LESMAP Indios no Brasil - KMKG

wat is een shabono?
De Yanomami leven in een shabono*,
een gemeenschapshuis dat tot
400 personen kan huisvesten. De
shabono is cirkelvormig met in het
midden een grote open ruimte waar
dansen en ceremonies plaatsvinden.
In de huizenkring beschikt elke
familie over zijn eigen haardvuur.
Het dorp is meestal verdeeld in twee
fratrieën* waartoe verschillende clans
behoren. Iedere fratrie heeft z’n eigen
chef en sjamaan. De twee dorpshelften
vullen elkaar aan, zo veronderstelt
elk sociaal of religieus evenement de
aanwezigheid van beide partners. En
als een man wil huwen, kan dat alleen
met iemand van de andere fratrie. Na de
bruiloft verlaat hij het eigen huis om bij
de nieuwe schoonouders te gaan wonen.
Ouders, kinderen en kleinkinderen
vormen één huishouden en elke
deelfamilie slaapt op een houten
platform dat op verschillende hoogtes
dicht bij het vuur is opgesteld.
Het meubilair is sober en wordt in
de woning opgehangen aan balken:
manden, kalebassen en aardewerken
potten voor voedsel en drank, maar ook
voor andere waren zoals katoen, tabak
en kleurstoffen. Ook wapens, werktuigen
en allerlei kostbaarheden zoals mooie
dozen en gevederde etuis behoren tot
het meubilair van de familie.
de rol van de hangmat
Bij de Wayana weerspiegelt de
plaats waar de hangmat hangt, de
plaats van het individu binnen de
gemeenschap. De hangmat wordt
ook gebruikt bij verschillende
rituelen zoals bij de Asurini die een
gat in het midden van de stof maken
waarop vrouwen bij de bevalling
schrijlings gaan zitten. De Tukano
wikkelen de doden in een hangmat
alvorens ze te begraven.
> Een hangmat is comfortabel en makkelijk
overal mee te nemen. Je kunt erin liggen en
zitten © Gustaaf Verswijver
De taakverdeling tussen mannen
en vrouwen is zeer uitgesproken. De
mannen houden zich bezig met het
politieke leven van de gemeenschap,
met de jacht en de visvangst. Ook zijn ze
verantwoordelijk voor de bescherming
24
van het dorp, het maken van de wapens
en de constructie en het onderhoud van
de huizen. Voor de vrouwen de akkers
en tuinen kunnen bewerken, maken de
mannen de velden klaar. De vrouwen
moeten in het woud allerlei materialen
verzamelen en het zijn de vrouwen die
het eten bereiden, katoen weven, kleren,
hangmatten en vaatwerk maken.