Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

More documents

Recommendations

Info

Tabel 17 Overzicht herkomst van de in België geconsumeerde energiedragers (Eurostat, OECD/IEA) Olie (Mton) Gas (PJ HHV) Kolen (Mton) Uranium (ton), via ESA Denemarken 1,9 5% Nederland 283 42% Noorwegen 2,9 9% 252 37% UK 3,1 9% Polen 0,3 3% Rusland 14,0 41% 1,3 13% Algerije, Libië 114 17% Iran 4,6 13% Saoedi-Arabië 5,4 16% Zuid-Afrika 3,1 32% Centraal-Afrika, aardolie/gas Namibië, Niger 270 20% Australië 2,6 27% 236 18% Verenigde Staten 1,7 17% Canada 0,4 4% 405 30% HEU en andere sec. bronnen 135 10% Rest 2,5 7% 29 4% 0,4 4% 304 23% 34,4 677 9,8 1.350 De milieubelasting voor winning en bewerking varieert in de praktijk zeer sterk tussen verschillende landen. Om dit te illustreren hieronder enkele voorbeelden: Uraniummijnbouw in Niger en Namibië gaat gepaard met vervuiling van het om de mijn liggende gebied met radioactieve stoffen, terwijl mijnbouw in Australië kan plaatsvinden in een natuurgebied zonder dat dit gebied meetbaar wordt belast (Rangermijn). Transport van Siberisch gas per pijpleiding naar Europa (afstand van ruim 6.000 km) vergt een hoeveelheid energie vergelijkbaar met het gebruik van 10% van het gewonnen gas, terwijl daarnaast 1% als lekverlies verloren gaat. Transport van Noors gas (afstand van 600 – 800 km voor gas vanaf Noordzee) vergt slechts 1,2% van het gewonnen gas en lekverliezen bedragen slechts 0,02%. Er is in de berekeningen een beperkte set aan emissiecijfers gehanteerd, voornamelijk cijfers voor verbrandingsemissies en andere procesemissies naar lucht. Daarnaast is voor uranium blootstelling aan radioactieve stoffen verdisconteerd en zijn het aantal dodelijke slachtoffers als gevolg van blootstelling bij de burgerbevolking meegenomen. Van de toxische emissies zijn alleen emissies van CO, fijn stof en VOC beschouwd, waarbij voor VOS geen onderscheid is gemaakt naar de precieze aard van de geëmitteerde koolwaterstoffen. Emissies naar water naar lucht zijn niet meegenomen. Over de emissies naar water zijn onvoldoende gegevens bekend. Deze emissies zijn zo verschillend per mijn of veld, dat het onmogelijk is om zinvolle gemiddelde waarden, zelfs voor een land of regio, te bieden. Ook grondgebruik, uitputting van grondstoffen, geluid, stank, visuele hinder, sociale misstanden en aantasting van ecoystemen en biodiversiteit konden niet in de kwantiatieve beschouwing worden meegenomen. Deze effecten zijn daarvoor onvoldoende gedocumenteerd. Dit is een algemeen probleem voor dit type van analyses en voor goede beschouwingen van echte duurzaamheid. Doordat deze Zoeken, vinden en winnen 117
effecten in de schadekosten niet zijn meegenomen vormt de hier gegeven analyse een onderschatting van de daadwerkelijke externe kosten. 