Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

aliseerde chemie. Andere sectoren zullen alternatieven als aardgas, schone kolen,
kernenergie en duurzame vormen, zoals tweede generatie bio-energie en
zonne-energie, kunnen inzetten. Daarnaast zal ook de efficiëntie van het gebruik
van energie zeer sterk toenemen, onder invloed van prijzen en technologische
ontwikkeling. Ook worden in China en India allerlei nieuwe technologieën gelijk
geïmplementeerd.
Voor wat betreft de winningslocaties en de origine van de aangevoerde olie
zal er een verdere verschuiving plaatsvindt van Europa en de VS, waar de reserves
uitgeput aan het raken zijn, naar niet-OECD-landen in het Midden-Oosten en
Afrika en de voormalige Sovjet-Unie en naar nieuwe gebieden waar nietconventionele
voorkomens van olie en gas gevonden zijn. Daarnaast krijgen de
overheden van producerende landen een steeds directere invloed, via eigendom
en regulering van de exploratie, de winning en de raffinage. In landen als China,
India en Latijns-Amerika en vele OECD-landen ziet de overheid security of
supply liever in handen van national champions en staatsondernemingen.
De leveranciers van grondstoffen voor tweede generatie biobrandstoffen hebben
ook een rol van groot belang gekregen. Hun besluitvorming rond het toestaan
van biomassaproductie op voormalige landbouwgronden of nieuw te ontwikkelen
gronden domineert de beschikbaarheid van biomassa en het grondgebruik voor
voedselgewassen. Een consequentie hiervan dat er een relatie ontstaat tussen
prijsvorming op de energiemarkt en die in bepaalde segmenten van de voedselproductie.
Voor wat betreft de technologie zal de off-shore productie aan belang winnen,
terwijl enhanced recovery technieken zich verder zullen ontwikkelen. Daarnaast
zal het exploratieonderzoek zich waarschijnlijk verder ontwikkelen in waarnemingsmethodieken,
de simulatie van veldgedrag en schattingstechnieken.
Andere vormen van technologieontwikkeling zijn te vinden zijn in de raffinagesector,
vanwege de noodzaak tot het vergroten van de opbrengst aan lichte brandstoffen.
Het kraken van de zware residuen werd steeds urgenter, ook door het
dalende aanbod van geschikte ruwe olie. In samenhang hiermee is ook de ontwikkeling
van gecompliceerdere destillatieprocessen, in samenhang met multifuel
en vergassingstechnieken in een stroomversnelling gekomen. Hierdoor is de
flexibiliteit aan de vraagkant vergroot en kunnen ruwe olie, zware residuën, kolen,
biofuels en gassen een brede complementaire inzet krijgen. Hierbij wordt
aardgas vervangen en elektriciteit opgewekt, terwijl er kansen liggen om traditionele
fossiele grondstoffen te vervangen. Deze oplossingen bieden ook mogelijkheden
voor het afvangen van CO2.
Met betrekking tot de marktstructuur en eigendomsverhoudingen is het duidelijk
dat er een verschuiving optreedt in de rol van de majors en de nationale ondernemingen
in productielanden (NOC’s). Als gevolg van de beperkte toegang
van de majors tot een groot deel van de bewezen reserves is hun aandeel in de
oliewinning verder afgenomen, ten voordele van het aandeel van de NOC’s.
Daarnaast spelen gespecialiseerde sub-contractors zoals Schlumberger en
Halliburton een cruciale rol in de ontwikkeling van allerlei technologie en diensten,
die aan zowel de majors als de NOC’s aangeboden worden. Het wegvallen
124
Zoeken, vinden en winnen