De regio Zuidoost-Anatolië - Welkom in Turkije
De regio Zuidoost-Anatolië - Welkom in Turkije
De regio Zuidoost-Anatolië - Welkom in Turkije
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DE REGIO<br />
ZUIDOOST<br />
ANATOLIË<br />
Ruïnes Ruïnes van de Ulu Moskee, Moskee, Harran Harran<br />
<strong>De</strong> <strong>regio</strong> <strong>Zuidoost</strong>-<strong>Anatolië</strong> heeft een rijke geschiedenis<br />
en culturele erfenis, zoals dat te zien is aan de<br />
schitterende historische sites. <strong>De</strong> geschiedenis van<br />
deze <strong>regio</strong> beg<strong>in</strong>t rond 7000 v. Chr. <strong>in</strong> de nieuwe<br />
steentijd. Tussen 2000 v. Chr. en 1500 v. Chr. kwamen<br />
de Hurris, gevolgd door de Hettieten rond 1200 v. Chr.<br />
Architectuur Architectuur van een huis <strong>in</strong> Harran Harran Interieur Interieur van een huis <strong>in</strong> Harran Harran<br />
In het gebied rondom de rivieren F›rat (Eufraat) en de Dicle (Tigris) leefde Abraham, de<br />
aartsvader van de drie wereldreligies. Sommigen geloven dat Abraham werd geboren <strong>in</strong> de<br />
plaats die nu fianl›urfa heet (de oude stad Ur van de Chaldezen). Abraham zou later verhuisd<br />
zijn naar de stad Harran. In Harran, een belangrijk historisch en cultureel centrum van<br />
Mesopotamië, kan men nog de ruïnes bezichtigen van een van de grootste en oudste<br />
Islamitische universiteiten. <strong>De</strong> restauratie van de 18e eeuwse Küçük Hac› Mustafa<br />
Hac›kamilo¤lu Kona¤› is nu voltooid. Het is opengesteld voor publiek en zij doet nu dienst als<br />
kunstgalerij.<br />
1
2<br />
fianl› fianl› Urfa
Reliëf, Reliëf, Mard<strong>in</strong> Mard<strong>in</strong> Museum Museum<br />
A r s a m e i a ,<br />
Wanneer u over de Mesopotamische vlakte naar het zuiden reist is de eerste hoge berg die u ziet<br />
de Nemrut Berg, met het mausoleum van de kon<strong>in</strong>g van de Comagenen Antiochus, op een<br />
hoogte van 2150 meter.<br />
<strong>De</strong> belangrijkste plaatsen <strong>in</strong> de <strong>regio</strong> zijn Diyarbak ›r met de mooiste middeleeuwse stadsmuren<br />
van <strong>Turkije</strong>; Mard<strong>in</strong>, met zijn karakteristieke architectuur en Gaziantep, een groot handels- en<br />
<strong>in</strong>dustriecentrum met vele overblijfselen uit de Hettitische periode.<br />
Het Atatürk Dam is het vakantie- en watersportcentrum van het gebied. Er zijn vele stranden langs<br />
de oever van het meer waar u kunt genieten van een onvergetelijke vakantie onder de<br />
Mesopotamische zon.<br />
Yesemek, Yesemek, Gazi Antep Antep<br />
HET ZUIDOOST ANATOLIE PROJECT – GAP<br />
Het <strong>Zuidoost</strong> <strong>Anatolië</strong> Project (GAP) is het grootste en meest veelzijdige ontwikkel<strong>in</strong>gsproject van<br />
<strong>Turkije</strong> en tevens een van de grootste projecten van de wereld. Het project omvat een omvangrijk<br />
landbouwproject met uitgestrekte irrigatiesystemen en elektriciteitsproducties. Ook het<br />
toerisme, mijnbouw, brandstofsector, onderwijs, gezondheid, communicatie, <strong>in</strong>dustrie en transport<br />
zullen de vruchten hiervan plukken.<br />
3<br />
Atatürk Atatürk Dam meer meer
4<br />
Atatürk Dam, fianl›urfa<br />
Atatürk Dam, fianl›urfa
Mard<strong>in</strong> Mard<strong>in</strong><br />
Atatürk Atatürk Dam, Dam, fianl›urfa fianl›urfa<br />
Het <strong>Zuidoost</strong> <strong>Anatolië</strong> Project omvat het gebied rond de benedenloop van en de vlakte tussen<br />
