Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

van de ‘majors’ als dominante partijen, zowel up- als down-stream, heeft een belangrijke
invloed op het denken over energievoorziening in de OECD-landen. Aspecten
als publieke dienstverlening, gepolitiek en nationaal belang, anders dan
shareholder-value, bepalen nu het nieuwe beeld van de publiek-private industrie.
De grootse rol van de majors is gelegen in de exploitatie van hun commerciële
downstream netwerken, die zowel olieproducten, als gas, elektriciteit en hybride
producten verkopen. Daarnaast zijn zij een hoofdrol gaan spelen in innovatieve
activiteiten in de multi-chemische industrie, waarbij men van petroleum als
grondstof overgegaan is op een veelheid van inputs, zoals kolen, biomassa, gassen,
etc.
Met betrekking tot de relevante instituties, is er sprake van een UN International
Energy Organisation, om energievraagstukken gecoördineerd aan te pakken,
in samenhang met landbouw en voedselvoorziening, technologieuitwisseling en
emissiehandel. De coördinerende rol van de Greater European Strategic Gas
Authority in de gasmarkt en bijbehorende infrastructuren, waarbij gasproducenten
en consumenten in overleg handelen bleek een voorbeeld voor vergelijkbare
ontwikkelingen elders in de wereld. De regionale gasmarkten in Latijns-Amerika,
Zuid-Afrika, Zuidoost-Azië en het West Pacific Rim ontwikkelen zich dan ook gestaag.
De prijsvorming en de contracten. Het huidige paradigma, gebaseerd op liberalisering,
globalisering en concurrentie zal tijdens de eerste decennia ingewisseld
worden voor een geordende oliemarkt, waarbij belangen van producenten
en consumenten min of meer in evenwicht gehouden worden. De reden hiervoor
is dat de afhankelijkheid van speculatie en vrije markt prijzen (NYMEX, IPE) tot
een chaotische prijsvorming aanleiding heeft gegeven, die onacceptabel werd
voor consumenten en producenten en uiterst negatieve consequenties had voor
de ontwikkelende wereld.
Bovendien is, als gevolg van het toenemende gebruik van biomassa een verband
met voedselproductie en landbouw tot stand gekomen. Het werd politiek onhoudbaar
om beide markten aan de prijsfluctuaties bloot te stellen die het gevolg
waren van de koppeling tussen deze sectoren. Een internationale organisatie
houdt toezicht op de energiemarkt en maakt via onder meer het monitoren van
door overheden ondersteunde langetermijncontracten de investeringen mogelijk
die noodzakelijk zijn om in de vraag te kunnen voorzien. Deze ingreep is voldoende
om de landbouwmarkten op acceptable wijze te balanceren. Bovendien
houdt deze organisatie toezicht op de handel in emissierechten en de controle
van de energie en CO2-stromen.
De balans in vraag, aanbod en capaciteit is sterk afhankelijk van de economische
voorspoed in de verschillende regio’s. Er ontwikkelde zich geen surplus in
winnings- en raffinagecapaciteit meer. Economische ontwikkeling en een daling
van de energievraag bleken toch mogelijk. De energiemarkt bleef gevoelig voor
vraag- en aanbodfluctuaties en prijsvolatiliteit, vandaar het ontstaan van internationale
samenwerking en coördinatie tussen producenten en consumenten. Gezien
de grote algemene behoefte aan kapitaal, nieuwe innovatieve capaciteit vinden
exploratie en winning gecoördineerd plaats. Er worden geen megavelden
Zoeken, vinden en winnen
125