Correctievoorschrift HAVO en VHBO Biologie - Nvon
Correctievoorschrift HAVO en VHBO Biologie - Nvon Correctievoorschrift HAVO en VHBO Biologie - Nvon
■■■■ Biologie Correctievoorschrift HAVO en VHBO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Vooropleiding Hoger Beroeps Onderwijs HAVO Tijdvak 1 VHBO Tijdvak 2 19 99 Inzenden scores Uiterlijk 3 juni de scores van de alfabetisch eerste vijf kandidaten per school op de daartoe verstrekte optisch leesbare formulieren naar het Cito zenden. 900007 CV17 Begin
- Page 2 and 3: ■■■■ 1 Regels voor de beoor
- Page 4 and 5: Maximumscore 2 3 ■ Uit het antwoo
- Page 6 and 7: ■■■■ Oleander Maximumscore
■■■■<br />
<strong>Biologie</strong><br />
<strong>Correctievoorschrift</strong> <strong>HAVO</strong> <strong>en</strong> <strong>VHBO</strong><br />
Hoger<br />
Algeme<strong>en</strong><br />
Voortgezet<br />
Onderwijs<br />
Vooropleiding<br />
Hoger<br />
Beroeps<br />
Onderwijs<br />
<strong>HAVO</strong> Tijdvak 1<br />
<strong>VHBO</strong> Tijdvak 2<br />
19 99<br />
Inz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> scores<br />
Uiterlijk 3 juni de scores van de alfabetisch<br />
eerste vijf kandidat<strong>en</strong> per school op de<br />
daartoe verstrekte optisch leesbare<br />
formulier<strong>en</strong> naar het Cito z<strong>en</strong>d<strong>en</strong>.<br />
900007 CV17 Begin
■■■■ 1 Regels voor de beoordeling<br />
Het werk van de kandidat<strong>en</strong> wordt beoordeeld met inachtneming van de artikel<strong>en</strong> 41 <strong>en</strong><br />
42 van het Eindexam<strong>en</strong>besluit VWO/<strong>HAVO</strong>/MAVO/VBO. Voorts heeft de CEVO op<br />
grond van artikel 39 van dit Besluit de Regeling beoordeling c<strong>en</strong>traal exam<strong>en</strong> vastgesteld<br />
(CEVO-94-427 van september 1994) <strong>en</strong> bek<strong>en</strong>dgemaakt in het Gele Katern van Uitleg,<br />
nr. 22a van 28 september 1994.<br />
Voor de beoordeling zijn de volg<strong>en</strong>de passages van de artikel<strong>en</strong> 41 <strong>en</strong> 42 van het<br />
Eindexam<strong>en</strong>besluit van belang:<br />
1 De directeur doet het gemaakte werk met e<strong>en</strong> exemplaar van de opgav<strong>en</strong> <strong>en</strong> het<br />
procesverbaal van het exam<strong>en</strong> toekom<strong>en</strong> aan de examinator. Deze kijkt het werk na <strong>en</strong><br />
z<strong>en</strong>dt het met zijn beoordeling aan de directeur. De examinator past bij zijn beoordeling<br />
de norm<strong>en</strong> <strong>en</strong> de regels voor het toek<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van scorepunt<strong>en</strong> toe die zijn gegev<strong>en</strong> door de<br />
CEVO.<br />
2 De directeur doet de van de examinator ontvang<strong>en</strong> stukk<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> exemplaar van de<br />
opgav<strong>en</strong>, de beoordelingsnorm<strong>en</strong>, het procesverbaal <strong>en</strong> de regels voor het bepal<strong>en</strong> van de<br />
cijfers onverwijld aan de gecommitteerde toekom<strong>en</strong>.<br />
3 De gecommitteerde beoordeelt het werk zo spoedig mogelijk <strong>en</strong> past bij zijn beoordeling<br />
de norm<strong>en</strong> <strong>en</strong> de regels voor het toek<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van scorepunt<strong>en</strong> toe die zijn gegev<strong>en</strong> door de<br />
CEVO.<br />
4 De examinator <strong>en</strong> de gecommitteerde stell<strong>en</strong> in onderling overleg het aantal<br />
scorepunt<strong>en</strong> voor het c<strong>en</strong>traal exam<strong>en</strong> vast.<br />
5 Kom<strong>en</strong> zij daarbij niet tot overe<strong>en</strong>stemming, dan wordt het aantal scorepunt<strong>en</strong> bepaald<br />
op het rek<strong>en</strong>kundig gemiddelde van het door ieder van h<strong>en</strong> voorgestelde aantal<br />
