Nanodeeltjes in zonnebrandcrème en cosmetica - Vereniging ...

5. Wetgeving en beleid
Betreffende nanodeeltjes is op dit moment geen specifieke wetgeving in Nederland, hoewel
er wel een wetgeving is waar nanodeeltjes onder zouden kunnen vallen. Dit is de Europese
wetgeving “REACH”, een Europese regulatie op chemicaliën en het veilige gebruik ervan.
REACH staat voor: Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemical
substances. Deze wet is op 1 juni 2007 van kracht gegaan. (Bergenson, 2007)
Het doel van REACH is het verbeteren van de volksgezondheid en het milieu door het beter
en eerder vastleggen van informatie over de mogelijke schadelijke eigenschappen van
chemische stoffen die binnen de EU gebruikt worden. Binnen REACH ontstaat er dus een
database van alle chemische stoffen die binnen de EU gebruikt worden.
Hoewel deze wetgeving ook ideaal zou zijn voor nanodeeltjes speelt binnen REACH
deeltjesgrootte geen rol bij het bepalen van de toxiciteit van een chemische stof. Dit is een
grote tekortkoming, omdat de deeltjesgrootte bij deeltjes op nanoschaal er juist voor zorgt
dat zij andere eigenschappen krijgen die interessant zijn voor toekomstige producten. Deze
eigenschappen kunnen heel andere effecten hebben op mens en milieu dan dezelfde
deeltjes met grotere afmetingen. Er zijn binnen REACH nog andere tekortkomingen die juist
vanwege de specifieke kenmerken van nanodeeltjes zeer bepalend zouden zijn voor het
uiteindelijke beleid betreffende nanodeeltjes. Allerlei verplichtingen zijn namelijk gekoppeld
aan bijvoorbeeld een bepaalde minimumhoeveelheid. Zo hoeven volgens art. 5 van de
REACH-Verordening nieuwe en bestaande stoffen alleen te worden geregistreerd indien de
producent van deze stof jaarlijks meer dan één ton vervaardigt. Sommige
informatieverplichtingen gelden pas bij jaarlijkse productiehoeveelheden van 10, 100 of zelfs
1000 ton. Het niet halen van deze hoeveelheden bij nanodeeltjes wil niet zeggen dat er geen
nadelige effecten zijn op het milieu. Het REACH-systeem voorziet niet in toezicht op deze
nieuwe varianten van al bekende toegelaten stoffen. (Koops, 2005)
Het is begrijpelijk dat deze haken en ogen nog steeds aanwezig zijn in de huidige wetgeving,
aangezien het zeer moeilijk is om de effecten van nanodeeltjes te meten. Er is op dit moment
nog geen goede methode ontwikkeld om de risico’s van nanodeeltjes in te kunnen schatten.
Hierdoor is wet- en regelgeving op dit gebied zeer lastig. Deze wet- en regelgeving is
daarom nog steeds gebaseerd op de chemische opbouw en niet op de specifieke
eigenschappen van een stof. Er moeten dus eerst goede methoden gevonden worden om
deze eigenschappen te bepalen. De vraag is of het gebruik van nanodeeltjes wel
verantwoord is voordat deze methodes ontwikkeld zijn. (Rathenau, 2004)
Ondanks al deze kanttekeningen moet wel gemeld worden dat de regering van Nederland
bezig is met de zaken omtrent nanotechnologie, zoals is gemeld in een bericht van het CDA:
“In 2006 is een kabinetsvisie nanotechnologieën uitgebracht die ondertekend is door 8
ministers. Op dit moment wordt er in een interdepartementale projectgroep gewerkt aan de
uitwerking van deze kabinetsvisie in een actieplan nanotechnologieën. Daarnaast wordt er in
internationaal verband veel aan nanotechnologie gedaan. Eén van de thema's in het 7e
Kaderprogramma, een programma van de Europese Unie voor onderzoek en technolgische
ontwikkeling, bevat een grote component nanotechnologie en in de OECD, Organisation for
Economic Co-operation and Development, zijn twee werkgroepen opgericht die nadenken
over de risico's van nanodeeltjes respectievelijk nanotechnologie in den brede (o.a. outreach
en communicatie).
Onderzoekers hebben meer kennis nodig om tot een oordeel te komen over
nanotechnologie. Naar schatting zijn in Nederland minstens 140 producten verkrijgbaar
waarin nanodeeltjes zitten. Maar het gevaar daarvan is niet bekend, schrijft de Voedsel en
18