Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

2 De beschikbaarheid van de dragers
Dit hoofdstuk geeft inzicht in de beschikbaarheid van fossiele energie op de langere
termijn. Twee perspectieven kunnen daarbij gehanteerd worden, waarvan het ene
streeft naar het in beeld brengen van de in theorie mogelijke, uiteindelijk winbare
voorkomens (de ultimately recoverable resources), terwijl het andere ervan uitgaat
dat een dergelijke analyse weinig zinvol is. Natuurlijke voorkomens van energiedragers
kunnen immers pas als reserves beschouwd worden als er vraag naar bestaat
en de geschikte technologie beschikbaar is om deze op te sporen, te produceren, te
transporteren en om te zetten in bruikbare energievormen. Dat betekent dat het in
principe noodzakelijk is om de hele aanbodketen in beschouwing te nemen, van het
analyseren van de geologie en de winning tot de aanwending van de energiedragers
in specifieke toepassingen, zoals vervoer, communicatie, verwarming, etc. Naast het
fysieke voorkomen van fossiele energie op een specifieke locatie, zijn factoren van
technische, economische en geopolitieke aard ook doorslaggevend of en wanneer ze
geproduceerd en verbruikt zullen worden. De diepte van het water, de afstand tot de
markt, de omvang van investeringen, de wetgeving, de te verwachten winsten en andere
aspecten zijn factoren van belang bij de beslissing tot winning. Echter, wanneer
het gaat om het aggregeren van de voorkomens worden deze factoren vaak niet
meegenomen in de analyse, of slechts als statische elementen beschouwd, waardoor
er - afhankelijk van de omstandigheden - een overschatting dan wel een onderschatting
zal optreden van de reserves.
2.1 Definities
Er bestaan een aantal termen die energievoorkomens beschrijven, terwijl verschillende
auteurs en instituties ook nog eens een verschillende betekenis toekennen aan
dezelfde term. Bovendien varieert de precieze betekenis voor verschillende energiebronnen.
De World Energy Council definieert voorkomens (resources) als ‘the occurrences of
material in recognizable form’ (WEC, 1998). Voor olie omvat dit de hoeveelheid olie
in de aardkorst. De zogenaamde ‘reserves’ maken daar een deel van uit.
Energiemaatschappij BP definieert bewezen ‘proven’ reserves als: ‘generally taken to
be those quantities that geological and engineering information indicates with
reasonable certainty can be recovered in the future from known reservoirs under existing
economic and operating conditions’ (BP, 1999).
Andere veelgebruikte termen betreffen ‘probable reserves’, ‘indicated reserves’ en
‘inferred reserves’, die aanduiden dat er niet voldaan is aan de criteria voor bewezen
(proven) reserves. Wanneer in dit rapport gesproken wordt over reserves wordt
steeds gedoeld op bewezen reserves.
Uiteindelijk winbare voorkomens zijn de som van reeds geproduceerde voorkomens
plus alle geïdentificeerde winbare voorkomens plus het mogelijk winbare aandeel
van de (nog) niet ontdekte voorkomens. Vervolgens bestaat er een verschil tussen
conventionele voorkomens en niet conventionele voorkomens, die olie schalies, teer-
12
Zoeken, vinden en winnen