoöperatie TDCU, waarbij 3500 kleine boeren
aangesloten zijn. De activiteiten van dit project zijn
breed: van veefokkerij tot het verwerken van melk.’
JONGEREN EEN STEM GEVEN
Voor het Jaar van de Coöperatie wil de Rabobank
onder andere haar expertise delen met anderen en met
jongeren de dialoog aangaan over de coöperatie van de
toekomst. Deze twee doelstellingen zie je bij Rabobank
Drachten ook terug in het programma van de
Coöperatieavond, die op dinsdag 31 januari 2012
plaatsvindt. Trea Westra, communicatieadviseur van
Rabobank Drachten, stelde met haar collega’s het
programma samen. Trea: ‘We delen tijdens deze avond
onze ervaringen met ons project in Tanzania en onze
lokale projecten van het Fonds Coöperatief Dividend.
Omdat we jongeren ook een stem willen geven in het
geheel, worden de muzikale intermezzo’s verzorgd
door de winnaar van SjONG 2011. SjONG is een
muziekwedstrijd voor scholieren tussen de 12 en 18
jaar en SjONG 2011 werd gewonnen door Swalker van

3090
Albert van der Tuin, de scholierenband van het
Drachtster Lyceum. Het belooft een swingend optreden
te worden.’
AVOND DIE JE BIJBLIJFT
Na de pauze geeft de bekende filosoof, hoogleraar,
presentator en boekenschrijver Bas Haring op
humoristische en interactieve wijze een boeiend
verhaal over duurzaamheid en innovatie.
Bas Haring wordt ook wel ‘volksfilosoof’ genoemd.
Hij legt wetenschap en filosofie op tv en via boeken,
columns en lezingen op zo’n frisse en toegankelijke
manier uit, dat ’t begrijpelijk wordt voor iedereen. Zijn
idee is dat we met behulp van de filosofie onszelf en de
wereld om ons heen beter kunnen begrijpen.
Trea: ‘Bas Haring staat erom bekend dat hij alledaagse
dingen op een bijzondere wijze benadert. Hij zet je op
een leuke manier aan het denken. Hij brengt zijn kennis
op een speelse wijze en stelt prikkelende vragen als
“Waarom zijn ijsberen wit?”, “Waarom werken we zo
hard?”, “Wat is liefde?”.
Zijn presentatie levert gegarandeerd een bijzondere
avond op, die je bijblijft. Het is de eerste keer dat wij
een dergelijke avond organiseren en we nodigen alle
leden hiervoor van harte uit. Het zijn met name onze
leden die met ons meedenken en ons ondersteunen. Met
deze avond willen we een kijkje in onze keuken geven
en onze leden inspireren.’
MELD U NU AAN
In de bij deze Dichterbij meegestuurde uitnodiging
staat alle informatie over de Coöperatieavond
handzaam weergegeven. Tevens ontvangt u bij deze
uitnodiging uw aanmeldcoupon. U kunt de ingevulde
coupon zonder postzegel aan ons retourneren. Leden
kunnen zich ook aanmelden via de website
www.rabobank.nl/drachten
Graag tot ziens op dinsdag 31 januari!
TEKST: INGRID VAN DER GEEST BEELD: ROY BEUSKER

3090
8 RABOBANK DRACHTEN PRINSJESDAGLEZING
Groteopkomst
RabobankDrachten
Prinsjesdaglezing
Tijdens de prinsjesdaglezing gaf Piet van Schijndel van Rabobank
Nederland zijn visie op de Nederlandse economie. Daarnaast
vroegen we burgemeester Bert Middel en ondernemer Marco
Steendam hoe zij aankijken tegen de economie in Smallingerland.
Het is ondertussen een traditie geworden bij Rabobank
Drachten: de Prinsjesdaglezing tijdens de Zakenbeurs
in het Fries Congrescentrum in Drachten. Dit jaar vond
het plaats op donderdag 22 september. Omdat de grote
zaal dit jaar niet beschikbaar was en we toch wilden
aanhaken bij de Zakenbeurs, bedachten we een
creatieve oplossing: een koepelvormige, opblaasbare
tent naast het congrescentrum. De gasten werden
ontvangen door de gastvrouwen van Rabobank
Drachten. Daarna was er een grote kans dat ze
kennismaakten met een wat minder keurige
medewerker: Tilly Talsma. Deze komische dame nam
tijdens de ontvangst geen blad voor de mond, waardoor
er meteen een vrolijke sfeer ontstond. Al snel bleek
Tilly Talsma de ‘leading lady’ te zijn van het muzikale
en cabaretgezelschap Opera della Casa dat de rode
draad vormde tijdens de ochtend.
BALANS
Directievoorzitter Ad Geerts heette alle aanwezigen
welkom, waaronder de ondernemers, burgemeester en
wethouders. In zijn openingswoord beloofde Ad Geerts
dat de ochtend in balans zou zijn. Piet van Schijndel,
lid van de Raad van Bestuur van Rabobank Nederland,
zou het serieuze deel van de ochtend verzorgen. De
diva’s van Opera della Casa gaven aan het geheel een
luchtige toon met hun humor en muzikale
intermezzo’s. Veertig leerlingen van de VWO klas van
het CSG Liudger uit Drachten werden speciaal welkom
geheten. Zij waren hiervoor uitgenodigd, omdat ze,
zoals Ad Geerts het zei ‘de toekomst in handen
hebben.’
KIEZEN OF DELEN
De lezing van Piet van Schijndel had als titel ‘Kiezen
of delen’. Hij presenteerde de belangrijkste
economische ontwikkelingen en gaf daarop de visie
van de Rabobank. Daarnaast ging hij in op de thema's
van de Prinsjesdaglezing. Na afloop was er gelegenheid
tot het stellen van vragen. Na de lezing van Piet van
Schijndel was er weer een muzikaal en humoristisch
intermezzo van Opera della Casa. Rond 12.30 uur werd
de ochtend door Ad Geerts afgesloten en werden de
aanwezigen uitgenodigd voor een netwerklunch om
met elkaar bij te praten. Op de volgende drie pagina’s
HORSTHUIS
leest u de visie van Piet van Schijndel over de huidige
economie. Tevens vroegen we burgemeester Bert
JEROEN
Middel en Marco Steendam van Hema Drachten naar
BEELD:
hun kijk op de lokale economie. De presentatie van Piet
van Schijndel is te bekijken op
GEEST DER
www.rabobank.nl/kennisbank. Wilt u een volgende
VAN
keer ook worden uitgenodigd voor het
Prinsjesdaglezing? Geef u dan op via
INGRID
communicatie@drachten.rabobank.nl. TEKST:

3090
9 RABOBANK DRACHTEN PRINSJESDAGLEZING
PIET VAN SCHIJNDEL
'Deteringnaardenering'
Piet van Schijndel gaf in zijn presentatie aan dat
Nederland er structureel goed voor staat in vergelijking
met andere landen. Piet van Schijndel: ‘Nederland is
wereldwijd gezien een van de rijkste landen en we
hebben het laagste werkloosheidscijfer in de eurozone.
Daar staat wel tegenover dat de economische groei
lager is dan in het verleden. Als je kijkt naar de
woningmarkt, dan zie je dat de markt behoorlijk op slot
zit. Er is te royaal gefinancierd met de aflossingsvrije
hypotheek. Je moet ten minste 50% kunnen aflossen na
dertig jaar. Eigenlijk net zoals ze vroeger altijd zeiden:
“als je iets leent, moet je het ook aflossen.” Zoals het er
nu naar uitziet, zullen de huizenprijzen verder dalen.
We moeten op dit moment zowel op het niveau van de
overheid als bij bedrijven en huishoudingen de tering
naar de nering zetten. We zullen secuur met ons geld
moeten omgaan, blijven investeren in onderwijs,
ontwikkeling en innovatie, en zorgen dat we ons als
persoon, bedrijf en land economisch onderscheiden. Op
deze manier denk ik dat we samen deze winter door
moeten zien te komen.’

3090
10 RABOBANK DRACHTEN PRINSJESDAGLEZING
BURGEMEESTER BERT MIDDEL
'Lefblijventonen'
Burgemeester van Smallingerland Bert Middel was een
van de aanwezigen tijdens de Prinsjesdaglezing op
donderdag 29 september tijdens de Zakenbeurs
Drachten. Wat vond hij van de visie op de economische
situatie van Piet van Schijndel, lid Raad van Bestuur
van Rabobank Nederland? Bert Middel: ‘Om te
beginnen vind ik het een goed initiatief van Rabobank
Drachten. Zo’n bijeenkomst is informatief en een
uitstekend moment om elkaar te ontmoeten. Piet van
Schijndel schetste een realistisch beeld van de huidige
economische situatie. Als ik zijn verhaal vergelijk met
de situatie in onze gemeente dan denk ik dat de crisis
hier minder hard is aangekomen. Als je de landelijke
werkloosheidscijfers vergelijkt met die van ons, dan
doen we het hier niet zo slecht. Philips zorgt in onze
gemeente voor 10% van de werkgelegenheid en is niet
van plan om te gaan korten op personeel in Drachten.
Dat is een prettig idee. Naast Philips zijn er nog talloze
andere grote en kleine bedrijven in onze regio die de
basis vormen voor onze economie. Wat ik hoop, is dat
zij lef blijven tonen in het ondernemen. Want daarmee
versterk je elkaar en de regio.’

3090
11 RABOBANK DRACHTEN PRINSJESDAGLEZING
MARCO STEENDAM, HEMA DRACHTEN
'Samenwerken'
Marco Steendam is eigenaar van de HEMA Drachten
en bestuurslid van winkeliersvereniging H&I. Wat
merkt hij van de economische situatie bij hem op de
winkelvloer? Marco: ‘Het concept van de HEMA is
altijd geweest: goede kwaliteit voor een redelijke prijs.
En dat blijft zo. We gooien wel een aantal extra
middelen in de strijd. Zo hebben we volumeartikelen
die we voor € 1,- aanbieden, zoals koffiepads en
wasmiddelen. Hierdoor blijft onze omzet stabiel. Ik
merk in onze winkel, en ik hoor het ook van mijn
collega-winkeliers, dat er langer wordt nagedacht over
de aanschaf van dure artikelen. Juist vanwege de
economische crisis denk ik dat we als ondernemers
moeten samenwerken om het centrum aantrekkelijk te
houden voor onze klanten. Een mooi voorbeeld
daarvan is de Crazy Saturday die in oktober plaatsvond.
Winkeliers hadden allerlei ludieke acties en activiteiten
georganiseerd en dat trekt publiek en daarmee
potentiële klanten aan. De gemeente heeft ook een goed
idee: het Ondernemersfonds. Aan dit fonds zouden alle
winkeliers in Drachten verplicht een bijdrage moeten
leveren waarmee we het centrum levendig en
aantrekkelijker gaan maken. Daar zie ik ook wel brood
in.’