de rivieren F›rat en Dicle en de prov<strong>in</strong>cies Gaziantep, fianl›urfa, Ad›yaman, Diyarbak›r,<br />
Mard<strong>in</strong>, Siirt, Batman en fi›rnak. Met maar liefst 21 dammen zal het project zelfs <strong>in</strong>vloed<br />
hebben op het klimaat <strong>in</strong> dit gebied.<br />
<strong>De</strong> hydro-elektrische centrale Atatürk Dam, de grootste <strong>in</strong> <strong>Turkije</strong> en de zesde van de wereld,<br />
ligt aan de F›rat Rivier <strong>in</strong> de stad Bozova <strong>in</strong> fianl›urfa. <strong>De</strong> Atatürk Dam, die de kern is van het<br />
<strong>Zuidoost</strong> <strong>Anatolië</strong> Project, is <strong>in</strong> 1994 operationeel geworden en is niet alleen belangrijk voor<br />
energievoorzien<strong>in</strong>g maar ook voor irrigatie van landbouwgrond.<br />
Hasankeyf Hasankeyf<br />
Water uit de reservoirs (bekkens) van de Atatürk Dam zal via de fianl›urfa Tunnel (<strong>in</strong> totaal 26,4<br />
km lang en met een diameter van 7,62 m), de grootste watertunnel <strong>in</strong> de wereld, de Harran<br />
vlakte van water voorzien. Het water van de F›rat Rivier (Eufraat) zal via deze tunnel en kle<strong>in</strong>ere<br />
tunnels de enorme akkers <strong>in</strong> de vlakten van zuidoostelijk <strong>Anatolië</strong> van water voorzien en zo de<br />
welvaart <strong>in</strong> de <strong>regio</strong> opvoeren.<br />
5<br />
fianl› fianl› Urfa
6<br />
Zigeuner Zigeuner Meisje Meisje Mozaïek Mozaïek (Zeugma), (Zeugma),<br />
Gaziantep Gaziantep Archeologisch Archeologisch Museum Museum<br />
Zeugma Zeugma (Belk›s), (Belk›s), Gaziantep Gaziantep
Authentieke Authentieke Schoenen Schoenen<br />
Kahramanmarafl Kahramanmarafl Peper Peper<br />
VAN GAZIANTEP NAAR MARDIN<br />
Om de sites langs de zuidgrens van <strong>Turkije</strong> te ontdekken, neemt U de autoweg die Gaziantep,<br />
fianl›urfa en Mard<strong>in</strong> verb<strong>in</strong>den met Syrië en Irak.<br />
Gaziantep (685 km ten zuidoosten van Ankara) ligt <strong>in</strong> een brede vruchtbare vlakte met enorme<br />
olijf- en wijngaarden en produceert een grote variatie aan landbouwproducten. Het is vooral<br />
bekend om zijn overheerlijke pistachenoten. Ook de plaatselijke <strong>in</strong>dustrie draagt zijn steentje bij<br />
aan de economie.<br />
<strong>De</strong> 36 torens van de citadel van de stad zijn gebouwd tijdens de heerschappij van de Byzantijnse<br />
keizer Just<strong>in</strong>ianus en later herbouwd door de Seltsjoeken. Het Archeologisch Museum beschikt<br />
Baklava Baklava (<strong>De</strong>ssert) (<strong>De</strong>ssert) Gazi Antep Antep Pistache Pistache noten noten<br />
over belangrijke voorwerpen uit de Neolithische, de Hettitische en de Rome<strong>in</strong>se tijd. Het Hasan<br />
Süzer Huis uit beg<strong>in</strong> 1900 is prachtig gerestaureerd en <strong>in</strong> gebruik als Etnografisch Museum.<br />
<strong>De</strong> handwerkslieden van Gaziantep zijn meesters <strong>in</strong> het bewerken van koper en het <strong>in</strong>leggen van<br />
meubels met parelmoer. <strong>De</strong> keuken van Gaziantep heeft de beste lahmacun, een heerlijke pizza<br />
met gehakt, specerijen en kruiden. Ook de baklava van Gaziantep behoort tot de beste van<br />
<strong>Turkije</strong>. Ten westen van Gaziantep is het Dülük bos een prachtige plek om een uitstapje te<br />
maken en er te overnachten op een camp<strong>in</strong>g. In het bos komt u ook prachtige archeologische<br />
