Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...
Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ... Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...
Exploratietechnieken Fossiele energiedragers worden op de eerste plaats gezocht met behulp van geologische prospectie, met name daar waar op berghellingen of glooiingen in het landschap reeksen aardlagen zichtbaar zijn en gesteentemonsters kunnen worden onderzocht. Deze lagen geven aanwijzingen over het al of niet aanwezig zijn van de energiedragers. Luchtfoto’s en satellietbeelden zijn tegenwoordig ook een belang- rijke bron bij het verkennen van de geologische gesteldheid van de bodem. In streken waar geen sporen aan de oppervlakte kunnen worden gevonden en voor verder onderzoek wordt gebruik gemaakt van geofysische opsporingsmethoden, zoals gravimetrie, magnetometrie en seismiek. De gravimetrische methode is gebaseerd op het principe dat zwaartekracht aan de oppervlakte van de aarde verschilt als gevolg van de aanwezigheid van meer of minder zware rotslagen in de bodem. Daar waar dicht bij de oppervlakte een omhoog gestuwde zware rotslaag voorkomt neemt de zwaartekracht toe. Door meerdere peilingen uit te voeren kunnen ondergrondse formaties in kaart worden gebracht. Bij de magnetometrische methode wordt de kracht en richting van het magnetisch veld gemeten. Aard- lagen hebben magnetische eigenschappen die afhangen van hun samenstelling. Doordat hierover in- middels veel kennis bestaat kan bijvoorbeeld met behulp van een boot of vliegtuig met een magnetome- ter relatief snel een kaart worden samengesteld van de opbouw van de rotslagen, ook op zee en in ge- bieden waar prospectie vanaf het aardoppervlak moeilijk is. De seismische methode gaat uit van de registratie van trillingen die in de aardkorst worden veroorzaakt door kunstmatig opgewekte explosies. De trillingen planten zich voort door de aarde en worden gebro- ken en gereflecteerd op scheidingsvlakken van gesteenten. Dit geeft weer een beeld van de onder- grondse formaties. Zoals bijvoorbeeld getoond in de figuur. Specialistische expertise en ervaring zijn vereist voor een goede interpretatie van de prospectieresulta- ten. Zelfs experts kunnen niet met zekerheid vaststellen uit welke gesteenten de ondergrond bestaat en of er fossiele energiedragers gevonden kunnen worden. Er moeten aanvullend exploratieboringen plaatsvinden om duidelijkheid te verkrijgen over de aanwezigheid van energiedragers en de kwaliteit daarvan. Beeld van bodemlagen op basis van seismisch onderzoek (Society of Exploration Geo physicists; Virtual geoscience center) 18 Zoeken, vinden en winnen
Figuur 6 Een overzicht van gepubliceerde Ultimately Recoverable Resources (URR) (BP Statistical review of reserves, 2006) De in de jaren ’60 bepaalde Ultimately Recoverable Resources (URR) werden algemeen geaccepteerd als de aanwezige hoeveelheid voorkomens, inclusief cumulatieve productie, bewezen reserves indertijd en nog the ontdekken voorkomens. Figuur 7 geeft een overzicht van gepubliceerde URR die een variatie laat zien van 600 miljard vaten (Weeks, 1959) tot ruim 2.000 miljard vaten (USGS, 2000). De URR-discussie richt zich alleen op de voorkomens van conventionele olie. Schalies, teerzanden en zware ruwe olie worden beschouwd als voorkomens die niet met conventionele methoden gewonnen kunnen worden, als gevolg van technische en economische beperkingen (zie Rogner, 1997; Gregory and Rogner, 1998). Deze voorkomens vormen echter een aandeel van de hoeveelheid fossiele brandstoffen in de aardkorst, dat vrijwel even groot geacht wordt als de conventionele olievoorraden. Deze voorkomens worden niet ontkend door ‘fixed stock’ analysten, maar er bestaat weinig vertrouwen in toekomstige technologie om deze voorkomens naar de markt te brengen. Zoeken, vinden en winnen 19
- Page 1 and 2: viWTA Rol van de fossiele bronnen e
- Page 3 and 4: CE CE Oplossingen voor Oplossingen
- Page 5: Voorwoord Het energiebeleid is een
- Page 8 and 9: 7 Dynamische analyse van de waardek
- Page 10 and 11: Op de middellange termijn wordt het
- Page 12 and 13: en op internationaal niveau zijn te
- Page 14 and 15: (NOC’s) in OPEC countries. Some c
- Page 16 and 17: Sectie A Hoe en waarom; het vertrek
- Page 18 and 19: 1 Inleiding 1.1 Aanleiding voor het
- Page 20 and 21: 2 De beschikbaarheid van de dragers
- Page 22 and 23: 2.2 Kolen Reserves en resources Res
- Page 24 and 25: Figuur 4 Bekende kolenvoorkomens (e
- Page 28 and 29: Figuur 7 Een overzicht van gepublic
- Page 30 and 31: De huidige ontwikkeling van Liquifi
- Page 32 and 33: Figuur 9 Uranium voorraden wereldwi
- Page 34 and 35: 3 Analytisch kader voor toekomstver
- Page 36 and 37: sociaal-economische ontwikkeling, a
- Page 38 and 39: nomie van de meeste OECD-landen gro
- Page 40 and 41: namelijk zo dat de bedrijven die w
- Page 42 and 43: Sectie B Dynamische analyses Sectie
- Page 44 and 45: 4 Dynamische analyse van de waardek
- Page 46 and 47: de kolenlagen. In Tabel 3 is aangeg
- Page 48 and 49: Uit dit figuur blijkt verder dat de
- Page 50 and 51: Uit deze figuur blijkt dat de kolen
- Page 52 and 53: 5 Dynamische analyse van de waardek
- Page 54 and 55: zine en diesel- of huisbrandolie, k
