Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

kolenwinning in de VS verantwoordelijk voor 10% van de totale methaanemissies.
Een kilo methaan draagt ruim twintigmaal zo sterk bij aan het broeikaseffect
als een kilo CO2. Door sterke ventilatie in de mijnschachten wordt het methaan
uit de mijnen afgevoerd. Coal bed Methane wordt steeds vaker onttrokken om te
gebruiken als energiebron. De kolenlaag wordt dan aangeboord en in situ gebroken.
Het ontsnappende methaan wordt dan opgevangen.
8.2.2 Externe effecten van de olie- en gaswinning
Er zijn ongeveer 40,000 olievelden in de wereld. Daar wordt met steeds gecompliceerdere
processen olie gezocht en gewonnen met effecten voor het milieu, de
lokale cultuur en de gezondheid. Gemiddeld komt per jaar ruim 35.000 ton olie
per jaar in het milieu terecht komt door lekkages bij de winning of het eerste
transport. De aantasting van het milieu door de exploratie en winning is echter
groter. De effecten omvatten ontbossing, aantasting van het lokale ecosysteem,
chemische vervuiling van land en water, schade aan flora en fauna, schade aan
de menselijke gezondheid en veiligheidsrisico’s voor arbeiders en nabijgelegen
gemeenschappen en verstoring van inheemse gemeenschappen.
Exploratie vereist het toepassen van zware apparatuur in afgelegen gebieden.
Mobiele platforms voor tijdelijke winning kunnen 1000 ton wegen. Het vrijmaken
van land voor wegen en platforms kan leiden tot ontbossing en erosie.
De grootste vervuiler is het zgn. productiewater, dat met de olie uit de grond naar
boven komt en giftig en schadelijk is. Dit water wordt voor het grootste deel (90
%) teruggepompt in de ondergrond, mede om de druk daar te verhogen en meer
olie te kunnen winnen. Productiewater dat niet wordt teruggepompt wordt geloosd
in het oppervlaktewater. Dit water is tenminste vier maal zouter dan oceaanwater
en bevat vaak toxische stoffen als benzeen, xyleen, tolueen en ethylbenzeen
en zware metalen als barium, arseen, cadmium, chroom en kwik. Productiewater
kan radioactief zijn, soms zelfs radioactiever dan het afval van een
kerncentrale. Dit water heeft effecten op zee en op land.
Bij het boren worden oliën en chemicaliën gebruikt om de boorkop te koelen, de
boorwanden te stabiliseren e.d. Deze stoffen accumuleren in grote hoeveelheden
gedurende het winningproces en blijven op de winninglocatie aanwezig. De olieexploratie
en -winning kan leiden tot acute en chronische gezondheidseffecten bij
arbeiders en eventuele omwonenden. Daarnaast is het risico van explosies bij
olie- en gaswinning relatief hoog.
Tenslotte heeft de exploratie en winning van olie en gas op meerdere plaatsen in
de wereld invloed op de leefomgeving van inheemse groepen. Voorbeelden
daarvan zijn in Zuid-Amerika de Tagaeri en Huaorani in Ecuador, de Mascho-
Piro, Nahua en Kugapakori in Peru en de Nukak en U’Wa in Columbia. In Centraal-Afrika
betreft het onder meer de Baka, Bakoli en Ogoni, in Birma de Tavoyanen,
Mon en Kzijnn, in Siberië de Khanty en in Alaska de Gwich’in. Deze volkeren
worden soms voor de winning van hun oorspronkelijke leefomgeving verdrongen.
Momenteel zijn er alternatieven voor de klassieke oliewinning in ontwikkeling,
zoals de ontginning van teerzanden in Canada en Venezuela. Aan deze vorm
van oliewinning kleeft specifieke milieuproblematiek, vanwege de enorme hoeveelheid
water die nodig is om de olie uit te spoelen. In Canada (Alberta) dreigt
112
Zoeken, vinden en winnen