sites uit de pre-historie tegen. In Yesemek was een Hettitische beeldhouwschool waar 200<br />
kunstwerken nog steeds de schoonheid van de Hettitische periode laten zien. Vlakbij de Syrische<br />
grens ligt op de oevers van de F›rat rivier, Kargam›fl, eens een Hettitische hoofdstad, ook een<br />
belangrijke archeologische site.<br />
7
8<br />
Zeugma(Belk›s), Zeugma(Belk›s), Gaziantep Gaziantep
Kahramanmarafl Kahramanmarafl ijs<br />
Stele, Stele, Kahramanmarafl Kahramanmarafl Museum Museum<br />
Alle voorwerpen en beelden uit deze plaats, ook de enorme bas-reliëfs, zijn overgebracht naar<br />
het Museum van Anatolische Beschav<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Ankara.<br />
<strong>De</strong> ruïnes van Belk›s (Zeugma) liggen aan de rand van Nizip. In de citadel op de heuvel kunt<br />
u mozaïeken uit de Rome<strong>in</strong>se tijd zien.<br />
Kilis, aan de Turks-Syrische grens op de weg naar Gaziantep, was <strong>in</strong> de Assyrische archieven<br />
bekend onder de naam Kilizi. Kilis is belangrijk vanwege zijn katoenen en zijden stoffen en leerprodukten.<br />
In deze mooie streek ziet u overal wijn- en olijfgaarden. Ook <strong>in</strong>teressant zijn het<br />
Canbolat Bey gebouwencomplex, de oude badhuizen en een centrum dat eens onderdak bood<br />
aan een derwisjenorde.<br />
Kahramanmarafl<br />
Kahramanmarafl<br />
Andere plaatsen <strong>in</strong> de omgev<strong>in</strong>g die een bezoek waard zijn, zijn de Ravanda citadel, gelegen<br />
tussen Kilis en Gaziantep, en 5 km naar het noorden het stadje Kuzeyne (Korus) dat met zijn<br />
citadel en mozaïeken een ware openlucht museum is. Wat de streek zo bijzonder maakt, zijn de<br />
ruïnes uit de Hettitische, Rome<strong>in</strong>se, Byzantijnse en Islamitische tijden die door elkaar staan. In de<br />
stad Korus (Kiriz) 20 km ten oosten van Kilis is een oud Rome<strong>in</strong>s centrum gevonden waar u<br />
ruïnes van een citadel, een tempel en een theater kunt bezichtigen.<br />
Kahramanmarafl (78 km ten noorden van Gaziantep) was <strong>in</strong> de 12e eeuw v. Chr. de hoofdstad<br />
van Hettitische staat Gurgum. Het stadsmuseum is gevestigd <strong>in</strong> een massieve citadel uit de 2e<br />
eeuw v. Chr. en beschikt over een rijke collectie Hettitische beelden.<br />
9<br />
Hout Hout gravure gravure
10<br />
Westelijk Westelijk terrras, terrras, Nemrud Nemrud Da¤› Nationaal Nationaal Park, Park, Ad›yaman Ad›yaman
Cendere Cendere Brug, Brug, Ad›yaman Ad›yaman<br />
Reliëfs, Reliëfs, Nemrud Nemrud Da¤› Nationaal Nationaal Park, Park, Ad›yaman Ad›yaman<br />
Andere plaatsen om te bezoeken zijn de Ulu Cami (Grote Moskee) en de Tafl Medrese.<br />
<strong>De</strong> stad is <strong>in</strong> heel <strong>Turkije</strong> beroemd om zijn ijs die verdikt wordt met Arabische gom.<br />
Ad›yaman ligt 153 km ten noordoosten van Gaziantep. In het Archeologisch Museum zijn voorwerpen<br />
tentoongesteld die zijn gevonden <strong>in</strong> de streek van de Beneden F›rat en die dateren uit de<br />
Neolithische en Chalcolithische tijd. In de bazaar worden tegen een schappelijke prijs kelims<br />
verkocht van goede kwaliteit en geweven <strong>in</strong> felle kleuren. Monumenten <strong>in</strong> de omgev<strong>in</strong>g zijn o.a. de<br />
ruïnes van een citadel van de Abbassiden (gerestaureerd door de Seltsjoeken) en de 14e eeuwse<br />
Ulu Moskee. 5 km naar het noorden ligt Pir<strong>in</strong> (Perre) dat trots is de enorme Rome<strong>in</strong>se<br />
