VKW Monografie Ondernemer, onderneming en ... - Kauri

4. Besluit
Wie deze monografie interpreteert als een onvoorwaardelijke eed van trouw voor het
altaar van het onversneden, willekeurig zijn zin doend vrije ondernemerschap, heeft,
zo durven we tot slot beweren, niet aandachtig gelezen. Een goed functionerende vrije
markteconomie vereist niet enkel ondernemers maar ook een attente en krachtdadige
overheid. Mag de gemeenschap van ondernemers een ethisch engagement vragen dan
draagt de overheid de verantwoordelijkheid voor de creatie van een omgeving waarin
ondernemerschap tot de hoogst mogelijke maatschappelijke meerwaarde leidt. Een
foute context doet ondernemerschap in maatschappelijke minwaarde uitmonden.
Een maatschappelijk productieve vrije markteconomie heeft maar weinig te maken
met cowboy capitalism.
Maar zelfs binnen een uitstekend georganiseerde vrije markteconomie gebeuren
foute dingen. Er kan geen twijfel over bestaan dat ook ondernemers zich bij momenten
schuldig maken aan laakbare feiten. Soms gaat het om dagelijkse zonden, soms
om veel ergere dingen. Het merkwaardige is dat binnen bepaalde groepen in de maatschappij
het laakbare segment van de ondernemerspopulatie wordt gezien als de norm
voor deze groep binnen de samenleving. Zonder in twijfel te trekken dat er inderdaad
mistoestanden bestaan en dat die mistoestanden dienen bestreden te worden, kan
men zulk een visie bezwaarlijk als correct beschouwen. Omdat er inderdaad een aantal
wegpiraten over onze wegen snorren, gaan we toch niet alle automobilisten als onverantwoorde
bestuurders beschouwen?
De hamvraag luidt of de vaststelling van het feit dat er in een bepaald systeem
slechte dingen gebeuren meteen ook tot de conclusie mag en moet leiden dat het systeem
op zich slecht is. Mensen kunnen binnen een democratische ordening met een
vrije markteconomie, bijvoorbeeld, hun hebzucht binnen zekere grenzen de vrije loop
laten. De geschiedenis leert ons evenwel dat mensen in een andere ordening (strak collectivistisch,
zwaar bijgestuurde sociaal democratie, rechts fascisme, …) een ander
soort van hebzuchtig gedrag ten toon spreiden. Gaat het dan om iets typisch voor de
mens in een bepaald systeem of voor de mens tout court?
Ondernemers en de vrije markteconomie die hen het beste biotoop voor de ontplooiïng
van hun talenten biedt, behoeven geen standbeeld. Zij verdienen echter ook