Wist U dat 2 - Welkom bij de WBE Vriezenveen EO

Tureluur
INHOUD
9 : G.P.S. Maaien;
10 : Wist U dat 1;
11 : Groep 3a;
12 : Hazenpaden;
13 : Jong geleerd …;
14 : De IJsvogel;
15 : Groep 4;
1 : Inhoudsopgave
2 / 3 : Voorwoord;
4 : Ekster;
5 : Groep 2;
6 : Nijlganzen;
7 : Tijgermug;
8 : Groep 3;
16/17 : Zomaar een dag van een visser;
18 : Groep 5;
19 : Het jaar van de Scholekster;
20 : Wist U dat 2;
21 : Groep 6;
22 : Kleine Hoefblad;
23 : De Graszangers;
24 : Groep 7;
25 : Predatie;
26 : Jaar overzicht;
27/ 28 : Voorbeeldvergunning;
29 : Adressen

zonder vleugels ( gevleugelde predatoren
laten schillen liggen ) door her leven slaat .
Vraag blijft welke viervoeter het geweest
kan zijn ?
Suggesties ?
Het is zeer frustrerend dat de eerste maand
alle eieren verdwijnen. Het deed ons denken
aan de tijd dat eieren rapen nog was
toegestaan.
Je vond dan mooie nestjes waaraan je kon
zien dat er eieren in hadden gelegen.
De voetstappen naast het nest verraadden
toen de dader.
Dit voorjaar vonden we ook de mooie
nestjes waar zeker eieren in gelegen
hadden.
Steenmarter
De dader verraadde zich dit keer niet.
Zelf zijn we wel op een mogelijke dader
uitgekomen.
Dit moet een dader zijn die een hekel heeft
aan bewerkt bouwland en z’n buit spoorloos
laat verdwijnen of meeneemt:
“De STEENMARTER”
Met z’n kleine pootjes heeft hij een hekel
aan omgewoeld bouwland, verder is bekend
dat hij de buit in zijn nest verzameld.
Daarnaast is onze “vriend: verschillende
malen gesignaleerd in de schuur van onze
vertrokken buurman.
Ook zijn enkel doodgereden exemplaren land de
Twistveenweg gevonden.
Een doodgereden Steenmarter deed ons evenwel
minder pijn dan een uitgevreten weidevogel nest.
Tot slot; onze activiteit is er opgericht om de
achteruitgang van de weidevogels tegen te gaan.
Wij hopen dat het publiceren van deze Nieuwsbrief
ook een positieve invloed heeft op het aantal
groepen van onze afdeling Weidevogeloverleg
WBE Vriezenveen e.o.
Groep Andela / Hemmink
°°°°°°°°°°°°°°°°
Kerkuil

Voorwoord.
Door : Gert Jan Hemmink en Johan
Andela
1 maart,…………. wij waren op de vlucht
voor een van de vele maartse buien.
De laatste wilde ganzen vertrokken naar het
hoge noorden.
Kieviten gingen al buitelend over “onze” te
beschermende landerijen.
De eerste Scholeksters vlogen voorbij.
Guur,………. maar toch werden we weer
warm voor een nieuw vogeljaar.!!
Half maart waren er al weer volop
Kievitseieren.
Uiteraard hebben wij ook dit jaar de eieren
weer beschermd.
Jonge Kievit
Vaak door er een stokje bij te plaatsen maar
als het niet nodig was werden de nesten niet
gemarkeerd.
Tocht deed zich ook dit jaar een opmerkelijke
verschijnsel voor.
Zowel de wel- als niet gemarkeerde nesten vielen
Steenmarter
tot half april ten prooi aan predatie.
Na half april bleven eieren ineens liggen.
Daarna was er in ons gebied een normale
predatiedruk.
Wij hebben begin april allerlei veldonderzoek
gedaan naar de mogelijke boosdoener(s)
Opvallend was dat de dader(s) geen enkel
waarneembaar spoor achter liet(en).
Er waren geen sporen in het zand te vinden, maar
ook de restanten van eieren bleken spoorloos.
Opvallend was wel dat bouwland dat een
bewerking had ondergaan b.v. met een cultivator
of ploeg geen last meer had van predatie.
Deze constatering deed bij ons de conclusie post
vatten dat de predator zich op vier poten en

De 'slimme’ Eksters: Mooi maar niet bijster geliefd
In mijn jeugdjaren was Koninginnedag dé dag om in het buitengebied wat te doen aan de overlast
van vooral Eksters. Eksters zijn namelijk alleseters en lusten naast wormen, aas, afval en insecten
ook graag zaden, eieren en jonge vogels. Veel mensen vonden hem toen dan ook schadelijk (=
slim). In die tijd was er nog geen Wild Beheer Eenheid, maar menigeen had wel duidelijk ideeën
over wat schadelijk was voor de landbouw en de wildstand. Jarenlang mocht ik mee op zoek naar
de grote ekster- en kraaiennesten hoog in de nog kale voorjaarsbomen, vooral de eik. Voorzichtig
werd zo’n nestboom benaderd door ‘meerdere geweren’ en een klopper. De laatste had in eerste
instantie de eer om met een stuk hout flink tegen de boom te slaan. Als de broedende Ekster of
kraai er dan afvloog, vormde deze een gemakkelijk doel voor de geweren. Mocht de vogel zo
stevig broeden dat hij het nest niet verliet, dan zorgde een gerichte kogel voor doorboring van het
nest. Zo heb ik veel Eksters het loodje zien leggen. Op die manier probeerde men toen de
eksterstand binnen de perken te houden. De tijden zijn veranderd … De eksterstand in het
buitengebied is afgenomen. De laatste jaren zie ik ze weer vaker, maar nu … rond mijn huis. Het
vogelleven in mijn woonwijk met steeds meer volwassen bomen past zich aan op spechten,
Eksters en Houtduiven. Wel is de ‘rover’ Ekster dominant aanwezig, zowel qua krassend geluid als
in de reacties van andere vogels! Van opgehangen vetbollen wordt het plastic netje compleet van
de struik gepikt en daarna op de grond leeggegeten. Toch komt de herinnering aan die dagen elk
jaar weer boven. Ik let er speciaal op! De natuur komt in het voorjaar gemiddeld vroeger op gang
waardoor op Koninginnedag de eiken meestal ogen als een massief frisgroene kruin. Dan wordt
het moeilijk de nesten in de boomtoppen van de eik nog te traceren. Zo vormen de eksternesten
op Koninginnedag uit mijn jeugd elk jaar een referentiepunt om te zien hoe vroeg of laat de
natuur is!
Bron Herman Stevens Dzn

Overzicht groep 2 Vanellus vanellus
1999 t/m 2008
P/a G.Tijhof, Engelsstraat 121 Vriezenveen
Gebied : Vriezenveense Jagersvereniging
Groot 450 ha ( 130 Ha weiland - 320 Ha bouwland) Totaal 5 beheerders
SEIZOEN
KIEVIT
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Legsels 340 372 300 385 380 375 300 280 302 303
Eieren 1360 1488 ? 1540 1520 1500 1200 1120 1100 1212
Uit 1232 1440 240 1180 1192 1020 1016 960 880 1000
Verloren 128 48 10 360 328 480 184 160 220 212
GRUTTO
Legsels 30 21 60 62 63 58 39 25 32 43
Eieren 120 84 ? 248 252 232 156 100 104 172
Uit 108 76 47 192 200 164 112 76 80 104
Verloren 12 8 5 56 52 68 44 24 24 68
SCHOLEKSTER
Legsels 48 37 40 40 40 32 29 20 22 32
Eieren 144 111 ? 120 120 96 87 60 45 96
Uit 138 90 32 96 96 60 63 36 36 63
Verloren 6 21 4 24 24 36 24 24 9 33
WULP
Legsels 5 4 10 12 4 0 5 4 5 6
Eieren 20 16 ? 48 16 0 20 16 20 20
Uit 20 16 10 48 16 0 13 16 20 20
Verloren 0 0 0 0 0 0 7 0 0 0
TURELUUR
Legsels 2 2 3 3 3 3 2 2 3 2
Eieren 8 8 ? 12 12 12 8 8 12 8
Uit 8 8 3 12 12 9 8 8 12 8
Verloren 0 0 0 0 3 0 0 0 0
Predatie: Kievit : 5 legsels door kraai en 30 legsels door Vos;
Grutto : 6 legsels door vos;
Scholekster : 6 legsels door vos.
Wulp : 1 legsel door vos
Ook dit jaar weer opvallend veel predatie door de vos. De meeste predatie door de vos vond plaats aan de noord zijde van
Vriezenveen nabij het Veenschap.
Bijz. Twee (2) heel kleine kieviteieren gevonden
Andere vogels cq wild in het veld, welke waargenomen en beheerd zijn:
Wilde Eend : 28 legsels, waarvan 28 legsels zijn uitgekomen.
Waterhoen : 6 legsels, waarvan alle legsels zijn uitgekomen.
Patrijs : 13 legsels welke allen zijn uitgekomen
De Grutto laat ten opzichte van 2007 ook nu weer een licht herstel zien.
Vermoedelijk toch het gevolg van die extra aandacht ivm bescherming welke was afgesproken.
vos
Vos