necropolis uitgegraven <strong>in</strong> de rotsen en de grond. <strong>De</strong> rotstomben van Haydaran en een reliëf van<br />
Kon<strong>in</strong>g Antiochus die de hand van de zonnegod schudt, v<strong>in</strong>dt u 17 km ten noorden van Ad›yaman<br />
<strong>in</strong> het dorp Taflgedik.<br />
11
12<br />
Kahta Kahta Kasteel, Kasteel, Ad›yaman Ad›yaman
Pilaar Pilaar met een Adelaar Adelaar erop, erop,<br />
Karakufl Karakufl Tumulus Tumulus<br />
Zongedroogde Zongedroogde Pepers Pepers<br />
Ad›yaman en Kahta (dat goede accommodaties en camp<strong>in</strong>gfaciliteiten heeft) is een goed<br />
vertrekpunt voor een bezoek aan Nemrut Da¤› (Nemrut Berg) Nationaal Park. In elke stad<br />
kunt u transport huren. Op de top van de 2150 meter hoge Nemrut Berg, de hoogste berg <strong>in</strong><br />
Noord Mesopotamië, staat het gigantische grafheiligdom <strong>in</strong> de eerste eeuw v. Chr. gebouwd voor<br />
Kon<strong>in</strong>g Antiochus I van de Comagenen. Bezoekers die voor de eerste keer de kunstmatige tumulus<br />
zien, verbazen zich hoe dit alles tot stand is gebracht. <strong>De</strong> heuvel terrassen aan de zijkanten<br />
waarop de kolossale beelden van Apollo, Zeus, Hercules, Tyche en Antiochus staan. Door de<br />
eeuwen heen zijn de beelden fl<strong>in</strong>k beschadigd en de prachtig gebeeldhouwde hoofden liggen<br />
aan de voeten van hun torsos. In het oude Eskikale (Arsameia of Nymphaios) verbeeldt een<br />
prachtig reliëf van Hercules die de kon<strong>in</strong>g van de Comagenen, kon<strong>in</strong>g Mithradates begroet.<br />
Volgens wetenschappers stond hier het paleis van de Comagenen.<br />
Çi¤ köfte, köfte, Rauw Rauw Gehakt Gehakt Een plaatselijke plaatselijke tapijt tapijt<br />
Ook de grootste <strong>in</strong>scriptie van <strong>Anatolië</strong> <strong>in</strong> het Grieks is hier te zien. Tegenover deze site,<br />
gescheiden door de Eski Kahta rivier, liggen de overblijfselen van Yenikale (de Nieuwe Citadel),<br />
gebouwd door de Mamelukken. Andere bijzondere monumenten zijn de Rome<strong>in</strong>se brug uit de<br />
2e eeuw bij Cendere (die nog steeds <strong>in</strong> gebruik is) en een kon<strong>in</strong>klijke tumulus van de<br />
Comagenen, Karakufl. In Karakufl staat een negen meter hoge zuil uit de eerste eeuw v. Chr.<br />
met een adelaar er bovenop.<br />
In de grote vlakte van Boven Mesopotamië tentoonstelt fianl›urfa met trots de erfenis van alle<br />
beschav<strong>in</strong>gen die <strong>in</strong> dit gebied zijn geweest. In het dorpje Kantara, 70 km ten noordwesten van<br />
fianl›urfa, zijn de oudste nederzett<strong>in</strong>gen (7000 v. Chr.) van de <strong>regio</strong> gevonden. <strong>De</strong> recente<br />
ontwikkel<strong>in</strong>gen met grote dammen en Hydro-elektrische centrales staan <strong>in</strong> schril contrast met de<br />
overblijfselen van een tempel en een nederzett<strong>in</strong>g van negen duizend jaar oude Neolithische<br />
nederzett<strong>in</strong>g.<br />
13
fianl› fianl› Urfa<br />
Een oude oude huis <strong>in</strong> fianl› fianl› Urfa<br />
<strong>De</strong> tempel werd gebruikt als een religieus centrum voor de aanbidd<strong>in</strong>g van de maan. Dit is een<br />
unieke plaats <strong>in</strong> de wereld. Bezoekers kunnen hier kle<strong>in</strong>e godenbeelden en religieuze figuren zien<br />
of prachtige, zeer oude mozaïeken. Op een heuvel 20 km ten noorden van fianl›urfa ligt Göbekli.<br />
<strong>De</strong>ze nederzett<strong>in</strong>g is zeker 9000 jaar oud en ligt waarschijnlijk bovenop oudere nederzett<strong>in</strong>gen.<br />