scorepunt<strong>en</strong>, zo nodig naar bov<strong>en</strong> afgerond.<br />
■■■■ 2 Algem<strong>en</strong>e regels<br />
Voor de beoordeling van het exam<strong>en</strong>werk zijn de volg<strong>en</strong>de bepaling<strong>en</strong> uit de CEVOregeling<br />
van toepassing:<br />
1 De examinator vermeldt op e<strong>en</strong> lijst de nam<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of nummers van de kandidat<strong>en</strong>, het<br />
aan iedere kandidaat voor iedere vraag toegek<strong>en</strong>de aantal scorepunt<strong>en</strong> <strong>en</strong> het totaal<br />
aantal scorepunt<strong>en</strong> van iedere kandidaat.<br />
2 Voor het antwoord op e<strong>en</strong> vraag word<strong>en</strong> door de examinator <strong>en</strong> door de<br />
gecommitteerde scorepunt<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d in overe<strong>en</strong>stemming met het antwoordmodel.<br />
Scorepunt<strong>en</strong> zijn de getall<strong>en</strong> 0, 1, 2, .., n, waarbij n het maximaal te behal<strong>en</strong> aantal<br />
scorepunt<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> vraag is.<br />
3 Scorepunt<strong>en</strong> word<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d met inachtneming van de volg<strong>en</strong>de regels:<br />
3.1 indi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vraag volledig juist is beantwoord, wordt het maximaal te behal<strong>en</strong> aantal<br />
scorepunt<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d;<br />
3.2 indi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vraag gedeeltelijk juist is beantwoord, wordt e<strong>en</strong> deel van de te behal<strong>en</strong><br />
scorepunt<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d in overe<strong>en</strong>stemming met het antwoordmodel;<br />
3.3 indi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> antwoord op e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> vraag niet in het antwoordmodel voorkomt <strong>en</strong> dit<br />
antwoord op grond van aantoonbare, vakinhoudelijke argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> als juist of gedeeltelijk<br />
juist aangemerkt kan word<strong>en</strong>, moet<strong>en</strong> scorepunt<strong>en</strong> word<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d naar analogie of in<br />
de geest van het antwoordmodel;<br />
3.4 indi<strong>en</strong> één voorbeeld, red<strong>en</strong>, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd<br />
wordt, wordt uitsluit<strong>en</strong>d het eerstgegev<strong>en</strong> antwoord beoordeeld;<br />
3.5 indi<strong>en</strong> meer dan één voorbeeld, red<strong>en</strong>, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord<br />
gevraagd wordt, word<strong>en</strong> uitsluit<strong>en</strong>d de eerstgegev<strong>en</strong> antwoord<strong>en</strong> beoordeeld, tot<br />
maximaal het gevraagde aantal;<br />
3.6 indi<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> antwoord e<strong>en</strong> gevraagde verklaring of uitleg of berek<strong>en</strong>ing ontbreekt dan<br />
wel foutief is, word<strong>en</strong> 0 scorepunt<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d, t<strong>en</strong>zij in het antwoordmodel anders is<br />
aangegev<strong>en</strong>;<br />
3.7 indi<strong>en</strong> in het antwoordmodel verschill<strong>en</strong>de mogelijkhed<strong>en</strong> zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, gescheid<strong>en</strong><br />
door het tek<strong>en</strong> /, geld<strong>en</strong> deze mogelijkhed<strong>en</strong> als verschill<strong>en</strong>de formulering<strong>en</strong> van hetzelfde<br />
antwoord;<br />
900007 CV17 2 Lees verder
3.8 indi<strong>en</strong> in het antwoordmodel e<strong>en</strong> gedeelte van het antwoord tuss<strong>en</strong> haakjes staat,<br />
behoeft dit gedeelte niet in het antwoord van de kandidaat voor te kom<strong>en</strong>.<br />
