Rol van Fossiele bronnen: rapport - Instituut Samenleving en ...

Op de middellange termijn wordt het aanbod bepaald door de investeringen van
energiemaatschappijen in de productie van bekende reserves, en in geologische
studies, proefboringen en productieschattingen om nieuwe reserves te creëren. De
expansie van de productiecapaciteit zal voor een belangrijk deel afhangen van de
investeringen van de nationale oliebedrijven (NOCs) in OPEC-landen. Sommige landen,
zoals Saoedi-Arabië en Koeweit, zijn hiertoe in staat. Andere staten hebben
echter grote moeite om te investeren, omdat ze geen buitenlands kapitaal willen toelaten
en ze hun inkomsten vaak spenderen aan politiek ingegeven zaken, zoals lokale
subsidies en wapens.
In veel (potentiële) productielanden bestaan er bovendien grote lokale of algemene
weerstanden tegen olie- en gasproductie, omdat er niet voldoende rekening gehouden
wordt met de belangen van de bevolking.
Op de lange termijn kunnen zowel de uiteindelijke beschikbaarheid van olie als de
inzetbaarheid daarvan een echt probleem gaan vormen, vanuit het perspectief van
de gevolgen voor duurzaamheid.
Geopolitieke verhoudingen en de reactie hierop
Gegeven de zich ontwikkelende vraag- en aanbodverhoudingen gaan geopolitieke
overwegingen een grotere rol spelen. Eén van de gevolgen hiervan is dat overheden
van consumentenlanden de voorzieningszekerheid van energie expliciet als doel
gaan hanteren.
Zowel met betrekking tot de zekerheid van energievoorziening, als met betrekking tot
duurzaamheidaspecten, lijkt het niet voor de hand liggend dat via marktwerking alleen
de gewenste situatie bereikt gaat worden, zonder duidelijke sturing door de
overheid.
Het aanbod, in termen van de beschikbare en produceerbare reserves kolen, olie,
gas en uranium, wordt vooral bepaald door de wijze waarop de industrie en betrokken
overheden in staat zullen zijn een gebalanceerde waardeketen te creëren. De
interactie tussen overheden en marktfactoren is fundamenteel voor het toekomstige
aanbod van de energiedragers.
Naast een fysieke component, omvattende een adequate productie-, transport-, en
opslaginfrastructuur, vereist de keten een samenhangende institutionele component.
Daarin moeten de financieel-economische verhoudingen zodanig geregeld zijn dat er
minimale (geo)politieke en sociale spanningen ontstaan, terwijl voldoende zekerheden
aanwezig zijn om de noodzakelijke investeringen te doen.
Voor het energiebeleid van Noord-West Europese overheden betekent dit dat het op
de kortere termijn internationaal gezien vooral van belang is maatregelen te treffen
die effectief zijn in het bevorderen het investeringsklimaat. Op termijn zullen de prijseffecten
van de schaarste en afhankelijkheid vanzelf meer drijvende krachten gaan
vormen.
Om op de middenlange termijn de marktprikkels in de gewenste richting uit te laten
werken zullen de mondiale en lokale milieu- en afhankelijkheidseffecten zichtbaar
gemaakt moeten worden in de kosten en prijzen van de energie.
Een voorname conclusie is dat te verwachten marktontwikkelingen binnen het juiste
tijdsbestek beoordeeld moeten worden om adequaat beleid te kunnen voeren.
2
Zoeken, vinden en winnen