Hier kan men een oude werkplaats bezichtigen waar godenbeelden gemaakt werden en waar<br />
nog vele afgemaakte en onafgemaakte mensen- en dierenfiguren en gereedschappen te zien<br />
zijn. fianl›urfa was <strong>in</strong> het 2e millennium v. Chr. een stad die tot het rijk van de Hurris behoorde.<br />
Sommigen geloven dat Abraham hier <strong>in</strong> een grot werd geboren op de plaats waar nu de<br />
Mevlid Halil Moskee staat. <strong>De</strong> grot is nu een pelgrimsoord en de zwermen duiven schijnen de<br />
oude mannen die bij de <strong>in</strong>gang van de grot aan het bidden zijn, niet te storen.<br />
14<br />
Harran, Harran, fianl› fianl› Urfa
15<br />
R›zvaniye R›zvaniye Moskee Moskee en het legendarische legendarische meer meer met vissen vissen
16<br />
Ruïnes Ruïnes van de Ulu Moskee, Moskee, Harran Harran
Ibissen, Ibissen, Birecik Birecik<br />
Harran Harran Harran Harran<br />
<strong>De</strong> overblijfselen van een citadel met twee eenzame Cor<strong>in</strong>thische zuilen die boven de kapotte<br />
muren uittorenen, staan bovenop een kle<strong>in</strong>e heuvel. Aan de voet van de heuvels is de mooie Halil<br />
Rahman Moskee gebouwd rond een rustige vijver waar<strong>in</strong> heilige karpers zwemmen.<br />
<strong>De</strong> 17e eeuwse Osmaanse R›z vaniye Moskee en de F›rf›rl› Moskee, vroeger de Kerk van de<br />
Apostelen, zijn een omweg beslist waard. In het Archeologisch en Etnografisch Museum, een van<br />
de beste van <strong>Turkije</strong>, worden voorwerpen tentoongesteld uit de Neolithische en Chalcolithische<br />
tijd afkomstig uit het gebied van de benedenloop van de F›rat. Wandel om de sfeer van fianl›urfa<br />
te proeven door de overdekte oosterse bazaar en rust uit op de b<strong>in</strong>nenplaatsen van oude hans<br />
(herbergen). Kijk of u de Gümrük Han en de Barutçu Han, twee mooie oude hans, kunt v<strong>in</strong>den.<br />
17
Harran ligt 48 km ten zuiden van fianl›urfa en is bekend om zijn<br />
bijenkorfachtige lemen huizen. Harran, het oude Helenopolis,<br />
werd <strong>in</strong> 1260 platgebrand en vernietigd door de Mongolen. <strong>De</strong><br />
belangrijkste archeologische vondsten zijn die van de grootste<br />
en oudste Islamitische Universiteit, stadsmuren uit de 8e eeuw,<br />
vier stadspoorten en een citadel. Door het GAP project<br />
zal Harran een van de meest vruchtbare plaatsen van <strong>Turkije</strong><br />
worden.<br />
Birecik, 80 km ten westen van fianl›urfa, gelegen aan beide zijden<br />
van de F›rat Rivier, wordt gedom<strong>in</strong>eerd door een citadel.<br />
Het is een uitstekende plaats om even uit te rusten met goede<br />
Dicle Dicle brug, brug, Diyarbak›r Diyarbak›r<br />
18<br />
accommodatie en camp<strong>in</strong>gfaciliteiten. Het met uitsterven<br />
bedreigde ibis (nijlreiger) leeft hier <strong>in</strong> een beschermde<br />
omgev<strong>in</strong>g.<br />
Diyarbak›r, het oude Amida, is <strong>in</strong> de 5000 jaar van zijn<br />
bestaan de wieg geweest voor 26 beschav<strong>in</strong>gen. <strong>De</strong> stad ligt op<br />
een basaltvlakte dicht bij de oevers van de rivier de Dicle (Tigris).<br />
<strong>De</strong> driedubbele basaltmuren die de oude stad omgeven geven<br />
de stad een onheilspellend uiterlijk. <strong>De</strong> muren zijn 5,5 km lang,<br />
hebben 16 torens en 5 toegangspoorten en zijn versierd met<br />
<strong>in</strong>scripties en bas-reliëfs. Het is een schitterend middeleeuws<br />
monument.
