fileopen - Zicht op Maastricht

verschenen en het Heilig Kruis van Thérèse Neumann, het bloedende kruis van Bertha
Meulenberg in Stein. 62 Ook werden er in Limburg regelmatig privé-kapellen gesticht en
vormden zich gebedsgroepen in particuliere huizen die zich afzijdig van de kerk hielden.
De houder van een privé-kapel in Sittard: ‘Er wordt van bovenaf bewust met leken
gewerkt, een aantal jonge priesters kent het rozenkransgebed niets eens meer, geen
wonder dat God zijn toevlucht neemt tot de gewone man’. 63
In het lexicon van het Meertensinstituut Bedevaartplaatsen in Nederland wordt
gesteld dat deze alternatieve devoties ontstaan uit onvrede met het kerkelijk en pastoraal
beleid of uit onvrede met de opstelling van de geestelijkheid. 64 Op de site zou hierover
een discussie gevoerd kunnen worden. Ligt het inderdaad aan de kerk? Of hebben de
traditionele katholieke heiligdommen in deze tijd hun zeggingskracht verloren? Moeten
we deze katholieke ´mode` misschien duiden als een reactie op de ´verslapping` binnen
de geloofsgemeenschap, dus onder de gelovigen zelf? De media helpen goed mee in de
bevordering van dit fenomeen, zij besteden er veel aandacht aan en brengen mensen
wellicht op ideeën? Het lijkt erop alsof er een bepaalde intensiteit gemist wordt in de
katholieke kerk. Sluiten deze nieuwe heiligdommen beter aan bij de beleving van grote
groepen in de samenleving, omdat ze veel concreter en onmiddellijker zijn, en daardoor
dichterbij staan?
Spreekt deze nieuwe vorm van volksreligiositeit zo sterk tot de verbeelding omdat
ze wordt ervaren als iets van de mensen zelf, zonder tussenkomst van de kerk? Meestal
houdt de kerk zich afzijdig van deze cultusplaatsen of spreekt zij haar openlijke afkeuring
uit. 65 Maar wanneer is iemand binnen de Rooms Katholieke Kerk nu eigenlijk een
charlatan en wanneer een Heilige? Bernadette Soubirou werd ook bezocht door een
verschijning van Maria, in een grot te Lourdes. Waarom werd zij wel erkend en
bijvoorbeeld een Martha Geelen niet? Men kan ook andersom redeneren. Tegenwoordig
gelooft geen mens meer in de kracht van relieken. Maar als men gelooft in een bloed
wenende Madonna, waarom dan niet in de magie van het wonderbeeld van de Zwarte
Christus of de schedel van Sint Servaas die nog steeds in de schatkamer van de Servatius
62 Ibid
63 De Limburger, 1976.
64 Margry, 2000
65 Ibid
24