4 E<strong>en</strong> fout mag in de uitwerking van e<strong>en</strong> vraag maar één keer word<strong>en</strong> aangerek<strong>en</strong>d, t<strong>en</strong>zij<br />
daardoor de opgave aanzi<strong>en</strong>lijk vere<strong>en</strong>voudigd wordt <strong>en</strong> t<strong>en</strong>zij in het antwoordmodel<br />
anders is vermeld.<br />
5 E<strong>en</strong> zelfde fout in de beantwoording van verschill<strong>en</strong>de vrag<strong>en</strong> moet steeds opnieuw<br />
word<strong>en</strong> aangerek<strong>en</strong>d, t<strong>en</strong>zij in het antwoordmodel anders is vermeld.<br />
6 Het juiste antwoord op e<strong>en</strong> geslot<strong>en</strong> vraag is de hoofdletter die behoort bij de juiste<br />
keuzemogelijkheid. Voor e<strong>en</strong> juist antwoord op e<strong>en</strong> geslot<strong>en</strong> vraag wordt het in het<br />
antwoordmodel vermelde aantal scorepunt<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d. Voor elk ander antwoord<br />
word<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> scorepunt<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d.<br />
Indi<strong>en</strong> meer dan één antwoord gegev<strong>en</strong> is, word<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s ge<strong>en</strong> scorepunt<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d.<br />
7 Indi<strong>en</strong> de examinator of de gecommitteerde me<strong>en</strong>t dat in e<strong>en</strong> toets of in het<br />
antwoordmodel bij die toets e<strong>en</strong> fout of onvolkom<strong>en</strong>heid zit, beoordeelt hij het werk van<br />
de kandidat<strong>en</strong> alsof toets <strong>en</strong> antwoordmodel juist zijn.<br />
Hij kan de fout of onvolkom<strong>en</strong>heid mededel<strong>en</strong> aan de CEVO.<br />
Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijk<strong>en</strong> van het antwoordmodel. Met e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tuele<br />
fout wordt bij de definitieve normering van het exam<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing gehoud<strong>en</strong>.<br />
8 Voor deze toets kunn<strong>en</strong> maximaal 100 scorepunt<strong>en</strong> word<strong>en</strong> behaald.<br />
Het aantal scorepunt<strong>en</strong> is de som van:<br />
a. 10 scorepunt<strong>en</strong> vooraf;<br />
b. het aantal voor de beantwoording toegek<strong>en</strong>de scorepunt<strong>en</strong>;<br />
c. de extra scorepunt<strong>en</strong> die zijn toegek<strong>en</strong>d op grond van e<strong>en</strong> beslissing van de CEVO.<br />
9 Het cijfer van het c<strong>en</strong>traal exam<strong>en</strong> wordt verkreg<strong>en</strong> door het aantal scorepunt<strong>en</strong> te<br />
del<strong>en</strong> door het getal 10.<br />
■■■■ 3 Vakspecifieke regel<br />
Voor het vak <strong>Biologie</strong> <strong>HAVO</strong> <strong>en</strong> <strong>VHBO</strong> zijn de volg<strong>en</strong>de vakspecifieke regels vastgesteld:<br />
E<strong>en</strong> antwoord mag één cijfer meer of minder bevatt<strong>en</strong> dan op grond van de<br />
nauwkeurigheid van de verstrekte gegev<strong>en</strong>s verantwoord is. Bij grotere<br />
(on)nauwkeurigheid moet één scorepunt word<strong>en</strong> afgetrokk<strong>en</strong>.<br />
Voor e<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>fout in e<strong>en</strong> berek<strong>en</strong>ing wordt ook één scorepunt afgetrokk<strong>en</strong>.<br />
Maximaal wordt voor e<strong>en</strong> fout in de nauwkeurigheid van het antwoord <strong>en</strong> voor rek<strong>en</strong>fout<strong>en</strong><br />
in de berek<strong>en</strong>ing sam<strong>en</strong> één scorepunt van het aantal scorepunt<strong>en</strong> van het desbetreff<strong>en</strong>de<br />
onderdeel afgetrokk<strong>en</strong>.<br />
■■■■ 4 Antwoordmodel<br />
■■■■ Kerkuil<strong>en</strong><br />
1 ■ E<br />