3090
12 RABOBANK DRACHTEN BEDRIJVENCONTACTCENTRUM
Gemakkelijkensnel
HetnieuweBedrijven-
ContactCentrum
Als iemand het ‘druk, druk’ heeft, is het wel de ondernemer. Om juist
die doelgroep nog beter van dienst te zijn, introduceert de Rabobank
Drachten het BedrijvenContactCentrum.
Vanwege communicatiemiddelen als internet, e-mail en
mobiele telefoons zijn we eraan gewend dat iedereen
24 uur per dag bereikbaar is. De Rabobank speelde
daar jaren geleden al op in, door als eerste bank van
Nederland het internetbankieren te introduceren. Kort
daarna volgde Rabo Mobiel waarmee je kan bellen én
bankieren. Zo streeft de Rabobank er elke keer weer
naar om de service en het gemak voor haar klanten te
verbeteren.
TIJD BESPAREN
Een van de services die Rabobank Drachten biedt, is
het BedrijvenContactCentrum. Het BedrijvenContact-
Centrum (BCC), de naam zegt het al, is speciaal voor
het bedrijfsleven. Yke Luinenburg, manager Bedrijven
Advies en Verzekeren bij Rabobank Drachten, startte
dit voorjaar met het opzetten van het BCC. ‘Met het
BCC willen we bedrijven tijd besparen en meer gemak
bieden. Voorheen belde of mailde je je relatiebeheerder
voor zowel grote als kleine zaken. Voor al die wat
kleinere, praktische zaken, zoals het aanvragen van een
pasje, het openen van een rekening, iDeal voor op je
website, kleine financieringen en het regelen van
incassocontracten kun je vanaf nu terecht bij het BCC.’
SNELLER GEHOLPEN
Op het BCC zitten vijf Rabobankmedewerkers die van
de hoed en de rand weten. Als een klant belt naar het
directe telefoonnummer gaat een van deze
medewerkers meteen aan de slag. ‘Voorheen speelde
de relatiebeheerder praktische vragen door aan zijn
collega’s van de binnendienst. Nu bel je deze
medewerkers zelf, waardoor je sneller wordt geholpen.
Veel bedrijven bellen, maar mailen mag natuurlijk ook.
Elke e-mail wordt tijdens werkdagen binnen vier uur
beantwoord. Daarnaast kun je via de website van de
Rabobank een antwoord vinden op veel vragen.’
PERSOONLIJK
Naast deze praktische communicatiemiddelen stellen
sommige ondernemers een persoonlijke ontmoeting
ook op prijs. ‘Speciaal voor zaken die je niet per e-mail
of telefoon kunt of wilt regelen, is er de Bedrijvenbalie.
Je kunt daar tijdens kantoortijden terecht. Als je ons
kantoor aan de Lavendelheide binnenkomt, kun je
meteen doorlopen. Even de trap op naar boven en je
bent al bij de Bedrijvenbalie. Zo kan de relatie zelf
kiezen hoe hij geholpen wil worden.’
Het BedrijvenContactCentrum is bereikbaar via e-mail
Bedrijvencontactcentrum@drachten.rabobank.nl,
telefoon: (0512) 58 70 70 en persoonlijk:
Bedrijvenbalie, in het kantoor Lavendelheide 15,
Drachten
TEKST: INGRID VAN DER GEEST

3090

3090
14 RABOBANK DRACHTEN INTERVIEW
Arrixwintprijs
Echteaandachtwerkt
Een automatiseringsproject kost een bedrijf veel tijd en energie. Maar
niet als je samenwerkt met Arrix Automatisering. Dit Drachtster
bedrijf heeft zo’n klantvriendelijke werkwijze, dat het onlangs de
Customer Loyalty Award van Exact won.
Een uurtje bij directeur Henk Laverman van Arrix
Automatisering op de koffie en je bent meteen
enthousiast. Dit bedrijf is bijzonder. En tja, waar zit ‘m
dat nu in? Eigenlijk zit het in heel veel kleine dingen.
Bijvoorbeeld het feit dat ze geen telefoniste hebben,
maar dat alle veertig medewerkers de telefoon zelf
opnemen en dus ook iedereen de klanten kent. Of het
feit dat ze geen moeilijk jargon gebruiken, maar in
‘gewone’ taal praten.'
WARM
Een mooi voorbeeld van het toegankelijke taalgebruik
dat Henk gebruikt om de bedrijfsvisie van Arrix uit te
leggen, zijn de woorden ‘warm en benauwd’. Henk:
‘Bij alles wat wij hier doen, vragen we ons af: wordt de
klant hier warm of benauwd van? Je begrijpt: warm is
goed, benauwd moeten we zien te voorkomen. Dit is
een eenvoudige vraag die elke Arrix-medewerker
zichzelf regelmatig stelt. Een klant wordt warm van
een goede service en betrokken medewerkers. Maar
een opdrachtgever krijgt het benauwd van
onbegrijpelijk jargon of ingewikkelde rapporten. Onze
slogan is dan ook “altijd duidelijk”.’ Nog iets
bijzonders van Arrix: bij een gesprek met de klant gaat
er altijd een specialist mee. Henk: ‘Bij ons bepaalt een
specialist wat er wordt verkocht. Dat is tenslotte degene
die er verstand van heeft. Doordat de specialist al in
een vroeg stadium met de klant om tafel zit, is hij
betrokken en denkt hij vanaf het begin af aan al mee.
De klant krijgt meteen tijdens het gesprek advies van
de specialist die het project ook gaat uitvoeren en dat
schept vertrouwen.’
GROEI
Arrix Automatisering begon negen jaar geleden met
tien medewerkers. Die tien medewerkers van toen
werken er nog steeds en inmiddels zijn er dertig nieuwe
collega’s bijgekomen. Waar andere automatiseringsbedrijven
inkrimpen, groeit Arrix. Nathan Lootsma,
accountmanager van Rabobank Drachten: ‘Ze hebben
geen personeelsverloop. Dit komt vooral omdat ze met
z’n allen heel trots zijn op het bedrijf. Medewerkers
mogen zichzelf zijn en krijgen kansen.’ Al deze
facetten maken Arrix een onderscheidend bedrijf in de
automatisering. Dat zie je niet alleen terug in de
groeicijfers, maar ook in de prijzen die Arrix wint.
Onlangs won Arrix voor de tweede keer de Customer
Loyalty Award van Exact. ‘Wij hebben al vanaf de
start van ons bedrijf het idee gehad dat échte aandacht
voor onze klanten het verschil maakt. En dat je dan
wordt beloond met een mooie prijs of groeicijfers is
natuurlijk een prachtige erkenning.’
TEKST: INGRID VAN DER GEEST BEELD: JEROEN HORSTHUIS

3090

3090
16 RABOBANK FOUNDATION
Duurzaamondernemen
Eenbetereprijsvoorde
bananenboereninPeru
Bananentelers in Peru hebben in drie jaar tijd hun omzet en inkomen
meer dan verdubbeld. Hoe? Door samen te werken in een
coöperatie en de export van hun Fairtrade-bananen in eigen hand te
nemen. De Rabobank Foundation heeft ze daarbij geholpen.
De banaan is de meest gegeten vrucht ter wereld. In
Nederland eten we gemiddeld 6,5 kilogram per persoon
per jaar. De meeste bananen komen uit India, Brazilië
en Ecuador. Net onder Ecuador, in het noorden van
Peru, groeit de bananenboom ook volop. Een kleine
1500 boeren met elk een hectare grond hebben zich
hier in 2007 verenigd in een coöperatie, Cepibo. Doel:
het verbeteren van de levensomstandigheden van de
leden en hun families, onder meer door zélf naar
Europa te exporteren, in plaats van alleen aan grote
multinationals te leveren. De bananentelers hadden
namelijk gehoord dat er vanuit Europa grote vraag was
naar Fairtrade-producten. Door de export zelf ter hand
te nemen, konden ze een veel betere prijs voor hun
bananen krijgen. De multinationals zagen dit niet zitten
en dreigden te stoppen met het afnemen van bananen
als Cepibo zijn ideeën zou doorzetten.
Cepibo sloeg het dreigement in de wind en besloot
certificering aan te vragen voor Fairtrade én voor het
feit dat ze honderd procent biologisch telen. Er worden
dus geen pesticiden en chemicaliën gebruikt. Deze
certificeringen zorgen namelijk voor een hogere
exportprijs. Maar certificeringstrajecten zijn duur, weet
Dille Dijkstra van de Rabobank Foundation. ‘Daarnaast
wilde Cepibo de boeren direct betalen voor hun
productie. Zouden ze dat niet doen, dan liepen ze het
risico dat de boeren alsnog aan de multinationals
zouden leveren, die betalen namelijk wél meteen bij
levering. Cepibo had dus behoefte aan werkkapitaal.
Daarom klopte ze bij de Rabobank Foundation aan.’ De
Rabobank Foundation is in 1973 opgericht met als doel
kansarme en achtergestelde groepen mensen een
perspectief op een zelfstandig bestaan te geven. In
Nederland en in ontwikkelingslanden. Dijkstra: ‘In
ontwikkelingslanden steunen we vooral kleine
coöperaties op het platteland. Dat doen we met
financieringen, maar ook met kennis en menskracht.’
VLIEGENDE START
De Rabobank Foundation honoreerde het verzoek van
Cepibo. ‘We hebben het project ter plekke beoordeeld’,
aldus Dijkstra. ‘Het was allemaal dik in orde en sloot
perfect aan bij onze doelen.’ De voorfinanciering van
de Foundation gaf Cepibo in 2008 een vliegende start
met de directe export van haar bananen: de coöperatie
realiseerde een groei van honderden procenten in omzet
en een verdubbeling van het inkomen van het
boerengezin. Dijkstra: ‘Door de samenwerking in de
coöperatie hebben de boeren volume gecreëerd.
Daardoor werden ze interessant voor grote spelers en
hebben ze makkelijker toegang tot de internationale
markten gekregen. In Europa liggen de prijzen hoger
dan in de eigen thuismarkt. Voeg daarbij de premie,
omdat de Peruanen biologische Fairtrade-bananen

3090
leveren, en het is duidelijk dat ze een betere prijs bij
Cepibo krijgen dan bij levering aan multinationals.’
INVESTEREN IN MACHINES
Na die eerste voorfinanciering in 2008 kreeg Cepibo in
2010 een nieuwe, hogere financiering van de Rabobank
Foundation. Het ging nu niet alleen om werkkapitaal:
een substantieel deel van het geld is gebruikt om in
machines te investeren. ‘Om nog meer grip op de keten
te krijgen, wilde Cepibo een eigen pakstation
aanschaffen’, aldus Dijkstra. ‘De bananen worden hier
gewassen, gesorteerd, op kwaliteit getest, verpakt in de
bekende bruine dozen en onmiddellijk in een container
verscheept.’ Van een ander deel van de financiering liet
de coöperatie een soort kabelbaan over de plantages
aanleggen. ‘De trossen bananen die aan een boom
hangen, kunnen wel vijftig kilo wegen. De boeren
versleepten die handmatig. Zwaar werk. Nu kunnen ze
de tros vanaf de boom rechtstreeks aan de kabelbaan
hangen en ze vervolgens naar de pakmachine duwen.
Dat maakt het voor de boer een stuk comfortabeler.’
De investeringen in het pakstation en de kabelbaan
hebben de coöperatie een duidelijke meerwaarde
gegeven voor de bananentelers, stelt Dijkstra. ‘Behalve
dat ze een betere prijs krijgen, helpt de coöperatie de
boeren ook om duurzamer te produceren. Dat zorgt
voor binding. Boeren weten dat de coöperatie goed
voor hen is, ze zullen daardoor niet snel meer kiezen
voor de multinationals.’ Ook op andere terreinen wil
Cepibo de boeren ondersteunen, aldus Dijkstra. ‘Ze wil
de biodiversiteit in de bananenteelt vergroten en
monocultuur, het continu verbouwen van één
gewassoort op dezelfde grond, tegengaan. Monocultuur
put de bodemvruchtbaarheid uit en vergroot de kans op
plantenziekten. Cepibo gaat dan ook de mogelijkheid
onderzoeken om andere fruitsoorten te telen.’ Een
ander doel van Cepibo is veel voorkomende ziektes bij
boeren en arbeiders in de bananenteelt tegen te gaan.
Dijkstra: ‘Langdurig gebruik van pesticiden kan tal van
gezondheidsproblemen opleveren: onvruchtbaarheid,
longkanker, huidkanker, eczeem en aangeboren
afwijkingen. Cepibo maakt de boeren hiervan bewust
en helpt ze met trainingen om duurzaam te
ondernemen.’

