Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

More documents

Recommendations

Info

C Het Extern-E programma voor bepaling van externe kosten In opdracht van de Europese Commissie is de ExternE methodiek ontwikkeld om de externe kosten van energiegebruik in de EU te bepalen, ter ondersteuning van beleidbeslissingen. Deze bijlage beschrijft hoeft in de Extern systematiek wordt omgegaan met de diverse exteren effecten van de winning van energiedragers. C.1 Waardering gezondheideffecten en sterfgevallen Veel stoffen kunnen leiden tot gezondheideffecten, voornamelijk doordat ze ingeademd worden (luchtvervuiling). Er wordt in ExternE onderscheid gemaakt naar twee soorten gezondheideffect 8 : Mortaliteit. Hierbij gaat het om ziekte die daadwerkelijk tot voortijdig overlijden lijdt; dit kan acuut zijn of op termijn (‘chronisch’). Morbiditeit. Hierbij gaat het om langdurige ziekte die het functioneren en welbevinden van de zieke beïnvloedt. Het eerste effect wordt uitgedrukt in verloren levensjaren (YOLL) met een daarbij behorende ‘value of life year’ (VOLY). De aanbevolen waarde is € 50.000 of € 75.000 voor acute sterfgevallen. Deze waarden zijn afgeleid uit WTP bepalingen. Voor morbiditeit worden een aantal verschillende kostenposten samengenomen. In grote lijn gaat het om: resource costs: ziektekosten, al dan niet door verzekering betaald, en andere directe kosten, op basis van marktprijzen; opportunity costs: schade van verminderde productiviteit en vrijetijdbesteding, op basis van marktprijzen; disutility costs: schade door pijn, zorgen, trauma van betrokkenen, op basis van WTP/WTA. In ExternE (2005) wordt een gedetailleerde lijst gegeven van de verschillende externe kosten per effect (ziekenhuisbezoek, beperkte activiteit, etc.) die worden aanbevolen. Voor sterfgevallen als gevolg van dodelijke ongelukken wordt niet uitgegaan van verloren levensjaren maar van een waarde voor het leven zelf, de zogenoemde ‘value of statistical life’ of ‘value of prevented fatality’ (VSL of VPF). De aanbevolen waarde hiervoor is € 1.000.000 (WTP-bepaling). 8 In praktijk met name hart-longziekten en kanker. Zoeken, vinden en winnen 157
C.2 Klimaatverandering Klimaatverandering is het milieueffect dat wordt veroorzaakt door de emissie van broeikasgassen. Hoewel dit milieuthema op dit moment zeer veel aandacht krijgt in zowel wetenschap als beleid blijkt het nog heel lastig om de schade die met de emissie van een kilogram broeikasgas gepaard gaat te bepalen. De eerste stappen van de berekeningen zijn wel makkelijk, omdat broeikasgassen zich heel snel door te hele atmosfeer verspreiden en daardoor een ‘globaal’ effect veroorzaken: het maakt helemaal niets uit waar de emissie optreedt, het effect is altijd hetzelfde. Dit geldt zeker voor het belangrijkste gas, CO2. Het bepalen van het impact potentieel, in termen van toegenomen infrarood-absorptie in de atmosfeer, is daarom relatief simpel. Wat de bepaling bemoeilijkt is het feit dat de broeikasgassen over het algemeen een lange levensduur hebben en het effect daarom over honderden jaren kan blijven bestaan. Er wordt daarom een tijdhorizon aangenomen voor de effectbepaling van in het algemeen 100 jaar. De effecten van broeikasgassen worden uitgedrukt in CO2-equivalenten. Hoe dit impact potentieel zich vertaalt naar daadwerkelijk