De ijlbode van Rechteren - Atlantis

De ijlbode van Rechteren
C. van Welzen-Sipkes
Vanaf ± 1875 was in de
Vechtstraat een café gevestigd
(nummer K 905 volgens de
Kadastrale atlas van 1832).
De kastelein was A.L.Scheen,
een markante Dalfsenaar.
Arnoldus Lambertus Scheen was op
10 januari 1839 geboren als zoon van
H.Scheen en A.S.van der Schaft. Op
5 september 1868 trouwde hij met
Berendina Brogt en zij kregen twee
kinderen, Hermina en Hendrik.
Berendina overleed reeds op 18 september
1874, 29 jaar oud.
Op 25 november 1875 hertrouwde
Arnoldus Scheen op 36-jarige leeftijd
met Jennigje van der Kamp, die toen
25 jaar was. Zij kregen maar liefst
zestien kinderen, waarvan er drie
jong gestorven zijn. Zij huurden het
huis annex café in de Vechtstraat.
Arnoldus had verlof tot de verkoop
van alcoholhoudende dranken. De
kamer op het zuidoosten van het huis
was ingericht als café.
Van beroep was hij eigenlijk besteller.
Elke dag ging hij met de hondenkar
op en neer naar Zwolle om pakjes en
boodschappen weg te brengen en op
te halen. Af en toe moesten er ook
vertrouwelijke brieven van Adolph
Zeyger, graaf van Rechteren, weggebracht
worden, veelal naar Huize
Almelo, waar een andere tak van de
familie Van Rechteren woonde. Dat
bezorgen van brieven moest natuurlijk
in een ijltempo gebeuren; de graaf
ontbood Scheen dan op het kasteel.
Scheen voer met zijn boot eerst een
eind de Vecht op, om vervolgens te
voet verder te gaan. Hij nam de kortste
weg door de weilanden en had
dan ook altijd een polsstok bij zich om
over de sloten te kunnen springen.
Naast kastelein en besteller
was hij ook nog visser en poelier.
Achter het huis was een
kleine deel, waar hij de netten
kon boeten. In de Vecht werden
fuiken uitgezet, waartussen de
visnetten werden gespannen.
Deze netten konden als fuiken
ingehaald worden. Als er een
net achter een obstakel op de
bodem van de Vecht bleef haken,
schroomde hij niet om, al
was het nog zo koud, het water
in te gaan om het net los te maken.
Ook is van hem bekend, dat hij
eens een enorme zalm in de
Vecht heeft gevangen.
Scheen was iemand die voor niets en
niemand bang was. Als de bezoekers
van het café vervelend werden,
gooide hij ze zonder pardon de straat
op.
Dat hij niet bang uitgevallen was,
blijkt uit een proces-verbaal van veldwachter
Tempelman. Het zoontje van
de buren was huilend naar huis gekomen,
omdat “kastelein Scheen hem
een schop had gegeven”. Uit de verklaring
van Scheen bleek, dat de
buurjongen bezig was geweest om de
eikels kapot te trappen en ook dat hij
al diverse malen gewaarschuwd was.
Scheen wilde de jongen een klap
geven, maar deze wist hem te ontwijken,
liep toen tegen de halve hectolitermaat
aan en “ging daarna schreiend
naar huis”. De buurman kwam
daarop het café binnen met een koperen
tabaksdoos in zijn hand om
Scheen een klap te verkopen, maar
Scheen greep de vijfkopsmaat en
dreigde daarmee terug te slaan. De
buurman stak de tabaksdoos wijselijk
weer in zijn zak. Daarna ontstond een
hevige woordenwisseling, waarbij
over en weer allerlei beschuldigingen
werden geuit.
▼
A.L. Scheen (geboren 1839)
Foto: coll. Historische Kring
Van dit voorval is proces-verbaal opgemaakt.
De buurman vond namelijk
dat “zijn vrouw in haar eer en goede
naam was aangerand”.
Op 26 juli 1905 kon Scheen zijn huurhuis
voor ƒ 1.000,- kopen van de
familie Wolters uit Amsterdam. In
1922 verkocht Scheen het huis aan
het bestuur van de In- en Aankoop
Vereniging te Dalfsen. Hij behield wel
het recht van bewoning van een
gedeelte van het huis gedurende zijn
leven.
Op 24 januari 1927 overleed Arnoldus
Lambertus Scheen in Dalfsen. Zijn
vrouw Jennigje van der Kamp was al
op 28 mei 1911 overleden.
Met dank aan:
De heer Klaas Ruiters,
die op 30-8-1998 is overleden
Mevrouw Kamphuis-van Beinum
De heer J. van der Kamp
RONDOM DALFSEN 42 877