3090
OP EIGEN BENEN
Het gaat dus goed met Cepibo. En ondanks de
economische crisis heeft de coöperatie de export weten
uit te breiden. Naar bijvoorbeeld Zwitserland,
Frankrijk, Italië, Duitsland en Nederland: ook bij ons
ligt de biologische Fairtrade-banaan van Cepibo in de
supermarkt. Dijkstra verwacht dan ook dat de
bananencoöperatie binnenkort voor een nieuwe lening
aanklopt bij het Rabo Rural Fund, dat gespecialiseerd is
in handelsfinancieringen. ‘Cepibo is geen spaar- of
kredietcoöperatie. Al het geld dat binnenkomt, wordt
geïnvesteerd of gaat rechtstreeks naar de leden. Ze
moet werkkapitaal dus steeds extern aantrekken.’ Tot
nog toe zagen binnenlandse banken weinig heil in de
financiering van de coöperatie, ze vonden het risico te
groot. Maar in de toekomst moet toch naar een lokale
oplossing gezocht worden, aldus Dijkstra. ‘Als
Rabobank Foundation kunnen en willen wij Cepibo
niet eeuwig financieren. Wij stimuleren nadrukkelijk de
zelfredzaamheid, wij ondersteunen coöperaties zodat ze
op termijn op eigen benen kunnen staan. Uiteraard
laten we Cepibo daarbij niet aan haar lot over; wij
zoeken actief mee naar een lokale oplossing.’
SAMENWERKING
De Foundation kan bijvoorbeeld garanties verstrekken
aan een lokale bank die besluit om Cepibo te
financieren. ‘Het risico voor die bank wordt daardoor
kleiner’, legt Dijkstra uit. ‘Dat geeft de coöperatie de
tijd om zich te bewijzen, haar capaciteit te versterken
en de bedrijfsvoering verder te professionaliseren. Op
termijn kan zo’n coöperatie dan zonder onze garantie
LONNEE
geld lenen bij een lokale bank.’ Dijkstra heeft goede
ED
hoop dat Cepibo zich zodanig kan ontwikkelen en dat
steun van de Foundation inderdaad niet meer nodig is.
In ieder geval laat Cepibo zien dat coöperaties in
FOUNDATION,
ontwikkelingslanden de leefomstandigheden van de
lokale plattelandsbevolking kunnen verbeteren. En dat RABOBANK
de Rabobank Foundation dat met kennis, kunde en
BEELD:
financieringen succesvol kan ondersteunen. Soms
VEN DE
zelfstandig, maar vaak ook in samenwerkingsverban-
VAN
den met andere organisaties. Want ook de Foundation
komt voort uit de coöperatieve gedachte dat je samen
MARC
meer bereikt. TEKST:

3090
Bijzondere projecten
verdienen steun
Heeft uw vereniging, stichting of instantie een maatschappelijk project waarvoor financiële middelen
nodig zijn? Kijk dan of het Fonds Coöperatief Dividend iets voor uw instantie kan betekenen. Ga naar onze
website www.rabobank.nl/drachten of bel (0512) 58 77 18 voor meer informatie en een
aanvraagformulier.
Kijk op www.rabobank.nl/drachten
Heeft u een project dat steun verdient?
Fonds Coöperatief Dividend
Rabobank. Een bank met ideeën.

3090
20 RABOBANK ECONOMIE
Geluksindex
Iswelzijntemeten?
Anno 2011 staan mensen, overheden en organisaties – zoals de
Rabobank – voor de uitdaging een koers te kiezen die economisch
gezond is én bijdraagt aan het welzijn van iedereen. Maar wat is
welzijn, noem je het geluk, hoe meet je het, en is het maakbaar?
Welzijn is te omschrijven als de mate waarin mensen in
hun materiële en immateriële behoeften kunnen voorzien.
Dat betekent meteen al dat het bbp per capita – de
som van producten en diensten die een land in een jaar
produceert, per hoofd van de bevolking – als maatstaf
voor welzijn niet voldoet. Het is te beperkt, het geeft
een aanwijzing voor materiële welvaart. En in de versleten
leuze ‘geld maakt niet gelukkig’, schuilt veel
waarheid.
Maar immateriële behoeften zijn een subjectieve beleving,
laat staan dat eventjes te meten valt in hoeverre
eraan voldaan wordt. Bij gebrek aan beter geldt het
bbp, bijvoorbeeld in de politiek, maar al te vaak als
welzijnsindicator. Iets heeft welvaart natuurlijk wel met
welzijn te maken. Geld brengt geluk dichterbij. In
landen met een hoog bbp per capita staat het er met
sociale en politieke waarden, zoals de mate van
democratie en vrijheid en de kwaliteit van de
leefomgeving, vaak beter voor. Maar denk niet dat
wanneer het bbp verdubbelt, ook de mate waarin
mensen in hun immateriële behoeften weten te
voorzien tweemaal zo groot wordt. Integendeel, hoe
rijker zij zijn, hoe belangrijker die andere waarden voor
hen worden, en hoe meer er te vervullen is. In het
kille bbp wordt ook – bijvoorbeeld – de waarde van
onbetaald werk niet meeberekend, terwijl vrijwilligers
en mantelzorgers zowel een grote economische als een
sociaal-maatschappelijke – welzijnverhogende –
waarde hebben. Bovendien neemt het bbp niet mee dat
lucratieve economische activiteiten slecht zijn voor de
leefomgeving en daardoor op den duur afdoen aan het
welzijn van de gemeenschap.
ALLESOMVATTEND
Een betere indicator moet rekening houden met
welzijnverhogende activiteiten als vrijwilligerswerk,
ouderschap, mantelzorg, maar ook met gevoelens van
veiligheid en vrijheid, met gezondheid, schone
leefomgeving, vrije tijd en andere aspecten van
kwaliteit van leven. Daarnaast met positieve en
negatieve effecten die productie en consumptie hebben
voor later, effecten die niet in huidige marktprijzen tot
uiting komen. En met nog veel meer.
Het is niet mogelijk al die aspecten in cijfers onder te
brengen. Een allesomvattend middel om een perfect
beeld te krijgen van welzijn is onhaalbaar.
BRUTO NATIONAAL GELUK
Maar stappen in die richting zijn te zetten. In Bhutan,
een klein koninkrijk ingeklemd tussen Tibet en India,
meet de overheid het zogenoemde Bruto Nationaal
Geluk (bng) door de burgers uitvoerig schriftelijk te
bevragen over hun psychologisch welbevinden, tijdsbesteding,
scholing, ecologische, sociale en culturele

3090
omstandigheden, gezondheid en levensstandaard. Het
streven is in Bhutan het bng te verhogen, niet het bbp.
Het is een arm land, en vele aspecten van welzijn
worden niet in het bng verdisconteerd. Maar we kunnen
er iets van leren: economische groei zou geen doel op
zich moeten zijn, maar een middel om immateriële
vooruitgang te bewerkstelligen.
Er zijn ook andere welzijnsindicatoren ontwikkeld.
Zoals het dni (Duurzaam Nationaal Inkomen), een
index die, simpel gezegd, aangeeft wat een land aan
goederen en diensten zou kunnen produceren als het
met de in dat jaar beschikbare technologie natuurlijke
hulpbronnen en andere milieufuncties volledig intact
zou houden. Verder is de isew (Index of Sustainable
Economic Welfare) belangrijk. Deze index tracht
effecten van informele economische activiteiten mee te
nemen, zoals mantelzorg en milieuverontreiniging.
De hdi (Human Development Index) van de Verenigde
Naties meet behalve levensstandaard ook analfabetisme,
onderwijs en levensverwachting. Indicatoren
als deze drie en ook het bng trachten het bbp aan te
vullen met duurzame en sociale dimensies. Maar alle
aspecten van welzijn dekken zij niet.
MAAKBAARHEID
Het streven naar geluk is een fundamenteel recht van
de mens. Dat stelden de Verenigde Naties afgelopen
zomer vast in een resolutie. Overheden moeten mensen
helpen door hun welzijn te maximaliseren. Is welzijn
dan, behalve tot op zekere hoogte meetbaar, ook tot op
zekere hoogte maakbaar? Ruth van de Belt van KEO,
de afdeling Kennis en Economisch Onderzoek van
Rabobank Nederland, denkt van wel. ‘Overheden
kunnen bijvoorbeeld scholing stimuleren, ervoor
zorgen dat de gezondheidszorg voor iedereen
toegankelijk is, mensen een politieke stem geven, een
gevoel van veiligheid geven. Maar het blijft uiteindelijk
RABOBANK
wel het individu, dat binnen de door de overheid
geschapen randvoorwaarden, zijn eigen levensvol-
BEELD:
doening moet bewerkstelligen.’
RIETHOF
Creatie van welvaart en welzijn gaan hand in hand. Het JAN
streven van de Rabobank is bij te dragen aan verbetering
van de wereld in het algemeen en aan uw
EGBERT
leefomgeving in het bijzonder. TEKST:

