Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...
Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ... Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...
Tabel 10 De Europese gasmarkt Pre-1959: 1959-1975: Stadsgas Groningen Structuur Markt/ Lokale gemeentelijke gasbe- Private producenten, Gas- eigendom drijvenunie (50/50 staat- Shell/Exxon), publike/private transmissie, publieke distributie bedrijven Pricing / Contracts Cost plus Langetermijncontracten, oliepariteit, bestemmingsclausule Instituties Gemeentelijke dienst Olie pariteit, bestemmingsclausules, staats controleerde depletie Politieke issues Discussie over prijsaanpassingen in Nederlandse exportcontracten Productie- locatie Lokaal, Geimporteerde kolen en LPG Rol van gas in energie markt Vraag Aanbod Capaciteit 90 Zoeken, vinden en winnen Warmwatervoorziening en fornuizen in huishoudens Beperkte capaciteit van stadsgas systemen, t.o.v. potentiele vraag Nederland on-shore en kleinschalige lokale productie Warmwatervoorziening, fornuizen en verwarming in huishoudens. Hoogwaardige industriële toepassing Sterke groei reserves, vraag en aanbod coördinatie 1975-1998: De EU gasmarkt Private producenten, Staatsmonopolies, publieke/private transmissie, publieke distributie bedrijven Langetermijncontracten, oliepariteit, bestemmingsclausule Olie pariteit, bestemmingsclausules, staats controleerde depletie Discussie over Russische gasleveringen, prijsaanpassingen Nederland on shore, Noordzee, Noorwegen, USSR, Algerije Warmwatervoorziening, fornuizen en verwarming in huishoudens. Algemene industriële toepassing en elektriciteits opwekking Sterke groei reserves, vraag en aanbod coördinatie 1998-2005: Liberalisering Private producenten, unbundling handel, transmissie en distributie Flexibele Langetermijncontracten, kleine spotmarkt EU Commissie, nationale regulators, hubs, Gaspec Strijd tussen producenten en EU over deregulering, Strijd tussen export en transit landen, implementatie Gas directieven Nederland on shore, Noordzee, Noorwegen, USSR, Algerije, LNGimport Warmwatervoorziening, fornuizen en verwarming in huishoudens. Algemene industriële toepassing en elektriciteits opwekking Sterke groei reserves Sterke groei vraag 2005> Internationaliserieng Private producenten, unbundling handel, transmissie en distributie, verticale en horizontale integratie Afname lange termijn contracten, grotere spotmarkt Internationale Markt via LNG, EU Commissie, nationale regulators, hubs, Gaspec Strijd tussen producenten en afnemers over rents, strijd tussen export en transit landen Nederland on shore, Noordzee, Noorwegen, USSR, Algerije, toenemende LNG-import Warmwatervoorziening, fornuizen en verwarming in huishoudens. Algemene industriële toepassing en elektriciteits opwekking, transport? Tragere groei reserves, Sterke groei vraag, Problemen met aanbod coördinatie
De toekomst van aardgas in Europa na 2005: Nieuwe vraag- en aanbodpatronen Tenzij er in Europa een aantal radicale veranderingen plaatsvinden in de positie voor wat betreft kernenergie en energieefficiëntie, lijkt een toenemende afhankelijkheid van aardgas voor de hand liggend in de nabije toekomst. Hierbij kan het aandeel van gas tot ongeveer 30% van de primaire energiebehoefte toenemen. In principe, is er genoeg gas in de nabijheid van Europa om aan deze additionele vraag te voldoen. Er kunnen echter vragen gesteld worden bij de vraag in hoeverre het energiebeleid in de consumentenlanden rekening houdt met de voorwaarden waaronder dit gas geproduceerd kan worden en naar Europa verscheept zal worden. Een cruciaal element in de beantwoording van deze vraag heeft te maken met de omvang van de benodigde investeringen en de timing ervan. De hoeveelheden gas die geproduceerd en getransporteerd moeten worden zijn zo groot dat het de vraag is of de producenten buiten Europa zich aan deze investeringen zullen committeren zonder dat daarvoor de geschikte randvoorwaarden binnen Europa geschapen zijn. Een belangrijk aspect hierbij is de zekerheid dat dit gas afgenomen wordt, als het geproduceerd is. Hiertoe is het noodzakelijk dat er een zekere coördinatie plaatsvindt van de ontwikkeling van vraag en aanbod en de constructie van infrastructuur. Daarnaast moet de winst die de producenten kunnen maken op de verkoop van dat gas, gegeven de investeringen, aantrekkelijk genoeg zijn. Zoals hierboven aangegeven is, heeft de gasindustrie sinds