19<br />
fiurp fiurp Greogos Greogos Kerk, Kerk, Diyarbak›r Diyarbak›r
20<br />
<strong>De</strong>liler <strong>De</strong>liler Han›, Han›, Diyarbak›r Diyarbak›r
Kerk Kerk van de Heilige Heilige Maagd Maagd<br />
<strong>De</strong> Muren Muren van Diyarbak›r Diyarbak›r<br />
<strong>De</strong> Ulu Cami (Grote Moskee), gebouwd door sultan Melik fiah, is bekend om zijn orig<strong>in</strong>ele<br />
ontwerp. <strong>De</strong> mihrap (gebedsnis) van de nabijgelegen Mesudiye Medrese is van het plaatselijke<br />
zwarte basalt. <strong>De</strong> Nebii Moskee vertegenwoordigt de typisch Osmaanse bouwstijl, terwijl de Safa<br />
Moskee met zijn betegelde m<strong>in</strong>aret Perzische <strong>in</strong>vloeden verraadt. <strong>De</strong> derde eeuwse Aramese<br />
Kerk van de Maagd Maria (Meryemana Kilisesi) is nu <strong>in</strong> gebruik en een bezoek zeker waard.<br />
Voor een historisch <strong>in</strong>terieur stopt u bij het huis van de schrijver Cahit S›tk› Taranc›. Het <strong>De</strong>liller Han›<br />
(herberg) uit 1527 bij de Poorten van Mard<strong>in</strong>, dat omgebouwd is tot hotel, ademt de sfeer uit van<br />
de dagen dat de karavanen <strong>in</strong> Diyarbak›r stopten.<br />
21
22<br />
Ulu Moskee, Diyarbak›r<br />
Ulu Moskee, Diyarbak›r
Diyarbak›r Diyarbak›r Selahatt<strong>in</strong> Selahatt<strong>in</strong> Eyübi Eyübi Moskee, Moskee, Silvan Silvan Mard<strong>in</strong> Mard<strong>in</strong> Museum Museum<br />
Net buiten de stadsmuren, bij de rivier, staat het huis van Atatürk, nu een museum.<br />
<strong>De</strong> Dicle Brug, gebouwd <strong>in</strong> 1065 ten zuiden van de stad, is een uitstekende plaats om foto’s<br />
te maken van de rivier Dicle, de brug en de stadsmuren.<br />
In Silvan, 77 km ten oosten van Diyarbak›r, kunt u even stoppen bij de elegante Ulu Cami<br />
uit 1185 om de vloeiende lijnen van het steen-reliëf rond het spitse portaal te bewonderen.<br />
Çayönü, een van de vroegste Neolithische nederzett<strong>in</strong>gen uit het zevende millennium<br />
v. Chr., moet nog worden opgegraven.<br />
23
24<br />
Ulu moskee, moskee, Midyat Midyat
Heilige Heilige Maagd Maagd Maria Maria Kerk, Kerk,<br />
An›tl› An›tl› Dorp, Dorp, Midyat Midyat<br />
<strong>De</strong>yrulzafaran <strong>De</strong>yrulzafaran Klooster, Klooster, Mard<strong>in</strong> Mard<strong>in</strong><br />
Van een afstand versmelten de goudkleurige stenen huizen van Mard<strong>in</strong> met de rotsen van<br />
de heuvels waarop de stad gebouwd is. Bij nadere <strong>in</strong>spectie blijkt de stad met haar huizen<br />
en openbare gebouwen versierd met prachtige reliëfs en decoraties. <strong>De</strong> citadel werd <strong>in</strong><br />
975-976 gebouwd door Hamdan. Van oost naar west is hij een kilometer lang en tussen<br />
de 30 en 150 m breed. <strong>De</strong> Ulu Cami is de oudste van Mard<strong>in</strong>, gebouwd <strong>in</strong> 1186 tijdens de<br />
heerschappij van Kutbedd<strong>in</strong> Ilgaz, de kon<strong>in</strong>g van de Artukiden. <strong>De</strong> 15e eeuwse Kas›m<br />
Pafla Medrese is bekend om zijn fraaie steenwerk. In de schattige Isa Bey Medrese uit de<br />
