18.09.2013 Views

De ijlbode van Rechteren - Atlantis

De ijlbode van Rechteren - Atlantis

De ijlbode van Rechteren - Atlantis

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>De</strong> klomp een halve eeuw geleden<br />

A. Goutbeek<br />

Een paar kledingstukken die zo’n vijftig jaar geleden nauw verbonden waren met het leven op het<br />

platteland, waren de pet, de overall en de klomp. Het weer en de terreinomstandigheden gaven<br />

aanleiding tot de keus <strong>van</strong> deze praktische kledingstukken, in tegenstelling tot de omstandigheden<br />

in het dorp of in de stad. <strong>De</strong> herinnering aan de klomp wil ik in dit artikel even bij u oproepen en<br />

weer laten ‘voelen’.<br />

Al 800 jaar lang wist de mens het<br />

warme en droge hout te gebruiken als<br />

bescherming voor de voeten tegen<br />

vocht en harde en scherpe voorwerpen,<br />

waarmee de wegen geplaveid<br />

waren. Zodra men kon lopen werden<br />

er al <strong>van</strong> deze houten ‘levensgezellen’<br />

om de voeten geschoven. Voor peuters<br />

waren dat de zogenaamde dopjes,<br />

waarin een voetmaat paste <strong>van</strong> 12<br />

tot 15,5 cm inclusief het sokje. <strong>De</strong> maten<br />

16 tot en met 20 cm binnenwerks<br />

werden de halven genoemd; daarop<br />

volgden de drielingen in de maten 21<br />

tot en met 23,5 cm. <strong>De</strong> vrouwenmaat<br />

overspande 24 tot 26,5 cm inclusief de<br />

gebreide sokken. <strong>De</strong> zogenaamde<br />

mansmaten spanden de kroon met 27<br />

tot 31 cm voetlengte.<br />

Omdat elke klompenmakerij zijn eigen<br />

pasvorm had, werden de klom-<br />

pen <strong>van</strong> verschillende klompenmakerijen<br />

betrokken, om zoveel mogelijk<br />

voeten <strong>van</strong> de juiste pasvorm te kunnen<br />

voorzien. <strong>De</strong> klompen met de gemakkelijkste<br />

pasvorm kwamen <strong>van</strong><br />

de Firma A.J. Veldhoen & Zonen uit<br />

Twello, de Firma <strong>van</strong> Olst uit Wezep<br />

en <strong>van</strong> de Gebr. <strong>van</strong> Vilsteren uit<br />

Zwollerkerspel.<br />

Toch waren er mensen met afwijkende<br />

voetvormen, waarvoor klompen<br />

werden betrokken <strong>van</strong> firma’s uit<br />

Hengelo, Ommen, Vorden, Enter en<br />

Hattem. Het leeuwendeel <strong>van</strong> deze<br />

klompen werd gemaakt <strong>van</strong> peppelhout,<br />

hout <strong>van</strong> de populier. Dit was<br />

een waterdichte niet te zware houtsoort.<br />

Soms werden ze <strong>van</strong> het taaiere<br />

en meer slijtagebestendige wilgenhout<br />

gemaakt; ze waren ook beter<br />

waterdicht, maar daarentegen zwaar-<br />

890 RONDOM DALFSEN 42<br />

▼ ▼<br />

Inkoopprijslijst 1946.<br />

Ab Goutbeek op zijn “halfjes” (1943).<br />

der aan de voet. <strong>De</strong> meest gebruikte<br />

klomp was de hoge klomp, maar<br />

soms had men zo’n hoge wreef, dat<br />

bij het passen voor de lengte de<br />

klomp ter plekke met een mes bijgewerkt<br />

moest worden. Van de onderkant<br />

<strong>van</strong> de kap <strong>van</strong> de klomp werd<br />

hout afgesneden om zodoende de instap<br />

te vergemakkelijken. Men kon<br />

ook nog kiezen uit modellen met<br />

ronde of spitse neuzen. Ook kende<br />

men de lage klomp, de zogenaamde<br />

trip- of leertjesklomp, die maar een<br />

half kapje halverwege over de voet

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!