de jaren ’60 aan de aanbodkant zekerheden gecreëerd door middel van langetermijnleveringscontracten met take-or-pay en bestemmingsclausules en olieprijsindexatie voor specifieke markten. Zoals ook is aangegeven worden deze institutionele randvoorwaarden ontmanteld, terwijl een nieuw systeem wordt opgebouwd dat is gebaseerd op marktwerking en gereguleerd infrastructuurbeheer. De nadruk binnen dit systeem ligt op de korte termijn efficiëntie; noch de markt, noch de reguleringskaders grijpen aan op de langere termijn dynamiek in de energie- en gasmarkt. Dit leidt tot een aanzienlijke onzekerheid met betrekking tot de ontwikkeling van zowel de markt als het investeringsklimaat. Gas producerende landen, zoals Rusland, Algerije en Noorwegen en ook de grotere oliemaatschappijen en financiers laten hun zorgen en ontevredenheid over deze ontwikkelingen - niet altijd even duidelijk - blijken, zoals op de Conferenties van Algiers, in mei en september 2002, waar duidelijk stelling werd genomen tegen de consequenties van liberalisering en pogingen marktwerking ‘te exporteren’ naar de producenten. Zoeken, vinden en winnen 91
- Page 48 and 49: Uit dit figuur blijkt verder dat de
- Page 50 and 51: Uit deze figuur blijkt dat de kolen
- Page 52 and 53: 5 Dynamische analyse van de waardek
- Page 54 and 55: zine en diesel- of huisbrandolie, k
- Page 56 and 57: Deze karakteritieken omvatten de ma
- Page 58 and 59: Miljoen Ton 1901 1910 1920 1930 193
- Page 60 and 61: 5.2.2 1959-1973: De Independents Na
- Page 62 and 63: Ten derde werd er krachtig geïnves
- Page 64 and 65: vrees bestond dat de Straat van Hor
- Page 66 and 67: ning. Traditioneel werd hiervoor ri
- Page 68 and 69: De ineenstorting van de olieprijzen
- Page 70 and 71: 5.3 De huidige situatie op de werel
- Page 72 and 73: Aan OPEC-zijde spelen er aantal zak
- Page 74 and 75: Figuur 29 Reserves Production Ratio
- Page 76 and 77: zich sterk op het Midden-Oosten en
- Page 79 and 80: 5.5 Conclusies met betrekking tot h
- Page 81 and 82: 6 Dynamische analyse van de waardek
- Page 83 and 84: eigendomsverhoudingen. Hierin speel
- Page 85 and 86: worden. Voor de consumenten geldt d
- Page 87 and 88: veel gevallen wordt gas gevonden in
- Page 89 and 90: Intrastate transacties, binnen een
- Page 91 and 92: Azië en de Pacific Anders dan in d
- Page 93 and 94: afnemersmarkt. Dit is een voordeel
- Page 95 and 96: Figuur 37 Verhouding regionale prod
- Page 97: of the Madrid Guidelines and their
- Page 101 and 102: termijn vraag en aanbodpatronen bep
- Page 103 and 104: Tot slot moet dit effect financieel
- Page 105 and 106: Figuur 42 Netto ontrekking van gas
- Page 107 and 108: 98 Zoeken, vinden en winnen
- Page 109 and 110: Na de mijnbouw wordt het uranium on
- Page 111 and 112: 7.3 Uraniumprijzen; vraag en aanbod
- Page 113 and 114: Tabel 12 geeft een overzicht van de
- Page 115 and 116: 106 Zoeken, vinden en winnen
- Page 117 and 118: 108 Zoeken, vinden en winnen
- Page 119 and 120: De ontwikkelingsaspecten die spelen
- Page 121 and 122: kolenwinning in de VS verantwoordel
- Page 123 and 124: ij de veroorzaker beschouwen sommig
- Page 125 and 126: CO2 0.019 CH4 0.437 N2O 5.624 SO2 3
- Page 127 and 128: effecten in de schadekosten niet zi
- Page 129 and 130: 8.6 Handelingsperspectieven voor de
- Page 131 and 132: gasvoorraden in toegankelijke OECD-
- Page 133 and 134: aliseerde chemie. Andere sectoren z
- Page 135 and 136: gevonden, maar wel een grote hoevee
- Page 137 and 138: 128 Zoeken, vinden en winnen
- Page 139 and 140: problemen en vanwege de politieke e
- Page 141 and 142: lige gevolgen zijn bijvoorbeeld de
- Page 143 and 144: In het tweede scenario opereren lan
- Page 145 and 146: 136 Zoeken, vinden en winnen
- Page 147 and 148: 138 Zoeken, vinden en winnen
Tabel 10 De Europese gasmarkt<br />
Pre-1959:<br />
1959-1975:<br />
Stadsgas<br />
Groning<strong>en</strong><br />
Structuur Markt/ Lokale geme<strong>en</strong>telijke gasbe- Private produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, Gas-<br />
eig<strong>en</strong>dom<br />
drijv<strong>en</strong>unie<br />
(50/50 staat-<br />
Shell/Exxon), publike/private<br />
transmissie, publieke<br />
distributie bedrijv<strong>en</strong><br />
Pricing / Contracts Cost plus Langetermijncontract<strong>en</strong>,<br />
oliepariteit, bestemmingsclausule<br />
Instituties Geme<strong>en</strong>telijke di<strong>en</strong>st Olie pariteit, bestemmingsclausules,<br />