22 rabobank Coöperaties wereldwijd
Coöperatie als bedrijfsvorm
Een solide en modern
business model
De coöperatie heeft wereldwijd bijgedragen aan vermindering van
de armoede, het creëren van werkgelegenheid, financiële stabiliteit
en sociale integratie. Ongeveer de helft van het inkomen van de
wereldbevolking wordt gewaarborgd door een coöperatie.
De eerste coöperaties ontstonden in Engeland in
de 19e eeuw. In antwoord op hun slechte levensomstandigheden
legden textielarbeiders hun geld bij
elkaar om kleine winkeltjes te beginnen. Ze kochten
gezamenlijk levensmiddelen in en verkochten die
vervolgens tegen een redelijke prijs aan de leden van
de vereniging. De winst vloeide terug naar de leden.
Het voorbeeld van met name The Rochdale Society of
Equitable Pioneers (1844) vond al snel navolging in
andere sectoren en landen. Tot op de dag van vandaag
vormen de principes van Rochdale nog steeds de kern
van de coöperatieve gedachte.
Anno 2011 is een coöperatie een ondernemingsvorm
waarin individuele ondernemers en/of consumenten
hun krachten bundelen om hun gemeenschappelijke
economische, sociale en culturele behoeften en ambities
te verwezenlijken. De coöperatie is het gemeenschappelijk
bezit van de leden. De ledeneigenaren
nemen gezamenlijk beslissingen over de te volgen
strategie en investeringen, houden toezicht en delen
in de winst van de onderneming. Autonomie, participatie
en democratie staan hoog in het vaandel, evenals
gelijkheid, eerlijkheid, transparantie en sociale
verantwoordelijkheid.
Investeren In de toekomst
Afhankelijk van de doelstelling worden drie soorten
coöperaties onderscheiden: in een bedrijfs coöperatie
oefenen de leden zelfstandig hun beroep uit en
verzorgt de coöperatie de inkoop, verkoop en/of
bepaalde diensten. Een consumentencoöperatie koopt
goederen in, die voor een billijke prijs aan de leden
worden verkocht en in een producten­ of dienstencoöperatie
zijn de leden tegelijkertijd werknemer van
de coöperatie. Door zich te verenigen, kunnen kleine
ondernemers en consumenten doelen realiseren die
individueel onbereikbaar zijn. Coöperaties bieden
met name ondernemers veel meerwaarde, omdat ze
de leden de mogelijkheid bieden om individueel,
maar vooral gezamenlijk te investeren in kennis­ en
productontwikkeling. Daardoor wordt niet alleen de
positie van de leden, maar ook die van de coöperatie
zelf versterkt.
spIegel van de samenlevIng
Een coöperatie is een afspiegeling van de maatschappelijke
omgeving en ontstaat met name daar waar
door samenwerking en schaalvergroting voordeel kan
worden behaald. Zo ontstonden de eerste Nederlandse
coöperaties in de 19e eeuw in de land­ en tuinbouw,
een sector die destijds sterk in ontwikkeling was.
Al snel ontstonden door het hele land consumentenorganisaties,
woningbouwcorporaties, verenigingen
voor financiële dienstverlening, kredietverstrekking,

23 rabobank XXX

24 rabobank Coöperaties wereldwijd
krachten bundelen
nutsvoorzieningen, onderlinge verzekeringsmaatschappijen
en uitvaartverenigingen. Na een terugval
in het aantal coöperaties in Nederland in de jaren ’60
en ’70 staan coöperaties in Nederland tegenwoordig
opnieuw in de belangstelling.
EigEntijdsE ondErnEmingsvorm
Het terugtreden van de overheid heeft mede bijgedragen
aan het ontstaan van nieuwe coöperatieve samenwerkingsvormen
in de zorg, onderwijs, energie en
publieke dienstverlening. Het transparante en duurzame
karakter van deze ondernemingsvorm en het feit
dat leden ook eigenaar zijn en direct invloed kunnen
uitoefenen op het beleid van de organisatie, sluiten
naadloos aan op de tijdgeest. Nederland heeft zich
ontwikkeld tot een hoogwaardige diensten economie
en dat zien we terug in het palet aan coöperaties:
anno 2011 staan bijna 6000 coöperaties ingeschreven
bij de Kamers van Koophandel. Dat is 25 procent
meer dan twee jaar geleden. Zo’n 500 coöperaties
vallen in de categorie zakelijke dienstverlening.
CrisisbEstEndig
Hoewel elk bedrijf, waar ook ter wereld, wordt
be ïnvloed door de economische crisis, houden de
meeste coöperaties zich goed staande en kunnen ze
zich zonder overheidssteun bedruipen. Dat is met name
te danken aan de bestuurlijke structuur en de keuzes
die worden gemaakt in de bedrijfsvoering. Coöperaties
worden gefinancierd door de leden in plaats van door
aandeelhouders en maken in de bedrijfsvoering een
evenwichtige afweging van het belang van álle stakeholders:
leden, klanten en werknemers. Dat het kapi-
taal gemeenschappelijk bezit is, vergroot het moreel
appel op verantwoord investeren. Met hun kennis van
de lokale markt en de focus op goede service, continuiteit
en de lange termijn, dragen coöperaties bij aan een
stabiel economisch klimaat.
coöperaties in cijfers
• Coöperaties bieden wereldwijd werk aan meer dan
100 miljoen werknemers, dat is 20 procent meer
dan alle multinationals.
• In Duitsland en de Verenigde Staten is een kwart
van de inwoners lid van een coöperatie, in Canada
en Japan is dat een derde en in Singapore zelfs de
helft van de bevolking.
• 91 procent van de Japanse boeren is aangesloten
bij een coöperatie. In Noorwegen, Nieuw-Zeeland,
Uruguay en de Verenigde Staten zijn landbouwcoöperaties
verantwoordelijk voor 80 tot 99 procent
van de melkproductie.
• In Korea is 71 procent van de visproductie in handen
van coöperaties.
• Een vijfde van alle inwoners van Bangladesh
betrekt energie van een elektriciteitscoöperatie.
In de Verenigde Staten leveren 900 Amerikaanse
co öperaties elektriciteit aan 37 miljoen mensen.
• Onder de vleugels van de World Council of Credit
Unions bedienen 49.000 kredietcoöperaties
177 miljoen leden in 96 landen; de coöperaties die
zijn aangesloten bij de European Association of
Coöperative Banks hebben 149 miljoen klanten.
TeksT: ursula wopereis Beeld: kay coenen

3090
25 RABOBANK WIM BOONSTRA
COLUMNWe maken
MAGERE JAREN
moeilijke tijden door.
Na het faillissement van de Amerikaanse
zakenbank Lehman Brothers
in september 2008 raakte ons land
in een korte maar hevige recessie.
Het sindsdien ingetreden herstel is
inmiddels vertraagd door onder
meer het wegvallen van de
bestedingsimpulsen van de
overheid en het ruime monetaire
beleid. Daar is de Griekse crisis, die
de geloofwaardigheid van de euro
in de kern heeft aangetast, en de
Amerikaanse schulden problematiek
overheen gekomen. Op het
moment dat ik dit opschrijf – in de
week na Prinsjesdag – doemt de
dreiging van een nieuwe recessie
aan de horizon op. Misschien niet
onafwendbaar, maar wel steeds
groter. Een nieuwe recessie kan niet
op een ongelukkiger moment
komen. Ieder land, ook Nederland,
staat er nu slechter voor dan in
2008. Nog een recessie en ons land
heeft een veel te groot
overheidstekort. De bezuinigingen
drukken de koopkracht, wat de
consumptiegroei zal beperken. De
onzekerheid over de
hypotheekrenteaftrek houdt de
woningmarkt in een ijzeren greep.
Vrijwel iedereen begrijpt dat, door
de gestaag oplopende
levensverwachting, mensen langer
CHEFECONOOM
WIM BOONSTRA
zullen moeten doorwerken. Er is te
weinig geld en de kans dat de
rekening voor een groot deel naar
de jongere generaties
wordt doorgeschoven is vrij groot.
Het duurt onverantwoord lang
totdat de knopen hierover zijn
doorgehakt. Het is alom
onzekerheid wat de klok slaat. Dat
biedt de overheid, zelfs nu de
budgettaire ruimte beperkt is, nog
steeds mogelijkheden om goede
maatregelen te treffen. Hoe minder
onzekerheid, hoe beter het zal gaan.
Schep dus helderheid over de wijze
waarop de problemen ten aanzien
van Europa, de woningmarkt, de
arbeidsmarkt en de vergrijzing gaan
worden opgelost. Het duurt enige
tijd voordat structurele maatregelen
bijdragen aan groeiherstel. Tot dan
zal de economie zich op zijn best
op een laag groeipad bevinden. Dat
moet geen reden zijn om dan maar
niet te bezuinigen. Dat is nodig. Aan
de politiek de taak om de lasten
eerlijk te verdelen. In de tweede
helft van de twintigste eeuw is onze
welvaart tot nooit eerder bereikte
hoogten gestegen. We maken een
stagnatie mee op een heel hoog
welvaarts- niveau. Dat voelt niet
altijd leuk aan, maar het had nog
veel slechter gekund.
TEKST: WIM BOONSTRA BEELD: RABOBANK

3090
26 RABOBANK DRACHTEN INTERVIEW
AndriesdeJong:
'Eengeit,kippen,het
kanhierallemaal'
Andries de Jong was op zoek naar een nieuw huis én een nieuwe
hypotheek. ‘Klaas Schippers van de Rabobank Drachten was de
eerste persoon die mij helder uitlegde welke keuzes ik had.’
Net buiten Drachten staat een prachtig ‘smûk’
woudhuisje met een rieten dak, een royale tuin en een
prachtig uitzicht. Echt zo’n huisje om verliefd op te
worden. En dat werden Andries de Jong en zijn
vriendin dan ook. Andries: ‘Rond maart van dit jaar
zagen we het te koop staan en we waren meteen
verkocht.’ Nu, ruim een half jaar later, treffen we
Andries in z’n droomhuis, die druk bezig is met het
verhuizen en inrichten. Tussen de bedrijven door neemt
hij de tijd om ons rond te leiden. ‘Tien jaar geleden
kocht ik een woonhuis in de Drachtster wijk De Drait.
In de loop van de jaren vernieuwde ik de badkamer,
verbouwde ik de zolder en maakte ik er echt een
comfortabel huis van.’
GOEDE ERVARINGEN
Andries is een echte dierenliefhebber. Terwijl we bij
hem aan de keukentafel zitten, komt de kat kopjes
geven en horen we zijn aanzienlijke hamsterfamilie
rommelen in hun twee verdiepingen tellende hok. ‘Ik
dacht op een gegeven moment: ik wil een geit! En
kippen die lekker vrij rond kunnen scharrelen. Tja, dat
kan natuurlijk niet in een woonwijk. Dus besloten we
op zoek te gaan naar een huis in het buitengebied.’
Andries zette zijn huis in De Drait te koop. ‘Tot onze
verbazing hadden we binnen een dag een koper en
konden wij op zoek naar onze ideale woning. Na een
paar maanden vonden we dit woudhuisje. Er was één
praktisch probleem: de hypotheek moest nog geregeld
worden en wij hebben daar beiden helemaal geen
verstand van. Mijn vader adviseerde te gaan praten met
de Rabobank, want daar had hij goede ervaringen mee.
We maakten een afspraak met financieel adviseur
Klaas Schippers en namen mijn vader mee voor het
stellen van kritische vragen.’
RUSTIG EN DUIDELIJK
‘Klaas legde alles zo rustig en duidelijk uit, dat wij het
ook echt snapten. Wij kozen voor de spaarvariant van
de OpbouwHypotheek. Hiermee spaar je een bedrag
waarmee je later de hypotheek aflost. Naast dat Klaas
de ingewikkelde zaken helder kan uitleggen, hadden
we meteen een klik met hem. Hij is geen gladde
verkoper en spreekt onze taal. De communicatie verliep
soepel en binnen een week had hij alles geregeld.
Inmiddels genieten wij hier al volop van onze kippen
en gaan we binnenkort op zoek naar een geit!’
Komt Andries u bekend voor?
Dat kan kloppen! Andries de Jong deed namelijk mee
aan de tv-programma’s Big Brother en Temptation
Island. Op dit moment werkt hij als verslaggever voor
een showbizztijdschrift.
TEKST: INGRID VAN DER GEEST BEELD: JEROEN HORSTHUIS

