Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

More documents

Recommendations

Info

Figuur 7 Een overzicht van gepubliceerde Ultimately Recoverable Resources (URR) 20 USGS 5% 2000 USGS Mean 2000 USGS 95% 2000 Campbell 1995 Masters 1994 Campbell 1992 Bookout 1989 Masters 1987 Martin 1984 Nehring 1982 Halbouty 1981 Meyerhoff 1979 Nehring 1978 Nelson 1977 Folinsbee 1976 Adams & Kirby 1975 Linden 1973 Moody 1972 Moody 1970 Shell 1968 Weeks 1959 MacNaughton 1953 Weeks 1948 Pratt 1942 Published Estimates of World Oil Ultimate Recovery 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 Source: DOE, USGS and Colin Campbell Trillions of Barrels Onzekerheden rond oliereserves De manier van het berekenen van oliereserves wordt niet door alle oliemaatschappijen op dezelfde wijze gedaan. Internationale oliemaatschappijen (IOC’s) gebruiken veelal statistische methoden voor het berekenen van reserves. Ze maken gebruik van definities vastgesteld door de Society of Petroleum Engineers (SPE). Deze definieert de hoeveelheid olie die ‘met 90% zekerheid’ (P90) omhoog te halen is als ‘bewezen’ reserves. Voor de ‘waarschijnlijke’ reserves bedraagt die zekerheid maar 50% (P50), en de ‘mogelijke’ reserves hebben een winkans van 10% (P10). De opgegeven oliereserves van de meeste staatsoliemaatschappijen (National Oil Companies, NOC’s) zijn niet altijd inzichtelijk, temeer daar deze bedrijven, in tegenstelling tot IOCs, geen verantwoording hoeven af te leggen over de geboekte reserves aan bijvoorbeeld de Amerikaanse beurswaakhond SEC. Verwarring is met name ontstaan midden jaren tachtig toen de Organisation of Petroleum Exporting Countries (OPEC) het quotasysteem aangepast heeft, hetgeen betekende dat naast de productie ook de reserves een rol gingen spelen bij het vaststellen van de productiequota. In die periode verdubbelden de meeste OPEC-landen de opgegeven reserves zonder dat aanwijsbare nieuwe velden waren ontdekt of tot ontwikkeling waren gebracht. Toch valt, onder meer op basis van historische data en geologische profielen, wel iets te zeggen over de waarschijnlijkheid van de gepresenteerde data. Deze data geven geen reden tot wezenlijke twijfel. Zoeken, vinden en winnen
2.4 Gas Kostenontwikkeling van exploratie en productie Technologische ontwikkeling, zoals driedimensionale seismiek en horizontale boortechnieken, hebben de winningsfactor van olie in bestaande reservoirs verhoogd en winstgevende exploitatie mogelijk gemaakt van velden die in eerste instantie niet als technisch of economisch winbaar beschouwd werden, waarmee dus de reserves vergroot werden. In het verleden heeft de ontwikkeling van technologie geleid tot aanzienlijke kosten dalingen in de exploratie, ontwikkeling en productie, terwijl de omvang van de totale reserves bleef groeien. Deze ontwikkeling zal niet stil blijven staan. Ten dele zal deze kostendaling compenseren voor het feit dat er in steeds meer afgelegen, klimatologisch onvriendelijke gebieden naar kleinere voorkomens gezocht zal moeten worden. Voor wat betreft de toegepaste technologie zal de off-shore productie aan belang winnen (diepere wateren, Arctic), terwijl verbeterde winningstechnieken (EOR/EGR) zich verder zullen ontwikkelen. Indicaties hiervan zijn te vinden in de strategie van de majors, die zich zeggen te richten op dit soort moeilijke ‘frontier’ projecten, bij gebrek aan toegang tot interessante, grootschalige projecten in de traditionele gebieden. Daarnaast zal het exploratie onderzoek zich waarschijnlijk verder ontwikkelen in simulatie en schattingstechnieken. Beschikbaarheid van olievoorkomens als functie van de marktprijs Bron: IEA, 2005 Aardgas is een schone, veelzijdige en eenvoudig te controleren energiebron, die in huishoudens, de industrie en de elektriciteitsopwekking in Europa, Noord- en Zuid- Amerika en Azië een belangrijke plaats inneemt. Op dit moment voorziet gas in ongeveer een kwart van de totale primaire energiebehoefte op wereldschaal. Verdere groei van de gasconsumptie wordt verwacht, als gevolg van de relatief lage CO2uitstoot, in vergelijking met kolen en olieproducten. In vergelijking met olie is er bij gas meer zekerheid over de omvang van de reserves (Figuur 8) en over de toereikendheid hiervan. De hoeveelheid is vergelijkbaar, maar de huidige en cumulatieve consumptie ligt aanzienlijk lager. De voornaamste uitdaging voor de ontwikkeling van gas is de noodzaak tot het aanleggen van omvangrijke transport- en distributiesystemen, naast de investeringen in exploratie en winning. Gasvoorkomens die te ver van centra van consumptie afliggen werden daarom tot voor kort niet interssant gevonden door de industrie en niet tot de reserves gerekend. Zoeken, vinden en winnen 21
Page 1 and 2: viWTA Rol van de fossiele bronnen e
Page 3 and 4: CE CE Oplossingen voor Oplossingen
