Domein E: Ruilen over de tijd

DOMEIN E: RUILEN
OVER DE TIJD
Module 4 Nu en later

Inflatie
Definitie:
stijging van het algemeen prijspeil
• Gevolgen van inflatie
• koopkracht neemt af
• Verslechtering internationale
concurrentiepositie
• Bij verwachte inflatie
• Eerder consumeren
• Bij inflatie sparen minder
aantrekkelijk
• Bij deflatie:
• Uitstel van consumptie
Koopkracht = reëel inkomen
• Nominaal / prijs = reëel
• Met indexcijfers
• Alles kan je reëel maken
• Een (% verandering) van een begrip
delen door het inflatie%
• Maar met indexcijfers.
• VB reële spaarbedrag = reële
spaarwaarde
• Nominale rente / inflatie * 100 =
reële rente (INDEXCIJFERS)

Hoe meet je inflatie?
• Twee keer CPI berekenen
• Procentuele verandering van CPI
• VB
• Budget (= dat deel van het
inkomen dat je gebruikt om te
kopen) €500
• Besteed aan:
• voeding €250
• Kleding €150
• Rest €100
• Wegingsfactor = gewicht = aandeel
• Voeding in budget
• €250 / €500 *100% =50%
• Kleding
• €150 / €500 * 100% = 30%
• Rest
• €100 / €500 * 100% = 20%

ConsumentenPrijsIndex (CPI)
Categorie Aandeel Prijsstijging
Voeding 50% 5%
Kleding 30% 5%
Rest 20% 5%
Welke prijsstijging het grootste gevolg?
• Kijk naar het aandeel.
• Gevolg prijsstijging van Voeding
• 0,50 * 5% = 2,5%
• Gevolg prijsstijging van Kleding
• 0,30 * 5% = 1,5%
• Gevolg prijsstijging van Rest
• 0,20 * 5% = 1,0%
• Dus het aandeel bepaald (ook) het
belang van een prijsstijging.

CPI voor het jaar 2010
2005=100
Categori
e
Aandeel
basisjaar
Voeding 50% 4%
Kleding 30% 10%
Rest 20% -1,5%
Prijsstijging
2010 tov 2005
Bereken CPI
• Aandeel * prijsindexcijfer
………..

CPI voor het jaar 2010
2005=100
Categori
e
Aandeel
basisjaar
Prijsstijging
2010 tov 2005
Voeding 50% 4% dus 104
Kleding 30% 10% dus 110
Rest 20% -1,5% dus 98,5
Bereken CPI
• Aandeel * prijsindexcijfer.

CPI voor het jaar 2010
2005=100
Categori
e
Aandeel
basisjaar
Prijsstijging
2010 tov 2005
Voeding 50% 4% dus 104 52
Kleding 30% 10% dus 110 33
Rest 20% -1,5% dus 98,5 19,7
Bereken CPI
• Aandeel * prijsindexcijfer.

CPI voor het jaar 2010
2005=100
Categori
e
Aandeel
basisjaar
Prijsstijging
2010 tov 2005
Voeding 50% 4% dus 104 52
Kleding 30% 10% dus 110 33
Rest 20% -1,5% dus 98,5 19,7
CPI 2010
Bereken CPI
• Aandeel * prijsindexcijfer.

CPI voor het jaar 2010
2005=100
Categori
e
Aandeel
basisjaar
Prijsstijging
2010 tov 2005
Voeding 50% 4% dus 104 52
Kleding 30% 10% dus 110 33
Rest 20% -1,5% dus 98,5 19,7
CPI 2010 104,7
Bereken CPI
• Aandeel * prijsindexcijfer.

CPI voor het jaar 2010
2005=100
Categori
e
Aandeel
basisjaar
Prijsstijging
2010 tov 2005
Voeding 50% 4% dus 104 52
Kleding 30% 10% dus 110 33
Rest 20% -1,5% dus 98,5 19,7
CPI 2010 104,7
CPI = 104,7
• Om het zelfde pakket
goederen te kopen als in het
basisjaar moet je 104,7 % van
het budget hebben van het
basisjaar.
• Heb je in het basisjaar €100
dan heb je in 2010
• €104,70 nodig.
• Dan is er behoud van de
koopkracht.