8.5 De externe kosten voor Vlaanderen Op basis van de actuele importgegevens voor Vlaanderen resulteert het volgende globale overzicht van milieubelasting per eenheid energiedrager zoals gegeven in Tabel 18. De achtergronddata per land van herkomst en per energiedrager zijn opgenomen in de bijlagen. Tabel 18 Overzicht gemiddelde milieubelasting per ton of per GJ energiedrager voor Vlaamse afnemers gerelateerd aan de upstream processen (mijnbouw, bewerking, transport) 118 Steenkool (ton) Olie (ton) Aardgas (GJ) Uranium in brandstof (ton) Broeikasgassen CO2 36,9 120,9 2,6 158.257,7 CH4 2,8 0,01 0,03 113,8 N2O verzurende emissies 0,0 0,003 0,9 SO2 0,1 4,9 0,004 295,6 NOx NH3 HCl HF Toxische emissies 0,2 0,9 0,01 345,3 CO 0,1 0,3 88,1 PM10 0,02 0,1 32,0 VOS 1,8 Straling (€ man·Sievert) 1,1 De emissies per ton uranium zijn hoog vergeleken met de emissies per eenheid aardgas, aardolie en steenkool. Een belangrijke reden hiervoor is dat van het bij mijnbouw gedolven erts uiteindelijk maar een klein deel in Vlaanderen bij de kerncentrales komt. Voor één ton uranium brandstof is ruim 10 ton uranium in erts en bijna 4.500 ton erts nodig. Het hanteren en verwerken van zulke grote hoeveelheden materiaal per eenheid eindproduct betekent dat energiegebruiken en emissies in de ‘upstream processen’ worden vermenigvuldigd met grote factoren wanneer uitgedrukt per ton brandstof. De combinatie van de emissiekentallen uit Tabel 18 met de schaduwprijzen uit Tabel 19 geeft de schaduwprijs per ton of GJ energiedrager. Tabel 19 Schaduwprijs per ton of GJ energiedrager gerelateerd aan bereidstelling (mijnbouw, bewerking, transport) Steenkool (ton) Olie (ton) Aardgas Uranium in (GJ) brandstof (ton) Schaduwprijs per eenheid 3,8 36,7 0,1 100.149,4 Zoeken, vinden en winnen
Page 1 and 2:
viWTA Rol van de fossiele bronnen e
Page 3 and 4:
CE CE Oplossingen voor Oplossingen
Page 5:
Voorwoord Het energiebeleid is een
Page 8 and 9:
7 Dynamische analyse van de waardek
Page 10 and 11:
Op de middellange termijn wordt het
Page 12 and 13:
en op internationaal niveau zijn te
Page 14 and 15:
(NOC’s) in OPEC countries. Some c
Page 16 and 17:
Sectie A Hoe en waarom; het vertrek
Page 18 and 19:
1 Inleiding 1.1 Aanleiding voor het
Page 20 and 21:
2 De beschikbaarheid van de dragers
Page 22 and 23:
2.2 Kolen Reserves en resources Res
Page 24 and 25:
Figuur 4 Bekende kolenvoorkomens (e
Page 26 and 27:
Exploratietechnieken Fossiele energ
Page 28 and 29:
Figuur 7 Een overzicht van gepublic
Page 30 and 31:
De huidige ontwikkeling van Liquifi
Page 32 and 33:
Figuur 9 Uranium voorraden wereldwi
Page 34 and 35:
3 Analytisch kader voor toekomstver
Page 36 and 37:
sociaal-economische ontwikkeling, a
Page 38 and 39:
nomie van de meeste OECD-landen gro
Page 40 and 41:
namelijk zo dat de bedrijven die w
Page 42 and 43:
Sectie B Dynamische analyses Sectie
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
de kolenlagen. In Tabel 3 is aangeg
Page 48 and 49:
Uit dit figuur blijkt verder dat de
Page 50 and 51:
Uit deze figuur blijkt dat de kolen
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
zine en diesel- of huisbrandolie, k
Page 56 and 57:
Deze karakteritieken omvatten de ma
Page 58 and 59:
Miljoen Ton 1901 1910 1920 1930 193
Page 60 and 61:
5.2.2 1959-1973: De Independents Na
Page 62 and 63:
Ten derde werd er krachtig geïnves
Page 64 and 65:
vrees bestond dat de Straat van Hor
Page 66 and 67:
ning. Traditioneel werd hiervoor ri
Page 68 and 69:
De ineenstorting van de olieprijzen
