LESMAP Indios no Brasil - KMKG
LESMAP Indios no Brasil - KMKG LESMAP Indios no Brasil - KMKG
De indianen leerden de Europeanen ook omgaan met het land, hoe het te bewerken en er de vruchten van te plukken. En dat was nodig, want men had een land op te bouwen naar westers model. Zelfs in de architectuur is in het kleurgebruik en de motieven de inheemse invloed te ontwaren. Toch blijft de inheemse bevolking enigszins in de marge en wordt ze door grote delen van de Braziliaanse bevolking als achtergesteld en arm beschouwd. Veel Brazilianen geloven immers dat de indianen de economische vooruitgang in de weg staan omdat ze stug vasthouden aan hun tradities en verleden. Anderen koketteren dan weer met hun indiaans verleden door juwelen te dragen die door traditionele gemeenschappen gemaakt werden of door gevlochten manden of hoofdtooien als versiering aan de muur te hangen. Spijtig genoeg ís het wel zo dat de meeste van deze gemeenschappen zeer arm zijn. Het tegendeel kan evenwel ook waar zijn: zo verdienen de Kayapó miljoenen dollars aan de mijnbouw- en houtkapvergunningen die ze aan grote bedrijven verkopen. In ieder geval is het heel moeilijk om alle indiaanse volkeren onder één noemer te brengen. En ook al doen de moderne stadsbewoners laatdunkend over de indiaanse bevolking, deze groepen zijn zeer bepalend geweest in de ontwikkeling van de Braziliaanse samenleving. de klas aan het werk: lager onderwiJs voor spek en bonen De Braziliaanse keuken is een mengelmoes van plaatselijke gewoonten en buitenlandse invloeden. Haal dus maar de schorten en pannen boven, dan maken we samen iets lekker Braziliaans! Inspiratie kan je hier vinden: http:// brazilianrecipes.org/. Ondertussen drinken we daar een frisse caipirinha bij, zowat het nationale drankje van Brazilië. Volwassenen mogen dit met cachaça drinken, een alcohol gemaakt van suikerriet. Voor jullie hebben we nog iets beters! Dit heb je nodig: 1 onbespoten limoen, goed gewassen en in kleine blokjes, 2 eetlepels rietsuiker, 3 à 4 eetlepels gemalen ijs, 1/8 l ijskoude ginger ale (bv. Canada Dry), 1 schijfje limoen om af te werken. Doe de limoenblokjes en de rietsuiker in een breed glas en kneus alles flink met een stampertje of een houten lepel tot de suiker oplost in de limoen. Voeg het ijs toe en vul het glas verder aan met de ijskoude ginger ale. Versier het glas ten slotte met het schijfje limoen. Saúde! regenboogklasjes Ook al zijn jij en al je klasgenootjes waarschijnlijk Belg, het is best mogelijk dat de mama’s, papa’s, grootouders of nog verdere familie ooit ergens anders vandaan kwamen. Maak een grote wereldkaart en teken je portret, of schrijf je naam, in het land/de landen waar je wortels hebt. Teken of schrijf er dan bij wat je familie naar België meebracht. Misschien is het wel iets om te eten, een speciaal feest dat de anderen niet kennen, of een mooi verhaal. seCundair onderwiJs Manifesto Antropófago, Oswald de Andrade, 1928 18 Oswald de Andrade (1890-1954) was een Braziliaanse dichter met een politieke pen. In 1928 publiceerde hij het Manifesto Antropófago, het ‘kannibalenmanifest’. Een manifest somt ondubbelzinnig in een aantal krachtlijnen een visie of idee op en is meestal politiek getint. In de vroege 20ste eeuw was het in artistieke kringen heel modieus om dergelijke manifesten op te stellen, elke vernieuwende kunststroming had er minstens eentje.