Antwoord<strong>en</strong> Deelscores<br />
Aan het juiste antwoord op e<strong>en</strong> meerkeuzevraag word<strong>en</strong> 2 punt<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d.<br />
Maximumscore 2<br />
2 ■ Uit het antwoord moet het volg<strong>en</strong>de blijk<strong>en</strong>:<br />
• Door de rand<strong>en</strong> niet te bespuit<strong>en</strong> wordt de biodiversiteit groter/kom<strong>en</strong> er meer dier<strong>en</strong> die<br />
de dier<strong>en</strong> die plag<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> veroorzak<strong>en</strong>, opet<strong>en</strong><br />
• (Daardoor is er minder kans op de ontwikkeling van plag<strong>en</strong>/vraat <strong>en</strong>) daardoor zijn er<br />
minder kost<strong>en</strong> van bespuiting<br />
900007 CV17 3 Lees verder<br />
1<br />
1
Maximumscore 2<br />
3 ■ Uit het antwoord moet het volg<strong>en</strong>de blijk<strong>en</strong>:<br />
4 ■ A<br />
• Het jaaggedrag van de kerkuil<strong>en</strong> laag bij de grond is e<strong>en</strong> risico voor de kerkuil<strong>en</strong><br />
• Boerderij A ligt dichter bij de doorgaande weg<strong>en</strong>/boerderij B ligt verder van de<br />
doorgaande weg<strong>en</strong><br />
■■■■ Wad-et<strong>en</strong><br />
Maximumscore 3<br />
5 ■ E<strong>en</strong> voorbeeld van e<strong>en</strong> juiste berek<strong>en</strong>ing:<br />
Zoektijd <strong>en</strong> hannestijd opgeteld voor e<strong>en</strong> nonnetje 25 second<strong>en</strong>. In 60 second<strong>en</strong> wordt er<br />
dus (60:25) × 32 = 77 mg voedsel opgepakt. Bij e<strong>en</strong> wadslakje is dat 60 gedeeld door 0,36<br />
<strong>en</strong> dat maal 0,25 is 42 mg voedsel. Dus zoek<strong>en</strong> naar nonnetjes levert meer op.<br />
• Totale tijd b<strong>en</strong>odigd voor het opnem<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> nonnetje: zoektijd <strong>en</strong> hannestijd van het<br />
nonnetje opgeteld: 20 + 5<br />
• 60 gedeeld door de berek<strong>en</strong>de tijd voor e<strong>en</strong> nonnetje, verm<strong>en</strong>igvuldigd met 32 mg<br />
• 60 gedeeld door 0,36 sec hannestijd voor e<strong>en</strong> wadslakje, verm<strong>en</strong>igvuldigd met 0,25 mg met<br />
e<strong>en</strong> op grond van de berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> juiste conclusie<br />
Maximumscore 1<br />
6 ■ Uit het antwoord moet blijk<strong>en</strong> dat gevarieerd voedsel meer verschill<strong>en</strong>de voedingsstoff<strong>en</strong><br />
oplevert/bij e<strong>en</strong> gevarieerd m<strong>en</strong>u zijn kanoetstrandlopers minder kwetsbaar wanneer e<strong>en</strong><br />
voedselbron verdwijnt.<br />
■■■■ Verspreidbladig goudveil in de Biesbosch<br />
Maximumscore 2<br />
7 ■ • Bij de productie van zad<strong>en</strong> vindt recombinatie plaats van g<strong>en</strong><strong>en</strong>/erfelijke eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>/is<br />
er vergroting van de variatie<br />
• Daardoor heeft bij verandering van milieu de plant<strong>en</strong>soort betere overlevingskans<strong>en</strong><br />
8 ■ D<br />
Indi<strong>en</strong> in het antwoord alle<strong>en</strong> vermeld wordt: „Er vindt recombinatie van allel<strong>en</strong> plaats <strong>en</strong><br />
dus is er grotere g<strong>en</strong>etische variatie.” zonder vermelding van de verandering van het milieu<br />
Maximumscore 2<br />
9 ■ • Het ontbrek<strong>en</strong> van blader<strong>en</strong> aan bom<strong>en</strong> (in het vroege voorjaar)<br />
• Licht kan dan voldo<strong>en</strong>de doordring<strong>en</strong> op de bosbodem<br />
■■■■ Teveel fosfaat in het zeewater<br />
10 ■ B<br />
Antwoord<strong>en</strong> Deelscores<br />
Maximumscore 1<br />
11 ■ eutrofiëring/hypertrofiëring<br />
Maximumscore 1<br />
12 ■ Uit het antwoord moet blijk<strong>en</strong> dat de (conc<strong>en</strong>tratie) fosfaation<strong>en</strong> (blijkbaar) de<br />