De nijlgans:
Sinds het einde van de jaren 1960 is de nijlgans in Nederland langzamerhand een gewone
verschijning geworden. De huidige populatie is ontstaan door ontsnappingen uit particuliere
watervogelcollecties. Inmiddels is de nijlgans niet meer weg te slaan uit Nederlandse natuur- en
weidegebieden. Vogelkenners waren in eerste instantie erg bang dat de nijlgans zou concurreren
met inheemse soorten. Dat gebeurt wel, maar in tamelijk beperkte mate. Nijlgansen komen
oorspronkelijk uit Egypte (langs de Nijl), en Afrika ten zuiden van de Sahara.
De exoten wisten zich prima te handhaven. De nijlgansenpopulatie neemt nog altijd sterk toe. De
soort plant zich gemakkelijk voort. Gemiddeld zorgt één nijlgansenpaar voor vier nakomelingen per
jaar! Ook als jachtvogel krijgt de Nijlgans aanzienlijke meer betekenis.
Samenleving
De Nijlgans (Alopochen aegyptiacus) wordt overal in Nederland waargenomen. In het broedseizoen
leven ze als paartje. Buiten de broedtijd leven ze ook in troepen, van enkele tientallen tot vele
honderden. Wie bijvoorbeeld langs de maasplassen in Midden Limburg fietst, ziet in de weilanden en
op de plassen soms honderden Nijlgansen en verbasterde Grauwe ganzen bij elkaar zitten. In veel
stadsparken en singels zitten Nijlgansen.
De voortplanting verloopt voorspoedig. De nijlgans broedt in bomen, in grote nesten van andere
vogels, in de vork van boomstammen, of tussen dichte vegetatie. Het nest wordt gemaakt met
takken en twijgen van de vegetatie om het nest, gevoerd met wat donsveren en enkele veren. Het
vrouwtje legt tussen de zes en acht eieren. De pullen brengen het vrijwel altijd alle tot volledige
wasdom; de Nijlgansouders beschermen hen met een aan fanatisme grenzende agressie.
Familie
De Nijlgans is geen echte gans, maar eigenlijk een gansachtige eend, verwant aan de Bergeend. Het
is een prachtige vogel, met een verenkleed dat verloopt van lichte grijs-groene tinten naar rood en
oker. Ze hebben een donkerbruine vlek op de onderborst. Om hun hals hebben ze een eveneens
donkerbruine kraag. De iris is rood van kleur, de poten en snavel zijn roze. Kenmerkend is ook de
roodachtige “bril” rond de ogen. Tijdens de vlucht vallen vooral de witte bovenste vleugeldelen op.
Er zijn ook al enkele kleurvarianten gezien: heel lichte (blonde) vogels en zelfs geheel witte dieren.
De lengte van de vogel is rond de 70 cm, het gewicht meestal iets meer dan 2 kilo.
Jacht
De Nijlgans wordt nu ook als diersoort belangrijker als wildsoort voor de consumptie. De vogel kan
worden bejaagd op grond van de Artikel 67 en 68 van de Flora- en faunawet en artikel 4 van het
daaraan gekoppelde Besluit beheer en schadebestrijding dieren, tenminste als Gedeputeerde Staten
van de provincies daartoe een zogeheten “aanwijzing” geven. Artikel 67 is te vergelijken met artikel
54 van de voormalige Jachtwet. Dit houdt in dat de Nijlgans het gehele jaar met het geweer bejaagd
mag worden, uiteraard door de houders van een jachtakte, op terreinen die voldoen aan de eisen
die aan jachtvelden worden gesteld.
Sinds het einde van de jaren 1960 is de nijlgans in Nederland langzamerhand een gewone
verschijning geworden. De huidige populatie is ontstaan door ontsnappingen uit particuliere
watervogelcollecties. Inmiddels is de nijlgans niet meer weg te slaan uit Nederlandse natuur- en
weidegebieden. Vogelkenners waren in eerste instantie erg bang dat de nijlgans zou concurreren
met inheemse soorten. Dat gebeurt wel, maar in tamelijk beperkte mate. Nijlgansen komen
oorspronkelijk uit Egypte (langs de Nijl), en Afrika ten zuiden van de Sahara.
De exoten wisten zich prima te handhaven. De nijlgansenpopulatie neemt nog altijd sterk toe. De
soort plant zich gemakkelijk voort. Gemiddeld zorgt één nijlgansenpaar voor vier nakomelingen per
jaar! Ook als jachtvogel krijgt de Nijlgans aanzienlijke meer betekenis.

TIJGERMUG:
Vervolg van de eerste melding over de Tijgermug in 2006
Minister Klink moet een einde maken aan de invoer van tijgermuggen via de import van sierplanten uit
China. Dat eist de Tweede Kamer in een met grote meerderheid aangenomen motie.
Tijgermuggen worden sinds 1975 ingevoerd met Lucky bamboe planten uit China. De mug legt haar
eitjes in het water waarin de planten worden vervoerd. Plaatselijk komt de mug al voor in kassen in
Nederland. Ze is erg hinderlijk voor het personeel en kan bovendien gevaarlijke virusziekten
overbrengen, waaronder dengue (knokkelkoorts) en chikungunya. In Italië heeft de mug zich al
verspreid, is zij een plaag geworden en heeft zij afgelopen zomer een uitbraak van chikungunya
veroorzaakt. Deze ziekte was nog nooit in Europa voorgekomen De Kamer vreest dat zoiets ook in
Nederland kan gebeuren.
De motie, ingediend door de Kamerleden Ernst Cramer van de ChristenUnie en Harm-Evert
Waalkens van de PvdA, vraagt minister Klink om importeurs van ladingen Lucky bamboe te
verplichten de planten in quarantaine te plaatsen totdat de Plantenziektekundige Dienst heeft
vastgesteld dat ze vrij zijn van tijgermuggen.
Centrum voor Landbouw en Milieu, dat al herhaaldelijk heeft gewaarschuwd voor een invasie van de
tijgermug, is blij met de motie. Directeur Wouter van der Weijden: “Minister Klink stelde zich tot dusver
laconiek op en vertrouwde op een boterzacht convenant met de importeurs van Lucky bamboe. Ook
beweerde hij dat het in Nederland te koud voor de tijgermug zou zijn, maar volgens experts is het hier
warm genoeg. De motie dwingt de minister om effectief in te grijpen.”
CLM vermoedt dat de Kamer met de motie ook geschiedenis heeft geschreven. Van der Weijden:
“Voor zover wij weten is het de eerste motie ooit in Nederland ter voorkoming van een biologische
invasie. Hopelijk komen biologische invasies nu echt op de politieke agenda en wordt daarbij het
voorzorgbeginsel geïntroduceerd. Dat beginsel ontbreekt nog in de recente Beleidsnota Invasieve
Exoten van minister Verburg.”
Bron: CLM