3090

3090
28 FRIESE RABOBANKEN VERKIEZING 'DE VRIJWILLIGER VAN FRYSLâN'
Winnaarsverkiezing
'DéVrijwilligervan
Fryslân'
2011 is het Europees Jaar van het Vrijwilligerswerk (EJV). Reden voor
de Friese Rabobanken om de verkiezing ‘Dé vrijwilliger van Fryslân’
uit te schrijven. Voor deze titel kon ú als lid van de bank kandidaten
nomineren. In deze Dichterbij portretteren wij de twee winnaars.
Grenzeloze inzet, energie, passie, enthousiasme en
plezier in het werk. Daaraan herken je menig vrijwilliger.
In Nederland zijn zo'n 4 à 5 miljoen mensen als
vrijwilliger actief. Zulke aantallen kom je in weinig
landen tegen. Vrijwilligers zetten zich in voor anderen
en zijn van onschatbare waarde voor de samenleving.
Om al deze mensen te laten zien hóe belangrijk ze zijn,
heeft de Europese Unie 2011 uitgeroepen tot Europees
Jaar van het Vrijwilligerswerk.
DE RABOBANK EN VRIJWILLIGERSWERK
De Rabobank is een maatschappelijk betrokken bank.
Daarom stimuleren wij het vrijwilligerswerk. Naast
financiële steun aan verenigingen, stichtingen en
andere vrijwilligersorganisaties, zijn medewerkers van
de bank actief in besturen, stellen wij faciliteiten
beschikbaar, delen wij kennis en brengen wij partijen
samen. Landelijk heeft de Rabobank een partnership
met de Vereniging van Nederlandse Organisaties
Vrijwilligerswerk (NOV). De NOV komt op voor de
belangen van de vrijwilligers en heeft als doel het
vrijwilligerswerk te versterken. Daarnaast werkt de
Rabobank samen met diverse partijen die het
vrijwilligerswerk stimuleren en ondersteunen. Door een
bijdrage te leveren aan vrijwilligersactiviteiten die de
kwaliteit van de samenleving verbeteren, investeert de
Rabobank op duurzame wijze in de toekomst. Het is
een vorm van coöperatief dividend; het deel van onze
winst dat wij teruggeven aan de samenleving.
WAARDERING
De inzet van vrijwilligers is niet meer weg te denken in
onze maatschappij. Tegenwoordig draaien veel organisaties
zelfs voor een groot deel op de inzet van vrijwilligers.
Ook voor de winnaars van de verkiezing ‘Dé
Vrijwilliger van Fryslân’ geldt dat hun
vrijwilligerswerk gewaardeerd en gezien mag worden.
JAN VAN DER MEER UIT KOLLUMERZWAAG
Het is een drukte van belang in verpleeghuis Nieuw
Toutenburg in Noardburgum. De wekelijkse
zangmiddag in ‘it doke’ staat op de agenda. Jan van der
Meer uit Kollumerzwaag begeleidt met veel geduld de
bewoners naar hun zanguitje. Als ze allemaal ‘te plak’
zitten, vertelt Jan waarom hij zo graag zijn
vrijwilligerswerk doet. ‘20 jaar geleden vroeg het Rode
Kruis vrijwilligers, onder andere voor Nieuw
Toutenburg. Dat leek mij wel wat. Sindsdien wandel ik
met bewoners, drink ik koffie met ze en begeleid ze
naar de diverse activiteiten in het huis. Ik hou erg van
met mensen omgaan, en pas me aan hun situaties aan.
Soms breng ik mensen met bed en al hier naar de zang.
Ik weet hoe belangrijk ze de sociale contacten vinden
en hoe ze genieten van het samen liederen zingen.’

3090
MOOIE UITDAGING
Op de achtergrond klinkt ‘it Heitelân’ en horen we hoe
er uit volle borst wordt meegezongen. ‘De bewoners
zingen graag liedjes van vroeger’, legt Jan uit.
‘Sowieso leven ze veel in het verleden. Vaak vertellen
ze mij welk beroep ze vroeger uitoefenden en dan haak
ik daar weer op in. Zo was hier eens een dominee die
eigenlijk nooit van zijn kamer af wilde. Ik deed net
alsof hij nog steeds in functie was en vroeg hem:
‘Dominee, zullen wij de gemeente eens even ingaan?’
Toen was het klaar en wilde hij wel mee te wandelen.
Je verplaatsen in andermans belevingswereld en
emoties, dat is voor mij elke keer een mooie uitdaging.’
ONTROEREND EN DANKBAAR
Naast het vrijwilligerswerk in Nieuw Toutenburg
zwemt Jan ook al 15 jaar wekelijks in Buitenpost met
geestelijk gehandicapten. Een activiteit met mensen
waarbij het wederzijds vertrouwen zeer belangrijk is.
‘Deze groep is kwetsbaar en onbevangen. Daar mag je
absoluut geen misbruik van maken. Respect en ontzag
staan daarom hoog in mijn vaandel. En na al die jaren
vind ik het elke keer weer ontroerend om te zien hoe
ontwapenend en dankbaar de mensen reageren.’
DE TITEL
Jan is inwoner van de gemeente Kollumerland, maar
doet zijn vrijwilligerswerk in de gemeenten
Tietjerksteradiel en Achtkarspelen. Daardoor hoort hij
eigenlijk nergens bij. Reden temeer om hem de titel
'Vrijwilliger van Fryslân' te geven. ‘Ik wist van niets’,
reageert hij lachend. ‘Ik vind het mooi, maar blijf
bescheiden. Zolang mijn gezondheid het toelaat, zet ik
mij graag belangeloos in voor de medemens.’
THOM HUISMAN UIT LEEUWARDEN
De tuinen van Dekema State in Jelsum glinsteren in de
late oktoberzon. Stralend middelpunt tussen de rozenstruiken,
de keurig aangeharkte schelpenpaden en het
bladvrije groene gazon is Thom Huisman. Thom is
lichamelijk gehandicapt en zit in een elektrische
rolstoel. ‘Sinds 2001 werk ik als vrijwilliger in de
tuinen van Dekema State’, zo vertelt hij. ‘In het begin
kon ik de maaimachine prima bedienen en vervoerde ik

3090
ook allerlei transport met een klein wagentje over het
terrein.’ Helaas verslechterde in 2006 Thom zijn
toestand door een onbekende aandoening. Hij belandde
in een elektrische rolstoel en kon ook eigenlijk niets
meer met zijn handen. Dat was een bittere pil voor de
altijd zo vrolijke Thom.
ENORME WAARDERING
‘Ik wilde zo graag het tuinwerk blijven doen. Ik vond
het in het begin heel moeilijk om te accepteren dat ik
minder kon, het deed me pijn. Maar door allerlei hulp
en mooie praktische uitvindingen kon ik hier gelukkig
blijven werken.’ Die hulp bestaat tot op de dag van
vandaag uit de geweldige begeleiding en kansen die
beheerder Wim Hoogendam en zijn vrouw Jacomine
Thom geven. En de liefde en aandacht van
collega-vrijwilligers. Hij waardeert het enorm: ‘Ik heb
het zo gezellig hier met iedereen. We maken veel
plezier en helpen elkaar.’ De door Thom geroemde
praktische uitvindingen bestaan uit een bladblazer en
een hark die op en achter zijn rolstoel gemonteerd zijn.
Glunderend demonstreert hij hoe hij snel en behendig
de bladeren het nakijken geeft.
DE TITEL
Over zijn gewonnen titel is hij duidelijk: ‘Ik was op
vakantie in Frankrijk toen ik hoorde dat ik 'Vrijwilliger
van Fryslân' was geworden. Ik ben erg trots op
deze titel, ik vind het echt een hele eer! Ook ben ik
trots op 'mijn tuinen'. In mijn vakantie was er veel blad
gevallen, dus ik moest nodig weer aan het werk!’ ‘Ja’,
reageert Wim Hoogendam, ‘hij is echt onmisbaar!’
ZEER ACTIEF
Dat Thom een bezige bij is, blijkt wel uit het feit dat hij
naast zijn werk op Dekema State ook nog in de tuinen
van Vijversburg in Tytsjerk werkt. En alsof dat nog
UBBENS
niet genoeg is, bezoekt hij zieke collega-vrijwilligers in ANJA
het ziekenhuis en is hij zeer actief in verschillende
BEELD:
cliëntenraden. Voor de toekomst heeft Thom twee
VRIES
wensen. ‘Ik hoop dat mijn gezondheid stabiel blijft en
DE
ik hoop nog heel veel jaren vrijwilligerswerk te doen.
Want ik moet de titel en de eeuwige roem natuurlijk
AMANDA
blijven verdienen!’ TEKST:

3090
31 RABOBANK KUNSTZONE
RaboKunstzonegeopend
Kijken naar kunst
Rabobank Nederland bouwt sinds 1984 aan
een collectie van eigentijdse kunst. De kunstwerken
zijn nu te zien in de Rabo Kunstzone
aan de Croeselaan in Utrecht.
WAT IS DE RABO KUNSTZONE EIGENLIJK?
Dat is een tentoonstellingsruimte in de ontvangsthal van het nieuwe
Rabobankkantoor in Utrecht. Als medewerker of als gast kunt u naar
binnen lopen om onder het genot van kunst elkaar te ontmoeten, te
brainstormen of te werken. Passanten zijn uiteraard ook welkom.
WAAROM DOET RABOBANK NEDERLAND DIT?
In de laatste 27 jaren zijn ongeveer tweeduizend werken van honderd
kunstenaars verzameld. Niet alleen van jong talent, maar ook van oudere
kunstenaars; de top van opeenvolgende generaties sinds de jaren vijftig. Ze
werden tijdens hun loopbaan gevolgd. Hun werken hebben altijd in gangen
en in recepties van kantoren gehangen en gestaan. De collectie verdient een
breder publiek, vindt de Rabobank. Dankzij de Rabo Kunstzone kan
iedereen er nu van genieten.
WAAROM HECHT DE RABOBANK ZO VEEL BELANG AAN KUNST?
Vanuit haar oorsprong staat de Rabobank midden in de samenleving.
Daarom hebben wij oog voor kunst en cultuur. Kunst inspireert en is een
barometer van de samenleving. We verzamelen kunst, maar ontsluiten deze
ook weer voor een breed publiek, zoals leden van lokale banken.
ZIEN WE ALLE WERKEN TEGELIJK IN DE KUNSTZONE?
Nee. Twee keer per jaar is er een andere tentoonstelling in de Kunstzone:
één rondom een thema uit de collectie (zoals de tentoonstelling
IKJIJWIJ, met het thema identiteit) en één solo van een belangrijke
kunstenaar uit de collectie.
Voor meer informatie kijk op www.rabobank.nl/kunst.
TEKST: BERT MOL BEELD: RUUD HOORNSTRA

