Het archief als tijdbom Gevaar en ... - Nationaal Archief
Het archief als tijdbom Gevaar en ... - Nationaal Archief
Het archief als tijdbom Gevaar en ... - Nationaal Archief
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
HET ARCHIEF ALS TIJDBOM<br />
52<br />
<strong>Het</strong> kan niet zo zijn<br />
dat de <strong>en</strong>e historicus wel inzage krijgt <strong>en</strong> de andere niet<br />
br<strong>en</strong>gt immers bijna elke vorm van elke vorm van op<strong>en</strong>baarmaking<br />
schade toe aan het inlichting<strong>en</strong>bedrijf.<br />
De algeme<strong>en</strong> rijksarchivaris wijst daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> op het maatschappelijke<br />
<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke belang van deze archiev<strong>en</strong> <strong>en</strong> heeft suggesties<br />
gedaan om meer gelaagdheid <strong>en</strong> vertraging in de op<strong>en</strong>baarmaking<br />
aan te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Maar de AIVD blijft zich verzett<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat is onwettig.<br />
Voor <strong>archief</strong>beleid geldt dat in ieder geval bek<strong>en</strong>d moet word<strong>en</strong><br />
gemaakt welke dossiers geheim zijn, wat daar ongeveer in zit, wat de<br />
criteria zijn voor die geheimhouding, hoe <strong>en</strong> wanneer die word<strong>en</strong><br />
geëvalueerd <strong>en</strong> wanneer de archiev<strong>en</strong> wél op<strong>en</strong>baar kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
Die criteria moet<strong>en</strong> dan ook strikt <strong>en</strong> consequ<strong>en</strong>t word<strong>en</strong> gehandhaafd.<br />
<strong>Het</strong> kan niet zo zijn dat de <strong>en</strong>e historicus wel inzage krijgt <strong>en</strong> de<br />
andere niet. De dossiers van de BVD die Dick Engel<strong>en</strong> mocht zi<strong>en</strong>, de<br />
docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die Cees Fasseur in mocht zi<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong> dan ook aan de<br />
rest van het publiek ter beschikking moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gesteld, niet<br />
alle<strong>en</strong> om de wet<strong>en</strong>schappelijke reproduceerbaarheid van betog<strong>en</strong><br />
te toets<strong>en</strong>, maar ook om recht te do<strong>en</strong> aan de democratische functie<br />
van <strong>archief</strong>beheer <strong>en</strong> -onderzoek. Autoriteit<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> wet<strong>en</strong> dat met<br />
archiev<strong>en</strong> <strong>en</strong> met <strong>archief</strong>beleid niet te spott<strong>en</strong> valt. Dan moet ook de<br />
dertig jar<strong>en</strong>-drempel secuur word<strong>en</strong> aangew<strong>en</strong>d <strong>en</strong> niet met jar<strong>en</strong><br />
vertraging word<strong>en</strong> toegepast.<br />
II Oproep tot meer citiz<strong>en</strong>s initiatives<br />
Niet alle<strong>en</strong> overhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> officiële archiev<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> bijdrag<strong>en</strong> aan de<br />
verlichting van de last van veel geheimhouding. <strong>Het</strong> zou prachtig zijn<br />
<strong>als</strong> hier ook e<strong>en</strong> National Security Archive van de grond kwam, waarin<br />
burgerrecht<strong>en</strong>activist<strong>en</strong>, journalist<strong>en</strong> <strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappers gezam<strong>en</strong>lijk<br />
strev<strong>en</strong> naar op<strong>en</strong>baarmaking van meer dossiers <strong>en</strong> daar e<strong>en</strong><br />
constructieve lobby voor ontwikkel<strong>en</strong>. Bureau Jans<strong>en</strong> & Janss<strong>en</strong> is<br />
daarvan tot op het hed<strong>en</strong> het beste voorbeeld. Ook Argos ontwikkelt<br />
zich met behulp van WOB-, WIV-verzoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>archief</strong>recherche tot<br />
zo’n watchdog. Alle<strong>en</strong> zo kan de last van veel geheimhouding word<strong>en</strong><br />
verlicht <strong>en</strong> collectief word<strong>en</strong> opgehev<strong>en</strong> of t<strong>en</strong>minste gedeeld.<br />
III Pleidooi voor meer plezier in historische subversie<br />
We kunn<strong>en</strong> wel klag<strong>en</strong> dat archivariss<strong>en</strong>, bewindslied<strong>en</strong> <strong>en</strong> de jurist<strong>en</strong><br />
KETELAAR-LEZING 2012<br />
53
Change language