Overzicht groep 3
1999 t/m 2008
J.Andela / G.J. Hemmink p/a Twistveenweg 1 Westerhaar
Gebied : Westermaat / Aadijk / Aadorpweg
Groot 50 Ha (15 Ha weiland / 35 Ha bouwland)
2 beheerders, 5 agrariërs
SEIZOEN
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
KIEVIT
Legsels 65 68 95 31 51 49 53 46 57 52
Eieren 260 272 124 171 158 212 184 201 108
Uit 236 240 83 100 139 142 172 152 180 81
Verloren 24 32 12 24 32 16 40 32 21 27
GRUTTO
Legsels 14 13 13 2 13 13 15 10 7 6
Eieren 56 52 8 48 43 60 40 23 20
Uit 48 44 11 8 40 31 16 40 3 0
Verloren
SCHOLEKSTER
8 8 2 0 8 12 44 0 30 20
Legsels 3 2 3 1 2 4 4 2 4 4
Eieren 9 6 3 7 10 12 6 11 10
Uit 9 6 3 3 6 10 12 6 10 10
Verloren 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0
WULP
Legsels 1 0 2 0 1 0 0 0 0 0
Eieren 4 0 0 4 0 0 0 0
Uit 4 0 ? 0 4 0 0 0 0
Verloren 0 0 ? 0 0 0 0 0 0
TURELUUR
Legsels 2 5 2 1 2 1 1 2 0 1
Eieren 8 20 4 7 4 4 8 0 0
Uit 8 12 2 4 7 4 ? 8 0 0
Verloren 0 8 0 0 0 0 ? 0 0 0
Beheerders hebben dit jaar 50 Ha beheerd.
Alle Gruttolegsels zijn verloren gegaan door landbouwwerkzaamheden.
De Grutto’s ondervond vorig seizoen de veel schade door predatie, dit seizoen waren het de landbouwwerkzaamheden .
Beheerders konden niet aangeven wat de oorzaak van deze vroege predatie was
Tureluurs waren wel waargenomen er is echter maar een nesten gevonden echter er waren geen eieren.
Fazanthaan

GPS-maaien
Onderzoekers hebben een GPS-gestuurde grasmaaimachine ontwikkeld, waarmee boeren
volledig automatisch om weidevogelnesten heen kunnen maaien. Op 5 juni is een boer in
Nijkerk van start gegaan met een prototype. Het streven is om via een vervolgproject binnen
vijf jaar een volledig automatische aansturing van zowel trekker als maaimachine in de handel
te krijgen.
Voordat de GPS-grasmaaier gebruikt kan worden geeft een vogelvrijwilliger via een palmtop
door waar de nesten zich in een weiland bevinden. Ook geeft hij aan om welke
weidevogelsoort het gaat en hoe het nest erbij ligt. Als de boer of loonwerker later het gras
gaat maaien, krijgt hij via het GPS-apparaat op de trekker een waarschuwing als de
maaimachine in de buurt van een nest komt. Ook ziet hij op een schermpje de exacte ligging
van het nest.
Het prototype van de machine kan nog niet volledig automatisch de trekker en de
maaimachine aansturen. Wel is hiervoor de basis gelegd. De software is zo gemaakt dat in een
later stadium een koppeling mogelijk is met een centraal gegevensbestand met
weidevogelgegevens van Landschapsbeheer Nederland. Dit heeft voor vrijwilligers die de
nestbescherming uitvoeren als voordeel dat gegevens niet nogmaals hoeven worden
ingevoerd. Ook is de software zo gemaakt dat in de toekomst een koppeling mogelijk is met
het bedrijfsmanagementsysteem van de melkveehouder.
De GPS-gestuurde maaimachine komt voort uit een innovatieproject van het Nationaal
Landschap Arkemheen-Eemland. Onderzoekers van Wageningen UR hebben samen met de
onderneming Opticrop/Agrovision het idee voor de machineaansturing verder uitgewerkt. De
agrarische natuurvereniging Ark & Eemlandschap is nauw betrokken geweest bij de
ontwikkeling van de machine.
Bron: Boomblad

Wist u dat...
De vossen populatie in Nederland steeds groter wordt
Steeds vaker worden ze gespot in woon wijken en dicht bevolkte delen van
ons land.
“Patat vos”
Deze vos is gespot in Almere-Haven binnen de bebouwing van een woonwijk,
bij mensen in de achter tuin.
Ze zijn er wel maar je ziet ze niet, altijd.
Op de foto ziet u de zogenaamde “ Patatvos “
Voorjaarsbode
De tjiftjaf is een echte voorjaarsbode. Dit kleine, licht gele, vogeltje is als een van de eerste zomergasten
terug van zijn winterverblijf in Afrika. Toch zoekt deze voorjaarsbode het 's winters tegenwoordig minder ver
op. Steeds vaker verblijven tjiftjaffen in Nederland tijdens de winter. Het is hier zelden echt koud en er is
voldoende te eten. Bovendien zit je als eerste weer op je nest.
De zwarte roodstaart
De zwarte roodstaart keert in maart naar Nederland terug. Hij is algemeen bekend als bewoner van dorpen
en steden; het is minder bekend dat de zwarte roodstaart van oorsprong op rotsachtige berghellingen
voorkomt en pas veel later naar de stad trok. Hij is goed aangepast aan het stadsleven en komt daar
tegenwoordig in veel gebieden meer voor dan in zijn oorspronkelijke habitat. Zelfs vogels in berggebieden
nestelen in de buurt van dorpjes.

Overzicht groep 3a
2002 t/m 2008
J.Andela / G.J. Hemmink p/a Twistveenweg 1 Westerhaar
Gebied: Twistveenweg / Kalkwijk
Groot 95 Ha (35 Ha weiland / 60 Ha bouwland)
2 beheerders, 8 agrariërs
SEIZOEN
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
KIEVIT
Legsels 38 33 32 36 42 55 52
Eieren 152 121 108 144 168 188 170
Uit 128 21 91 120 128 168 118
Verloren 24 100 17 24 40 20 52
GRUTTO
Legsels 4 3 0 3 4 2 2
Eieren 16 12 12 16 7 8
Uit 12 8 9 8 4 8
Verloren 4 4 4 8 3 0
SCHOLEKSTER
Legsels 2 2 3 4 4 3 5
Eieren 6 6 10 12 12 9 15
Uit 6 3 10 12 12 9 13
Verloren
WULP
0 3 0 0 0 0 2
Legsels 1 1 1 0 1 2 3
Eieren 4 4 3 0 4 7 10
Uit 4 0 3 0 4 3 4
Verloren
TURELUUR
0 4 0 0 0 4 6
Legsels 0 0 0 0 0 0 0
Eieren 0 0 0 0 0 0 0
Uit 0 0 0 0 0 0 0
Verloren 0 0 0 0 0 0 0
Beheerders hebben dit jaar 95 Ha beheerd. Ongeveer 35 gras en 60 bouwland.
De hierboven vermelde gegevens zijn de gegevens van het beheerde terrein in Westerhaar.
Ook nu weer weinig predatie.13 kievitlegsels, 2 Wulpenlegsel gingen verloren.
Opmerking: beheerders ondervonden ook dit seizoen weer veel overlast door verstoring van loslopende honden.
Aalscholver

