Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

8.2 Financiële omvang van de schade aan gezondheid en milieu
8.2.1 Externe effecten van de kolenwinning
Bij de kolenwinning treden relatief veel ongelukken op met dodelijke afloop. In de
westerse landen is het aantal ongelukken met dodelijke afloop in de loop der jaren
sterk afgenomen. In China is het aantal ongelukken met dodelijke afloop ook
afgenomen maar ligt nog een factor 100 hoger per ton gewonnen kolen dan in de
Verenigde Staten en een factor 30 hoger dan in Zuid-Afrika. In Tabel 13 worden
enkele cijfers gepresenteerd.
Tabel 13 Aantal omgekomen personen bij de kolenwinning per Mton gewonnen kolen (US department of
labour, State Administration of Work Safety)
1980 1990 2000 2005
Verenigde Staten 0,18 0,071 0,039 0,028
China 4,9 3,1
Zuid-Afrika 0,11 0,09
De productie per mijnwerker in de USA is in 2003 ongeveer 9.500 ton per jaar, in
China ongeveer 321 ton en in Zuid-Afrika ongeveer 1.200 ton (Global mining;
China Daily Nov. 2004).
Kolenwinning heeft ook negatieve milieueffecten. De belangrijkste zijn:
acid mine drainage;
verspreiding van stof;
bij oppervlakte mijnbouw erosie en verlies aan habitat;
emissies van methaan.
Acid mine drainage ontstaat wanneer het mineraal pyrite, dat veelal aanwezig is
in de rotsen die gelijk met de kolen worden gewonnen, aan lucht en water wordt
blootgesteld. De stenen en aarde die van de kolen worden gescheiden na het
delven worden op hopen of in tailings gestort. Wanneer neerslag op deze hopen
of tailings valt, ontstaan zwavelzuur en ijzerhydroxide. Door dit zwavelzuur kunnen
gebonden zware metalen oplossen en het grondwater of oppervlaktewater
verontreinigen. De hoeveelheid afval die bij kolenwinning ontstaat is sterk afhankelijk
van de locatie en of het dagbouw of mijnbouw is. Bronnen melden een
typisch getal van 15% afval, dat ook bij mijnbouw grotendeels boven de grond
wordt opgeslagen.
Bij de transporten, de verwerking, opslag en overslag van de kolen treden stofemissies
op. De stofemissies kunnen worden gereduceerd door de kolen vochtig
te houden.
Bij oppervlaktemijnbouw wordt de bovenste grondlaag verwijderd. Dit geeft verlies
aan habitat en kan aanleiding geven tot erosie. Tegenwoordig wordt veelal
de eis gesteld dat het mijngebied wanneer de mijn is uitgeput, weer met een leeflaag
wordt bedekt en weer begroeiing wordt aangeplant.
Emissies van methaan ontstaan door het ontsnappen van het methaan dat in de
kolenlagen (Coal Bed Methane) aanwezig is. Volgens EPA was in 2001 de
Zoeken, vinden en winnen
111