Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

In het tweede scenario opereren landen, vanuit hun nationale belangen, meer
politiek-strategisch. Energiestromen zullen in dit scenario gepolitiseerd worden,
en de energiehandel vooral tot stand komen via overheidshandelen (de politiek
gedreven wereld). De uiteindelijke beslissingen over belangrijke kwesties omtrent
de energiestromen liggen in dit scenario bij de overheid.
Het Vlaamse energievoorzieningszekerheidbeleid zal effectief en robuust moeten
zijn voor beide scenario’s, omdat het nog onduidelijk is welk scenario dominant
zal blijken te zijn.
Duurzame ontwikkeling
Voor wat betreft de meer duurzame ontwikkeling op de winninglocaties zijn er
eveneens twee hoofdsporen:
a Het aanpakken van de milieuschadelijke subsidies in eigen land, die misstanden
elders bevorderen.
b Het vanuit Vlaanderen bevorderen van betere arbeidsomstandigheden en
milieuzorg op de winninglocaties.
Het aanpakken van de milieuschadelijke subsidies (de ‘on-budget’ externe kosten)
is iets dat de Vlaamse overheid in eigen hand heeft. Voor zover bekend is
echter in Vlaanderen nog geen onderzoek verricht naar de huidige omvang van
deze subsidies, zoals dat bijvoorbeeld wel in Nederland in kaart is gebracht (CE,
2005). Daarnaast is het wenselijk beleid te formuleren om nieuwe gevallen te
voorkomen, bijvoorbeeld rond de toenemende import van biomassa.
De noodzaak tot een duurzamere energievoorziening zal op deze termijn een
factor van belang gaan vormen. Het mondiale broeikaseffect, lokale milieueffecten
vanwege de productie en consumptie van steeds grotere hoeveelheden
energie en de voortgaande ontwikkeling van energietechnologieën en materialen
zullen druk uitoefenen op de toepassing van nieuwe systemen en toepassingen
waarbij duurzaamheid en energie-efficiëntie een steeds grotere rol kunnen spelen.
Op termijn zullen de prijseffecten van de schaarste en afhankelijkheid vanzelf
een drijvende kracht gaan vormen. Daarnaast zal het noodzakelijk zijn om de
mondiale en lokale milieu- en afhankelijkheidseffecten zichtbaar te maken in kosten
en prijzen voor de betrokken vormen van energie.
Het bijdragen aan betere arbeidsomstandigheden en betere milieuzorg op de
winninglocaties, vanuit Vlaanderen, is geen eenvoudige zaak, alleen al omdat de
herkomst van de dragers in veel gevallen gewoonweg niet bekend is en deze
voornamelijk wordt bepaald door marktactoren in een geliberaliseerde energiemarkt.
Toch kan de Vlaamse overheid meer doen dan het uitoefenen van morele
druk op de marktactoren.
Zo is bij de import van uranium het land van herkomst redelijk te bepalen, doordat
de afnemers het uranium min of meer direct bestellen bij de mijnen en de eisen
die worden gesteld in het kader van non-proliferatie. Hierdoor is het vanuit de
overheid mogelijk, om bijvoorbeeld via vergunningeisen, voorwaarden te stellen
aan het land van herkomst voor het uranium. Dat kan een groot verschil maken
134
Zoeken, vinden en winnen