Hazenpaden
De haas (Lepus europaeus) geeft de voorkeur aan open terrein met dekking in de vorm
van hoog gras onder omheiningen, ruige slootkanten en hagen met ondergroei. Hazen
wonen en leven het liefst in weidegronden met een duidelijke voorkeur voor grotere
vlakten van minimaal 5 hectare. Daar maken ze een zelf gegraven ondiep kuiltje in de
grond, een ‘leger’. Over het algemeen leven hazen solitair. Tijdens de paartijd zijn ze in
groepjes, rennend of vechtend, makkelijk te zien. Ze zijn zo met elkaar bezig dat ze niet
in de gaten hebben dat er mensen in de buurt zijn.
Wat uiterlijk betreft lijken hazen erg veel op konijnen. Volwassen hazen zijn echter
forser, hebben grotere poten en langere oren met een zwarte punt. De kleur van de
vacht is grijs- of geelbruin, de buik is wit en de wangen zijn bleekgeel. De haas houdt
zijn staart tijdens het lopen vaak omlaag of horizontaal, waardoor alleen de zwarte
bovenzijde zichtbaar is. De haas kan een snelheid van 65 km/uur bereiken. Opvallend
aan een vluchtende haas is dat hij ineens 90 graden van richting verandert (het 'haken
slaan') om aan het gevaar te ontsnappen. Hazen eten voornamelijk gras en kruidachtige
planten of verse groente, vooral jonge koolplanten vinden ze erg lekker.
In Nederland vinden we hazen in alle provincies; op verschillende Waddeneilanden is de
soort in de 20e eeuw uitgezet (in Terschelling pas in 1973 met blijvend succes). Ook
elders in Nederland zijn hazen uitgezet, in het kader van 'bloedverversing'. Vaak ging
het daarbij om Oost-Europese exemplaren die wat zwaarder van bouw zijn dan de
oorspronkelijke Nederlandse dieren.
In totaal krijgt de haas gemiddeld elf jongen per jaar. Pasgeboren haasjes zijn volledig
behaard en hebben de ogen open. Al na één of enkele dagen verlaten de haasjes de
geboorteplek. Ze komen daar echter elke dag, drie kwartier na zonsondergang, weer
terug. De moeder komt meestal een kwartiertje later om ze te zogen, totdat de haasjes
ongeveer een maand oud zijn. In Nederland heeft een volwassen haas weinig natuurlijke
vijanden. Voornamelijk door de hoge jeugdsterfte (mede door maaiongelukken), jacht
(ca. 220.000 dieren per jaar ofwel ca. 8 dieren per 100 hectare) en het verkeer blijft de
stand beperkt.
Ondanks het hoge voortplantingsvermogen zijn er grote schommelingen in de
hazenstand en was er in veel gebieden in Nederland na 1970 sprake van een dalende
tendens. De oorzaken daarvan moeten worden gezocht in onder andere schaalvergroting
en intensivering van de landbouw en de onttakeling van het landschap (minder
houtwallen en dergelijke, minder variatie aan wilde planten). Onduidelijk vooralsnog is
de invloed van ziektes zoals het EBHS (European brown hare syndrom), die in sommige
gebieden van Europa heeft gezorgd voor 75% van de natuurlijke sterfte.
Bron: zoogdiervereniging VZZ

Jong geleerd is oude gedaan.
Hoi,
Ik ben Bram Aman.
Dit jaar is mijn vader begonnen met het zoeken van vogelnesten om daar een stokje bij te zetten en ze te beschermen. Elke
dag ga ik, na mijn vaders werk, mee de weide in. Dat doe ik met veel plezier. We maken dan ook foto’s van nesten en
jongen. Mijn broertje Joost gaat ook vaak mee.
Het mooiste dat we dit jaar zagen was een jonge wulp met die lange poten. Joost was daar ook bij en we hebben daar een
foto van gemaakt.
NOOT: Bram Aman is 10 jaar
Bram met een jonge Grutto

De IJsvogel
Over de oorsprong van de Nederlandse naam van de ijsvogel bestaan verschillende theorieën. Zo wordt wel
beweerd dat de ijsvogel zijn naam kreeg omdat hij in de winter vaak gezien werd bij een wrak in het water om
daar een visje te kunnen vangen als het overige water dichtgevroren was. Waarschijnlijker is de naam afgeleid
van het Germaanse Eisenvogel ofwel “ijzeren vogel” wat slaat op het blauw in de rugveren van de ijsvogel.
Later is deze naam verbasterd tot ijsvogel, waarschijnlijk in combinatie met de eerste theorie.
Het gekke is dat ijs de grootste vijand is van deze mooie vogel, als het water dichtgevroren is kan hij geen visjes
meer vangen waardoor zijn vetreserves afnemen. De sluitklier waarmee hij zijn veren waterdicht houdt, gaat
dan minder goed dicht. Hierdoor zullen uiteindelijk zijn veren teveel water opnemen bij een duik in het ijskoude
water. In een strenge winter, zoals die van Elfstedentochten, sterven dan ook veel ijsvogels, het aantal kan dan
echt met de helft teruglopen.
De Engelsen hebben hem Kingfisher genoemd, wat eigenlijk veel toepasselijker is, de manier waarop hij zijn
visjes vangt is prachtig om te zien. In Nederland wordt hij ook nog wel eens Sluuswachter genoemd of
Waterspecht.
De ijsvogel is een van de mooiste broedvogels van Nederland noemen: de opvallende kleuren die direct
opvallen, de oranje tot roestbruine borst en de prachtige blauwe rug.
Eigenwaarnemingen in gemeente Twenterand zijn: Bavesbeekweg / Katerjans bruggetje / Lateraalkanaal
Westerhoeven / sloot Industrieterrein NWT achter Dasco

Overzicht groep 4
2008 t/m …………..
B. Aman , Strekel no. 10 Vriezenveen
Gebied Almeloseweg
Groot 100 ha ( 70 Ha grasland en 30 Ha bouwland )
8 grondgebruikers en 3 beheerders
SEIZOEN 2008 2009 2010 2011 2012
KIEVIT
Legsels 48
Eieren 157
Uit 113
Verloren 44
GRUTTO
Legsels 10
Eieren 29
Uit 8
Verloren 21
SCHOLEKSTER
Legsels 11
Eieren 30
Uit 20
Verloren 10
TURELUUR
Legsels 0
Eieren 0
Uit 0
Verloren 0
WULP
Legsel 0
Eieren 0
Uit 0
Verloren 0
Fazanthen
Bijz. Voor het eerste seizoen de groep van F. Albers overgenomen aan de Almeloseweg
Meren deel van de beschermde nesten zijn uitgekomen een klein aantal zijn verloren gegaan
Door predatie, werkzaamheden en een aantal door onbekende oorzaak.