Bron: http://pt.wikipedia.org/wiki/ Ficheiro:Abaporu.jpg abaporu Abaporu is een schilderij gemaakt door de Braziliaanse kunstenares Tarsila do Amaral. Ze schilderde het in 1928 als een verjaardagsgeschenk voor haar toenmalige echtgenoot Oswald de Andrade. Die gebruikte het dan ook als illustratie voor zijn Manifesto Antropófago. De titel is afgeleid van de woorden aba en poru uit het Tupi-Guaraní. Samen betekenen ze zoveel als ‘de man die eet’. Het doek is vandaag een van de bekendste Braziliaanse kunstwerken. De Andrade vat op een paar pagina’s de Braziliaanse geschiedenis samen en stelt dat de Brazilianen kannibalen zijn. De openingszin maakt dit meteen duidelijk: Enkel kannibalisme verenigt ons. Sociaal. Economisch. Filosofisch. De auteur bedoelt hier niet dat de Brazilianen letterlijk mensen eten, maar dat ze zich andere culturen eigen maken. Net zoals bepaalde primitieve culturen aan kannibalisme deden en doen omdat ze geloven dat ze de levenskracht van hun slachtoffers kunnen opnemen door hun vlees te eten, zo ook neemt de Braziliaanse maatschappij de krachten van andere culturen op om er sterker van te worden. De tekst is tamelijk moeilijk te lezen omdat hij vol dubbele bodems zit en toespelingen op de Braziliaanse geschiedenis. Een prachtig voorbeeld is volgende zin: Tupi or not Tupi that is the question. De auteur schreef hem in het Engels omdat hij niet te vertalen valt. Het is namelijk een zinspeling op ’to be or not to be, that is the question‘ (zijn of niet zijn, dat is de vraag) uit Hamlet, het beroemde toneelstuk van William Shakespeare. De Tupi waren een inheemse bevolkingsgroep uit Brazilië en hun naam klinkt toevallig net als het Engelse to be. De Tupi waren ook notoire kannibalen: na een oorlog werden enkele krijgsgevangenen ritueel opgegeten om zo de kracht van de vijand op te nemen. Vandaag bestaan de Tupi als volk niet meer, maar zijn ze helemaal opgegaan in de grote Braziliaanse mengelmoes. aan jullie nu! Ook al begrijp je misschien niet alles van wat er in de tekst staat, het is vrij duidelijk wat de auteur wil vertellen. En met de voetnoten die we er voor jullie bijplaatsten, zal hij al heel wat helderder worden. Lees de tekst een paar keer door en probeer een antwoord te vinden op de volgende vragen: - De Andrade wil een nieuw Brazilië. Eentje dat het koloniale verleden opstapelt alsof het om een legoblokje gaat. Nu is het tijd om zelf met die blokjes aan de slag te gaan. Zijn invalshoek is erg anti-christelijk, anti-Europees, anti-academisch en 19 anti-conservatief. Zoek voor elk ‘anti’ een voorbeeld in de tekst. - De auteur gebruikte een schilderij van zijn echtgenote ter illustratie van zijn tekst. Denk in groep na over de beelden die het manifest bij jullie oproept en zoek samen een nieuwe foto/tekening/schilderij. Je kunt er ook zelf één tekenen, of waarom maak je geen collage? - In een manifest zet je beknopt uiteen waar je in gelooft. Waar geloof jij in? Dat de natuur beschermd moet worden? Dat je op maandagen alleen rode dingen mag eten? Dat de wereld beter af zou zijn zonder regeringen? Zoek iets waarvan je overtuigd bent en schrijf je eigen manifest. Bijlage 1 manifest (p.47-50)
- Page 1 and 2: indios no brasil 14.10.2011 - 19.02
- Page 3 and 4: inleiding In deze lesmap stellen we
- Page 5 and 6: Fauna en flora: amazone - Ongelofel
- Page 7 and 8: ambtenaren die de basis zullen legg
- Page 9 and 10: de godsdienstoorlogen in Europa. Hi
- Page 11 and 12: ook getuige van het kannibalisme va
- Page 13 and 14: 1822: onafhankelijkheid In de perio
- Page 15 and 16: de klas aan het werk: lager onderwi
- Page 17: ‘brazilianisering’ In de 18de e
- Page 21 and 22: 4. de indianen en het woud Een Kaya
- Page 23 and 24: In veel traditionele gemeenschappen
- Page 25 and 26: de klas aan het werk lager onderwiJ
- Page 27 and 28: Omdat vis een goede bron van eiwitt
- Page 29 and 30: leeftijdsklasse heeft zijn eigen st
- Page 31 and 32: Grote Gorotirehoofdtooi van de Kaya
- Page 33 and 34: gerespecteerd en gevreesd. Je kan s
- Page 35 and 36: seCundair onderwiJs • Nadat je de
- Page 37 and 38: 5. en nu? 5.1. kunst: indiaans of b
- Page 39 and 40: Geiger 2 Bron: http://artincontext.
