fileopen - Zicht op Maastricht

geproduceerd en gereproduceerd. 32 Wat vinden we van die beeldvorming, wat is de
beeldvorming precies en hoe juist is deze? Vanaf de jaren zestig was er een teruggang in
katholieke rituelen in Limburg zichtbaar. Vanaf de jaren tachtig ontstond er echter een
opleving in katholieke rituelen, niet alleen in Limburg maar in heel Nederland. Tegen de
verwachting in werden katholieke rituelen in de trend van toenemende ontkerkelijking
juist populairder. Deze populariteit lijkt aan te houden. 33 Heeft deze trend ook
consequenties voor de inhoud van het katholieke geloof en voor de manier waarop
mensen hun geloof hier beleven? Ik zal vijf voorbeelden geven van mogelijke items
rondom katholieke culturen in Maastricht: kruisen en kapellen, omstreden devoties, de
Heiligdomsvaart in Maastricht, moderne bedevaarten en de Zwarte Christus.
Kruisen en Kapellen
Openluchtkruisen en kapellen zouden een prachtig onderwerp vormen om de rubriek
‘religie in Maastricht’ mee te openen. Kruisen en kapellen hebben sterke connotaties met
de dagelijkse leefruimte en de gewone mensen. Ze worden vaak geassocieerd met
‘folklore’, het boerenleven, volksreligiositeit en het Limburgse cultuurlandschap. Aan de
hand van het onderwerp kruisen en kapellen zou een aantal perspectieven geboden
kunnen worden op (de constructie van) volksreligiositeit, het Limburgse cultuurlandschap
en de identiteit van het ‘katholieke Limburg’. Doormiddel van een toegankelijke
presentatie van deze perspectieven zou in dialoog met de bevolking onderzocht kunnen
worden in hoeverre kruisen en kapellen iets van het ‘volk’ waren en nog steeds zijn.
Welke rol spelen en speelden deze objecten in de levens van de Maastrichtenaren en
andere Limburgers, welke betekenissen hebben deze relicten van de katholieke
volkscultuur, of zijn het helemaal geen relicten maar behoren ze meer dan ooit tot de
levende cultuur?
Limburg telt honderden kruisen en kapellen. De weg- en veldkruisen volgen
elkaar in veel gebieden soms om de paar kilometer op. Kapellen treft men regelmatig aan
in het open land. Veel dorpen en steden beschikken over een eigen devotiekapel en de
32 Nissen, 1996
33 Heesewijk,1997
13