Zo maar een dag van een visser
Hardenberg 24 augustus 2008.
Mijn vriend Jan Lágers en ik hebben ons voorgenomen vandaag een heerlijk ochtendje te gaan vissen . Zo gezegd – zo
gedaan. Prompt om 08:00 uur staat Jan bij ons voor de deur en we vertrekken naar de Radewijkerbeek, om te gaan vissen in
de omgeving van de vijvertuinen van Ada Hofman. Door niet altijd Even leuke omstandigheden ben ik zelf al een aantal
maanden niet meer uit vissen geweest en het is best even weer wennen. Maar goed, na een paar diepe zuchtten van
hengelgenoot, heb ik al snel de smaak weer te pakken en zit weer Lekker achter mijn hengeltje. Alleen de vis weet niet dat ik
er ben en laat het mooi afweten. Dit zal wel aan mij hebben gelegen. Jan vangt vanaf het begin regelmatig een visje en zelfs
ook een paar mooie handvoorns. Jan komt tot een totaal van 15 stuks. Echter opeens valt het bijten stil en er is geen beweging
meer waar te nemen. Ja wat doe je dan?
We gaan aan het experimenteren en proberen op allerlei manieren de vissen tot aanbijten te verleiden, maar niets
helpt meer. We besluiten omstreeks 12:30 uur om maar op te breken en naar huis te gaan. Maar dat ging mooi niet door, want
?
Jan, vertelde dat ze gisteren, tijdens een controlecessie met een BOA ( Buitengewoon Opsporings Ambtenaar) Langs een
afwateringsbeek waren gekomen en dat ze daar enkele dode vissen hadden gezien. Hij stelde voor om nog even te gaan
kijken of er misschien nog meer dode vissen zouden zijn. Toen we ter plaatse kwamen, sprongen ons de tranen in de ogen, er
dreven veel dode vissen. Ja en wat doe je dan op zo’n moment. We hadden stom genoeg , beiden geen mobiele telefoon mee
genomen en
konden dus niemand bellen of aangifte van vissterfte te doen. Maar zoals zo vaak, kwam er hulp uit onverwachte hoek. Een
visser ( camping gast ) kwam aangereden en wilde gaan vissen in het water waar zich de dode vissen in bevonden. Ik
verzocht hem te stoppen en maakte me bekend. We vertelden hem dat hij beter maar niet kon gaan vissen in dit water, omdat
we de oorzaak van de vissterfte niet wisten. We vertelden de man dat we medewerkers waren van de Hengelsportfederatie
Oost Nederland en dat we lid waren van H.S.V. “De Dobber”te Hardenberg. Deze man, een fantastische kerel, heeft mij op
mijn verzoek, zijn mobiele telefoon, die hij eerst nog van de dichtbij gelegen camping ging halen, ter beschikking gesteld.
Via de meldkamer van de politie Zwolle, is de politie Hardenberg in kennis gesteld en na wat heen en weer gepraat kwam
vrij spoedig Politieman Jelle van de Vinne met zijn dienstauto ons gezelschap houden. Ook was,op ons verzoek door de
meldkamer het waterschap Veld en Vecht in kennis gesteld van de vissterfte. Ook hier verleende men alle medewerking en
na een klein uurtje melde zich ing. D.A. Brandwacht, bij ons aan het Water. Op het bovenstaande kom is straks nog even
terug, want er gebeurt nog veel meer. Tussen het moment van eerste actie dat wij bij het water aan kwamen en de
kennismaking met de heer campinggast,
waren Jan en ik reeds langs het water gaan lopen om te kijken of er nog meer dode vissen zouden zijn. We kwamen toen op
de kanaaldijk van het kanaal Almelo de Haandrik terecht en werden aangesproken door een echtpaar dat daar hun hondje
uitliet.
Mevrouw vertelde aan jan, dat er een gewonde ree bij een afwateringsslootje lag en of wij daar ook actie wilden
ondernemen. Ze vertelde, terwijl ze met jan naar de vind plek liep, dat het ree nog wel met de ogen knipperde en
met de oren bewoog, maar dat ze het ree niet had durven aanraken. Toen Jan met de Mevrouw bij de plek kwam waar het ree
moest liggen, was het dier niet meer aanwezig. Maar het is ons bekend dat gewonde dieren, altijd zullen proberen zich te
verschuilen. We hebben het echtpaar bedankt voor hun oplettendheid en zijn weer naar ons startpunt gegaan om de man van
de
Politie en anderen te kunnen opvangen. We hebben het verhaal van het ree aan de Politieman verteld en hij is direct met ons
gaan kijken of we het ree misschien nog zouden kunnen vinden. Maar er is hier zoveel laag struikgewas aanwezig, waar het
ree zich schuil kan houden, dat het voor ons niet te vinden was. We besluiten te stoppen met zoeken en de Politieman zal
proberen een hem bekende jachtopzichter te benaderen, om met een “speurhond” zweethond, op zoek te gaan naar het
gewonde ree.
We zullen later nog horen hoe alles afloopt. Nu weer terug naar de dode vissen.
Onze campinggast is nog weer even terug bij ons gekomen om ons te vertellen dat er dichtbij op een andere locatie
in dezelfde watergang ook vissterfte aanwezig is. Kijk , zonder dat we het hadden gevraagd ging de man zelf nog weer tot
hulp over. Hulde, dat zijn de goeie.

VERVOLG zo maar een dagje vissen
We maakten een plan de campagne, hoe we te werk zullen gaan en zijn het al snel eens. De Politieman, wiens dienst er al op
zit, zal toch nog even doorrijden naar Holthone, om de daar wonende jachtopzichter te benaderen, voor het opsporen van het
ree. Wij, de man van het Waterschap, Jan en Ik zullen meteen beginnen met het opruimen van de dode vissen. Er wordt eerst
op twee locaties zuurstofmetingen gedaan, alvorens wij met het opruimwerk beginnen. Er is geconstateerd dat het zuurstofpeil
op dit moment van goede waarde is. Als we de eerste dode vissen in het schepnet bekijken, moeten we wel vaststellen dat ze
waarschijnlijk al Langer dan één dag dood zijn. Kleur en geur zijn niet zo prettig. In ongeveer 90 minuten schepten we zes (6)
grote karpers, waaronder twee (2) graskarpers, drie (3) schubkarpers één (1) kroeskarper. Het gewicht van de Gras- en
schubkarpers was zeker wel 5 á 6 kilogram per stuk. Verder schepten we een viertal (4) snoeken waarvan twee (2) ongeveer 45
á 50 cm lang waren. Ook nog een behoorlijk aantal kleine snoekjes en één (1) snoekbaars van ongeveer 45 cm. Ook een paling
van 60 cm was de pineut, verder 40 á 50 witvissoorten zoals blei – voorn – baars en pos en nog enkele kleine zeeltjes, hebben
de ramp ook niet overleefd . De watergang waar deze sterfte plaats vond is bekend onder de naam Middenwatergang. ( zie blz.
86 van de Landelijke lijst van viswateren) Deze watergang gaat onder het kanaal Almelo de Haandrik door op weg naar de
Overijsselse vecht. Omdat we niet wisten, of konden weten of er ook dode vis aan de onder zijde van de onderdoorgang zou
zijn,
Riepen we de hulp in van een zich aan de overzijde van het kanaal bevindende visser. Wij vroegen hem of hij wilde kijken of
er dode vis te zien was in de onderdoorgang. De visser antwoordde nadat hij gekeken had van “ja, er is hier een grote dode vis.
Met een behoorlijke omweg, alle hekken langs het kanaal waren gesloten, bereikten we ook deze plek en constateerden één
dode brasem. We weten niet of dit ook te wijten was aan vervuiling, maar namen de dode brasem toch maar mee.
Na de behulpzame visser bedankt te hebben voor zijn inzet, konden we de balans opmaken, zoals hierboven aangegeven.
Voordat Jan en ik afscheid namen van Dhr. Brandwacht van het waterschap, is er afgesproken dat het waterschap
de komende week nog enkele keren poolshoogte zal gaan nemen bij het betreffende water. Ook Jan en ik zullen de zaak ter
plaatse nog even in de gaten houden en dan hopen we met elkaar maar dat we niet weer met vissterfte te maken zullen krijgen.
P.S.
Op het moment dat wij hier met de voorbereidingen tot opruiming bezig waren, kwamen er ook nog een BOA en een
Hengelsportverenigingcontroleur aangereden. Deze boden ook heel spontaan hun hulp aan. Nadat ze zich op de hoogte hadden
gesteld van de situatie, konden ze hun weg vervolgen, daar ze toch niets daadwerkelijk konden helpen. Heren ook voor het
spontaan aanbieden van Uw hulp bedankt.
Tot slot: Uit gesprekken achteraf is gebleken dat meerdere mensen, waarvan men mag verwachten dat ze op de
hoogte zijn, hoe of er gehandeld moet worden in dit soort situaties, dit toch niet hebben gedaan.
Dit is jammer en niet in het belang van een gezonde visstand. Ook de oorzaak van deze vissterfte kan voor de
volksgezondheid erg nadelig uitpakken. Het imago van de waterschappen en de hengelsport kan hierdoor een behoorlijke deuk
oplopen, zonder dat we er iets aan hebben kunnen doen. Ziektes kunnen optreden of uitbreken, als misschien kinderen met
dode vis gaan “spelen” met alle gevolgen van dien. Ook hebben we geconstateerd, ja ook bij ons zelf, dat je altijd je mobiele
telefoon bij je moet hebben om dit soort voorvallen DIRECT te kunnen melden. Het lijkt mij aan te bevelen dat
opsporingsambtenaren van de van de Visserijwet , zoals groene BOA’s, verenigingscontroleurs en controleurs van de
hengelsportfederatie een geplastificeerde kaart ontvangen waarop alle relevante telefoonnummers van te waarschuwde
instanties vermeld staan.
We hebben nu alles moeten doen via de meldkamer van de politie en dat ging best goed, maar het kan sneller en daar gaat het
om in dit soort situaties. Ik hoop dat ik met dit uitgebreide verslag, de aanzet zal hebben gegeven tot een verbeterde
oplettendheid van alle betrokkenen .
Ik wens U allen nog heel veel hengelsport plezier toe.
Henk Bouck
Hardenberg
Hengelsport Federatie Oost Nederland