14de eeuw kunt u het schitterend uitgehouwen portaal bewonderen en omhoog klimmen<br />
naar het dak voor een schitterend uitzicht op de vlakte van Mesopotamië.<br />
25<br />
Mard<strong>in</strong> Mard<strong>in</strong>
Hasankeyf, Hasankeyf, Batman Batman<br />
26
Telkari Telkari (Filigraan (Filigraan Werk), Werk), Midyat Midyat<br />
Zeynel Zeynel Bey Mausoleum,<br />
Mausoleum,<br />
Hasankeyf, Hasankeyf, Batman Batman<br />
Slechts 7 km ten oosten van Mard<strong>in</strong> ligt het <strong>De</strong>yrulzaferan Klooster van de Syrische<br />
Jacobieten, eens een bloeiende religieuze gemeenschap. In het nabijgelegen K›z›ltepe is<br />
de 13e eeuwse Ulu Cami een van de mooiste monumenten van de Artukiden, met zijn<br />
prachtige mihrap reliëfs en een schitterend portaal.<br />
Midyat, bekend om zijn zilveren sieraden bekend onder de naam ‘telkari’, heeft ook<br />
elegante en historische huizen. Achttien kilometer ten oosten van de stad ligt het<br />
<strong>De</strong>yrelumur (St. Gabriël) Klooster van de Syrische Jacobieten dat nog steeds <strong>in</strong> gebruik<br />
is. <strong>De</strong> klooster dateert uit het beg<strong>in</strong> van de vijfde eeuw.<br />
Kas›m›ye Kas›m›ye Medrese, Medrese, Mard<strong>in</strong> Mard<strong>in</strong> Malabadi Malabadi Brug, Brug, Diyarbak›r Diyarbak›r<br />
Rond Batman, het belangrijkste centrum van <strong>Turkije</strong> voor de olieproductie, ziet men<br />
overal ja-knikkers die de kostbare olie oppompen. Ten noorden van Batman staat de<br />
Malabadi Brug, gebouwd <strong>in</strong> 1147 over de Batman Rivier. Onaangetast door de tijd,<br />
weerspiegelt het water de breedste een-bogige brug uit deze tijd. Twee wachttorens<br />
waken over van de brug.<br />
In Hasankeyf staan de ruïnes van de 12e eeuwse hoofdstad van de Artukiden. <strong>De</strong> brug<br />
die eens de Dicle (Tigris) overspande en de twee delen van de stad verbond met het paleis<br />
(nu een ruïne) b<strong>in</strong>nen de citadel, roept beelden op van een roemrijke dynastie.<br />
Het 15e eeuwse Zeynel Bey Mausoleum, fraai versierd met turkooizen tegels, laat<br />
Perzische <strong>in</strong>vloeden zien.<br />
27
28<br />
Tombe Tombe van ‹brahim ‹brahim Hakk› Hakk› efendi efendi en<br />
Hz. Fakirullah, Fakirullah, Ayd›nlar Ayd›nlar (Tillo) (Tillo) Siirt
<strong>De</strong>kens <strong>De</strong>kens gemaakt gemaakt van geitenhaar geitenhaar<br />
Veysel Veysel Karani Karani Moskee, Moskee, Siirt<br />
Siirt, 192 km ten noordoosten van Diyarbak›r, was tijdens het Kalifaat der Abbassiden een<br />
belangrijke stad. Van de monumenten die nog over zijn moet u zeker de 12e eeuwse Ulu<br />
Cami en de 13e eeuwse Asakir Çarfl› Moskee bezoeken. In Ayd›nlar (Tillo), slechts 7 km<br />
van Siirt, zijn de 18e eeuwse Ibrahim Hakk› mausoleumcomplex en het Ibrahim Hakk›<br />
Astronomisch Museum een must. Ibrahim Hakk›, die natuurwetenschappen studeerde<br />
onder Sjeik Ismail Fakirullah, schreef meer dan veertig werken waarvan Ilahi en<br />
Marifetname de bekendste zijn. Siirt staat bekend om haar grote pistachenoten en dekens<br />
en niet te vergeten, haar kelims gemaakt van geitenhaar.<br />
Cizre, Cizre, fi›rnak fi›rnak Flora Flora uit fi›rnak fi›rnak<br />
