Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

uurt van Schiphol te wonen (‘willingness to accept’, WTA). Schadekosten zijn tot op zekere
hoogte absoluut en kunnen een rol spelen bij beleidvorming. Daarbij moet wel in gedachten
worden gehouden dat veel schades nog niet bekend zijn en dat berekende schadekosten dus
waarschijnlijk een ondergrens weergeven van de werkelijke schade.
Preventiekosten 6
In dit geval wordt gekeken naar de huidige doelstellingen (van beleid of mogelijk wetenschappelijk
bepaalde duurzaamheiddoelen) voor reductie van een emissie en hoe duur het zal zijn om
deze doelstellingen te halen. Hieruit wordt afgeleid hoeveel het mag kosten om een kg emissie
te voorkomen. De maatschappij kiest er kennelijk voor om die prijs voor reductie over te hebben;
hoe hoger de prijs voor een bepaalde stof, hoe erger de maatschappij het vindt dat deze stof
nog wordt geëmitteerd. De prijs is daarom een maat voor de externe kosten en in zekere zin een
soort WTP op maatschappelijk niveau in plaats van individueel. Er is echter geen expliciete relatie
tussen reële schadekosten en preventiekosten. Preventiekosten zijn beleidvolgend en kunnen
een rol spelen bij implementatie (kosteneffectiviteit).
In beide werkwijzen is het uiteindelijke doel om de marginale externe kosten te
bepalen. Voor schadekosten wil dat zeggen dat precies die extra kosten worden
berekend die het gevolg zijn van de kilogram extra emissie. In de meeste gevallen
wordt er - soms bij gebrek aan betere kennis - vanuit gegaan dat effecten
lineair zijn. In dat geval zijn de marginale externe kosten gewoon gelijk aan de
gemiddelde externe kosten. Voor preventiekosten betekent marginaal dat de prijs
wordt bepaald aan de hand van de duurste maatregel die nog nodig is om het
beleidsdoel te halen. De preventiekosten zijn - zo blijkt uit empirische waarneming
- vrijwel nooit lineair.
Een belangrijk discussiepunt bij externe kostenbepalingen is de discontovoet,
waarmee de kosten, die in de toekomst gemaakt moeten worden, netto contant
gemaakt worden. Het idee is dat toekomstige schades minder zwaar meetellen
omdat je er nu al voor kunt ‘sparen’. Afhankelijk van de rente hoeft er nu minder
opzij gezet te worden dan er straks nodig is. Dit speelt vooral bij de schadekosten
methode, omdat sommige schades tot ver in de toekomst kunnen optreden.
Met een discontovoet van 0% kan (op dit aspect) een bovengrens van de schadekosten
worden bepaald.
8.3.3 De ExternE methode
In opdracht van de Europese Commissie is de ExternE methodiek ontwikkeld om
de externe kosten van energiegebruik in de EU te bepalen, ter ondersteuning van
beleidbeslissingen. In dit rapport wordt deze methodiek gehanteerd (m.n. de versie
uit 2005; update van het NewExt programma). In ExternE worden voornamelijk
schadekosten gebruikt om de externe kosten te berekenen. Binnen ExternE
worden de basisberekeningen gemaakt met een discontovoet van 3%, behalve
voor schade door blootstelling aan straling.
In Tabel 15 zijn de schaduwprijzen per kilo voor emissie kosten.
Tabel 15 Schaduwprijzen gebruikt voor de basisvergelijking (prijzen 2005)
Emissies (€/kg)
6 Ook wel vermijdingskosten (avoidance costs) genoemd.
Zoeken, vinden en winnen
Upstreamprocessen
115