Overzicht groep 5
2008 t/m …….
J.L. Koopman, Hardenbergerweg 246 Langeveen
Gebied gelegen tussen Gravenlandweg en Engbertsdijkvenen.
Groot 35 ha ( + 20 Ha bouwland / 15 Ha weiland)
2 grondgebruikers / beschermers
SEIZOEN 2008 2009
KIEVIT
Legsels 4
Eieren 14
Uit 8
Verloren 6
GRUTTO
Legsels 0
Eieren 0
Uit 0
Verloren 0
SCHOLEKSTER
Legsels 0
Eieren 0
Uit 0
Verloren 0
WULP
Legsels 1
Eieren 4
Uit 0
Verloren 4
TURELUUR
Legsels 0
Eieren 0
Uit 0
Verloren 0
Bijz. Voor het eerst getracht aan de Gravenlandweg een weidevogelbeschermingsgebied
Op te zetten zijn begonnen met twee boeren welke willen meewerken aan het beschermen
Van weidevogels. Het merendeel van de beschermde gronden is landbouw.
Het begin is bescheiden maar hopen op de toekomst op meer.
Er zijn 4 legsels van Kievit beschermd hiervan zij 2 legsels verloren gegaan.
Een wulpenlegsel werd gevonden doch deze is vermoedelijk door predatie verloren gegaan.
Kraanvogel

Het jaar van de Scholekster
De alarmbellen rinkelen
De opvallend zwart-wit gekleurde en immer luidruchtige Scholekster bereikt als broedvogel de
hoogste dichtheden langs de kust, maar komt in het binnenland voor, met uitzondering van de Veluwe
en Zuid-Limburg. ’s Winters verzamelen ze zich in grote groepen in de Delta en het waddengebied,
waar ze op de droogvallende platen naar kokkels, mosselen en andere schelpdieren zoeken. De
Nederlandse broedvogels worden dan aangevuld met noordelijke wintergasten. Naar schatting 30%
van alle Scholeksters in de wereld overwintert in Nederland, en dat brengt een speciale
verantwoordelijkheid met zich mee. Juist omdat Scholeksters hier zo algemeen zijn realiseert niet
iedereen zich dat die grote aantallen eigenlijk heel bijzonder zijn.
De Scholekster is niet alleen opvallend, maar ook stevig gebouwd en op het oog weinig kieskeurig.
Niet kapot te krijgen zou je denken. De cijfers laten een heel ander beeld zien. De aantallen nemen
gestaag af sinds de aantallen broedvogels systematisch gevolgd worden met het. Met een jaarlijkse
afname van iets meer dan 5% is de Nederlandse broedpopulatie in 15 jaar meer dan gehalveerd.
Een dergelijke afname is opmerkelijk snel voor een langlevende soort als de Scholekster. Er zijn maar
weinig weidevogels die zo snel afnemen als de Scholekster! Ook de winteraantallen zijn de afgelopen
15 jaar sterk afgenomen. Ligt de oorzaak van die dramatische afname vooral in het
overwinteringgebied, en zijn het de gevolgen van de mechanische schelpdiervisserij (die het
voedselaanbod direct verlaagt) en de naweeën van de Deltawerken (als gevolg waarvan veel
voedselgebied verdween en nog steeds verdwijnt)? Of spelen negatieve veranderingen in de
binnenlandse broedgebieden, zoals de intensivering van de landbouw, een even belangrijke of zelfs
doorslaggevende rol? We hopen in het Jaar van de Scholekster (een begin van een) antwoord te
vinden op die vragen.
Bron: SOVON
In ons eigen beschermingsgebied zijn in totaal 1 legsels van de scholekster per 100 Ha meer
beschermt, dus hier geen achteruitgang maar een heel kleine vooruitgang

Wist U dat 2
Grote bonte specht
Op de foto is mooi te zien hoe de specht zijn staart gebruikt als ondersteuning om aan een
boomstam te hangen. De grote bonte specht eet 's zomers insecten en larven. Om ook in de
winter te overleven is het maag- en darmstelsel zo gevormd dat de specht dan kan leven van
zaden en noten. Wat zit de natuur toch mooi in elkaar!
Veel reeën, herten en zwijnen in Nederland
Voor U gelezen:
Het aantal inheemse hoefdieren is de laatste jaren spectaculair gestegen, aldus de voorzitter van Vereniging
“Het Edelhert”.
Jarenlang leken ze vooral voor de sier: de waarschuwingsborden voor overstekend wild.
Tegenwoordig is de kans groot dat in zowel de ochtend- als de avondschemering je als bestuurder van een
motorvoertuig, ook werkelijk een ree, wild zwijn of zelfs een edelhert opdoemt voor de koplampen van de auto.
Vorig jaar werden alleen al in Noord-Gelderland en de Achterhoek ruim duizend aanrijdingen met reeën
geregistreerd. Dat komt omdat het goed gaat met de ‘inheemse hoefdieren’.
Spectaculair goed zelfs, schrijft Bas Worm, vicevoorzitter van Vereniging Het Edelhert in het jongste nummer
van Zoogdier, het tijdschrift van zoogdiervereniging VZZ. Van een plaag wil Worm als hoefdierenvriend niet
spreken, maar ‘je kunt je bij reeën wel afvragen of het ecologische optimum niet is bereikt. Je ziet nu overal
groepen reeën in gebieden waar ze nauwelijks dekking van vegetatie hebben.’ ( de zogenaamde ‘Veldreeën )
Ze zijn niet nieuw, zegt Bas Worm, maar de ecoloog bas Worm, heeft de cijfers van verschillende onderzoeken
handzaam op een rijtje gezet: 60 tot 70 duizend reeën telt ons land nu. Op de Veluwe worden dit jaar meer
wilde zwijnen geschoten dan ooit, de populatie damherten in de Amsterdamse waterleidingduinen (en ook
elders) groeit explosief en Nederland telt twee grote populaties edelherten – rond de tweeduizend in
Oostvaardersplassen, evenveel op de Veluwe.
En dat terwijl het edelhert en het wilde zwijn halverwege de vorige eeuw bijna uitgestorven waren. Het aantal
reeën in 1930 de drieduizend niet oversteeg en het damhert twee jaar geleden nog op de Rode Lijst stond.
De ommekeer kwam, meent Worm, met de Jachtwet van 1954. ‘Voorheen werden herten afgeschoten omdat ze
aan boompjes knabbelden. Dat is sinds 1954 moeilijker.’
Het aantal wilde hoefdieren kan in de komende jaren ‘ecologisch gezien’ nog groeien. ‘De vraag is alleen of de
maatschappij het wil.’ Worms zelf ziet het wel voor zich. ‘In Duitsland vindt iedereen het heel normaal dat er
soms een wild zwijn of een edelhert opduikt. In Nederland beginnen boeren als snel over schade. Maar die
schade is beperkt. En er bestaan vergoedingen voor. Tot nu toe wordt er voor grofwildschade gemiddeld 60.000
euro per jaar vergoed. Voor de grauwe gans is dat al 1,2 miljoen. Zelfs voor schade die mezen aanrichten
krijgen boeren al 150.000 euro per jaar.’