beperk<strong>en</strong>de factor is voor de groei van alg<strong>en</strong> (<strong>en</strong> die van kaliumion<strong>en</strong> niet).<br />
900007 CV17 4 Lees verder<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1
Maximumscore 2<br />
13 ■ Uit het antwoord moet blijk<strong>en</strong> dat:<br />
• E<strong>en</strong> lagere fosfaatconc<strong>en</strong>tratie leidt tot minder alg<strong>en</strong><br />
• Minder alg<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>t minder voedsel voor vis/er is minder voedsel voor de viss<strong>en</strong> die van<br />
alg<strong>en</strong>et<strong>en</strong>de dier<strong>en</strong> lev<strong>en</strong><br />
■■■■ Klaproos als oorlogsbloem<br />
Maximumscore 1<br />
14 ■ Door insect<strong>en</strong>, want de bloem<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> opvall<strong>en</strong>de kleur.<br />
Maximumscore 3<br />
15 ■ Voorbeeld<strong>en</strong> van juiste k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>:<br />
• Klaproz<strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong>jarig.<br />
• Klaproz<strong>en</strong> producer<strong>en</strong> veel zaad.<br />
• De zad<strong>en</strong> word<strong>en</strong> verspreid door de wind (dus verspreid<strong>en</strong> gemakkelijk in op<strong>en</strong> terrein).<br />
• Klaproz<strong>en</strong> zijn akkerplant<strong>en</strong>.<br />
• Klaproz<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> voor op ruigt<strong>en</strong>.<br />
per juist k<strong>en</strong>merk<br />
■■■■ Stofwisseling<br />
Maximumscore 1<br />
16 ■ door dissimilatie<br />
17 ■ B<br />
Maximumscore 3<br />
18 ■ Voorbeeld van e<strong>en</strong> juist antwoord:<br />
Hypothese: In de aarde in de pot heeft dissimilatie (door bodemorganism<strong>en</strong>)<br />
plaatsgevond<strong>en</strong>.<br />
Proef: De eerste proef herhal<strong>en</strong> met gesteriliseerde aarde.<br />
Bevestig<strong>en</strong>d resultaat: De hypothese is juist als het kalkwater met gesteriliseerde aarde<br />
niet troebel wordt.<br />
• E<strong>en</strong> aannemelijke hypothese is geformuleerd (pass<strong>en</strong>d bij het verschijnsel)<br />
• De ess<strong>en</strong>tie van e<strong>en</strong> bij de geformuleerde hypothese pass<strong>en</strong>de proef is aangegev<strong>en</strong><br />
• Op juiste wijze is aangegev<strong>en</strong> bij welk resultaat de hypothese wordt bevestigd<br />
■■■■ E<strong>en</strong> voetballer met hartzeer<br />
19 ■ A<br />
Maximumscore 2<br />
20 ■ • de onderste holle ader<br />
• e<strong>en</strong> be<strong>en</strong>ader<br />
21 ■ B<br />
■■■■ Marsupilami’s<br />
22 ■ D<br />
23 ■ A<br />
24 ■ A<br />
Antwoord<strong>en</strong> Deelscores<br />
900007 CV17 5 Lees verder<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1
■■■■ Oleander<br />
Maximumscore 2<br />
25 ■ Uit het antwoord moet blijk<strong>en</strong> dat:<br />
• De huidmondjes verzonk<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong>/tuss<strong>en</strong> ’har<strong>en</strong>’ ligg<strong>en</strong><br />
• Waardoor minder verdamping optreedt (<strong>en</strong> dat is gunstig in e<strong>en</strong> droog klimaat)<br />
Maximumscore 2<br />
26 ■ • keuze van worteltype 1<br />
• E<strong>en</strong> toelichting waaruit blijkt dat de plant met dit worteltype water van grote diepte kan<br />
opnem<strong>en</strong><br />
Indi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> antwoord als „Worteltype 4 want dan kan de plant het water gelijk uit de<br />
bodem opnem<strong>en</strong> voor het naar de diepte is gezakt.”<br />
Indi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> antwoord waaruit blijkt dat de plant water kan opnem<strong>en</strong> <strong>en</strong> opslaan voor e<strong>en</strong><br />
langere periode<br />
■■■■ Hink-stap-sprong<br />
27 ■ B<br />
28 ■ A<br />
■■■■ Lucht<br />
29 ■ E<br />