3090
32 RABOBANK DRACHTEN PRIVATE BANKING
Vermogensmanager
Iedervermogeneen
eigenverhaal
Sinds 1 oktober hebben de Rabobanken Burgum-De Lauwers en
Drachten een nieuwe vermogensmanager: Duco Meijer. We
interviewen Duco over zijn specialisme op de Golfclub Lauswolt in
Beetsterzwaag.
W
Wie heeft niet eens verzucht ‘Won ik maar de staatsloterij,
dan was ik in één klap van m’n zorgen af’. Geld
lost toch elk probleem op? De nieuwe vermogensbeheerder
Duco Meijer is het met deze uitspraak maar
gedeeltelijk eens: ‘Geld lost inderdaad veel problemen
op, maar het creëert ook nieuwe vraagstukken en
verantwoordelijkheden. En dat is een van de redenen
waarom ik bij vermogende mensen aan tafel zit. Zij
willen omgaan met hun vermogen op een manier die bij
hun huidige levenswijze en visie op de toekomst past.'
LUISTEREN NAAR HET VERHAAL ACHTER UW
VERMOGEN
Wanneer is iemand eigenlijk vermogend? Duco: ‘Over
het algemeen hebben de relaties die een beroep doen op
een vermogensmanager een omvangrijk vermogen.
Mijn taak is om hen te adviseren bij alle vraagstukken
die hen bezighouden. Zo word ik, en mijn collega’s van
Private Banking, bijvoorbeeld ingeschakeld voor het
structureren van het vermogen, bedrijfsovername,
charity management en de overdracht van het
vermogen naar de volgende generatie.’
Duco heeft een bedrijfseconomische achtergrond en
ruime ervaring met financiële en juridische
vraagstukken. Toch is volgens hem het menselijke
aspect het meest belangrijke van zijn werk. ‘Een groot
deel van mijn werk bestaat uit het stellen van de juiste
vragen, en luisteren. Zo vorm ik mij stukje bij beetje
een beeld van de persoon die voor mij zit. Pas dan kan
ik werkelijk meedenken en op maat adviseren.’
NETWERK VAN SPECIALISTEN
Het merendeel van de relaties neemt een netwerk van
specialisten mee, zoals fiscalisten, bedrijfsadviseurs en
accountants. ‘Ik fungeer in veel gevallen als “spin in
het web” en zorg ervoor dat alle deeltjes van de puzzel
in elkaar passen.’ Ook Duco beschikt over een
uitgebreid netwerk. ‘Voor sommige vragen van de
klant is kennis van een “superspecialist” nodig. Vanuit
het netwerk van de Rabobank kunnen we zowel een
beroep doen op de specialisten bij de Rabobank
Drachten en Rabobank Burgum-De Lauwers, als ook
op (inter)nationaal werkende specialisten, om zo een
perfect aansluitend advies te geven.’
DUURZAME RELATIE
Onze stijl van werken is typisch Rabobank. Toegankelijk
en transparant. Vertrouwd en solide. Met het
perspectief om een langdurige relatie op te bouwen.
Wilt u een gesprek met Duco Meijer? U kunt Duco
bereiken op (06) 12 98 89 65.
TEKST: INGRID VAN DER GEEST BEELD: JEROEN HORSTHUIS

3090

3090
34 RABOBANK SPONSORT
RaborennerRobertGesink:
'Zonderploeggenoten
benjenergens'
Kopman van het Rabobank ProTeam Robert Gesink viel tijdens de
afgelopen Tour de France. In de dagen erna, ervoer hij de kracht van
het collectief: ‘Zonder mijn ploeggenoten had ik het niet gered.’
Robert Gesink kende ook in 2011 een opvallend
seizoen. Met mooie overwinningen, maar ook met een
bizarre julimaand. Zijn hoofddoel van het jaar, de Tour
de France, draaide uit op een drama. In de vijfde etappe
kwam Gesink zwaar ten val en die crash deed een
enorme aanslag op zijn gestel. Hij kon de klap in het
restant van de Tour vooral fysiek niet meer verwerken.
Weer bleek dat je als wielrenner aan de top zeer
kwetsbaar bent. In een fractie van een seconde
verdween een voorbereiding van bijna een jaar in de
prullenmand. Gesink: ‘Buitengewoon frustrerend
wanneer je dat overkomt. Voor mezelf, maar ook voor
de ploeggenoten die er zo intensief mee bezig zijn
geweest. Wielrennen is bovenal een teamsport.’
De kopman van het Rabobank ProTeam kon na de Tour
de knop snel omzetten. Hij trok naar de Schotse
Hooglanden en nam daar even afstand van het
wieler-metier. In de Tour of Colorado pikte hij in
augustus koersritme op en kreeg hij ook weer veel
plezier in wedstrijden. Gesink: ‘Het was heel leuk om
weer met de mannen te rijden. Een mooie koers ook.
Wel een vreemde ervaring om een hele week
permanent ver boven de tweeduizend meter hoogte in
wedstrijdverband te rijden. Loodzwaar ook. De eerste
dagen leek het wel rijden in slowmotion, want alle
renners hadden er last van. We herstelden slecht, want
we sliepen ook vaak op meer dan 2500 meter hoogte.
Het was een gekke belevenis, maar toch ook een heel
mooie. En vooral leuk om mee te maken.’
ONVOORWAARDELIJK LOYAAL
‘Met de mannen rijden.’ Het is voor Robert Gesink als
kopman een van de belangrijkste voorwaarden om
succes te boeken. In de Tour bleek dat zijn
ploeggenoten onvoorwaardelijk loyaal zijn. Ook toen
het na de val niet goed meer ging. ‘Zonder mijn
ploeggenoten had ik het niet gered in de Tour. Zonder
ploegmaats ben je als kopman sowieso nergens, maar
dat gold nu nog meer. De val was fysiek heel hard
aangekomen. Veel harder ook dan veel mensen dachten
en misschien ook zichtbaar was. Van mijn rug heb ik
de hele Tour last gehouden. We reden zeventig per uur
toen ik viel, dus de klap was keihard. In de eerste dagen
na de val bleef het verlies beperkt, maar vooral door de
onvoorwaardelijke steun van de mannen. Ze deden
werkelijk alles voor me. We konden zo de zaak nog
lang stabiliseren. Het leek die dagen wel redelijk te
gaan, maar het was heel erg zwaar.’
Met de ploegmaats om zich heen leek er in de Tour dus
aanvankelijk nog wel wat mogelijk voor Robert. Pas
toen het serieus bergop ging, waren zijn beperkingen
door de val niet langer te compenseren. Aanvankelijk
vroeg Gesink zich af wat hij in de Tour deed. Al dacht
hij niet aan opgeven, want er konden in dezelfde Tour

3090
nog betere tijden aankomen. Maar herstellen in een
grote ronde van zo’n zware val bleek toch onmogelijk.
Verder in de Tour, toen de situatie niet verbeterde,
wilde hij niet meer opgeven, mede vanwege het
teamgevoel. ‘Later heb ik niet meer aan opgeven
gedacht. Ik kon dat tegenover mijzelf niet maken, maar
ook niet tegenover de mannen die voor mij zo vreselijk
hard hebben gewerkt. Ik vond het voor hen ook heel
jammer dat de Tour niet heeft gebracht wat wij er ons
allemaal van hadden voorgesteld. Je start zo’n ronde als
collectief en ik maak deel uit van dat team. Ik rijd voor
mezelf, maar ook voor hen. Het deed pijn dat ik het
door die val niet kon waarmaken.’
NOG JONG
Louis Delahaye, de trainer van het Rabobank ProTeam,
stippelde samen met Robert Gesink zijn weg uit tussen
de Tour en het naseizoen. Pas daarna keken ze naar
2012. ‘Het doel was na de mislukte Tour vooral een
goed najaar te draaien’, aldus Delahaye. ‘Ik wist al snel
dat dat mogelijk moest zijn. 2011 is in fysiek opzicht
Roberts beste jaar ooit. Bij alle koersen voor de Tour
was hij beter dan in voorgaande jaren. Robert ging in
topvorm naar de Tour en na de Tour zat hij ook weer
razendsnel op een heel erg hoog niveau.’ Delahaye ziet
vooralsnog geen aanleiding de aanpak voor 2012
rigoureus te veranderen. Delahaye: ‘Deze winter gaan
we samen met Frans Maassen 2011 evalueren en dan
pas bekijken we Roberts programma voor 2012. Robert
is nog jong. We moeten eerst bekijken waar hij nog
stappen kan en wil maken. Aan de hand daarvan
bepalen we zijn programma en de trainingsopbouw
voor 2012. Maar de veranderingen zullen niet echt
spectaculair zijn.’
VOS COR BEELD: SPORTFLITZ -
NASCHRIFT
GELOVEN
In september kwam Robert Gesink opnieuw zwaar ten
VAN
val tijdens een training in Nederland. Hij brak daarbij
zijn rechterbovenbeen en was tot aan het einde van het FRANK
seizoen uitgeschakeld. TEKST:

3090
36 RABOBANK VOORDEEL GELDIG TOT 02-03-'12 TENZIJ ANDERS VERMELD
SPECIAAL
Adriaan van Dis in
Beetsterzwaag
De Stichting Literaire Activiteiten Smallingerland (SLAS) ontvangt met
steun van Rabobank Drachten op zondag 27 november 2011 de
welbekende en veelgeprezen schrijver Adriaan van Dis.
Van Dis debuteerde in 1983 met de novelle ‘Nathan Sid’ en bleef in de jaren
daarna actief als romanschrijver, maar ook als radio- en televisiepresentator.
Zijn meest recente boeken zijn ‘De wandelaar’, het autobiografische
‘Leeftocht’ en ‘Tikkop’. Dit laatste boek – genomineerd voor de Libris
Literatuurprijs 2011 – gaat over verhoudingen tussen vrienden en over de
harde, maar fascinerende realiteit van Zuid-Afrika. De SLAS nodigt u van
harte uit te komen luisteren, kijken en meepraten deze middag!
Aanvang: 15.00 uur
Locatie: Buorskip, Vlaslaan 26 in Beetsterzwaag
Entree: € 12,50
Rabobankleden krijgen € 2,50 korting en betalen slechts € 10,-.
Reserveren: www.slas.nl o.v.v. RABO-lid
Maak uw
dromen
waar!
In Theater de Efteling is nu de
betoverende musical
Droomvlucht te zien. Als
Rabobanklid krijgt u elk tweede
musicalticket met 50% korting.
De musical Droomvlucht vertelt
over de betoverende reis van het
meisje Lila naar de Elfenwereld. Een
sprookjesachtig avontuur, waarbij
dromen werkelijkheid worden.
Droomvlucht is een co-productie
van Efteling Theaterproducties en
Joop van den Ende Theaterproducties.
Rabobankleden ontvangen op
elk tweede ticket 50% korting.
Reserveer telefonisch via 0900-0161
(€ 0,15 p/m), o.v.v. Rabobank
ledenmagazine Droomvlucht-actie.
De actie geldt t/m 31 januari 2012.
Voor meer informatie en
actievoorwaarden zie
www.rabobank.nl/dichterbij
TEKST: VDBJ_ BEELD: TESSA POSTHUMA DE BOER