impacts is met grote onzekerheid omgeven. Wat wordt de gemiddelde temperatuurstijging, hoe beïnvloedt dit weerextremen, zeespiegelniveau en de verspreiding van ziektes? Welke schades en kosten zullen hiermee gemoeid zijn? Zijn doden bij overstromingen in Bangladesh goedkoper dan doden bij overstromingen in Nederland? De bepalingen van schadekosten per ton CO2 lopen dan ook uiteen van € 0,5 tot zo’n € 90 (Tol, 2005). In de eerste versie van ExternE werd dan ook aangeraden met een range aan schadekosten te werken. In ExternE 2005 (hoofdstuk 8 daarin) worden schadekosten van € 9/ton CO2 berekend, maar hier worden terecht diverse vraagtekens bij gezet. De aanbevolen prijs voor CO2 is € 19/ton, met onder- en bovenwaarde voor eventuele gevoeligheidanalyse € 9/ton en € 50/ton. Deze waarden zijn deels gebaseerd op preventiekosten, naast schadekosten. Dat wil zeggen dat beleiddoelstellingen als leidraad zijn genomen. De externe kostenbepalingen voor klimaatverandering zijn daarom intrinsiek anders dan die voor andere milieueffecten en het is niet te zeggen welke schades wel en niet meegenomen zijn in de prijs. Rechtvaardiging hiervoor ligt in het feit dat het effect zelf ook intrinsiek anders is dan de andere en dat door ontbrekende kennis de schadekostenberekeningen op dit moment waarschijnlijk systematisch te lage uitkomsten geven. Tabel 22 Aanpak voor bepaling externe kosten broeikasgassen Inventarisatie CO2, CH4, N2O Effectbepaling Globaal voor alle bronnen, tijdhorizon 100 jaar Waarde GWP100 volgens IPCC, 2001 Schaduwprijs € 19/ton CO2-equivalent Centrale waarde van schadekosten, preventiekosten en emissiehandelprijs Gevoeligheid? € 9/ton tot € 50/ton Beperkte schadebepaling / preventiekosten NL 158 Zoeken, vinden en winnen
Page 1 and 2:
viWTA Rol van de fossiele bronnen e
Page 3 and 4:
CE CE Oplossingen voor Oplossingen
Page 5:
Voorwoord Het energiebeleid is een
Page 8 and 9:
7 Dynamische analyse van de waardek
Page 10 and 11:
Op de middellange termijn wordt het
Page 12 and 13:
en op internationaal niveau zijn te
Page 14 and 15:
(NOC’s) in OPEC countries. Some c
Page 16 and 17:
Sectie A Hoe en waarom; het vertrek
Page 18 and 19:
1 Inleiding 1.1 Aanleiding voor het
Page 20 and 21:
2 De beschikbaarheid van de dragers
Page 22 and 23:
2.2 Kolen Reserves en resources Res
Page 24 and 25:
Figuur 4 Bekende kolenvoorkomens (e
Page 26 and 27:
Exploratietechnieken Fossiele energ
Page 28 and 29:
Figuur 7 Een overzicht van gepublic
Page 30 and 31:
De huidige ontwikkeling van Liquifi
Page 32 and 33:
Figuur 9 Uranium voorraden wereldwi
Page 34 and 35:
3 Analytisch kader voor toekomstver
Page 36 and 37:
sociaal-economische ontwikkeling, a
Page 38 and 39:
nomie van de meeste OECD-landen gro
Page 40 and 41:
namelijk zo dat de bedrijven die w
Page 42 and 43:
Sectie B Dynamische analyses Sectie
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
de kolenlagen. In Tabel 3 is aangeg
Page 48 and 49:
Uit dit figuur blijkt verder dat de
Page 50 and 51:
Uit deze figuur blijkt dat de kolen
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
zine en diesel- of huisbrandolie, k
Page 56 and 57:
Deze karakteritieken omvatten de ma
Page 58 and 59:
Miljoen Ton 1901 1910 1920 1930 193
Page 60 and 61:
5.2.2 1959-1973: De Independents Na
Page 62 and 63:
Ten derde werd er krachtig geïnves