Page 5: Voorwoord Het energiebeleid is een
Page 8 and 9: 7 Dynamische analyse van de waardek
Page 10 and 11: Op de middellange termijn wordt het
Page 12 and 13: en op internationaal niveau zijn te
Page 14 and 15: (NOC’s) in OPEC countries. Some c
Page 16 and 17: Sectie A Hoe en waarom; het vertrek
Page 18 and 19: 1 Inleiding 1.1 Aanleiding voor het
Page 20 and 21: 2 De beschikbaarheid van de dragers
Page 22 and 23: 2.2 Kolen Reserves en resources Res
Page 24 and 25: Figuur 4 Bekende kolenvoorkomens (e
Page 26 and 27: Exploratietechnieken Fossiele energ
Page 30 and 31: De huidige ontwikkeling van Liquifi
Page 32 and 33: Figuur 9 Uranium voorraden wereldwi
Page 34 and 35: 3 Analytisch kader voor toekomstver
Page 36 and 37: sociaal-economische ontwikkeling, a
Page 38 and 39: nomie van de meeste OECD-landen gro
Page 40 and 41: namelijk zo dat de bedrijven die w
Page 42 and 43: Sectie B Dynamische analyses Sectie
Page 46 and 47: de kolenlagen. In Tabel 3 is aangeg
Page 48 and 49: Uit dit figuur blijkt verder dat de
Page 50 and 51: Uit deze figuur blijkt dat de kolen
Page 54 and 55: zine en diesel- of huisbrandolie, k
Page 56 and 57: Deze karakteritieken omvatten de ma
Page 58 and 59: Miljoen Ton 1901 1910 1920 1930 193
Page 60 and 61: 5.2.2 1959-1973: De Independents Na
Page 62 and 63: Ten derde werd er krachtig geïnves
Page 64 and 65: vrees bestond dat de Straat van Hor
Page 66 and 67: ning. Traditioneel werd hiervoor ri
Page 68 and 69: De ineenstorting van de olieprijzen
Page 70 and 71: 5.3 De huidige situatie op de werel
Page 72 and 73: Aan OPEC-zijde spelen er aantal zak
Page 74 and 75: Figuur 29 Reserves Production Ratio
Page 76 and 77: zich sterk op het Midden-Oosten en
Page 79 and 80:
5.5 Conclusies met betrekking tot h
Page 81 and 82:
6 Dynamische analyse van de waardek
Page 83 and 84:
eigendomsverhoudingen. Hierin speel
Page 85 and 86:
worden. Voor de consumenten geldt d
Page 87 and 88:
veel gevallen wordt gas gevonden in
Page 89 and 90:
Intrastate transacties, binnen een
Page 91 and 92:
Azië en de Pacific Anders dan in d
Page 93 and 94:
afnemersmarkt. Dit is een voordeel
Page 95 and 96:
Figuur 37 Verhouding regionale prod
Page 97 and 98:
of the Madrid Guidelines and their
Page 99 and 100:
De toekomst van aardgas in Europa n
Page 101 and 102:
termijn vraag en aanbodpatronen bep
Page 103 and 104:
Tot slot moet dit effect financieel
Page 105 and 106:
Figuur 42 Netto ontrekking van gas
Page 107 and 108:
98 Zoeken, vinden en winnen
Page 109 and 110:
Na de mijnbouw wordt het uranium on
Page 111 and 112:
7.3 Uraniumprijzen; vraag en aanbod
Page 113 and 114:
Tabel 12 geeft een overzicht van de
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
De ontwikkelingsaspecten die spelen
Page 121 and 122:
kolenwinning in de VS verantwoordel
Page 123 and 124:
ij de veroorzaker beschouwen sommig
Page 125 and 126:
CO2 0.019 CH4 0.437 N2O 5.624 SO2 3
Page 127 and 128:
effecten in de schadekosten niet zi
Page 129 and 130:
8.6 Handelingsperspectieven voor de
Page 131 and 132:
gasvoorraden in toegankelijke OECD-
Page 133 and 134:
aliseerde chemie. Andere sectoren z
Page 135 and 136:
gevonden, maar wel een grote hoevee
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
problemen en vanwege de politieke e
Page 141 and 142:
lige gevolgen zijn bijvoorbeeld de
Page 143 and 144:
In het tweede scenario opereren lan
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Crude Oil Equivalent - Equivalent v
Page 153 and 154:
eserves attributed to improved reco
Page 155 and 156:
Reserves - Reserves Reserves are th
Page 157 and 158:
In situ leaching (ISL) The recovery
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Gewonnen erts wordt vervolgens fijn
Page 163 and 164:
B.4 Conversie Figuur 48 De kernener
Page 165 and 166:
uis wordt dichtgelast. De brandstof
Page 167 and 168:
C.2 Klimaatverandering Klimaatveran
Page 169 and 170:
Dit betekent dat de volgende schade
Page 171 and 172:
C.5.1 Risicomaat Het is de vraag of
Page 173 and 174:
Geluid en visuele vervuiling; in de
Page 175 and 176:
PKB Ruimte voor de Rivier De Tweede
Page 177 and 178:
D Referenties en bibliografie De re
Page 179 and 180:
IEA, 1995 International Energy Agen
Page 181 and 182:
D.2 Kolen Tilton, 2003 J.E. Tilton
Page 183 and 184:
Bielecki, 2000 J. Bielecki Energy s
Page 185 and 186:
Hammer, 1988 A. Hammer Hammer, Witn
Page 187 and 188:
Marcel, 2003 V. Marcel, J.V. Mitche
Page 189 and 190:
Sinclair, 1984 S. Sinclair The Worl
Page 191 and 192:
D.4 Gas Victor, 2003 D.G. Victor, N
Page 193 and 194:
Correljé, 2000 A.F. Correljé, P.R
Page 195 and 196:
IEA, 2002 International Energy Agen
Page 197 and 198:
D.5 Uranium Stern, 2001 J.P. Stern
Page 199 and 200:
NEA, 2000 Radiological Impacts of S
Page 201:
CE Oplossingen voor milieu, economi
show all

Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?