Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

Voorzieningszekerheid
Op het terrein van de voorzieningszekerheid van de dragers zijn er feitelijk twee
hoofdsporen:
a Verminderen van de eigen afhankelijkheid van fossiele energiedragers en
uranium.
b Bijdragen aan internationale initiatieven om de waardeketens beter in balans
te krijgen.
Er zijn politieke keuzen vereist om op deze terreinen daadwerkelijke impact te
bereiken. De afhankelijkheid van Vlaanderen is immers groot (in olietermen ruim
280 miljoen vaten per jaar) en de relatieve inbreng op wereldschaal gering
(0,4%). Op beide vlakken zijn er echter zeker mogelijkheden.
Een van de belangrijkste conclusies die uit het onderzoek wordt getrokken is dat
er expliciet onderscheid gemaakt moet worden tussen, enerzijds, vraag- en aanbodaspecten
die vooral te maken hebben met de huidige marktomstandigheden
en, anderzijds, ontwikkelingen die pas op langere termijn echt relevant zullen
worden. Als deze analyse niet expliciet gemaakt wordt, kunnen maatregelen een
negatief effect hebben. Een opeenstapeling van ingrepen in de markt, zonder
heldere relatie met het probleem en het moment waarop het zich voordoet, kan
serieuze consequenties hebben voor de oliemarkt en de energievoorziening in
bredere zin.
Daarnaast is de internationale en in België federale, component van belang. Zekerheid
van energievoorziening is een vitaal belang van de EU-lidstaten. Als daar
onzekerheid over bestaat of als er sprake is van asymmetrie tussen landen, ontstaat
er een sterke neiging om unilateraal energiebeleid te implementeren. Vanwege
de Europese integratie van energiemarkten en de liberalisering van deze
markten bestaan er echter steeds minder mogelijkheden om nationaal effectief
beleid te voeren.
Nationale strategieën op het gebied van preferentiële buitenlandse betrekkingen
met producenten of met betrekking tot de reservering van brandstoffen en capaciteit
voor eigen gebruik kunnen tot gevolg hebben dat EU-beleid ineffectief
wordt. Tegelijkertijd betekent dat de EU moet streven naar een coherent beleid
voor veiligheid van energievoorziening, dat rekening houdt met de asymmetrie in
de mate waarin lidstaten getroffen kunnen worden door onderbrekingen in de
energievoorziening.
In algemene zin is het van belang tot een acceptabele balans te komen tussen
producenten en consumenten door middel van het aangaan van dialogen over
bovengenoemde en andere aspecten, zoals de technologietransfer, ondersteuning
bij het genereren van toegevoegde waarde, etc.
Daarbij is hier uitgegaan van twee toekomstscenario’s. In het eerste scenario
mondialiseert en integreert de wereldeconomie steeds verder en is vrijhandel -
ook voor energie - het motto (de economisch gedreven wereld). Hierbij zullen de
energiestromen via marktwerking hun weg vinden naar de consument en zal de
rol van overheden relatief beperkt en faciliterend van aard zijn.
Zoeken, vinden en winnen
133