Maximumscore 2<br />
30 ■ • Het zuurstofgehalte is hoger <strong>en</strong> het koolstofdioxidegehalte is lager (bij de uitgeademde<br />
lucht dan bij de lucht in de longblaasjes)<br />
of<br />
Het zuurstofgehalte is lager <strong>en</strong> het koolstofdioxidegehalte is hoger bij de lucht in de<br />
longblaasjes (dan bij de uitgeademde lucht)<br />
• Uit het antwoord moet als oorzaak voor de verschill<strong>en</strong> blijk<strong>en</strong> dat de uitgeademde lucht<br />
e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>gsel is van (zuurstof rijkere <strong>en</strong> koolstofdioxide armere) lucht in de dode<br />
ruimte/ademhalingsweg<strong>en</strong> <strong>en</strong> lucht uit de longblaasjes<br />
■■■■ Hemofilie<br />
31 ■ C<br />
Maximumscore 1<br />
32 ■ het vrijmak<strong>en</strong> van <strong>en</strong>ergie / aërobe dissimilatie<br />
33 ■ C<br />
Antwoord<strong>en</strong> Deelscores<br />
Maximumscore 3<br />
34 ■ E<strong>en</strong> voorbeeld van e<strong>en</strong> juist antwoord:<br />
De kans dat prinses Alice het allel doorgeeft aan Victoria Alberta is e<strong>en</strong> half. De kans dat<br />
Victoria Alberta het weer doorgeeft aan Alice is e<strong>en</strong> half. De kans dat Alice het allel<br />
doorgeeft aan de oudste zus van prins Philip is e<strong>en</strong> half. De totale kans is e<strong>en</strong> half maal<br />
e<strong>en</strong> half maal e<strong>en</strong> half is e<strong>en</strong> achtste.<br />
• E<strong>en</strong> juiste berek<strong>en</strong>ing van de kans 1/2 dat e<strong>en</strong> draagster het allel doorgeeft<br />
• Id<strong>en</strong>tificer<strong>en</strong> van Victoria Alberta <strong>en</strong> Alice als mogelijke draagsters<br />
• Het juist verm<strong>en</strong>igvuldig<strong>en</strong> van de berek<strong>en</strong>de kans<strong>en</strong> per g<strong>en</strong>eratie<br />
900007 CV17 6 Lees verder<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
0<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1
■■■■ Transplantatie<br />
35 ■ C<br />
36 ■ C<br />
37 ■ E<br />
Maximumscore 2<br />
38 ■ Uit het antwoord moet blijk<strong>en</strong> dat:<br />
• Straling beschadiging van DNA veroorzaakt<br />
• Waardoor de spermastamcell<strong>en</strong> zich niet meer kunn<strong>en</strong> del<strong>en</strong>/ge<strong>en</strong> goed DNA meer<br />
bevatt<strong>en</strong>/onvoldo<strong>en</strong>de informatie bevatt<strong>en</strong> om goede spermacell<strong>en</strong> te lat<strong>en</strong> ontwikkel<strong>en</strong><br />
■■■■ Zwangerschapscomplicatie<br />
39 ■ A<br />
40 ■ B<br />
■■■■ Tyfus-Mary<br />
Maximumscore 1<br />
41 ■ Voorbeeld<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> juist antwoord:<br />
• Hygiëne bij het behandel<strong>en</strong> van voedsel in acht nem<strong>en</strong><br />
• Goed geslot<strong>en</strong> riolering aanlegg<strong>en</strong><br />
• Goed kok<strong>en</strong> van het voedsel<br />
42 ■ B<br />
43 ■ A<br />
Opmerking<br />
E<strong>en</strong> antwoord als „immuniser<strong>en</strong>” kan ondanks het anachronisme ook goed gerek<strong>en</strong>d<br />
word<strong>en</strong>.<br />
Maximumscore 1<br />
44 ■ Zij was zelf immuun/had zelf antistoff<strong>en</strong>.<br />
Maximumscore 1<br />
45 ■ Voorbeeld<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> juist antwoord:<br />
• e<strong>en</strong> behandeling met antibioticum<br />
• e<strong>en</strong> chemotherapeuticum gev<strong>en</strong><br />
• inspuit<strong>en</strong> met antistof<br />
■■■■ Dominant oog<br />
46 ■ D<br />
Maximumscore 1<br />
47 ■ Uit het antwoord moet blijk<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> oog niet voor kerktor<strong>en</strong> <strong>en</strong> duim gelijktijdig<br />
geaccommodeerd/ingesteld kan zijn.<br />
48 ■ A<br />
Einde<br />
Antwoord<strong>en</strong> Deelscores<br />
900007 CV17 7<br />
1<br />
1