folder kinkhoest - GGD Amsterdam

INFORMATIE over KINKHOEST
Wat is kinkhoest?
Kinkhoest wordt veroorzaakt door de Bordetella pertussis bacterie. Deze
bacterie zit in de keel van iemand die een infectie heeft. Door hoesten, niezen
en praten komen kleine druppeltjes met de bacterie in de lucht. Mensen
kunnen deze druppeltjes inademen en besmet worden.
In Nederland worden de meeste kinderen volgens het Rijksvaccinatieprogramma
ingeënt tegen kinkhoest. Desondanks komt kinkhoest in Nederland
regelmatig voor bij zowel kinderen als volwassenen. Mede dankzij de vaccinatie
is dat meestal in een mildere vorm.
De besmettelijkheid is het grootst in het eerste (verkoudheids)stadium van de
ziekte wanneer vaak nog niet duidelijk dat de patiënt kinkhoest heeft. De
besmettelijkheid houdt ongeveer drie weken aan.
Wat zijn de ziekteverschijnselen van kinkhoest?
Zeven tot tien dagen na de besmetting treden de eerste klachten op zoals koorts,
hardnekkige verkoudheid en een droge hoest.
Deze eerste fase duurt ongeveer twee weken. Na deze twee weken worden de
hoestbuien erger, vooral ’s nachts. De hoestbuien gaan gepaard met "halen"
(gierend inademen) en het opgeven van slijm. Tijdens de hoestbui kan een patiënt
blauw aanlopen en na de hoestbui wordt soms gebraakt. De hoestbuien zijn erg
vermoeiend. Deze periode duurt enkele weken; hierna gaat het hoesten langzaam
over in een zogenaamde losse hoest (dus zonder slijm) die nog enige weken kan
duren. Bij volwassenen treden deze verschijnselen vaak niet op en lijkt een infectie
met de kinkhoestbacterie meer op een forse verkoudheid.
Wie kan kinkhoest krijgen en wie loopt extra risico?
Kinderen en volwassenen die niet alle inentingen tegen kinkhoest hebben gehad,
lopen meer risico om ziek te worden. Hoe jonger het kind, hoe meer kans op een
ernstig verloop van kinkhoest. Zeker (pasgeboren) baby's lopen risico op een
ernstig verloop. Neem contact op met de huisarts als een baby in contact is
geweest met een kinkhoestpatiënt.
Ook kinderen met ernstige hart en/of longafwijkingen lopen een verhoogd risico
op complicaties.
Het is belangrijk dat hoogzwangere vrouwen (> 34 weken zwanger) die contact
hebben gehad met een kinkhoestpatiënt (tijdens zijn/haar besmettelijke periode)
alert zijn op symptomen van kinkhoest. Zij kunnen de ziekte namelijk direct na de
bevalling op de baby overdragen. Neem contact op met de huisarts als u
symptomen heeft die mogelijk wijzen op kinkhoest .
Hoe kan kinkhoest worden voorkomen?
Kinderen worden in Nederland gevaccineerd tegen kinkhoest. De K uit DKTP-
Hib_HepB-inentingen van het Rijksvaccinatieprogramma staat voor kinkhoest. Het
is belangrijk dat kinderen het complete Rijksvaccinatieprogramma volgen. Ook na
vaccinatie kan iemand kinkhoest krijgen, maar dan in een milde vorm. Daarnaast
helpen de volgende maatregelen om kinkhoest te voorkomen:
gebruik bij hoesten en niezen een papieren zakdoekje. Gooi deze na
gebruik weg en was uw handen;
houd uw hand voor de neus en mond als u geen papieren zakdoekje bij
de hand heeft en was hierna uw handen. Leer kinderen dit ook te doen;
vermijd bij ongevaccineerde zuigelingen zoveel mogelijk het contact met
hoestende en niezende mensen.
Is kinkhoest te behandelen?
Tijdens het eerste (verkoudheids)stadium van de ziekte, kunnen antibiotica de
klachten en de besmettelijkheid verminderen.
In dit vroege stadium wordt de ziekte echter vaak nog niet herkend. Doordat bijna
iedereen is gevaccineerd tegen kinkhoest verloopt de ziekte meestal zonder
complicaties. Raadpleeg wel de huisarts als er contact is geweest met een
kinkhoestpatiënt en er hoestbuien optreden. De huisarts kan kinkhoest met
onderzoek aantonen. Hierdoor kan contact worden vermeden met mensen die
risico lopen op een ernstig verloop van de ziekte.
Kan iemand met kinkhoest naar kindercentrum, school of werk?
Als een kind met kinkhoest zich goed voelt dan kan het gewoon naar het
kindercentrum of school.
Het kind is al besmettelijk voordat duidelijk is dat het kind kinkhoest heeft. Het kan
andere kinderen al hebben besmet en daarom helpt thuishouden van het zieke
kind niet om verspreiding van kinkhoest te voorkomen. Informeer wel de leiding
of de leerkracht.
De leiding kan in overleg met de GGD eventueel andere ouders informeren, zodat
die alert kunnen zijn op verschijnselen van kinkhoest bij hun kind. Zo nodig kunnen
zij dan de huisarts raadplegen.
Mocht u via uw werk in contact komen met de hierboven genoemde personen
bij wie de ziekte ernstig kan verlopen, dan raden we u aan contact op te nemen
met uw bedrijfsarts.

Wat moet u doen?
Als er sprake is van klachten die op kinkhoest lijken, wacht dan niet te lang, maar
neem contact op met uw huisarts. Dit is vooral belangrijk als er risicopersonen in
het gezin of de omgeving zijn, zoals een baby, die nog geen 3 DKTP vaccinaties
heeft gehad of een zwangere vrouw die meer dan 34 weken zwanger is.
Baby’s zijn namelijk niet beschermd tegen kinkhoest door antistoffen van de
moeder. Als in een gezin met een baby één van de huisgenoten kinkhoest heeft, is
het advies dat het hele gezin een antibioticum slikt.
Onderzoek op kinkhoest
Bij verdenking op kinkhoest kunnen er twee soorten onderzoek gedaan worden.
Afhankelijk van de duur van de klachten wordt er een uitstrijkje van de neuskeelholte
gedaan en/of bloed afgenomen.
Hoe kan ik de afdeling infectieziekten bereiken?
De afdeling infectieziekten van de GGD Amsterdam bevindt zich op:
Nieuwe Achtergracht 100, 3 e verdieping (volg de zwarte lijn en
kies een nummer voor de afd. Infectieziekten).
U kunt hier terecht op werkdagen van 10.00 tot 11.30 uur en van 14.00 tot
15.30 uur.
Indien u eerst telefonisch contact wilt is dat uiteraard mogelijk.
Tel.: 020- 5555 370, keuze 2.
U kunt bellen voor de uitslag vanaf:
Telefoonnummer: 020-5555 337
GGD Amsterdam februari 2013
Kinkhoest