3090
MEER LEDENVOORDEEL OP WWW.RABOBANK.NL/DICHTERBIJ
VOOR U
Handmade with love Winterdip?
DE ULTIEME KERSTGEDACHTE!
ZONNECENTRUM FLORIDA
De kettingen van Beads for Life hebben een betoverende uitstraling.
Ze worden met de hand gemaakt door vrouwen in Nepal.
Deze vrouwen waren voorheen afhankelijk van gunsten van familie; met
het maken van kettingen kunnen ze nu voor zichzelf zorgen. Een prachtig
cadeau, voor de ontvanger, de gever én de vrouwen van Beads for Life.
De ultieme kerstgedachte! Keuze uit zwart of multicolor. De prijs van de
ketting is € 29,95 (sluiting op 55 en 60 cm). Rabobankleden ontvangen gratis
een bijpassende armband t.w.v. € 14,95 (sluiting op 20 en 23 cm) met
een sieradenzakje. Excl. € 3,50 verzendkosten. Bestel via 035-7600036 of op
www.rabobank.nl/dichterbij
Indoor Brabant
TOT 50% KORTING OP KAARTJES
Van 19 t/m 22 april staan de Brabanthallen in Den Bosch in het teken van
de paardensport tijdens Indoor Brabant. Zowel de wereldbekerfinale
springen als dressuur wordt dit jaar verreden. Daarnaast worden er nog
allerlei verschillende activiteiten georganiseerd. U, als Rabobanklid, kunt
dit evenement met een maximale korting van 50% bijwonen (op = op).
Voor verdere informatie en de voorwaarden zie
www.rabobank.nl/dichterbij
is de énige erkende zonnestudio
in Noord Nederland. Ze zijn
verhuisd naar het pand aan de
Torenstraat 6a in Drachten.
Tijdens de feestelijke openingsweek
maakten honderden mensen kennis
met Zonnecentrum Florida en haar
professionele zonnebanken,
uitstekende hygiëne en deskundig
advies. Florida heeft diverse
zonnebanken, geschikt voor elk
huidtype. De zonneconsulenten
adviseren u welke zonnebank bij uw
huidtype past en beantwoorden
graag al uw vragen betreffende
huid & zon. U, als lid van de
Rabobank, kunt voor slechts € 2,50
gebruik maken van onze
professionele zonnebanken. De bon
is voor 1 x per persoon en geldig
t/m 17 december 2011.
Zie de bon achter in deze Dichterbij
TEKST: RABOBANK BEELD: PURPLE PROOF

3090
38 RABOBANK VOORDEEL GELDIG TOT 01-03-'12 TENZIJ ANDERS VERMELD
SPECIAAL
Time Out arrangement
Of u zich nu wilt voorbereiden op de winter, wilt nagenieten van de
vakantie of gewoon lekker wilt ontspannen, een beauty arrangement
is voor elk moment een weldaad voor lichaam en geest!
Speciaal voor u hebben wij een ontspannend Time Out arrangement
samengesteld in ons Wellness Center: Ontvangst met koffie, thee & Fries
suikerbrood, een ontspannende gezichtsbehandeling (60 minuten),
exclusief harsen, verven en epileren, een handpeeling en verzorgende
handpakking of voetpeeling en verzorgende voetpakking, een rugpeeling
en bruisende rugpakking, ontspannend bruisbad met etherische oliën of
gebruik van de zonnebank, lichte lunch, gebruik van ons binnen- en buiten
zwembad, sauna & Turks stoombad, de gehele dag staan vruchtensappen,
koffie, thee & water tot uw beschikking en een feestelijke afsluiting met een
heerlijke cocktail. De prijs bedraagt € 129,50 per persoon. Voor
reserveringen kunt u contact opnemen met ‘The Art of Beauty, La Prairie’,
dagelijks bereikbaar van 09.00 – 17.00 uur op telefoonnummer
0512-384154 of via lauswolt.beauty@bilderberg.nl.
Wij zien er naar uit u binnenkort te mogen verwelkomen in ons Wellness
Center, Bilderberg Landgoed Lauswolt
Team ‘The Art of Beauty, La Prairie’.
lauswolt.beauty@bilderberg.nl
Geknipt
voor u!
Op zoek naar een goed cadeau
voor uzelf of een dierbare voor
de feestdagen? Denk dan aan de
Kappersbon.
De Kappersbon kost € 24,95 maar
vertegenwoordigt een waarde van
maar liefst € 50. Als Rabobanklid
krijgt u nu € 10 korting op deze bon,
dus u betaalt € 14,95. Met deze bon
kunt u drie keer naar een kapsalon
in de buurt. De bon geeft recht op
een behandeling die bestaat uit
wassen, knippen en stylen en
vrijblijvend nog twee keer € 10
korting op een tweede en derde
behandeling. De Kappersbon is
geldig bij ruim 400 kapsalons door
heel Nederland. Lees de
actievoorwaarden en bestel de
Kappersbon voor slechts € 14,95
(excl. verzendkosten) via
0416-750220 of via
www.rabobank.nl/dichterbij
TEKST: VDBJ_ BEELD: PURPLE PROOF

3090
MEER LEDENVOORDEEL OP WWW.RABOBANK.NL/DICHTERBIJ
VOOR U
Makkelijk met Mac
SPECTACULAIRE AANBIEDING VAN APPLE
Of u nu een MacBook of een
desktop wilt, de mensen van de
Apple Premium Reseller helpen u
de Mac te kiezen die aan al uw
wensen voldoet.
Stapt u bij een Apple Premium
Reseller (APR) van een pc over op
een Mac, dan wordt u bij elke stap
geholpen door een gecertificeerde
Apple-expert. Deze zet uw
bestanden voor u over, zodat u
direct aan de slag kunt. Wilt u alles
uit uw Mac halen wat erin zit, dan
kunt u gratis een workshop volgen
bij de Apple Premium Reseller waar
u uw Mac heeft gekocht.
Speciaal voor Rabobankleden zijn er
gratis seminars 'Aan de slag met de
Mac'. U leert hoe makkelijk het is om
te werken met een Mac. Verder
komen onderwerpen als fotografie,
muziek en video uitgebreid aan
bod. Kijk op
www.rabobank.nl/dichterbij voor
een gratis seminar 'Aan de slag met
Mac' en schrijf u snel in.
GRATIS OFFICE VOOR MAC
Of u nu uw administratie of uw
huiswerk doet, met Office behaalt u
de beste resultaten. Creëer de
prachtigste documenten,
spreadsheets en presentaties. En
communiceer met uw vrienden. De
Apple Premium Resellers hebben
nu een aantrekkelijke aanbieding
voor Rabobankleden. Tot 1 januari
2012 ontvangt u bij aanschaf van
een Apple computer (met
uitzondering van Mac mini) gratis
het Office voor Mac Thuisgebruik
2011-pakket. Het pakket bevat
Word, Excel en Powerpoint 2011.
Wilt u gebruikmaken van deze
actie? U vindt de actievoorwaarden
en uw dichtstbijzijnde APR-dealer
op www.rabobank.nl/dichterbij. Vul
hier uw gegevens in op de Apple
Dichterbij-voucher en print deze uit
met de unieke code. Bij aanschaf
van een Apple computer ontvangt
u bij inlevering van deze voucher
een Office voor Mac 2011-pakket ter
waarde van € 99.
PROOF
NOG MEER VOORDEEL
Rabobankleden ontvangen een
PURPLE
gratis iTunes-kaart t.w.v. € 15 bij
BEELD:
aanschaf van een iPod Touch. Meer
informatie en voorwaarden op
VDBJ_
www.rabobank.nl/dichterbij TEKST:

3090
40 RABOBANK VOORDEEL GELDIG TOT 02-03-'12 TENZIJ ANDERS VERMELD
SPECIAAL
Niet te kraken!
De feestdagen staan weer voor de deur. Misschien bent u te gast bij
familie of gaat u er even lekker tussenuit.
Berg uw waardevolle spullen thuis dan veilig op. Volgens een testpanel van
de Consumentenbond is de inbraak- en brandwerende kluis van De Raat
Brandkasten niet te kraken. Daarom krijgt hij het stempel ‘Beste Koop’. Als
klant van de Rabobank kunt u nu gebruikmaken van een spectaculaire
aanbieding (tot € 149,95 voordeel). U profiteert van € 75 korting en betaalt
voor deze kluis geen € 324, maar € 249 (inclusief verankeringsmateriaal).
Daarbij wordt de kluis gratis bij u thuisbezorgd, normaal betaalt u hiervoor
€ 25. De buitenmaten zijn h330 x b450 x d380 mm, de binnenmaten zijn
h240 x b380 x d292 mm. Er worden twee sleutels meegeleverd. De
meerprijs voor een elektronisch slot is € 100. En met het oog op de
feestdagen krijgt u bij aanschaf van de kluis ook nog een minikluis t.w.v.
€ 49,95 cadeau. Handig voor op reis, in een studentenkamer of als
sieradenkluisje. U kunt kiezen uit zwart of wit. Deze minikluis kunt u ook los
bestellen met € 10 korting. U betaalt dan € 39,95 (inclusief gratis
verzending).
Meer productinformatie en bestellen bel 035-7600036 of kijk op
www.rabobank.nl/dichterbij
Bachs Hohe
Messe
Houdt u van de muziek van
Bach? Dan is er nu een
onweerstaanbare aanbieding.
De Hohe Messe is Bachs laatste,
voltooide meesterwerk. De
Nederlandse Bachvereniging
maakte hiervan, onder leiding van
dirigent Jos van Veldhoven, een
prachtige opname die veel lof kreeg
in binnen- en buitenland.
De cd kost normaal € 49,95 maar is
nu voor Rabobankleden verkrijgbaar
voor € 29,95 inclusief verzendkosten.
U ontvangt er een rijk
geïllustreerd boekwerk met
afbeeldingen van liturgische
voorwerpen uit Museum
Catharijneconvent bij.
U kunt de cd uiterlijk tot maandag
9 januari 2012 bestellen. Meer
informatie op
www.rabobank.nl/dichterbij
TEKST: VDBJ_ BEELD: PURPLE PROOF

