De ijlbode van Rechteren - Atlantis
De ijlbode van Rechteren - Atlantis
De ijlbode van Rechteren - Atlantis
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>De</strong> klomp een halve eeuw geleden<br />
A. Goutbeek<br />
Een paar kledingstukken die zo’n vijftig jaar geleden nauw verbonden waren met het leven op het<br />
platteland, waren de pet, de overall en de klomp. Het weer en de terreinomstandigheden gaven<br />
aanleiding tot de keus <strong>van</strong> deze praktische kledingstukken, in tegenstelling tot de omstandigheden<br />
in het dorp of in de stad. <strong>De</strong> herinnering aan de klomp wil ik in dit artikel even bij u oproepen en<br />
weer laten ‘voelen’.<br />
Al 800 jaar lang wist de mens het<br />
warme en droge hout te gebruiken als<br />
bescherming voor de voeten tegen<br />
vocht en harde en scherpe voorwerpen,<br />
waarmee de wegen geplaveid<br />
waren. Zodra men kon lopen werden<br />
er al <strong>van</strong> deze houten ‘levensgezellen’<br />
om de voeten geschoven. Voor peuters<br />
waren dat de zogenaamde dopjes,<br />
waarin een voetmaat paste <strong>van</strong> 12<br />
tot 15,5 cm inclusief het sokje. <strong>De</strong> maten<br />
16 tot en met 20 cm binnenwerks<br />
werden de halven genoemd; daarop<br />
volgden de drielingen in de maten 21<br />
tot en met 23,5 cm. <strong>De</strong> vrouwenmaat<br />
overspande 24 tot 26,5 cm inclusief de<br />
gebreide sokken. <strong>De</strong> zogenaamde<br />
mansmaten spanden de kroon met 27<br />
tot 31 cm voetlengte.<br />
Omdat elke klompenmakerij zijn eigen<br />
pasvorm had, werden de klom-<br />
pen <strong>van</strong> verschillende klompenmakerijen<br />
betrokken, om zoveel mogelijk<br />
voeten <strong>van</strong> de juiste pasvorm te kunnen<br />
voorzien. <strong>De</strong> klompen met de gemakkelijkste<br />
pasvorm kwamen <strong>van</strong><br />
de Firma A.J. Veldhoen & Zonen uit<br />
Twello, de Firma <strong>van</strong> Olst uit Wezep<br />
en <strong>van</strong> de Gebr. <strong>van</strong> Vilsteren uit<br />
Zwollerkerspel.<br />
Toch waren er mensen met afwijkende<br />
voetvormen, waarvoor klompen<br />
werden betrokken <strong>van</strong> firma’s uit<br />
Hengelo, Ommen, Vorden, Enter en<br />
Hattem. Het leeuwendeel <strong>van</strong> deze<br />
klompen werd gemaakt <strong>van</strong> peppelhout,<br />
hout <strong>van</strong> de populier. Dit was<br />
een waterdichte niet te zware houtsoort.<br />
Soms werden ze <strong>van</strong> het taaiere<br />
en meer slijtagebestendige wilgenhout<br />
gemaakt; ze waren ook beter<br />
waterdicht, maar daarentegen zwaar-<br />
890 RONDOM DALFSEN 42<br />
▼ ▼<br />
Inkoopprijslijst 1946.<br />
Ab Goutbeek op zijn “halfjes” (1943).<br />
der aan de voet. <strong>De</strong> meest gebruikte<br />
klomp was de hoge klomp, maar<br />
soms had men zo’n hoge wreef, dat<br />
bij het passen voor de lengte de<br />
klomp ter plekke met een mes bijgewerkt<br />
moest worden. Van de onderkant<br />
<strong>van</strong> de kap <strong>van</strong> de klomp werd<br />
hout afgesneden om zodoende de instap<br />
te vergemakkelijken. Men kon<br />
ook nog kiezen uit modellen met<br />
ronde of spitse neuzen. Ook kende<br />
men de lage klomp, de zogenaamde<br />
trip- of leertjesklomp, die maar een<br />
half kapje halverwege over de voet