Hoe kun je uit mengsels zuivere stoffen verkrijgen? - Plantyn

3.2 Scheiden van homogene mengsels
Enkele scheidingsmethoden voor homogene mengsels
In homogene mengsels is de opgeloste stof zeer fi jn verdeeld in het oplosmiddel. Om deze te scheiden
bestaan er verschillende technieken zoals kristalliseren, destilleren, extraheren, adsorberen of
combinaties daarvan zoals chromatografi e.
Kristalliseren
Zoutwinning uit zeewater Modelvoorstelling
Kristallisatie is een scheidingsmethode voor homogene mengsels (oplossingen) van een vloeistof
en van een vaste stof. Het doel is de opgeloste vaste stof af te zonderen door langzame verdamping
van het oplosmiddel.
De methode steunt op de beperkte oplosbaarheid van het vaste bestanddeel.
• Om de kristallisatie te versnellen wordt de oplossing eventueel verwarmd. Naarmate het oplosmid-
del verdampt verkrijgt men een meer geconcentreerde oplossing aan vaste stof, tot uiteindelijk de
maximale oplosbaarheid wordt bereikt en kristalvorming begint.
• Als het kristallisatieproces langzaam gebeurt, kunnen er relatief grote kristallen ontstaan.
• Eventueel laat men het mengsel, met of zonder verwarming, zo lang staan tot de vloeistof volledig
verdampt is en de vaste stof achterblijft.
Toepassingen: de industriële winning van opgeloste zouten (zeezout, keukenzout) uit zeewater in zo-
genaamde “zouttuinen” of “zoutpannen”. Het water verdampt onder invloed van de zonnewarmte.
Merk op: kristalliseren door uitdampen?
Het verdampingsproces van het oplosmiddel wordt uiteraard versneld door het
mengsel te verwarmen (uitdampen). Dit is echter niet bevorderlijk voor een mooie
kristalvorming.
Door te snelle verwarming worden zeer vele vaste stof-partikeltjes gevormd in
plaats van enkele traaggroeiende kristallen. Er ontstaat dan ook een poederach-
tige vaste stof met nauwelijks waarneembare kristallijne structuur.
44 | 3 Hoe kun je uit mengsels zuivere stoffen verkrijgen?
9030191117_03_H3.indd 44 04-02-2008 10:05:22