staats controleerde<br />
depletie<br />
Politieke issues Discussie over prijsaanpassing<strong>en</strong><br />
in Nederlandse<br />
exportcontract<strong>en</strong><br />
Productie- locatie Lokaal, Geimporteerde kol<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> LPG<br />
<strong>Rol</strong> <strong>van</strong> gas in<br />
<strong>en</strong>ergie markt<br />
Vraag Aanbod<br />
Capaciteit<br />
90<br />
Zoek<strong>en</strong>, vind<strong>en</strong> <strong>en</strong> winn<strong>en</strong><br />
Warmwatervoorzi<strong>en</strong>ing <strong>en</strong><br />
fornuiz<strong>en</strong> in huishoud<strong>en</strong>s<br />
Beperkte capaciteit <strong>van</strong><br />
stadsgas system<strong>en</strong>, t.o.v.<br />
pot<strong>en</strong>tiele vraag<br />
Nederland on-shore <strong>en</strong><br />
kleinschalige lokale productie<br />
Warmwatervoorzi<strong>en</strong>ing,<br />
fornuiz<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwarming in<br />
huishoud<strong>en</strong>s. Hoogwaardige<br />
industriële toepassing<br />
Sterke groei reserves,<br />
vraag <strong>en</strong> aanbod coördinatie<br />
1975-1998:<br />
De EU gasmarkt<br />
Private produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />
Staatsmonopolies, publieke/private<br />
transmissie, publieke<br />
distributie bedrijv<strong>en</strong><br />
Langetermijncontract<strong>en</strong>,<br />
oliepariteit, bestemmingsclausule<br />
Olie pariteit, bestemmingsclausules,<br />
staats controleerde<br />
depletie<br />
Discussie over Russische<br />
gaslevering<strong>en</strong>, prijsaanpassing<strong>en</strong><br />
Nederland on shore,<br />
Noordzee, Noorweg<strong>en</strong>,<br />
USSR, Algerije<br />
Warmwatervoorzi<strong>en</strong>ing,<br />
fornuiz<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwarming in<br />
huishoud<strong>en</strong>s. Algem<strong>en</strong>e<br />
industriële toepassing <strong>en</strong><br />
elektriciteits opwekking<br />
Sterke groei reserves,<br />
vraag <strong>en</strong> aanbod coördinatie<br />
1998-2005:<br />
Liberalisering<br />
Private produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, unbundling<br />
handel, transmissie<br />
<strong>en</strong> distributie<br />
Flexibele Langetermijncontract<strong>en</strong>,<br />
kleine spotmarkt<br />
EU Commissie, nationale<br />
regulators, hubs, Gaspec<br />
Strijd tuss<strong>en</strong> produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> EU over deregulering,<br />
Strijd tuss<strong>en</strong> export <strong>en</strong><br />
transit land<strong>en</strong>, implem<strong>en</strong>tatie<br />
Gas directiev<strong>en</strong><br />
Nederland on shore,<br />
Noordzee, Noorweg<strong>en</strong>,<br />
USSR, Algerije, LNGimport<br />
Warmwatervoorzi<strong>en</strong>ing,<br />
fornuiz<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwarming in<br />
huishoud<strong>en</strong>s. Algem<strong>en</strong>e<br />
industriële toepassing <strong>en</strong><br />
elektriciteits opwekking<br />
Sterke groei reserves<br />
Sterke groei vraag<br />
2005><br />
Internationaliseri<strong>en</strong>g<br />
Private produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, unbundling<br />
handel, transmissie<br />
<strong>en</strong> distributie, verticale<br />
<strong>en</strong> horizontale integratie<br />
Afname lange termijn contract<strong>en</strong>,<br />
grotere spotmarkt<br />
Internationale Markt via<br />
LNG, EU Commissie,<br />
nationale regulators, hubs,<br />
Gaspec<br />
Strijd tuss<strong>en</strong> produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> afnemers over r<strong>en</strong>ts,<br />
strijd tuss<strong>en</strong> export <strong>en</strong><br />
transit land<strong>en</strong><br />
Nederland on shore,<br />
Noordzee, Noorweg<strong>en</strong>,<br />
USSR, Algerije, to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de<br />
LNG-import<br />
Warmwatervoorzi<strong>en</strong>ing,<br />
fornuiz<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwarming in<br />
huishoud<strong>en</strong>s. Algem<strong>en</strong>e<br />
industriële toepassing <strong>en</strong><br />
elektriciteits opwekking,<br />
transport?<br />
Tragere groei reserves,<br />
Sterke groei vraag, Problem<strong>en</strong><br />
met aanbod coördinatie
Change language