3090
MEER LEDENVOORDEEL OP WWW.RABOBANK.NL/DICHTERBIJ
VOOR U
Edme van Wedgwood! Zingen
COMPLEET SERVIES VOOR 4 PERSONEN VOOR € 198 MET DE KIDZ-DJ-CD’S
Een mooi gedekte tafel tijdens de feestdagen maakt uw kerstdiner of
-ontbijt af. Kies voor Edme, het beroemdste Wedgwoodservies.
Roomwit met het ribbeltje. Edme is sinds 1908 onafgebroken in productie.
Veel geïmiteerd, nooit geëvenaard. Als Rabobanklid schaft u dit servies aan
voor slechts € 198 (incl. breukverzekering, excl. € 5,75 verzendkosten). Het
servies bestaat uit 4 borden 26 cm, 4 borden 20 cm, 4 schaaltjes, 1 grote
schaal, 4 grote mokken en 4 ovenschaaltjes. Edme van Wedgwood staat
mooi tijdens de feestdagen, maar ook de rest van het jaar prachtig op tafel.
Meer informatie en bestellen:
www.rabobank.nl/dichterbij
SeniorWeb
DÉ COMPUTERHULP VOOR U!
SeniorWeb is al vijftien jaar expert in computerhulp. U krijgt hulp via
e-mail, per telefoon en aan huis. Ook ontvangt u vier keer per jaar het
magazine Enter met tips en stap-voor-stapuitleg. Sluit voor slechts € 26
uw lidmaatschap voor 2012 af en u krijgt gratis het boek Digitale foto's
ordenen en bewerken met Picasa t.w.v. € 10,50. Ook ontvangt u een
handig SeniorWeb memoblokje. Bel 030-2769965 of ga naar
www.rabobank.nl/dichterbij
In de reeks I Love … van
Kidz-DJ-cd’s verschenen reeds de
thema-cd’s Sint & Christmas en
de genre-cd’s Disco, 80’s en
Nederpop. Superleuke cd’s voor
het hele gezin.
Ideaal voor op vakantie, tijdens
lange autoritten of gewoon voor
thuis. Zo verandert bijvoorbeeld
‘Brand New Day’ uit de film The
Wizzard of Oz in ‘Ik ben jarig wat
een feest’. En ‘Think’ van Aretha
Franklin in ‘Sint’. Voor Rabobankleden
kosten ze in plaats van
€ 10,99 maar € 7,50 (inclusief
verzendkosten) en bij drie cd’s naar
keuze voor € 20 krijgt u ook nog
eens een Doeboek van de Kidz-DJ
t.w.v. € 6 cadeau (zolang de
voorraad strekt). Bestel via
073-6100120 of
www.rabobank.nl/dichterbij
TEKST: VDBJ_ BEELD: PURPLE PROOF

42 RABOBANK SUDOKU
WINNEN
3090
Los de puzzel op
EN WIN EEN VAN DE DRIE
WINTERSE PRIJZEN
Vul het diagram zo in dat alle cijfers van 1 tot en met 9 slechts één keer
voorkomen in alle horizontale en verticale kolommen, en dat alle cijfers
van 1 tot en met 9 voorkomen in elk van de negen vierkantjes van 3 x 3
vakjes. Maak kans op een van de mooie winterprijzen: een paar
schoenspikes t.w.v. € 32,50, comfortabele Rainlegs t.w.v. € 27,95, of een
heerlijke warmtesjaal t.w.v. € 26,90.
Kijk op www.rabobank.nl/dichterbij voor meer informatie. Stuur de
ingevulde sudoku voor 20 januari 2012 naar Rabobank Nederland, o.v.v.
Sudoku Dichterbij 4-2011, Postbus 17100, 3500 HG Utrecht. Of stuur een
e-mail (met gescande of overgetypte oplossing) naar
dichterbijpuzzel@rn.rabobank.nl.
PUZZEL JFS

43 RABOBANK SERVICEPAGINA
CONTACT
Telefoon:
(0512) 58 77 77
E-mail:
Communicatie@drachten.rabobank.nl
Internet:
www.rabobank.nl/drachten
Bezoekadressen:
Drachten, Moleneind ZZ 63
Rabowinkel
Drachten, Lavendelheide 15
Advieskantoor
1> SPECIALE LEDENPRODUCTEN WAARONDER LEDENCERTIFICATEN.
2> EXCLUSIEVE AANBIEDINGEN MET KORTINGEN OP PRODUCTEN EN DIENSTEN.
3> BETROKKENHEID BIJ MAATSCHAPPELIJKE ACTIVITEITEN. OP VERZOEK VAN LEDEN SPEELT DE
RABOBANK EEN ACTIEVE ROL IN DE SAMENLEVING DOOR PROJECTEN EN ACTIVITEITEN
MOGELIJK TE MAKEN.
4> KENNIS EN NETWERKEN: UITNODIGINGEN VOOR THEMABIJEENKOMSTEN, SEMINARS,
STUDIES EN PUBLICATIES EN TOEGANG TOT DIVERSE NETWERKEN (O.A. VAN
ONDERNEMERS).
5> INVLOED EN ZEGGENSCHAP. DE RABOBANK NODIGT LEDEN ACTIEF UIT IN GESPREK TE
GAAN MET DE BANK: IN LEDENPANELS, KLANKBORDGROEPEN EN DE JAARLIJKSE
LEDENVERGADERING KRIJGEN WE ONGEVRAAGDE EN GEVRAAGDE ADVIEZEN VOOR DE
BESTE FINANCIËLE DIENSTVERLENING.
3090 Voordelenvanhetlidmaatschap:
colofon
Redactieadres
Rabobank Drachten
Communicatie en Coöperatie
Antwoordnummer 54
9200 VB DRACHTEN
Redactie
Ad Geerts, Yvonne de Jong en Trea Westra
Concept
vdbj_ Bloemendaal
Aanbiedingen
Purple Proof BV, Soest
Vormgeving
Studio Nico Swanink, Haarlem
Druk & handling
vdbj_ print support, Bloemendaal
NIETS IN DEZE UITGAVE MAG WORDEN
OVERGENOMEN OF GEKOPIEERD ZONDER
SCHRIFTELIJKE TOESTEMMING VAN DE RABOBANK.
DE RABOBANK EN VDBJ_ BESTEDEN UITERSTE
ZORG AAN DE BETROUWBAARHEID EN
ACTUALITEIT VAN ALLE GEPUBLICEERDE DATA.
ONJUISTHEDEN KUNNEN ECHTER VOORKOMEN.
DE RABOBANK EN VDBJ_, ALSMEDE DE AAN HEN
GELIEERDE ONDERNEMINGEN EN
TOELEVERANCIERS, ZIJN NIET AANSPRAKELIJK
VOOR ONJUISTHEDEN OF ENIG HANDELEN OP
GROND VAN DE IN DIT BLAD GEGEVEN ADVIEZEN
OF GEDANE MEDEDELINGEN EN AANBIEDINGEN.
DE AANBIEDINGEN ZIJN, TENZIJ ANDERS VERMELD,
GELDIG VAN 25 NOVEMBER 2011 - 2 MAART 2012.
DE RABOBANK GAAT ZORGVULDIG OM MET
PERSOONSGEGEVENS. MEER WETEN? ZIE PRIVACY
STATEMENT RABOBANK OP WWW.RABOBANK.NL
OF VRAAG ERNAAR BIJ UW RABOBANK. DICHTERBIJ
IS GEMAAKT VAN EN VERPAKT IN MILIEU-
VRIENDELIJK MATERIAAL.

AANBIEDINGEN
KORTINGSBON BILDERBERG LANDGOED LAUSWOLT
Naam:
Adres:
Postcode en woonplaats:
E-mail:
KORTINGSBON ZONNECENTRUM FLORIDA
Naam:
Adres:
Postcode en woonplaats:
E-mail:
Tommy is exclusief te zien op:
Zaterdag, 9 juni 2012 , Rotterdam - Ahoy, 20.00 uur
Zaterdag, 16 juni 2012, Amsterdam - Ziggo Dome, 20.00 uur
3090 3090

Time Out arrangement
BILDERBERG LANDGOED LAUSWOLT
Een beauty arrangement is een weldaad voor lichaam en geest! Van top tot teen verzorgd
worden, genieten, even alles vergeten, kortom een heerlijk dagje voor u zelf. Tegen inlevering
van deze bon kunt u het Time Out Arrangement reserveren van maandag t/m vrijdag. De prijs
voor dit arrangement bedraagt € 129,50 per persoon. (in het weekend geldt een toeslag van €
10,00 per persoon). De aanbieding is geldig tot 1 maart 2012.
Voor een reservering kunt u bellen 0512-384154 of mailen naar
lauswolt.beauty@bilderberg.nl
Zonnecentrum Florida
WINTERDIP?
Zonnecentrum Florida heeft diverse zonnebanken, geschikt voor elk huidtype. De
zonneconsulenten adviseren u welke zonnebank bij uw huidtype past en beantwoorden
graag al uw vragen betreffende huid & zon.
U, als lid van de Rabobank, kunt voor slechts € 2,50 gebruik maken van onze professionele
zonnebanken tegen inlevering van deze bon. Max. 1 x per persoon en is geldig tot en met
17 december 2011.
Zonnecentrum Florida, Torenstraat 6a in Drachten
Reserveer nu voor
ROCKOPERA TOMMY!
Dit theaterseizoen kan het Nederlandse publiek zich
onderdompelen in het melodieuze rockgeweld
dat Tommy heet. Rabobankleden
ontvangen 25% korting op de normale entreeprijs
(exclusief reserveringskosten) voor The Who’s
Tommy Live in Ahoy en Ziggo Dome (onbeperkt aantal
kaarten per reservering). Reserveer uw tickets via SEE tickets
op 0900–3006000 (€ 0,45 p.m.) o.v.v. Rabobank-aanbieding
Tommy of via www.rabobank.nl/dichterbij. Geen restitutie
op reeds gemaakte reserveringen en niet boekbaar in
combinatie met andere acties en/of aanbiedingen.
AANBIEDINGEN

3090
SPRING
MAAR
ACHTEROP
'Daarom ben ik
lid geworden'
Wie: Bram van der Vlugt,
acteur en ‘vaste raadgever
van Sinterklaas’
Waar: Zegveld
Wat: Sinds vorig jaar lid van
de Rabobank
Waarom: ‘Vorig jaar heb ik
voor Rabobankleden van
Kamerik een toespraak
gehouden over Het Groene
Hart. Als je zo betrokken
bent, moet je ook lid worden
van de Rabobank, zei mijn
accountmanager. En dat
deed ik. Ik hoop dat mijn
Rabobank mooi
overzichtelijk blijft.’
www.rabobank.nl/dichterbij