- Page 56 and 57: Deze karakteritieken omvatten de ma
- Page 58 and 59: Miljoen Ton 1901 1910 1920 1930 193
- Page 60 and 61: 5.2.2 1959-1973: De Independents Na
- Page 62 and 63: Ten derde werd er krachtig geïnves
- Page 64 and 65: vrees bestond dat de Straat van Hor
- Page 66 and 67: ning. Traditioneel werd hiervoor ri
- Page 68 and 69: De ineenstorting van de olieprijzen
- Page 70 and 71: 5.3 De huidige situatie op de werel
- Page 72 and 73: Aan OPEC-zijde spelen er aantal zak
- Page 74 and 75: Figuur 29 Reserves Production Ratio
Exploratietechniek<strong>en</strong><br />
<strong>Fossiele</strong> <strong>en</strong>ergiedragers word<strong>en</strong> op de eerste plaats gezocht met behulp <strong>van</strong> geologische prospectie,<br />
met name daar waar op berghelling<strong>en</strong> of glooiing<strong>en</strong> in het landschap reeks<strong>en</strong> aardlag<strong>en</strong> zichtbaar zijn<br />
<strong>en</strong> geste<strong>en</strong>temonsters kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> onderzocht. Deze lag<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> aanwijzing<strong>en</strong> over het al of niet<br />
aanwezig zijn <strong>van</strong> de <strong>en</strong>ergiedragers. Luchtfoto’s <strong>en</strong> satellietbeeld<strong>en</strong> zijn teg<strong>en</strong>woordig ook e<strong>en</strong> belang-<br />
rijke bron bij het verk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>van</strong> de geologische gesteldheid <strong>van</strong> de bodem. In strek<strong>en</strong> waar ge<strong>en</strong> spor<strong>en</strong><br />
aan de oppervlakte kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gevond<strong>en</strong> <strong>en</strong> voor verder onderzoek wordt gebruik gemaakt <strong>van</strong><br />
geofysische opsporingsmethod<strong>en</strong>, zoals gravimetrie, magnetometrie <strong>en</strong> seismiek.<br />
De gravimetrische methode is gebaseerd op het principe dat zwaartekracht aan de oppervlakte <strong>van</strong> de<br />
aarde verschilt als gevolg <strong>van</strong> de aanwezigheid <strong>van</strong> meer of minder zware rotslag<strong>en</strong> in de bodem. Daar<br />
waar dicht bij de oppervlakte e<strong>en</strong> omhoog gestuwde zware rotslaag voorkomt neemt de zwaartekracht<br />
toe. Door meerdere peiling<strong>en</strong> uit te voer<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ondergrondse formaties in kaart word<strong>en</strong> gebracht.<br />
Bij de magnetometrische methode wordt de kracht <strong>en</strong> richting <strong>van</strong> het magnetisch veld gemet<strong>en</strong>. Aard-<br />
lag<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> magnetische eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> die afhang<strong>en</strong> <strong>van</strong> hun sam<strong>en</strong>stelling. Doordat hierover in-<br />
middels veel k<strong>en</strong>nis bestaat kan bijvoorbeeld met behulp <strong>van</strong> e<strong>en</strong> boot of vliegtuig met e<strong>en</strong> magnetome-<br />
ter relatief snel e<strong>en</strong> kaart word<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>gesteld <strong>van</strong> de opbouw <strong>van</strong> de rotslag<strong>en</strong>, ook op zee <strong>en</strong> in ge-<br />
bied<strong>en</strong> waar prospectie <strong>van</strong>af het aardoppervlak moeilijk is.<br />
De seismische methode gaat uit <strong>van</strong> de registratie <strong>van</strong> trilling<strong>en</strong> die in de aardkorst word<strong>en</strong> veroorzaakt<br />
door kunstmatig opgewekte explosies. De trilling<strong>en</strong> plant<strong>en</strong> zich voort door de aarde <strong>en</strong> word<strong>en</strong> gebro-<br />
k<strong>en</strong> <strong>en</strong> gereflecteerd op scheidingsvlakk<strong>en</strong> <strong>van</strong> geste<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Dit geeft weer e<strong>en</strong> beeld <strong>van</strong> de onder-<br />
grondse formaties. Zoals bijvoorbeeld getoond in de figuur.<br />
Specialistische expertise <strong>en</strong> ervaring<br />
zijn vereist voor e<strong>en</strong> goede<br />
interpretatie <strong>van</strong> de prospectieresulta-<br />
t<strong>en</strong>. Zelfs experts kunn<strong>en</strong> niet met<br />
zekerheid vaststell<strong>en</strong> uit welke<br />
geste<strong>en</strong>t<strong>en</strong> de ondergrond bestaat <strong>en</strong><br />
of er fossiele <strong>en</strong>ergiedragers<br />
gevond<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Er moet<strong>en</strong><br />
aanvull<strong>en</strong>d exploratieboring<strong>en</strong><br />
plaatsvind<strong>en</strong> om duidelijkheid te<br />
verkrijg<strong>en</strong> over de aanwezigheid <strong>van</strong><br />
<strong>en</strong>ergiedragers <strong>en</strong> de kwaliteit<br />
daar<strong>van</strong>.<br />
Beeld <strong>van</strong> bodemlag<strong>en</strong> op basis <strong>van</strong> seismisch onderzoek (Society of Exploration Geo physicists; Virtual geosci<strong>en</strong>ce<br />
c<strong>en</strong>ter)<br />
18<br />
Zoek<strong>en</strong>, vind<strong>en</strong> <strong>en</strong> winn<strong>en</strong>