Page 64 and 65:
vrees bestond dat de Straat van Hor
Page 66 and 67:
ning. Traditioneel werd hiervoor ri
Page 68 and 69:
De ineenstorting van de olieprijzen
Page 70 and 71:
5.3 De huidige situatie op de werel
Page 72 and 73:
Aan OPEC-zijde spelen er aantal zak
Page 74 and 75:
Figuur 29 Reserves Production Ratio
Page 76 and 77:
zich sterk op het Midden-Oosten en
Page 79 and 80:
5.5 Conclusies met betrekking tot h
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
eigendomsverhoudingen. Hierin speel
Page 85 and 86:
worden. Voor de consumenten geldt d
Page 87 and 88:
veel gevallen wordt gas gevonden in
Page 89 and 90:
Intrastate transacties, binnen een
Page 91 and 92:
Azië en de Pacific Anders dan in d
Page 93 and 94:
afnemersmarkt. Dit is een voordeel
Page 95 and 96:
Figuur 37 Verhouding regionale prod
Page 97 and 98:
of the Madrid Guidelines and their
Page 99 and 100:
De toekomst van aardgas in Europa n
Page 101 and 102:
termijn vraag en aanbodpatronen bep
Page 103 and 104:
Tot slot moet dit effect financieel
Page 105 and 106:
Figuur 42 Netto ontrekking van gas
Page 107 and 108:
98 Zoeken, vinden en winnen
Page 109 and 110:
Na de mijnbouw wordt het uranium on
Page 111 and 112:
7.3 Uraniumprijzen; vraag en aanbod
Page 113 and 114:
Tabel 12 geeft een overzicht van de
Page 115 and 116: 106 Zoeken, vinden en winnen
Page 119 and 120: De ontwikkelingsaspecten die spelen
Page 121 and 122: kolenwinning in de VS verantwoordel
Page 123 and 124: ij de veroorzaker beschouwen sommig
Page 125 and 126: CO2 0.019 CH4 0.437 N2O 5.624 SO2 3
Page 127 and 128: effecten in de schadekosten niet zi
Page 129 and 130: 8.6 Handelingsperspectieven voor de
Page 131 and 132: gasvoorraden in toegankelijke OECD-
Page 133 and 134: aliseerde chemie. Andere sectoren z
Page 135 and 136: gevonden, maar wel een grote hoevee
Page 139 and 140: problemen en vanwege de politieke e
Page 141 and 142: lige gevolgen zijn bijvoorbeeld de
Page 143 and 144: In het tweede scenario opereren lan
Page 151 and 152: Crude Oil Equivalent - Equivalent v
Page 153 and 154: eserves attributed to improved reco
Page 155 and 156: Reserves - Reserves Reserves are th
Page 157 and 158: In situ leaching (ISL) The recovery
Page 161 and 162: Gewonnen erts wordt vervolgens fijn
Page 163 and 164: B.4 Conversie Figuur 48 De kernener
Page 165: uis wordt dichtgelast. De brandstof
Page 169 and 170: Dit betekent dat de volgende schade
Page 171 and 172: C.5.1 Risicomaat Het is de vraag of
Page 173 and 174: Geluid en visuele vervuiling; in de
Page 175 and 176: PKB Ruimte voor de Rivier De Tweede
Page 177 and 178: D Referenties en bibliografie De re
Page 179 and 180: IEA, 1995 International Energy Agen
Page 181 and 182: D.2 Kolen Tilton, 2003 J.E. Tilton
Page 183 and 184: Bielecki, 2000 J. Bielecki Energy s
Page 185 and 186: Hammer, 1988 A. Hammer Hammer, Witn
Page 187 and 188: Marcel, 2003 V. Marcel, J.V. Mitche
Page 189 and 190: Sinclair, 1984 S. Sinclair The Worl
Page 191 and 192: D.4 Gas Victor, 2003 D.G. Victor, N
Page 193 and 194: Correljé, 2000 A.F. Correljé, P.R
Page 195 and 196: IEA, 2002 International Energy Agen
Page 197 and 198: D.5 Uranium Stern, 2001 J.P. Stern
Page 199 and 200: NEA, 2000 Radiological Impacts of S
Page 201: CE Oplossingen voor milieu, economi
show all

Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?