Het district Baykan <strong>in</strong> Siirt huisvest het Veysel Karani Mausoleum. Veysel Karani was<br />
een goede vriend van de profeet Mohammed en werd gedood tijdens de veldslag van<br />
657. Zijn mausoleum staat 38 km ten noorden van Siirt en 8 km ten zuidwesten van<br />
Baykan, op het kruispunt Siirt-Diyarbak›r-Bitlis. Voor Veysel Karani wordt elk jaar op 16-<br />
17 mei een herdenk<strong>in</strong>gsdienst gehouden.<br />
fi›rnak, gelegen aan de noordzijde van de Cudi Berg (2114 m), is de plaats waar volgens<br />
de Koran de Ark van Noach is geland: fi›r – Stad, Nak – Noach. In Cizre, vijfenveertig<br />
kilometer van fi›rnak, ligt volgens de overlever<strong>in</strong>g het graf van Noach.<br />
29
CULTUREEL ERfGOED IS KwETSBAAR<br />
Het cultureel erfgoed wereldwijd is te vergelijken met een grote puzzel.<br />
Elk monument, elk object, is een onvervangbaar stukje <strong>in</strong> het gehele plaatje. Elk stukje<br />
geeft ons <strong>in</strong>formatie over onze afkomst, onze ontwikkel<strong>in</strong>g en onze huidige samenlev<strong>in</strong>g.<br />
Iedere vondst en elke nieuwe <strong>in</strong>terpretatie voegen weer een stukje aan de puzzel<br />
toe en maakt het gehele plaatje overzichtelijker en duidelijker. Elk stukje van deze puzzel<br />
moet door ons beschermd worden, zodat ook toekomstige generaties de kans krijgen<br />
de puzzel <strong>in</strong> elkaar te zetten en het totale plaatje te zien.<br />
<strong>De</strong> meeste mensen zijn zich niet bewust van het feit dat ons cultureel erfgoed onder<br />
druk staat: bijvoorbeeld door plotsel<strong>in</strong>ge natuurrampen als aardbev<strong>in</strong>gen en vloedgolven,<br />
door milieuvervuil<strong>in</strong>g en door <strong>in</strong>grepen van de mensheid. Zelfs de meest<br />
onschuldige <strong>in</strong>grepen kunnen een vernietigende <strong>in</strong>vloed op het cultuurgoed hebben.<br />
<strong>De</strong>nk hierbij aan het meenemen als souvenir van eeuwenoud aardewerk of<br />
mozaïeken, of het aanraken van een stenen of een metalen voorwerp, of een textielstuk:<br />
iedere aanrak<strong>in</strong>g laat een laagje vet en zweet achter. Het beklimmen van een<br />
monument doet het oppervlaktemateriaal slijten en zelfs beschadigen. Het schrijven of<br />
<strong>in</strong>krassen van namen zorgt voor permanente schade. Het meezeulen van grote tassen<br />
of rugzakken kan een muurschilder<strong>in</strong>g beschadigen of een object doen omvallen. Er<br />
zijn ontelbaar vele manieren waarbij we onbewust bijdragen aan de verniel<strong>in</strong>g van onze<br />
cultuurschatten.<br />
In 2020 zullen er wereldwijd 1,6 miljard toeristen per jaar zijn. Laten we onze krachten<br />
bundelen om de diversiteit en de rijkdom van ons cultureel erfgoed te beschermen en<br />
ervan te genieten.<br />
Internationale Organisatie voor de Conservatie van het Culturele Erfgoed<br />
(ICCROM)<br />
31
TOERISTISCHE INfORMATIEBUREAUS<br />
32<br />
Grafisch ontwerp:<br />
Grafik Sanatlar <strong>De</strong>sign Office<br />
www.grafiksanatlar.com<br />
Gedrukt door:<br />
Serhan Drukkerij<br />
www.serhan.nl<br />
Nederland 2007<br />
Bestemd voor gratis distributie