Overzicht groep 6
2003 t/m …….
H.Schutte, Vriezenveenseweg 36 te Vroomshoop
Gebied Nieuwe Daarlerveenseweg
Groot 60 Ha ( + 50 Ha bouwland ? / +10 Ha weiland ? )
?? grondgebruikers / 7 beschermers
SEIZOEN
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
KIEVIT
Legsels 47 22 0 23 4 25
Eieren 163 86 0 91 14 94
Uit 107 56 0 63 14 68
Verloren 56 20 0 28 0 26
GRUTTO
Legsels 0 0 0 0 0 0
Eieren 0 0 0 0 0 0
Uit 0 0 0 0 0 0
Verloren 0 0 0 0 0 0
SCHOLEKSTER
Legsels 3 2 0 2 0 0
Eieren 10 6 0 5 0 0
Uit 4 6 0 2 0 0
Verloren
WULP
0 0 0 3 0 0
Legsels 0 0 0 0 0 0
Eieren 0 0 0 0 0 0
Uit 0 0 0 0 0 0
Verloren 0 0 0 0 0 0
Bijz. : De beheerders van deze groep, hebben allen om verschillende persoonlijke omstandigheden
niet zo veel aan bescherming van de weidevogels in hun gebied kunnen doen.
Er werd alleen maar een klein aantal kievitsnesten beschermd .
Aan totaal 25 nesten werd nazorg gegeven.
Resultaat van de 25 legsels zijn er 5 niet uitgekomen, oorzaak predatie kraaiachtigen.
Grutto met jong

Eerste bloei van het klein hoefblad
De heldergele bloemhoofdjes van deze wijd verspreide plantensoort gaan in het vroege voorjaar
open, soms al vanaf eind januari. De holle, geschubde bloemstelen dragen bloemhoofdjes die
bestaan uit goudgele schijf- en lintbloempjes. De brede, eironde bladeren komen pas na de bloei
aan de plant; ze groeien uit lange ondergrondse stengels en kunnen wel 50 cm lang worden.
De jonge bladeren zijn zowel aan de onder- als aan de bovenkant met witte vilthaartjes bezet,
maar de oudere bladeren alleen aan de onderkant. Het klein hoefblad komt van nature voor in
Europa en in het noorden van Afrika en Azië. Het groeit op ruigten, in de berm, op stenige bodem
en op zandhopen. De hoogte loopt uiteen van 7 tot 20 cm en de bloeimaanden zijn maart en
april. Zowel de bloemen als de bladeren bevatten een geneeskrachtige stof, die hoest verlicht en
wonden sneller doet helen.
Ganzenopvang werkt niet
---------------------------------
Drie jaar is er geëxperimenteerd met zogenoemde opvanggebieden voor overwinterende ganzen. De kosten
rijzen de pan uit en buiten de opvanggebieden worden er meer ganzen geschoten dan ooit. Moet dit systeem
dan wel gehandhaafd blijven?

De Graszangers rukken op
Bericht uitgegeven door SOVON op dinsdag 9 september 2008
Bijna ongemerkt zijn er al twee kleine zuidelijke vogelsoorten met een mini-invasie in ons land bezig. Dit
zijn de cettis' zanger en de graszanger. Beide zijn klein en onopvallend qua verenkleed, maar het geluid
(de zang) daarentegen is zeer kenmerkend.
Dat de klimaatverandering inmiddels een feit is, daar is iedereen het wel over eens. Uiteraard zijn de ernstige
gevolgen van de opwarming van de aarde overduidelijk; toch zijn er een paar kleine lichtpuntjes. Met een beetje
mazzel kunnen we de komende tientallen jaren gaan genieten van een aantal zuidelijke vogelsoorten zoals de
bijeneter en de hop. Deze worden nu alweer regelmatig waargenomen; naar verwachting zal het aantal, en de
kans op broeden, over pakweg 50 jaar een stuk groter zal zijn.
Vooral de graszanger laat zich goed horen als hij bijna continue 'zip..zip...zip' roept. De koosnaam zipzanger is
dan ook volledig terecht. In Zeeland is de graszanger al een regelmatige gast, maar nu lijkt hij ook op te rukken
naar andere delen van het land. Zo is er een in Limburg gehoord, en sinds zondag 7 september ook in Noord-
Brabant in de buurt van Beugen. Ook zitten er al graszangers in de buurt van IJmuiden. Voor een overzicht van
alle gemelde graszangers kunt u het beste www.waarneming.nl raadplegen.
Mocht u zelf binnenkort in een verruigd terrein rondlopen en u hoort een aanhoudend zip..zip..zip, dan bent u
gewaarschuwd!

Overzicht groep 7
2007 t/m …….
G. Schoeman Vondelstraat 10 te Vriezenveen, Dhr. Post
Gebied gelegen tussen Aadorpsweg en Lateraalkanaal.
Groot 20 ha ( + 15 Ha bouwland / 10 Ha weiland)
4 grondgebruikers / beschermers
SEIZOEN 2007 2008
KIEVIT
Legsels 41 21
Eieren 145 68
Uit 112 52
Verloren 33 16
GRUTTO
Legsels 5 1
Eieren 17 4
Uit 8 4
Verloren 9 0
SCHOLEKSTER
Legsels 8 4
Eieren 25 6
Uit 15 3
Verloren 10 3
WULP
Legsels 0 0
Eieren 0 0
Uit 0 0
Verloren 0 0
TURELUUR
Legsels 0 0
Eieren 0 0
Uit 0 0
Verloren 0 0
Bijz. : De meeste legsels werden gevonden op bouwland. Van de Kievit gingen totaal 4 legsels verloren
7 legsels op landbouw onbekend waardoor, 1 legsel door predatie, 1 legsel landbouwwerkzaamheden.
Van de Grutto 1 legsels gevonden .
Van de Scholekster werd 4 legsels gevonden, 1 legsels verloren door vermoedelijk predatie.
Van de Wulp en de Tureluur werden geen legsel gevonden.
jonge Kievit