Page 70 and 71:
5.3 De huidige situatie op de werel
Page 72 and 73:
Aan OPEC-zijde spelen er aantal zak
Page 74 and 75:
Figuur 29 Reserves Production Ratio
Page 76 and 77: zich sterk op het Midden-Oosten en
Page 79 and 80: 5.5 Conclusies met betrekking tot h
Page 81 and 82: 6 Dynamische analyse van de waardek
Page 83 and 84: eigendomsverhoudingen. Hierin speel
Page 85 and 86: worden. Voor de consumenten geldt d
Page 87 and 88: veel gevallen wordt gas gevonden in
Page 89 and 90: Intrastate transacties, binnen een
Page 91 and 92: Azië en de Pacific Anders dan in d
Page 93 and 94: afnemersmarkt. Dit is een voordeel
Page 95 and 96: Figuur 37 Verhouding regionale prod
Page 97 and 98: of the Madrid Guidelines and their
Page 99 and 100: De toekomst van aardgas in Europa n
Page 101 and 102: termijn vraag en aanbodpatronen bep
Page 103 and 104: Tot slot moet dit effect financieel
Page 105 and 106: Figuur 42 Netto ontrekking van gas
Page 107 and 108: 98 Zoeken, vinden en winnen
Page 109 and 110: Na de mijnbouw wordt het uranium on
Page 111 and 112: 7.3 Uraniumprijzen; vraag en aanbod
Page 113 and 114: Tabel 12 geeft een overzicht van de
Page 119 and 120: De ontwikkelingsaspecten die spelen
Page 121 and 122: kolenwinning in de VS verantwoordel
Page 123 and 124: ij de veroorzaker beschouwen sommig
Page 125: CO2 0.019 CH4 0.437 N2O 5.624 SO2 3
Page 129 and 130: 8.6 Handelingsperspectieven voor de
Page 131 and 132: gasvoorraden in toegankelijke OECD-
Page 133 and 134: aliseerde chemie. Andere sectoren z
Page 135 and 136: gevonden, maar wel een grote hoevee
Page 139 and 140: problemen en vanwege de politieke e
Page 141 and 142: lige gevolgen zijn bijvoorbeeld de
Page 143 and 144: In het tweede scenario opereren lan
Page 151 and 152: Crude Oil Equivalent - Equivalent v
Page 153 and 154: eserves attributed to improved reco
Page 155 and 156: Reserves - Reserves Reserves are th
Page 157 and 158: In situ leaching (ISL) The recovery
Page 161 and 162: Gewonnen erts wordt vervolgens fijn
Page 163 and 164: B.4 Conversie Figuur 48 De kernener
Page 165 and 166: uis wordt dichtgelast. De brandstof
Page 167 and 168: C.2 Klimaatverandering Klimaatveran
Page 169 and 170: Dit betekent dat de volgende schade
Page 171 and 172: C.5.1 Risicomaat Het is de vraag of
Page 173 and 174: Geluid en visuele vervuiling; in de
Page 175 and 176: PKB Ruimte voor de Rivier De Tweede
Page 177 and 178:
D Referenties en bibliografie De re
Page 179 and 180:
IEA, 1995 International Energy Agen
Page 181 and 182:
D.2 Kolen Tilton, 2003 J.E. Tilton
Page 183 and 184:
Bielecki, 2000 J. Bielecki Energy s
Page 185 and 186:
Hammer, 1988 A. Hammer Hammer, Witn
Page 187 and 188:
Marcel, 2003 V. Marcel, J.V. Mitche
Page 189 and 190:
Sinclair, 1984 S. Sinclair The Worl
Page 191 and 192:
D.4 Gas Victor, 2003 D.G. Victor, N
Page 193 and 194:
Correljé, 2000 A.F. Correljé, P.R
Page 195 and 196:
IEA, 2002 International Energy Agen
Page 197 and 198:
D.5 Uranium Stern, 2001 J.P. Stern
Page 199 and 200:
NEA, 2000 Radiological Impacts of S
Page 201:
CE Oplossingen voor milieu, economi
show all

Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?