- Page 41 and 42: personeel/politie/materiaal om de o
- Page 43 and 44: Als gevolg van deze hevige proteste
- Page 45 and 46: hoe een bezoek in de leerplannen in
- Page 47 and 48: iJlage 1 - maniFest maniFesto antro
- Page 49 and 50: Voordat de Portugezen Brazilië ont
- Page 51 and 52: iJlage 2 - grondwet braziliaanse gr
De indianen leerden de Europeanen<br />
ook omgaan met het land, hoe het te<br />
bewerken en er de vruchten van te<br />
plukken. En dat was <strong>no</strong>dig, want men<br />
had een land op te bouwen naar westers<br />
model. Zelfs in de architectuur is in<br />
het kleurgebruik en de motieven de<br />
inheemse invloed te ontwaren.<br />
Toch blijft de inheemse bevolking<br />
enigszins in de marge en wordt ze<br />
door grote delen van de Braziliaanse<br />
bevolking als achtergesteld en arm<br />
beschouwd. Veel Brazilianen geloven<br />
immers dat de indianen de eco<strong>no</strong>mische<br />
vooruitgang in de weg staan omdat<br />
ze stug vasthouden aan hun tradities<br />
en verleden. Anderen koketteren dan<br />
weer met hun indiaans verleden door<br />
juwelen te dragen die door traditionele<br />
gemeenschappen gemaakt werden of<br />
door gevlochten manden of hoofdtooien<br />
als versiering aan de muur te hangen.<br />
Spijtig ge<strong>no</strong>eg ís het wel zo dat de<br />
meeste van deze gemeenschappen zeer<br />
arm zijn. Het tegendeel kan evenwel<br />
ook waar zijn: zo verdienen de Kayapó<br />
miljoenen dollars aan de mijnbouw- en<br />
houtkapvergunningen die ze aan grote<br />
bedrijven verkopen. In ieder geval is het<br />
heel moeilijk om alle indiaanse volkeren<br />
onder één <strong>no</strong>emer te brengen. En ook<br />
al doen de moderne stadsbewoners<br />
laatdunkend over de indiaanse<br />
bevolking, deze groepen zijn zeer<br />
bepalend geweest in de ontwikkeling<br />
van de Braziliaanse samenleving.<br />
de klas aan het werk:<br />
lager onderwiJs<br />
voor spek en bonen<br />
De Braziliaanse keuken is een<br />
mengelmoes van plaatselijke gewoonten<br />
en buitenlandse invloeden. Haal dus<br />
maar de schorten en pannen boven, dan<br />
maken we samen iets lekker Braziliaans!<br />
Inspiratie kan je hier vinden: http://<br />
brazilianrecipes.org/. Ondertussen<br />
drinken we daar een frisse caipirinha<br />
bij, zowat het nationale drankje van<br />
Brazilië. Volwassenen mogen dit met<br />
cachaça drinken, een alcohol gemaakt<br />
van suikerriet. Voor jullie hebben we <strong>no</strong>g<br />
iets beters!<br />
Dit heb je <strong>no</strong>dig: 1 onbespoten limoen,<br />
goed gewassen en in kleine blokjes,<br />
2 eetlepels rietsuiker, 3 à 4 eetlepels<br />
gemalen ijs, 1/8 l ijskoude ginger ale (bv.<br />
Canada Dry), 1 schijfje limoen om af te<br />
werken.<br />
Doe de limoenblokjes en de rietsuiker in<br />
een breed glas en kneus alles flink met<br />
een stampertje of een houten lepel tot<br />
de suiker oplost in de limoen. Voeg het<br />
ijs toe en vul het glas verder aan met de<br />
ijskoude ginger ale. Versier het glas ten<br />
slotte met het schijfje limoen.<br />
Saúde!<br />
regenboogklasjes<br />
Ook al zijn jij en al je klasge<strong>no</strong>otjes<br />
waarschijnlijk Belg, het is best mogelijk<br />
dat de mama’s, papa’s, grootouders of<br />
<strong>no</strong>g verdere familie ooit ergens anders<br />
vandaan kwamen. Maak een grote<br />
wereldkaart en teken je portret, of schrijf<br />
je naam, in het land/de landen waar je<br />
wortels hebt. Teken of schrijf er dan bij<br />
wat je familie naar België meebracht.<br />
Misschien is het wel iets om te eten,<br />
een speciaal feest dat de anderen niet<br />
kennen, of een mooi verhaal.<br />
seCundair onderwiJs<br />
Manifesto Antropófago, Oswald de<br />
Andrade, 1928<br />
18<br />
Oswald de Andrade (1890-1954) was<br />
een Braziliaanse dichter met een<br />
politieke pen. In 1928 publiceerde<br />
hij het Manifesto Antropófago, het<br />
‘kannibalenmanifest’. Een manifest<br />
somt ondubbelzinnig in een aantal<br />
krachtlijnen een visie of idee op en is<br />
meestal politiek getint. In de vroege<br />
20ste eeuw was het in artistieke kringen<br />
heel modieus om dergelijke manifesten<br />
op te stellen, elke vernieuwende<br />
kunststroming had er minstens eentje.
Change language