Predatiegegevens Weidevogeloverleg WBE Vriezenveen e.o.
Ondergetekende heeft vanaf 1992 gegevens bij gehouden
mbt het inventariseren van weidevogels. De Predatie
gegevens werden in het begin zeer summier vastgelegd.
Vanaf 1999 werden de predatie cijfers per predator vast
gelegd Hier de predatie gegevens per jaar op rij gezet
zoals ze in die tijd werd vastgelegd. Het zijn de eieren
welke alleen door predatie verloren zijn gegaan.
Oorzaken van andere wijze van verloren gaande eieren
weidevogels, zijn hierin niet mee genomen.
1992: Totaal 500 Ha = 66x predatie per 100 Ha
Kievit 277 eieren verloren
Grutto 22 eieren verloren
Scholekster 25 eieren verloren
Wulp 2 eieren verloren
Tureluur 4 eieren verloren
1993: Totaal 500 Ha = 78x predatie per 100 Ha
Kievit 334 eieren verloren
Grutto 32 eieren verloren
Scholekster 7 eieren verloren
Wulp 0 eieren verloren
Tureluur 16 eieren verloren
1994: Totaal 1031 Ha = 55x predatie per 100 Ha
Kievit 501 eieren verloren
Grutto 48 eieren verloren
Scholekster 15 eieren verloren
Wulp 0 eieren verloren
Tureluur 1 eieren verloren
1995 Totaal 830 Ha = 103x predatie per 100 Ha
Kievit 678 eieren verloren
Grutto 113 eieren verloren
Scholekster 37 eieren verloren
Wulp 22 eieren verloren
Tureluur 8 eieren verloren
1996 Totaal 780 Ha = 80x predatie per 100 Ha
Kievit 525 eieren verloren
Grutto 76 eieren verloren
Scholekster 18 eieren verloren
Wulp 1 eieren verloren
Tureluur 8 eieren verloren
1997 Totaal 830 Ha = 90x predatie per 100 Ha
Kievit 525 eieren verloren
Grutto 162 eieren verloren
Scholekster 35 eieren verloren
Wulp 5 eieren verloren
Tureluur 8 eieren verloren
1998 Totaal 830 Ha = 90x predatie per 100 Ha
Kievit 576 eieren verloren
Grutto 144 eieren verloren
Scholekster 36 eieren verloren
Wulp 4 eieren verloren
Tureluur 4 eieren verloren
1999: Totaal 630 Ha = 64x predatie per 100 Ha
Kievit 364 eieren verloren
Grutto 32 eieren verloren
Scholekster 6 eieren verloren
Wulp 0 eieren verloren
Tureluur 0 eieren verloren
2000: Totaal 725 Ha = 73x predatie per 100 Ha
Kievit 456 eieren verloren
Grutto 52 eieren verloren
Scholekster 3 eieren verloren
Wulp 4 eieren verloren
Tureluur 16 eieren verloren
2001: Totaal 825 Ha = 22x predatie per 100 Ha
Kievit 140 eieren verloren
Grutto 28 eieren verloren
Scholekster 12 eieren verloren
Wulp 0 eieren verloren
Tureluur 0 eieren verloren
2002: Totaal 860 Ha = 62x predatie per 100 Ha
Kievit 452 eieren verloren
Grutto 64 eieren verloren
Scholekster 15 eieren verloren
Wulp 0 eieren verloren
Tureluur 4 eieren verloren
2003: Totaal 945 Ha = 71x predatie per 100 Ha
Kievit 568 eieren verloren
Grutto 68 eieren verloren
Scholekster 27 eieren verloren
Wulp 24 eieren verloren
Tureluur 0 eieren verloren
2004: Totaal 1045 Ha = 83x predatie per 100 Ha
Kievit 740 eieren verloren
Grutto 88 eieren verloren
Scholekster 39 eieren verloren
Wulp 0 eieren verloren
Tureluur 4 eieren verloren
2005 Totaal 675 Ha = 66x predatie per 100 Ha
Kievit 292 eieren verloren
Grutto 108 eieren verloren
Scholekster 24 eieren verloren
Wulp 8 eieren verloren
Tureluur 16 eieren verloren
2006 Totaal 695 Ha = 45 x predatie per 100 Ha
Kievit 264 eieren verloren
Grutto 44 eieren verloren
Scholekster 3 eieren verloren
Wulp 0 eieren verloren
Tureluur 0 eieren verloren
2007 Totaal 706 Ha = 53 x predatie per 100 Ha
Kievit 296 eieren verloren
Grutto 66 eieren verloren
Scholekster 10 eieren verloren
Wulp 4 eieren verloren
Tureluur 0 eieren verloren
2008 Totaal 885 Ha = 58 x predatie per 100 Ha
Kievit 399 eieren verloren
Grutto 96 eieren verloren
Scholekster 12 eieren verloren
Wulp 9 eieren verloren
Tureluur 0 eieren verloren

Jaaroverzicht weidevogelseizoen
2008. W.B.E. Vriezenveen e.o.
Er werd aan weidevogelbescherming gedaan op
een totaal van 885 Ha, Hiervan was 230 Ha
grasland en 575 Ha bouwland.
Ten opzichte van het seizoen 2007is dit + 179
Ha meer .
Er is een groep ( 4) gestopt omdat er geen of
nagenoeg geen weidevogels meer waren .
Twee groepen hebben zich weer aangesloten bij
het weidevogeloverleg. Groep 5 waar in het
verleden vrijwilliger G. Alberts zat is
overgenomen door B. Aman . Tevens is er een
groep ( 8 ) begonnen om ten oosten van de
Engbertsdijkvenen een beschermingsgebied
van de grond te krijgen de eerste resultaten zijn
summier doch er bestaat goede hoop dat deze de
komende jaren vooruit gaan.
Er deden dit seizoen totaal 21 vrijwilligers aan
weidevogelbescherming binnen ons
Weidevogeloverleg en er waren dit seizoen 81
grondgebruikers welke mee werkten aan het
beschermen van weidevogels.
De resultaten van het seizoen waren:
Kievit: 493 legsels - 360 uit -133 verloren;
Grutto: 63 legsels - 31 uit - 32 verloren;
Scholekster: 56 legsels - 52 uit - 4 verloren;
Wulp: 10 legsels - 7 uit - 3 verloren;
Tureluur: 3 legsels - 3 uit - 0 verloren.
Er werd totaal in 2008, in vergelijk met het
seizoen 2007 op 179 Ha meer aan weidevogel
bescherming gedaan.
Er werden 31 legsels meer van weidevogels
beschermd. Er gingen dit seizoen 2008, 1 legsel
per 4,1 Ha verloren, in verhouding tot het
seizoen 2007 (1 legsel per 4,5 Ha ) geeft aan dat
er steeds minder legsels verloren gaan.
De predatie:
kraaiachtigen 68 legsels;
Vos / Marterachtigen 27 legsels;
Verlaten 32 legsels;
Landbouw 29 legsels;
Onbekend 16 legsels, ( 68+27+32+29+16=172 )
had net als 2007 een grotere spreiding over het
beschermde gebied dan andere jaren.
Opvallend was dat er van de Tureluur ook dit
seizoen alle legsels uit zijn gekomen. Het aantal
legsels van Grutto ging dit seizoen met 16
legsels vooruit , er gingen meer legsels van de
Grutto verloren door predatie en
landbouwwerkzaamheden, vooral in het vroege
voorjaar. En verschil van 10 legsels welke niet
zijn uitgekomen. De Tureluur en de Wulp
vertoonden dit seizoen geen terugval. De
Scholekster is ondanks het op andere plaatsen
goed was in z’n totaal iets vooruit gegaan, 19
legsels en veel minder legsels verloren .
Weidevogeloverleg W.B.E. Vriezenveen e.o.
2008 kan daarom voor de weidevogels een GOED seizoen
genoemd worden, in verhouding met voorgaande jaren.
Predatie was vooral in het vroege voorjaar de oorzaak van veel
verloren legsels.
De oorzaak zou kunnen zijn dat het eerst bijzonder mooi weer
was voor het voorjaar, terwijl de weidevogels pas laat uit het
360
Kievit
133
493
legsels
zuiden naar ons land kwamen . Na het mooie en redelijk droge
weer in het begin was er daarna net als in 2007 een voor de
weidevogels gunstige periode van nat tot erg nat met een gunstige
temperatuur voor die tijd van het jaar.
De Grutto populatie is dit seizoen redelijk vooruit gegaan.
Predatoren zijn over het algemeen opportunisten en
En hadden dit seizoen weer een redelijke invloed op het totaal
overzicht van de beschermde weidevogels.
Kraaiachtigen waren voorwat predatie betreft de aantallen de
meest voorkomende.
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
31
3
60
40
20
0
Grutto
63
32
Scholekster
56 52
uit
legsels
uit
verloren
legsels uit verloren
Tureluur
3
legsels uit verloren
0
legsels
uit
verloren
4
verloren

Adressen . . . . . . . . . . . . . .
Coördinator……
Vertegenwoordiger Veldmedewerkers: …..
Redactie Nieuwsbrief:…
J.A.M. ter Braak
De Tapuit no. 26
7671 TV Vriezenveen
tel. Privé : 0546-562088
Mobiel : 06-41521065
jamterbraak@home.nl
W.B.E. Vriezenveen e.o.:…(secr.).
P/a : B. Heine
Molenstraat no. 33
7671 KA Vriezenveen
tel. 0546-567060
Vertegenwoordiger Landbouworganisaties:..
P/a Dhr. H. Aaderink
Hammerweg 146
7671 JD Vriezenveen
tel. 0546-561824
Vertegenwoordiger Weidevogelbeheerders
Vanellus vanellus:…..
P/a G. Tijhof
Engelsstraat no. 121
7671 BS Vriezenveen
tel. 0546-561515
Stichting Toezicht Buitengebied Twenterand
Coördinator mbt toezicht
J.A.M. ter Braak
Mobiel: 06- 41521065
jamterbraak@home.nl