POLAIRE EN APOLAIRE STOFFEN

Opdracht:
6
zwemmen in de olie • werkblad 1
Olierampen kosten vaak het leven aan duizenden vogels. Waarom is olie juist voor
watervogels zo levensgevaarlijk? Lees de tekst en probeer een antwoord op de
vragen op de volgende bladzijde te bedenken.
Olieramp destrastreus voor watervogels
Het zal je maar overkomen. Je brengt zowat het hele jaar door in grote delen van de
noordelijke Noordzee, maar in de winter ga je dan toch iets zuidelijker om van de
zachte wintertemperaturen te genieten. Daar blijkt dan per toeval een scheepswrak
te liggen waaruit olie lekt. Je raakt verstrikt in de olievlek die op het water drijft en
verdrinkt door uitputting. Op het verkeerde ogenblik op de verkeerde plaats zijn,
heet zoiets.
Voor alle duidelijkheid: we horen meestal alleen spreken over de vogels die een hoge tol
betalen bij dit soort rampen. Vissen, wieren, plankton, weekdieren, bacteriën en zoveel
andere soorten organismen komen dikwijls nog in veel grotere aantallen om het leven,
maar die zijn meestal minder zichtbaar. Cijfers over dit soort slachtoffers ontbreken zowat
volledig.
De aangespoelde slachtoffers kunnen we wel tellen. Bij de ramp met de olietanker
Prestige lag van de zowat 9.000 aangespoelde vogels al de helft dood op het strand.
Ongeveer 25 procent moest in de opvangcentra worden opgegeven, van de overblijvende
25 procent schat men dat hooguit 20 procent een ernstige kans heeft om te overleven.
Dat wil zeggen dat slechts een 500 dieren van de 9.000 het kunnen halen. Hoeveel
slachtoffers in zee blijven liggen, is zelfs niet bij benadering te schatten, maar bedraagt
minstens het tienvoud van het aantal dat op het strand aanspoelde.
Hoe sterven de met olie besmeurde vogels? Door de smurrie is hun verenpak niet meer
waterdicht. Dat heeft twee gevolgen. De dieren koelen af, wat kan leiden tot
longontsteking. En ze kunnen niet meer naar voedsel duiken omdat hun drijfvermogen te
zwaar is aangetast. Vogels die toch nog trachten vis te bemachtigen onder de waterlijn,
verdrinken. Een andere belangrijke doodsoorzaak is de inwendige aantasting van de
slokdarm. Als olie in de bek terechtkomt, ontstaan door verbranding perforaties in de
slokdarmwand en maag, waardoor een normale voedselopname niet meer mogelijk is.