Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

More documents

Recommendations

Info

5.3 De huidige situatie op de wereldoliemarkt Vanaf begin 2002 begon een olie prijsstijging die pas midden 2006 tot stilstand lijkt gekomen op een niveau van rond de 60 dollar. Deze ontwikkeling heeft tot veel verwarring geleid vanwege de snelle opeenvolging van gebeurtenissen en de vele potentiële verklaringen van de stijging. In eerste instantie werd de verklaring gezocht in productiebeperking door OPEC- en non-OPEC-producenten, in combinatie met de toenemende spanningen in het Midden-Oosten en de verwachting van nieuwe interventies in Irak. Hierbij kwamen de politieke onrust in Venezuela en een koude winter in de VS, die tot een sterke afname van de handelsvoorraden aanleiding gaven. Na het begin van militaire acties in Irak op 19 maart 2003 bleken er geen olievelden getroffen te zijn en daalde de prijs even. Daarna besloot OPEC tot een verlaging van haar productieplafond, begin 2004, om een verdere prijsdaling tegen te gaan. Dit was echter niet nodig want in de daaropvolgende periode verdubbelen de prijzen tot tegen de 70 dollar (Zie Figuur 26). Als belangrijke factor wordt hierbij de zogenaamde ‘fear premium’ gezien, waarbij de olieprijzen een $ 10 tot $ 15 hoger zouden zijn, als gevolg van de vrees voor aanbodonderbrekingen door politieke instabiliteit of terroristische aanslagen op cruciale installaties of de belemmering van transport routes. Figuur 26 Surplus ruwe olieproductiecapaciteit in OPEC lidstaten, 1970 - 2004 Bron: BP, Statistical Review of World Energy, IMF. Deze nieuwe situatie op de oliemarkt is het gevolg van een aantal verschillende factoren die op zich niet gerelateerd zijn, maar elkaar wel versterken. Een eerste fundamentele ontwikkeling is dat de grote surplus productiecapaciteit voor ruwe olieproductie, die vanaf begin jaren tachtig door OPEC gebruikt werd om vraag en aanbod te balanceren ‘verdampt’ is, door de voortgaande groei in de wereldolievraag en achterblijvende investering in nieuwe capaciteit, zowel in de OPECregio, als in non-OPEC-productie (zie Figuur 26). Het wat onverwacht snelle succes van de Chinese en de Indiase economieën was debet aan de toenemende vraag. Het gebrek aan investeringen vindt zijn verklaring in, enerzijds, de geringere geneigdheid van de internationale oliemaatschappijen om te investeren in een onzeke- 62 Zoeken, vinden en winnen
e situatie, waarbij niet duidelijk was of er nu een tijdelijk of een structureel capaciteitstekort zou bestaan, terwijl zij zich in sterke mate op het zeker stellen van korte termijn shareholder value dienden te richten, onder druk van de financiële markten (zie Skinner, 2006; Stevens, 2005). Een tweede ontwikkeling is het feit dat ook de raffinagecapaciteit in de wereld op een zeer hoog doorzetniveau opereert (zie Figuur 27). Bij een sterk groeiende vraag naar lichte producten, zoals benzine, dieselolie en kerosine, en een beperkte mogelijkheid bij de meeste raffinaderijen om deze producten te maken uit de beschikbare ruwe olie, heeft dit prijsverhogingen van lichte producten tot gevolg. Dit fenomeen wordt versterkt door, enerzijds, milieuwetgeving die het zwavel gehalte in producten naar beneden bijstelt en anderzijds, een groter aanbod van zwavelhoudende ruwe olie, terwijl ook in dit geval de raffinaderijen een beperkte ontzwavelingscapaciteit hebben. Ook hier speelt een investeringsprobleem. Na jaren van overcapaciteit en zeer geringe marges in de raffinage zijn oliemaatschappijen terughoudend met het uitbreiden van de capaciteit van installaties, bovendien zijn in West-Europa en de VS milieuregels verzwaard. Figuur 27 Raffinage Capaciteit, Doorzet en Ruwe Olieproductie, per jaar, 1965 - 2005 Vaten per dag 90000 80000 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 Bron: BP, Statistical Review of World Energy, 2006. Zoeken, vinden en winnen Productie Consumptie Raffinagecapaciteit Daarnaast zijn er politieke problemen en onzekerheid over het investeringsklimaat in belangrijk potentiële non-OPEC-productielanden, zoals in voormalige Sovjet-Unie en Mexico. Een belangrijke factor hierbij is dat de internationale oliemaatschappijen maar zeer beperkt toegang hebben tot olieresources en reserves. Een groot deel van de totale resources wordt gecontroleerd door staatsondernemingen in de producerende landen. 63
Page 1 and 2:
viWTA Rol van de fossiele bronnen e
Page 3 and 4:
CE CE Oplossingen voor Oplossingen
Page 5:
Voorwoord Het energiebeleid is een
Page 8 and 9:
7 Dynamische analyse van de waardek
Page 10 and 11:
Op de middellange termijn wordt het
Page 12 and 13:
en op internationaal niveau zijn te
Page 14 and 15:
(NOC’s) in OPEC countries. Some c
Page 16 and 17:
Sectie A Hoe en waarom; het vertrek
Page 18 and 19:
1 Inleiding 1.1 Aanleiding voor het
Page 20 and 21: 2 De beschikbaarheid van de dragers
Page 22 and 23: 2.2 Kolen Reserves en resources Res
Page 24 and 25: Figuur 4 Bekende kolenvoorkomens (e
Page 26 and 27: Exploratietechnieken Fossiele energ
Page 28 and 29: Figuur 7 Een overzicht van gepublic
Page 30 and 31: De huidige ontwikkeling van Liquifi
Page 32 and 33: Figuur 9 Uranium voorraden wereldwi
Page 34 and 35: 3 Analytisch kader voor toekomstver
Page 36 and 37: sociaal-economische ontwikkeling, a
Page 38 and 39: nomie van de meeste OECD-landen gro
Page 40 and 41: namelijk zo dat de bedrijven die w
Page 42 and 43: Sectie B Dynamische analyses Sectie
Page 44 and 45: 4 Dynamische analyse van de waardek
Page 46 and 47: de kolenlagen. In Tabel 3 is aangeg
Page 48 and 49: Uit dit figuur blijkt verder dat de
Page 50 and 51: Uit deze figuur blijkt dat de kolen
Page 54 and 55: zine en diesel- of huisbrandolie, k
Page 56 and 57: Deze karakteritieken omvatten de ma
Page 58 and 59: Miljoen Ton 1901 1910 1920 1930 193
Page 60 and 61: 5.2.2 1959-1973: De Independents Na
Page 62 and 63: Ten derde werd er krachtig geïnves
Page 64 and 65: vrees bestond dat de Straat van Hor
Page 66 and 67: ning. Traditioneel werd hiervoor ri
Page 68 and 69: De ineenstorting van de olieprijzen
Page 72 and 73: Aan OPEC-zijde spelen er aantal zak
Page 74 and 75: Figuur 29 Reserves Production Ratio
Page 76 and 77: zich sterk op het Midden-Oosten en
Page 79 and 80: 5.5 Conclusies met betrekking tot h
Page 83 and 84: eigendomsverhoudingen. Hierin speel
Page 85 and 86: worden. Voor de consumenten geldt d
Page 87 and 88: veel gevallen wordt gas gevonden in
Page 89 and 90: Intrastate transacties, binnen een
Page 91 and 92: Azië en de Pacific Anders dan in d
Page 93 and 94: afnemersmarkt. Dit is een voordeel
Page 95 and 96: Figuur 37 Verhouding regionale prod
Page 97 and 98: of the Madrid Guidelines and their
Page 99 and 100: De toekomst van aardgas in Europa n
Page 101 and 102: termijn vraag en aanbodpatronen bep
Page 103 and 104: Tot slot moet dit effect financieel
Page 105 and 106: Figuur 42 Netto ontrekking van gas
Page 107 and 108: 98 Zoeken, vinden en winnen
Page 109 and 110: Na de mijnbouw wordt het uranium on
Page 111 and 112: 7.3 Uraniumprijzen; vraag en aanbod
Page 113 and 114: Tabel 12 geeft een overzicht van de
Page 119 and 120: De ontwikkelingsaspecten die spelen
Page 121 and 122:
kolenwinning in de VS verantwoordel
Page 123 and 124:
ij de veroorzaker beschouwen sommig
Page 125 and 126:
CO2 0.019 CH4 0.437 N2O 5.624 SO2 3
Page 127 and 128:
effecten in de schadekosten niet zi
Page 129 and 130:
8.6 Handelingsperspectieven voor de
Page 131 and 132:
gasvoorraden in toegankelijke OECD-
Page 133 and 134:
aliseerde chemie. Andere sectoren z
Page 135 and 136:
gevonden, maar wel een grote hoevee
Page 137 and 138:
128 Zoeken, vinden en winnen
Page 139 and 140:
problemen en vanwege de politieke e
Page 141 and 142:
lige gevolgen zijn bijvoorbeeld de
Page 143 and 144:
In het tweede scenario opereren lan
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Crude Oil Equivalent - Equivalent v
Page 153 and 154:
eserves attributed to improved reco
Page 155 and 156:
Reserves - Reserves Reserves are th
Page 157 and 158:
In situ leaching (ISL) The recovery
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Gewonnen erts wordt vervolgens fijn
Page 163 and 164:
B.4 Conversie Figuur 48 De kernener
Page 165 and 166:
uis wordt dichtgelast. De brandstof
Page 167 and 168:
C.2 Klimaatverandering Klimaatveran
Page 169 and 170:
Dit betekent dat de volgende schade
Page 171 and 172:
C.5.1 Risicomaat Het is de vraag of
Page 173 and 174:
Geluid en visuele vervuiling; in de
Page 175 and 176:
PKB Ruimte voor de Rivier De Tweede
Page 177 and 178:
D Referenties en bibliografie De re
Page 179 and 180:
IEA, 1995 International Energy Agen
Page 181 and 182:
D.2 Kolen Tilton, 2003 J.E. Tilton
Page 183 and 184:
Bielecki, 2000 J. Bielecki Energy s
Page 185 and 186:
Hammer, 1988 A. Hammer Hammer, Witn
Page 187 and 188:
Marcel, 2003 V. Marcel, J.V. Mitche
Page 189 and 190:
Sinclair, 1984 S. Sinclair The Worl
Page 191 and 192:
D.4 Gas Victor, 2003 D.G. Victor, N
Page 193 and 194:
Correljé, 2000 A.F. Correljé, P.R
Page 195 and 196:
IEA, 2002 International Energy Agen
Page 197 and 198:
D.5 Uranium Stern, 2001 J.P. Stern
Page 199 and 200:
NEA, 2000 Radiological Impacts of S
Page 201:
CE Oplossingen voor milieu, economi
show all

Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?