Hoe komen we aan de gegevens voor CPI?
• CBS
• Budgetonderzoek gezinnen
• Model gezin
• Wegingsfactoren veranderen door:
• Nieuwe producten, veranderde
voorkeuren, hoger inkomen,
andere producten worden
goedkoper.
• Door in

Sociale uitkeringen
• Waardevast: uitkering, pensioen stijgt % even veel als
inflatiepercentage.
• Koopkracht blijft constant
• Welvaartsvast: uitkering, pensioen stijgt % even veel als gemiddelde
loonstijging bedrijfsleven.

Pensioen
Omslagstelsel:
je betaalt voor de huidige
generatie.
Een fonds schat van tevoren
in hoeveel aan uitkeringen
betaald moet worden, dat
moet hetzelfde jaar aan
premies ontvangen worden.
Kapitaaldekkingsstelsel
Je spaart voor jezelf voor
later.
Je betaalt aan pensioenfonds
dat het geld belegt, uit de
opbrengsten worden de
pensioenen betaald.
Voordeel omslagstelsel:
Varieert met omvang van de uitkeringen
Nadeel
Er wordt geen kapitaal opgebouwd, waarmee belegd
kan worden.
Omslagstelsel
Werkenden betalen voor werklozen
Solidariteit tussen de generaties: jongeren (dan 65+)
betalen voor ouderen ( 65+)
AOW
Vergrijzing ;
Meer betalen.
Gevolgen voor netto-inkomen voor werkenden nu
Kapitaaldekkingsstelsel
Uitstel van consumptie nu naar consumptie naar de
toekomst
Pensioen

Overheidsfinanciën
• Uitgaven:
• Overheidsbestedingen:
• Overheidsconsumptie
• Ambtenarensalarissen
• Investeren in infrastructuur,
onderwijs
• Overdrachtsuitgaven: uitkeringen,
studiefinanciering, rente en
aflossingen op Staatsschuld
• Inkomsten:
• Directe belastingen:
Inkomstenbelasting,
vennootschapsbelasting
• Indirecte belastingen:
• Btw, accijns
• Niet-belastingen
• aardgasbaten

Overheidsfinanciën
• Begrotingstekort of
financieringstekort
• Uitgaven groter dan inkomsten
• Dus toename schuld.
• Nu meer schuld
• nu meer besteedt ten koste van
toekomstige generaties.
• Nu te weinig belasting geheven.
• Eigenlijk toekomstige
belastinggelden al gebruikt
• Schuld meet je op een tijdstip
• Voorraadgrootheid
• Uitgaven en inkomsten in de loop
van het jaar
• Stroomgrootheden

Balans onderneming
Voorraadgrootheden

Resultatenrekening
winst/verliesrekening
Stroomgrootheden

DE LEVENSLOOP VAN GEZINNEN EN WAAROM EN WANNEER ZIJ
SPAREN, INVESTEREN IN ZICHZELF EN/OF EEN
SCHULD OPBOUWEN;
DE PRIJS VAN SPAREN EN LENEN;
DE KEUZE TUSSEN EN DE ARGUMENTATIE VOOR SPAREN EN
LENEN, ALSMEDE DE FINANCIËLE GEVOLGEN VAN
SPAREN EN LENEN;
RENTE ALS DE PRIJS VOOR HET UITSTELLEN VAN CONSUMPTIE
EN HET ONDERSCHEID TUSSEN NOMINALE EN
REËLE RENTE;

De levensloop

De levensloop
• Bedrijven lenen geld om te investeren
• In de toekomst grotere productiecapaciteit
• Maak ook een hogere arbeidsproductiviteit
• Lagere rente meer lenen om te investeren
• Mensen zullen bij een lagere rente
• Meer lenen om de studie te betalen
• Hogere scholing;
• Hogere arbeidsproductiviteit
• Hoger loon
• Nu lenen en scholen en in de toekomst meer inkomen
• (en een beter geschoolde beroepsbevolking)

De levensloop